Morgunblaðið - 13.03.1962, Blaðsíða 6

MORGVNBLAÐ1Ð
Þriðjudagur 13. marz 1962
Fair
Songfleikur í tveimur þáttum
Texti: A. J. Lerner.
Tónlist: Fr. Loewc.
Leikstjóri- Sven Áge Larsen.
Hljómsveitarstjóri:
Jindrich Rohan.
Balletmeistari: Erik Bidsted.
ÞJÓÐLEIKHÚSIÐ frumsýndi sl.
laugardagskvöld hinn fræga söng
leiik „My Fair Lady“, sem þeir
snillingamir, rithöfundurinn A.
J. Lerner og tónlistarmaðurinn
F. Loewe hafa gert eftir hinu
snjalla og bráðsikemmtilega leik-
riti ,.Pygmalion“ eftir Bernard
Shaw. Þessir tveir ágætu menn
Störfuðu saman 1 nokkur ár með
frábærum árangri, sömdu meðal
annars gamansöngleikinn „Briga
doon“, sem sýndur var í New
York í fir.im ár samfleytt og
einnig unnu þeir saman að kvik-
myndinni „Gigi“, sem hér var
sýnd fyrir nokíkrum árum. En
iangfrægasta verk þessara höf-
una er þó tvímælalaust „My Fair
Lady“, enda hefur leikurinn far-
ið sigurför um allan heim síðan
hann var frumsýndur á Bröad-
way 25. marz 1956, óg er hann
enn í fullum gangi bæði vestan
hafs og austan. Búninga- og leik-
tjaldateikningar gerður hinir
þekktu listamenn Cecil Beatön
Og Oliver Smith óg hara þær ver-
ið notaðar hvarvetna þar sem leik
urinn hefur verið sýndur. Leikn-
um var þegar tekið með geysi-
fögnuði í New Yörk og eftir frum
sýninguna þar kómst einn leik-
dómarinn svo að orði: „Menn
hafa þrábsðið um að óperettan
yrði gædd nýju lífi. Nú hefur
það átt sér stað í svo ríkum mæli,
að búast má við fullu húsi næstu
tíu árin“. Sá sem þetta sagði
virðist ætla að vera sannspár, þvi
að enn virðist ekkert lát á aðsó'kn
að leiknum. Leikurinn var frum-
sýndur í London 1958 með sömu
leikendum og léku á frumsýn-
ingunni í New York. Síðan hafa
aðrir leikendur tekið við. Ég sá
leikinn í London haustið 1960 með
þremur afburðalei'kurum í aðal-
hlutverkunum þeim Anne Rogers
Eliza, Alec Clunec, (Henry
Higgins) og James Hayler (Al-
fred P. Dolitte). Hafði Anne
Rogens þá leikið Elizu þúsund
sinnum (700 sinnum í Ameríku
og 300 sinnum í Englandi). Hef
ég aldrei um mína daga nötið
leiksýningar í jafn ríkum mæli
Og þessa kvöldstund í Drury
Lane. Á Nórðurlöndum var leik-
urinn fyrst sýndur í Stokkhólmi,
árið 1959 og setti þá Sven Áge
Larsen, hinn danski leikstjóri,
leikinn á svið. Síðan hefur hann
sett leikinn á svið í Kaupmanna-
höfn, Berlín og Amsterdam ásamt
Bidsted ballettmeistara, sem séð
hefur um dansa og hópatriði leiks
ins. Þessir mikilhæfu menn hafa
einnig unnið að uppfærslu leiks-
ins hér.
Blöðin hér hafa að undanförnu
látið sér svo tíðrætt um „My
Fair Lady“, að óþarft mun að
rðkja að réði efni leiksins. Þó skal
þess aðeins getið að hann fjallar
um enskan miðaldra prófessor
í málvísindum, sérstaklega ensk-
um 'málýzkum, sem hittir fyrir
unga blómasölustúlku, sem talar
hið ógurlegasta hrognamál (cOck-
ney) og verður það úr að hann
tekur að sér að kenna henni að
tala hreint og fagurt mál og gera
hana að hefðarkonu, eins Og hann
segir. Þetta gerist ekki þrauta-
Erlingur, Vala og Regína sitjandi, en Róbert og Rúrik að baki.
laust og veltur á ýmsu um sam-
komulagið milli nemanda og
lærimeistara. Annars er leikur-
inn fullur af söng og dansi, glæsi-
legum búningum, fögrum leik-
sviðum og ótal bráðskemmtileg-
um og fyndnum atriðum.
Aldrei hefur hér í bæ leiiksýn-
ing verið rædd af meiri áhuga
og spenningi manna á meðal en
hin væntanlega sýning Þjóðleik-
hússins á „My Fair Lady“. Hvar
sem menn komu saman var jafn-
an brötið upp á sama umtalsefn-
inu: Hvernig skildi takast sýning
in á My Fair Lady? Ræður leik-
húsið við svo veigamikið og fjöl-
þætt verk? Og ekíki dró það úr
íorvitni manna Og efasemdum,
er það vitnaðist að í aðalhlut-
verkið, blómasölustúlkuna Elizu
Doolitte. hafði verið ráðin ung
stúlka, sem aldrei hafði komið á
leiksvið áður, en starfað sem flug
freyja hér að undanförnu. En
þessi unga stúlka heitir Vala
Kristjánsson dóttir þeir hjón-
anna Einars Kristánssonar óperu
söngvara og frú Martlha Kristjáns
sOn. Það leyndi sér heldur ekki
á frumsýningunni að eftirvænt-
ing leikhúsgesta var geysimikil.
Menn ræddust venju fremur mik-
ið við áður en sýníngin hófst og
maður fann einhverja óvenjulega
spennu í loftinu.
í leiknum kemur fram mikill
fjöldi manna, en hin verulegu
leikhlutverk eru ekki ýkjamörg.
Veigamest eru hlutverk Elizu
• Upplýsingar um
sjónvarp
Hlustandi skrifar:
Ég hlustaði á útvarpsum-
ræður frá Alþingi um aftur-
köllun leyfis til stækkunar
sjónvarpsstöðvarinnar á Kefla-
víkurflugvelli. Blöðin höfðu
óður rætt málið nokkuð og
menn munu tæpast hafa átt
von á neinum nýjum fróðleik.
F-ram komu þó í umræðunum
mjög athyglisverð atriði, sem
mér a.m.k. voru ekki áður
kunn. Utanríkisráðherra upp-
lýsti, að fyrir lægi umsögn
tseknifræðinga á þessu sviði
um það, að langdrægi stöðv-
srinnar ykist aðeins innan við
10 km við fyrirhugaða stækk-
un, sem praktiskt séð skapar
«nga nýja möguleika til mót-
toku þessa sjónvarps, umfram
það, sem nú er, en ef til vill
yrði það eitthvað skýrara á
Suðumesjum og í Reykjavík.
í annan stað var dregið mjög
1 efa, að sjónvarpstæki þau,
sem keypt eru til hagnýtingar
Keflavíkursjónvarpsins, muni
reynast nothæf fyrir væntan-
legt íslenzkt sjónvarp. Loks
var upplýst að lágmarksstyrk-
leiki væntanlegrar, innlendrar
sjónvarpsstöðvar, yrði að vera
a.m.k. hundraðföld orka nú-
verandi Keflavíkurstöðvar, til
þess að teljast viðunandi. Má
því nærri geta, hvort sveita-
menn og aðrir landsmenn, ut-
an Suðurnesja, Hafnarfjarðar,
Kópavogs og Reykjavíkur, fari
að fleygja út 20—30 þúsund
krónum fyrir móttökutæki,
sem vafasamt er að væru not-
hæf, er væntanlegt, innlent
sjónvarp kæmi til sögunnar
innan fárra ára. Áður en þeir
legðu í þann kostnað, mundu
þeir áreiðanlega gera sér Ijóst,
að vinningurinn við að fá lé-
legt, erlent sjónvarp væri
ekki mikill.
Þetta nægir um sjónvarpið.
Þetta leggja þeir
að jöfnu
En það var annað, sem vakti
athygli mina o. fl., sem undir-
strikað var í þessum umræð-
urn af einum málsvara Fram-
sóknarflokksins. Hann virtist
leggja alveg að jöfnu „austur“
og „vestur“. Fimmtu herdeild
Rúsaa hér á landi taldi hann
að vísu ekki góða, né dekur
þeirra við sína húsbændur, en
þeir sem fylgdu Vesturveldun-
um að málum væru engu
betri. Sá maður, sem heldur
slíku fram, beint eða óbeint,
er í hjarta sínu kommúnisti,
hvar í flokki sem hann kann
að telja sig vera. En þetta
hefur svo sem heyrzt áður úr
þeim herbúðum. Þetta er áróð-
ur, sem beint er að Sjálfstæðis
mönnum og Alþýðuflokks-
mönnum, sem undantekningar-
lítið eða undantekningarlaust
hafa samúð með Vesturveld-
unum og líta til þeirra, sem
verndara frelsis og mannhelgi.
Hitt vill hinsvegar yfirsjást, að
fjöldi Framsóknarmanna eru
sama sinnis. En þessi áróður
er ímeygilegur gagnvart þeim
mörgu, er ekki nenna að hugsa
og brjóta málin til mergjar.
En hvað er svo það, sem hér
er lagt að jöfnu? Það er í aðal
atriðum þetta:
1. Annarsvegar yfirlýstur á-
setningur að þrengja kommún-
ismanum upp á allar þjóðir
heims, sem í reyndinni mundi
þýða yfirráð einnar þjóðar yf-
ir öllum hinum. (Það var líka
draumur Hitlers) Hinsvegar
yfirlýstur vilji Vesturveldanna
að vinna að því að allar þjóðir
fái frelsi til að ráða einar mál-
um sínum og þessi vilji sýnd-
ur í verki æ ofan í æ.
2. Annarsvegar yfirlýst and
staða gegn kristindómi og sið-
fræði kristinnar trúar, en í
þess stað viðurkennd sú kenn-
ing í orði og raun, „að til-
gangurinn helgi meðalið“ og
tillitslaus hentistefna því sjálf-
sögð, enda jafnan fylgt í
verki. Hinsvegar full viður-
kenning á mannhelgi einstak-
lingsins og jafnframt krafizt
sem takmarks að jafnan sé far
ið að lögum, og að drengskap
ur og kristilegt siðgæði ríki í
viðskiptum einstaklinga og
þjóða.
3. Annarsvegar haldið uppi
5. herdeild 1 hverju landi (auk
venjulegrar njósnasarfsemi,
sem er annars eðlis), til þess
að grafa undan lýðræði þeirra
og vihna að því, að koma þeim
undir stjórn og ógnarvald
kommúnismans, sem nú þegar
heldur fjölda þjóða í heljar-
greip sinni. Hinsvegar sam-
hugur vestrænna þjóða um þá
stefnu, að stuðla að því, sem
flestar þjóðir, og að lokum all-
ar þjóðir heims, verði færar
um og fái að ráða sjálfar mál-
um sínum á lýðræðislegan
hátt, og stóríé lagt fram,
kvaðalaust, til þess að hjálpa
hinum svokölluðu vanþróuðu
þjóðum á fram á leið .
Þetta leggja þeir herrar að
jöfnu. — Hlustandi.
Doolittle, Henry Higgins og Al-
freds P. Doolittle föður Elizu, þá
hlutverk Piskerings ofursta, fé-
laga prófessors Higgins, frú
Pearce ráðskona Higgins, frú
Higgins móðir hans, Harry Og
James vinir og svallbræður Al-
ferds Doolittle og Freddy, ungur
maður hrifinn af Elizu.
Eins og áður segir leikur Vala
Kristjánsson Elizu. Er það eitt
mesta og vandasamasta hilutverk
leiksins. Morgir voru vantrúaðir
á að þessi unga stúlka Og nýliði
á leiksviði, mundi ráða við hlut-
verkið, en raunin varð þó sú að
hún gerði hlutverkinu alveg ótrú-
lega góð skil. Hún hefur að vísu
litla' söngrödd, en þó tæra og hún
beitir henni af smekkvísi og fer
vel með það, sem hún syngur,
enda áreiðanlega músíkölsk eins
Og hún á kyn til. Hún er einnig
gædd miklum æskuþokka og
framkoma, hennar á sviðinu er öll
með ágætum, hreyfingarnar
mjúkar og eðlilegar og án nokk-
urs viðvaningsbrags, sem þó hefði
mátt búast við af óreyndum
leikara. Leikkonan vann þarna,
með öðrum orðum, glæsilegan
leiksigur. Hef ég aldrei á þeim
áratugum, sem ég hef verið við-
staddur frumsýningar í leilkhús-
um hér, heyrt leikanda fagnað
jafn ákaft og innilega Og þessari
ungu leikkonu, er hún gefck fram
á sviðið að leikslokum.
Rúrik Haraldsson leikur próf-
essor Higgins, annað veigamesta
hlutverk leiksins. Rúrík er glæsi-
legur í þessu hlutverki og vissu-
lega hin rétta „týpa“. Gefur hann
í því efni ekkert eftir þeim Higg-
ins (Alec Clunes), sem ég sá í
Londön og er þá mikið sagt. Leifc
ur Rúriks var einnig mjög lif-
andi og skeommtilegur og sýndi
prýðislega eigingirni og tillits-
leysi þessa forherta piparsveins,
sjálfbirgingshátt hans ög oft
ruddalega framkomu við hinn
unga nemanda sinn Og skjólstæð-
ing, sem hann þó getur ekki án
verið þegar til kastanna kemur.
Vin Higgins Og aðstoðarmann,
Pidkering ofursta, leikur Róbert
Arnfinnsson. Piokering er ósvik-
inn Englendingur í framkomu
allri og hugsunarhætti, formfast-
Frh. á bls. 19