Morgunblaðið - 24.03.1962, Blaðsíða 11

Laugardagur 24. marz 1962
MORGVlSlil AfílÖ
11
Dýraverndarinn
Vakti athygli, þegar
hún hneigði sig
OFT HEF ég ætlað að vekja
aéhygli á Dýravemdaranum og
gjalda þannig að nokkru mik-
inn fróðleik og margar ánægju-
stundir, sem hann hefur veitt
mér.
Til þessa hef ég frestað því
með þeirri afsökun, að aðrir
mér hæfari myndu gera það. Og
kannski hafa þeir notað sömu
afsökun. Já, svona erum við
smáskrýtnir. Ég tel mér því trú
um, að ég geri ekkert betra við
stund úr flensudegi, hvílandi
grönnum herðum á þykkum
kodda, en að skrifa nokkrar lín-
ur um Dýravemdarann, ef þá
höfuðverkur og hiti, ei halla svo
mínu viti, að betra væri að
bíða.
Dýravemdarinn er, eins og
nafnið ber með sér, helgaður
skjólstæðingum okkar, dýrun-
Um.
í 47 ár hefur hann komið út
og ávallt látið lítið yfir sér,
enda hefur að sama skapi verið
hljótt um'hann í okkar ágætu,
hávaðasömu blöðum. Og vissu-
lega ar það ekki mikið frétta-
efni, þótt út komi lítið tímarit.
Hitt þori ég að fullyrða, að öll
eru blöðin dýraverndaranum
hlynnt og fús að vekja á honum
Uthygli.
Á síðustu árum hefur Dýra-
verndarinn tekið slíkum stakka-
skiptum í höndum Guðmundar
Hagalins, að hann er allt í senn:
hollt lestrarefni, fróðlegt lestr-
erefni og skemmtilegt, jafnt
yngri sem eldri lesendum.
Ég leyfi mér að birta hér efni
eins tölublaðs, völdu af handa-
hófi:
1. Á kápunni er stór mynd
fif hláturfuglinum, sem heima á
í Ástralíu.
2. Seint lærist sumum. Grein
með nokkrum undirfyrirsögn-
um.
i 3. Mynd: Gosi á Balaskarði.
4. Mynd: Túlli og eigandi
hans, danskur bóndi. Túlli er
íslenzkur hestur, hálfrar aldar
gamall, enda fyrir löngu kom-
inn á elli- og eftirlaun.
5. Á Reykjavíkurtjöm. Grein
eftir ritstjórann, með nokkrum
undirfyrirsögnum og myndum.
6. Grein: Merðirnir. Undir-
fyrirsagnir: Mörður og merðir,
Einkenni marða, Hreysiköttur-
inn, Skógarmörðurinn, Hús-
mörðurinn, Safalinn, Jarfinn,
Minnkurinn, og Silungaþjófur-
inn. Með greininni eru fimm
myndir.
7. Leiðinlegar skepnur. At-
hyglisverð saga af kú, sem
hvorki var heims né leiðinleg.
HS. Mynd: Kálfinum gefið.
9. Dýrar taugar, grein.
10. Yngstu lesendumir. —
Greinar og myndir.
11. Fóðrun fugla.
12. Mynd: Snati og Snotra.
Bæði prúðbúin.
13. Mynd af ungmey með
köttinn sinn og brúðuna í sól-
baði.
14. Fjórtán skuggamyndir af
dýrum, sem við getum sjálf gert
með réttum handstillingum.
Þessi upptalning nægir til að
Býna, hve Dýravemdarinn er
fjölbreyttur að efni og vel bú-
inn myndum.
Ekki fæ ég á mér setið að
geta nánar tveggja greina. Sil-
ungaþjófurinn, sönn saga og
bráðskemmtileg. Og ég leyfi
mér að efast um, að nokkur
leyfi sér að lestri loknum, að
halda því fram, að skynlaus
Bkepna hafi verið þar að verki.
Á Reykj avíkurtj örn. Athyglis-
igáfa, létt kímni og lifandi frá-
eögn haldast svo i hendur,' að
líklegt tel ég, að fleirum hafi
farið sem mér og lesið greinina
tvisvar. Og víst tel ég, að
margur lesandi muni ósjálfrátt
veita lífinu á Tjöminni meiri
ethygli en áður.
Auk hins pennaslynga rit-
Btjóra á Dýravemdarinn góðan
hauk í horni, þar sem er Þor-
steinn Einarsson, íþróttafulltrýi.
Hann hefur um árabil starfað
mikið að dýraverndunarmálum,
enda er hann bæði fjölfróður
um dýr, sérstaklega fugla, og
mikill dýravinur. Og engan veit
ég honum fróðari um dýra-
vemdunarmál.
Auk ýmis konar fróðleiks um
dýr, flytur Dýravemdarinn sann
ar sögur, sem spegla sálarlíf
dýranna, kynna okkur lifandi
verur, sem hryggjast og gleðj-
ast, eru mismunandi að skapi
og greind, eins og við, lesandi
góður. Vemr, sem eru okkur
svo ótrúlega líkar um margt,
eiga svo margt sameiginlegt
með okkur, eru blátt áfram oft
svo mannlegar í háttum og við-
brögðum, að sá, sem heldur því
fram í alvöru, að dýrin séu
skynlaus, hlýtur^sjálfur að vera
alvarlega skyni skroppinn eða
lítil kynni hafa af dýmm.
Flestir, er lesa sögur af dýr-
um, munu minnast, hversu skyn
samlega sum þeirra ráða fram
úr ýmsum vanda, sem beinlínis
krefst sjálfstæðrar athugunar og
hugsunar. Við dáumst að ein-
beitni, fyrirhyggju og forystu-
hæfileikum sumra þeirra. — í
djúpri sorg þeirra, finnum við
til • með þeim. Og við skelli-
hlæjum að sumum uppátækj-
um þeirra, skringilegheitum,
skemmtilegum „prakkarastrik-
um“, ósvikinni lífsgleði þeirra
og glettni. Og hversu mikils
hljótum við ekki að meta órofa
tryggð þeirra og vináttu. En
þetta er ekki allt. Leiðum hug-
ann snöggvast að húsdýrunum,
sem fylgt hafa þjóðinni frá
upphafi vega, fætt hana og
klætt gegnum erfiðar aldir.
Hver hefðu örlög þjóðarinnar
orðið án hestsins, þarfasta þjóns
ins; kýrinnar, mjólkurgjafans;
sauðkindarinnar, fæðis- og klæð
isgjafans; hundsins, dyggasta og
tryggasta þjónsins. Og við skul-
um ekki gleyma kisu litlu. Hún
hefur margt til þarfa unnið. Og
margt barnið hefur hún hugg-
að og mörgu sinninu hlýjað á
erfiðum stundum.
Það er ekki einungis, að
efnaleg afkoma þjóðarinnar
hefði orðið allt önnur án hús-
dýranna. Menning hennar hefði
orðið önnur. Hér byggi í dag
önnur þjóð og rislægri en raun
er á — ef um nokkra þjóð af
hinum forna stofni væri að
ræða.
Nokkrir síðustu áratugir hafa
skilað þjóðinni lengra áfram en
áður gerðu 1000 ár. Húsdýra-
haldið skilar, ekki nú nema
broti þjóðartekna. En skuld
þjóðarinnar við dýrin er samt
stærri en svo, að hún verði
nokkru sinni goldin. Sú skuld
fer stöðugt vaxandi. Hvert barn
í bæ og byggð fær daglega
mjólk. Þótt ekki væri annað,
væri það meira en nóg til þess,
að 'hvert heimili landsins ætti
að styðja þann félagsskap, sem
starfar að dýravernd. Því mið-
ur er þessa félagsskapar enn
EIN af tólf kvikmyndastjörn-
unum, sem konungsfjölskyld-
an 'heilsaði við hina konung-
legu móttöku í „Odeon“ í
London, var ítalska stjarnan
Claudia Cardinale. Hún mun
þörf, meiri þörf en flestir láta
sig gruna.
Auðveldur og jafnframt mikil
vægur stuðningur er fólginn í
því að gerast kaupandi Dýra-
verndarans. Og þann stuðning
fær hver og einn ríkulega end-
urgreiddan með þeim fróðleik
og ánægju, sem Dýraverndar-
inn skilar hverjum . lesanda.
FORELDRAR! Leyfið börnum
yðar að gerast kaupandi að
Dýraverndaranum. Einnig yður
mun hann vera skemmtilegt les-
efni.
Bæjarbamið, sem lítil tengsl
hefur við dýrin, missir af mikil-
vægum uppeldislegum þætti. —
Dýraverndarinn bætir þetta að
Stjörnubíó:
aldrei gleyma þeim viðburði,
þegar hún tók í höndina á
drottningunni og systur henn-
ar, Margaret prinsessu, því
beztu myndirniar frá þessari
móttöku voru einmitt af þeim
nokkru, ekki sízt þar sem ímynd
unarafl bamsins gerir því
mögulegt að lifa sig inn í frá-
sögnina, svo að jafnvel nálgast
hið raunverulega.
Og skyldi sveitabarnið ekki
hafa gaman af að endurlifa í
sögum Dýraverndarans ýmis at-
vik úr eigin lífi og kynnast auk
þess nýjum þáttum í fari dýr-
anna. Dýraverndarinn eflir skiln
ing og skyggni á sérkenni í út-
liti og háttum þeirra dýra, sem
það daglega umgengst. Athygl-
isgáfa þess þroskast. Auk þess
er svo allur fróðleikurinn um
erlend dýr, í máli og myndum.
Dýravemdarinn flytur skemmti
legt lesefni, fræðandi lesefni,
að ýmsir menn hafa gerzt njósn-
arar eins ríkis og jafnframt
njósnað fyrir það ríki líka, sem
þeir áttu að njósna um — hinir
svokölluðu gagnnjósnarar. Þetta
er hættulegt starf og hafa marg-
ir njósnarar verið teknir af lífi
fyrir það, svo sem ótal sögur
herma. Mynd sú, sem hér er um
að ræða, segir frá starfi eins slíks
gagnnjósnara og öllum þeim
hættum, sem hann komst í. Mun
myndin byggð á s^nnsögulegum
atburðum að vemlegu leyti.
Boris Mitrov er þekktur kvik-
myndaframleiðandi í Hollywood.
Hann er fæddur í Rússlandi en
hefur fyrir löngu öðlazt ríkis-
borgararétt í Bandaríkjunum. —
Til þess að fá leyfi rússneskra
stjórnarvalda til þess að faðir
hans megi heimsækja hann, hef-
ur Boris orðið að takast á hend-
ur njósnir fyrir Rússa í Banda-
ríkjunum. En brátt kemst banda-
lúska leyniþjónustan að þessari
starfsemi Boris, en hann sleppur
við refsingu gegn því að hann
taki að sér gagnnjósnir fyrir
atburði. Gagnkvæm ánægja
skein út úr andlitum þeirra og
blöðin völdu myndina af CC,
þar sem hún var að hneigja
sig fyrir hinu tigna fólki, til
að birta með frásögn af mót-
tökunni.
Menn spá því, að 'þessi at-
burður hafi mikið gildi fyrir
Claudia og geti haft áhrif á
kvikmyndaframa hennar. Hún
leikur um þessar mundir aðal-
hlutverk í kvikmyndinni
„Málaferlin", sem tekin er í
París, en auk þess leikur hún
aukahlutverk í stórmyndinni
„Leopardinn" í Róm.
þroskandi lesefni og ágætt sam-
talsefni við bömin.
Ég bið afsökunar á, að grein-
in er miklu lengri en ég í upp-
hafi ætlaði. En ég kenni flens-
unni um. Og þar sem það mun
heyra til sjaldgæfra undantekn-
inga, að grein um Dýravemdar-
ann knýi á dyr blaðanna, leyfi
ég mér að vænta þess, að öll
blöð landsins, sem styðja vilja
Dýraverndarann og dýravemd-
unarmál, veiti greininni rúm í
dálkum sínum. Og vel mætti
einhver minnast á Dýravemd-
arann í spjalli um „daginn og
veginn".
Með fyrirfram þökkum.
Marteinn Skaftfells.
Bandaríkin, Segir nú frá því
hversu Boris leikur tveim skjöld-
um og hversu vakað er yfir
hverri athöfn hans og hreyfingu,
bæði af bálfu Rússa og Banda-
ríkjamanna. Margir menn aðrir
eru flæktir í þessa njósnarstarf-
semi frá báðum aðilum og hætt-
urnar bíða Boris í hverju fótmáli
hans. — Bandaríkjamenn senda
hann til Vestur-Berlínar imdir
því yfirskyni að taka fræðslu-
mynd fyrir Bandaríkin, en þar
er fjöldi rússneskra njósnara
fjrrir. Síðan berast honum boð
um að koma til Moskvu til
skrafs og ráðagerða, en þar bera
menn ekki fyllilega traust tii
hans. Loks fær hann upplýsing-
ar um að hann sé í bráðri hættu
í Moskvu og þá hraðar hann ferð
sinni til Þýzkalands, en verður
að fara um Austur-Berlín. Þang-
að berast boð frá Moskvu um að
stöðva Boris og fer lögreglan þar
á stúfana með blóðhundum að
leita hans....
Það er geysimikil spenna í
þessari mynd og ágætir leikarar
fara þar með aðalhlutverkin, svo
sem Ernest Borgrine er leikur
Boris, Kerwin Matthews, er leik-
ur Bob Avery, vin hans, og Alex-
ander Scourby, er leikur Vadja
Kubelov, rússneskan njósnara í
Bandaríkjunum. í myndinni er
sýnt ýmislegt frá Moskvu, þekkt-
ar byggingar, turnarnir í Kreml,
Rauða torgið og grafhýsi þeirra
Lenins og Stalins o. fl. o fl
LEIKIÐ TVEIM SKJÖLDUM
ALLIR vita að ýmis ríki halda
<S>uppi víðtækri njósnastarfsemi og
Úr myndinní í Stjömubíó.
★ KVIKMYNDIR ★ KVIKMYNDIR * KVIKMYNDIR ★
★ KVIKMYNDIR ★ SKRIFAR UM: ★ KVIKMYNDIR ★