Morgunblaðið - 01.03.1962, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 1. marz 1962
MOBGVNBLAÐIÐ
15
ÞÆT T I R LJfVI D'OMSM AL
NÝLEGA var kveðinn upp í
Hæstarétti dómur í óvenjulegu
sakamáli, er ákæruvaldið höfð-
aði gegn manni hér í bæ fyrir að
hafa með sérstökum breytingum
á rafmagnsmælum í húsi sínu afl
að sér meiri raforku en hann
greiddi fyrir. Var höfðað mál á
hendur honum fyrir brot á 244.
gr. alm. hegningariaga (þjófnað)
! Málavextir eru sem hér segir:
1 Ákærði er eigandi einbýliahúse
hér í bæ, sem hann byggði og
fluttist í árið 1950. 23. ágúst
.1958 gerðu tveir eftirlitsmenn
Rafmagnsveitu Reykjavíkur at-
hugun á rafmiagnsmiseluim í húsi
áikærða. Tveir mælar mældiu
rafmagnseyðsluna í húsinu, og
leididi athugun í ljós, að báðir
voru sikaimmhleyptir að baki
rafspjalds, þannig að einangrun
víra var skorin af og 4 mm2 vír
snúinn yfir og tengt á milli til
Og frá straumspólu mælanna, en
síðan vafið vandlega með ein-
angrunarbandi. Leit út fyrir, að
þetta hefði verið gert fyrir all-
löngu. Var síðan gerð athugun
á eyðslu, er kocmið hafði fram á
xnælunum undanfarin ár, og
sýndi sú athugun, að eyðslan skv.
mælunum hafði minmkað að mikl
um mun sumarið 1954, og haldizt
síðan í svipuðu horfi.
Við prófun á öðrum mælinum
kom í ljós, að mælirinn geikk
92% of hægt og því talið, að mæl
arnir hafi ekki mælt nema 8 til
10% af álaginu. Verðmæti van-
reiknaðrar raforku var því áætl-
að kr. 38.085.20.
Ákærði neitaði ávalilt að hon-
vaéri kunnugt um nökkrar
breytingar á mælunum, hvað þá
að hann hefði sjálfur gert þær
eða látið gera þær.
Allmargir leigutaikar, er leigt
höfðu hjá ákærða báru vitni í
rnálinu og kvaðst engimn þeirra
vita neitt um, að rafmagnsmæl-
unum í húsinu hefði verið breytt
og ekki varð séð, að leigutakar
hefðu haft af því nokikra hags-
muni sjálfir að breyta mælun-
um, því að þeir leigðu húsnæði
með rafmagnSkostnaði inniföld-
um í húsaleigunni, a.m.k. frá
árinu 1954.
í forsendum að dómi sakadóros
Reykjavíkur, sem staðfestur var
í Hæstarétti segir, að áíkærði
hafi ekikj leitt að því meinar
líkur, að nokkur annar en hann
hafi staðið að breytingunum og
talið var, að breytingarnar hafi
ekki verið gerðar án vitvmdar á-
kærðs. Samkvæmt því var talið
sannað, að ákærður hefði gert
eða látið gera röskunina á mæl-
unum og því bæri hann ábyrgð á
þeim raforkustuldi, er fram
hafði farið í húsi hans. Hann
var því talinn hafa brotið gegn
244. gr. alm. hgl. 19. 1940 og
var reíising hams talin hæfilega
ákveðin famgelisi í 6 mánuði sikil-
orðsbundið, þ.e. að framkvæmd
refsingarinnar er frestað og
skal hún falla niður eftir 5 ár,
ef ákærði hieldur alroenn skil-
orð 57. gr. 1. 19. 1940.

— Sjávarútvegurinn
Framh. af bls. 14.
saltsíldarframleiðslan um sumar-
ið nær 364 þús. tunnum og er
mesta saltsíldarmagn, sem fram-
leitt hefir verið á Norðurlands-
vertíð. Magnið, sem fór til
bræðslu var einnig með mesta
móti og hefir ekki verið svo mik-
Um borð í togara.
ið síðan 1944 Vegna takmarkaðra ákjósanlegastir, enn sem komið
móttökumöguleika síldarverk-
smiðjanna á Austurlandi urðu
nokkrar tafir á löndunum. Skip
voru höfð í flutningum að austan
með sáld til verksmiðjanna á
Norðurlandi, fleiri en áður. Þá
var einnig seld síld í norsk flutn-
ingaskip sem voru með norska
síldveiðiflotanum hér zið land.
Rafmagnsveita Reykjavikur krafðist bóta úr hendi ákærða a@ upphæð kr. 38.085.20. Ákærði TAFLA V Sumarsíldveiðarnar við Norður- og Austurland
neitaði bótaskyldu, en sam- kvæmt niðúrstöðu sakareifnisins Útflutt ísvarið, tn. uppmœlt 1961 1960 834
og þar sem fjárhæðin þótti nægi- Til frystingar, — 24.384 16.216
lega rökstudid var skaðabótakraf — söltunar, — uppsaltað 363.741 126.845
an tekin til greina. —■ bræðslu, mál 1.188.822 647.517
— Fiskiþing
Framih. af bls. 6
að síldarleitin verði gerð víðtæk-
ari en nú er og fylgst verði með
síldargöngum umhverfis landið,
svo sem frekast er mögulegt. Þá
telur þingið nauðsynlegt, að síld-
arleit við Suðvesturland verði
haldið uppi allt árið.
3. Að þrjú eða fjögur síldar-
leitarskip verði við Norður. og
Austurland yfir sumarsíldveiði-
tímann, og þess jafnan gætt, að
leitarskipin hefji leitina í tæka
tíð fyrir hverja vertíð. Þá verði
einnig samræmd síldarleit með
flugvélum og skipum. Stefnt
verði að, að allri síldar- og fiski-
leit verði stjórnað af Fiskideild
Atvinnudeildar Háskólans.
Um fiskveiðilandhelgina
26. Fiskiþing fagnar þeim
áföngum, sem unnizt hafa í land-
helgismálinu, en ítrekar fyrri
samþykktir, að takmark íslend-
inga í Iandhelgismálinu sé allt
landgrunnið og þeim sé rétt og
skylt að ákveða þær ráðstafanir
til verndar fiskstofninum á land-
'grunninu, sem nauðsynlegar eru
taldar þjóðinni hverju sinni.
Um rækju- og humarveiðar
Fiskiþing telur brýna nauðsyn
é því að veitt verði fjárhæð til að
leita nýrra humar- og rækjumiða,
jafnframt verði þess gætt, að
veiðarnar séu tafcmarkaðar við
það magn, sem stofninn þolir að
áliti fiskifræðinga, enda vérði
hafin ýtarleg rannsókn á lifnað-
arháttum rækjunnar og humars-
ins 'hér við land. Þá verði enn-
fremur hafnar tilraunir með veið
ar og framleiðslu á kúfiski og
fleiri tegundum skelfisks og
verði veittur styrkur til þeirra
fr amk væmda.
Um fiskirækt
26. Fiskiþing telur, að aufcið
fiskiklak í ám og vötnum sé spor I
til eflingar atvinnu og fjöl-
breyttni í framleiðslu lands- I
manna og hvetur til meiri stuðn-
ings þess opinbera í því sam-
bandi. Ennfremur felur Fiskiþing
stjóm félagsins að fylgjast vel
með öllum nýjungum á fiskiklaki
sjávarfiska hjá öðrum þjóðum.
Um hafrannsókna-
og fiskileitarskip
Fiskiþing 1962 lýsir því sem
skoðun sinni, að þjóðarnauðsyn
sé að hefja nú þegar byggingu á
fullkomnu hafrannsókna- og
fiskileitarskipi, sem verði búið
öllum fullkomnustu tækjum til
hafrannsókna, fiskileitar og veið-
arfæratilrauna, enda verði skip-
ið rekið undir forystu Atvinnu-
deildar Háskólans, fiskideild.
Um hafnarmál
1. Fiskiþing telur nú sem
fyrr brýna nauðsyn bera til, að
fjárframlög til hafnar- og lend-
ingarbóta verði stóraukin frá því
sem nú er. Þá telur þingið að
leggja beri áherzlu á, að ljúka
þeim hafnarmannvirkjum, sem
þegar er byrjað á, svo að þau
komi sem fyrst að tilætluðum not
um.
2. Að nú þegar verði unnið
að því, að bæjar- og sveitafélög
og einstaklingar fái greiðan að-
gang að hagkvæmum lánum til
langs tíma til hafna- og lending-
arbóta og bendir Fiskiþingið á
ýmsa sjóði og Framkvæmda-
bankann í þessu efni.
3. Að bygging brimbrjóta,
hafna- og skjólgarða njóti aukins
stuðnings hins opinbera, og fjár-
veitinga áætlun til þessara mann-
virkja verði gerð til nokkra ára,
svo að öruggt sé, að verkin verði
unnin á sem hagkvæmastan hátt
og ljúki á sem skemmstum tíma.
4. Að áætlun verði gerð um
og unnið að stækkun á þeim höfn
um þar sem þrengsli há útgerð-
inni og bygging nýrra hafna haf-
in svo eðlileg þróun og uppbygg-
ing fiskiskipaflotans geti orðið
með eðlilegum hætti. Ennfremur
verði uppbyggingu og staðsetn-
ingu vinnslustöðva innan hafnar-
mannvirkja hagað þannig, að það
miði til bættrar meðferðar á
fiski og síld_ þegar afla er landað
úr skipi og geri rekstur fyrirtækj
anna hagkvæmari.
Rétt þykir að benda á norskar
vinnslustöðvar, sem fyrirmynd í
þessu efni.
5. Þar sem komið hafa í ijós
skemmdir á mannvirkjum, sem
ætla má, að stafi m.a. af lélegri
efnisnotkun og ónógri þekkingu
á efnisþoli og staðháttum, ber að
vanda betur til en verið hefur og
kæmi þá til athugunar að steypa
ker, öll á sama stað.
6. Að fullt tillit verði tekið
til þarfa skipaflotans fyrir bætta
hafnaraðstöðu í 5 ára fram-
kvæmdaáætlun, sem nú er verið
að undirbúa um almennar fram-
kvæmdir í landinu.
7. Fiskiþing ítrekar fyrri sam
þykktir, að skipabrautir fái sömu
fyrirgreiðslu og hafnargerðir hjá
því opinbera, og að taka beri
erlent lán til langs tíma vegna
framkvæmda í hafnarmálum
landsins.
Um slysatryggingar
26. Fiskilþing telur brýna
nauðsyn á því að allar slysatrygg
ingar á starfsfólki sjávarútvegs-
ins verði sameinaðar hjá Trygg-
ingarstofnun ríkisins og skorar á
Alþingi og ríkisstjórn að breyta
lögum stofnunarinnar í samræmi
við það.
Greinargerð:
Á síðasta ári voru gerðir sér
samningar um slysa- og dánar-
bætur við sjómannafélögin, áð
fjáúhæð 200 þúsund á hvern
mann. Þar sem hér er ekki um
lögfesta skyldutryggingu að
ræða, er mikill vafi á því að
tryggingar þessar verði ætíð fyr-
ir hendi ef slys ber að höndum,
enda mjög óheppilegt fyrir út-
vegsmenn að hafa tryggingar á
starfsfólkinu hjá roörgum trygg-
ingarstofnunum.
að ræða, eða innan við 10 þús.
mál. Fluttu Norðmenn mikið
magn af aíid til bræðslu heim til
Noregs frá veiðiflotanum hér við
land Og nefir það mikla þýðingu,
einkum fyrir þær síldarverk-
smiðjur þar í landi, sem missa
svo til alveg af hráefni vegna
aflabrests á stórsíldarveiðunum
nú ár eftir ár.
Er nú í undirbúningi að bæta
móttöfcuskilyrðin á Austurlandi
m. a. með byggingu geyma til
móttöku á síld, er svo yrði flutt
til Norðurlandsins. Einhver aufcn
ing á afkastagetu síldarverksmiðj
anna á Austurlandi er einnig í
undirbúnir.gi.
Tala báta, sem þátt tóku í veið-
unum var 220 en 258 árið áður.
Sjá töflu V
Að þessu sinni hófst haustsíld-
veiðin við Suðvesturland fyrr en
undanfarin ár, enda var sí'ldin
sótt lengra á haf út en tíðkast hef
ir, eða fyrst í stað um og yfir 50
mílur undan Snæfellsnesi. Síðar
færðist síldin þó nær landi og
sunnar. Upp úr miðjum október
'hófust veiðarnar og var nú ein-
göngu notuð herpinót, því engum
dettur í hug lengur að bera við
að nota reknet. Þegar veður
leyfði mátti heita, að veiði væri
góð og oft ágæt, en síldin gat
verið æði misjöfn að stærð og
gæðum, at'tir því hvar hún veidd
ist. Allmikið var þó unnt að salta
Og frysta og einnig var nú all-
verulegt magn flutt út ísvarið,
eins og sýnt er í töflu VI. Var hér
um mkila aukningu að ræða frá
fyrra ári.
Sjá töflu VI
Þátttakan í þessum veiðum
hefir vaxið mjög ört og mun alls
um 120 bátar hafa tekið þátt í
þeim að þessu sinni.
Möguleikar til hagnýtingar
þessarar síldar eru ekfci sem
er. Að þvi er söltun og frystingu
snertir er það aðaUega markaðs-
vandamál, sem við er að glíma,-
en á hinn bóginn er afkastageta
síldarverksmiðjanna ekiki nægj-
anleg til að taka við þeirri síld,
sem berst. Nú er það að vísu
svo, að hæpið er að ætla að
byggja verksmiðju til að geta
tefcið við aflahrötunum en all
nofcfcur aukning mætti koma
áður en að því marki væri komið.
Vandkvæði skapast líka við það,
að verksmiðjurnar á Suðvestur-
landi eru allar byggðar * * í því
skyni fyrst og fremst að vinna
úrgang úr frystihúsunum og þeg-
ar vertíð er hafin að fullu hafa
þær flestar nægilegt að gera við
vinnslu þess hráefnis og geta því
ekki tefcið á móti síld. Hinsvegar
er þýðingarmikið að geta nýtt
framleiðslugetu þessara verk-
smiðja, þar sem það ætti að hafa
áhrif á hráefnisverðið.
Vegna breytinga þeirra á síld-
veiðunum, sem getið var, er nú
svo komið. að síldarleit er nú
haldið uppi nær allt árið. Fyrir
Norður- og Austurlandi eru það
tvö ákip, auk flugvélanna
tevggja, sem leitinni halda uppi,
en við Suðvesturland eru að jafn
aði 1—2 skip við leitina. Þýðing
síldarleitarinnar hefir farið mjög
vaxandi undanfarin ár með auk-
inni reynzlu þeirra, sem stjórna
henni og aukinni samvinnu leit-
arinnar og veiðiskipanna.
Ef litið er yfir síldveiðarnar í
heild kemur í ljós að saltað hefur
verið í um 500 þús. tn. á árinu
en fryst um 25000 smál. Er þetta
hvorttveggja metframleiðsla á
einu ári.
í fyrra var sagt frá framleiðslu
súrsíldar, sem þá var að hefjast.
Á árinu 1961 tókst að selja nökk-
urt magn af þessari nýju fram-
leiðslu og á haustvertíðinni var
búið að setja súrsíld í rúmlega
600 tn.
Hvalveiðamar
Hvalveiðitíminn stóð að venju
frá því seint í maímánuði og
fram í síðustu viku september. Á
þessari vertíð bættust tvö skip
í hvalveiðiflotann, allmiklu stærri
Og aflmeiri og betur útbúin en
hin eldri skip. M. a. hafa þau
bæði asdik-tæfci.
Alls veiddust 350 hvalir og
voru 29 færri en árið áður. Flest-
ir voru búrhvalirnir, 150 en hitt
voru reyðarhvalir, 142 langreyð-
ar og 58 sandreiðar. Framleiðsla
hvalafurða var 2484 smál. af lýsi,
1534 smál. af kjöti og 1604 smál.
<s>af mjöli. V
TAFLA VI
Haustsíldveiðarnar við Suðvesturland
Útflutt ísvarið, tn. uppmælt
Til frystingar, — —
— söltunar, — uppsaltað
— bræðslu, mál
* Þar af 6174 tn. súrsíld.
1961
24.510
110.290
91.948*
303.680
1960
321
125.293
51.488
65.054