Morgunblaðið - 25.08.1962, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
xz
Laugaidagur 25. águst 1962

tJtgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 55.00 á mánuði innanlands.
I lausasölu kr. 3.00 eintakið.
EIMSKIP OG VERÐ-
LAGSEFTIRLIT
JHins og kunnugt er varð^
stórfelldur halli á rekstri
Eimskipafélags íslands sl. ár.
Byggðist hann á því að verð-
íagseftirlit hafði ákveðið al-
gjörlega óraunhæf ákvæði
um farmgiöld þannig að í
sumum tilfellum nægðu þau
ekki einu sinni fyrir útskip-
xmarkostnaði í New York.
Augljóst mál er að það
getur ekki verið í þágu al-
mennings að viðhalda verð-
lagsákvæðum, sem leiða til
þess að jafnmikið þjóðþrifa-
fyrirtæki og Eimskipafélag
íslands verði að draga sam-
an rekstur sinn og yrði jafn-
vel gjaldþrota á tiltölulega
skömmum tíma. Þvert á móti
hljóta það að vera almanna-
hagsmunir að slíkt fyrirtæki
geti endurnýjað skipakost
sinn og bætt hann, tekið upp
fyllstu hagkvæmni í vinnu-
brögðum o. s. frv.
Það eru þessi meginatriði
sem merrn verða að hafa í
huga þegar þeir meta hækk-
un farmgjalda. Enginn vafi
er á því að hún var nauðsyn-
leg og raunar hefði verið
ástæða til að afnema verð-
lagsákvæði á þessu sviði,
eins og öðrum, enda eru
nægilega margir aðilar, sem
keppa um flutningana, til
þess að ekki yrði um óhófs-
gróða að ræða.
Á það hefur verið bent
með rökum að á ýmsum svið-
um hafi verðlagsákvæði
beinlínis stuðlað að hærra
vöruverði en ella. Um skeið
hefðu þau e.t.v. getað haldið
verðlagi nokkuð niðri, en af-
leiðingin oft orðið sú að fyr-
irtækjum hafi verið gert ó-
kleift að endurbæta tæki sín
og taka upp nýjar vinnuað-
ferðir, þannig að niðurstaðan
hafi orðið sú að verðlag hafi
brátt orðið hærra en það
hefði þurft að vera, ef um
eðlilegan rekstur hefði verið
að ræða.
Þessa staðreynd hafa ná-
grannaþjóðimar yfirleitt gert
sér ljósa, og þess vegna eru
hvergi við líði jafn fáránleg
verðlagsákvæði og hér hafá
lengi þekkzt. Það er ein af
skýringunum á því að okkur
hefur gengið seinna en ná-
grannaþjóðunum að afla al-
mennra kjarabóta.
TANNSKEMMDIR
BARNA
regn sú, sem Mbl. birti í
gær um að Pálmi Möller
tannlæknir hefði gert athug-
anir, sem leiddu í ljós að
tannskemmdir bama væru
meiri hér á landi en annars
staðar, er vissulega uggvæn-
leg. Pálmi telur að ástæðan
til þessa sé aukin neyzla á
fínmöluðum sykurefnum og
sætum aukabitum síðdegis
og á miðjum morgni á ís-
lenzkum heimilum.
íslenzkir foreldrar ættu að
huga að þessari staðreynd og
reyna að bæta um á þessu
sviði.
En eins og kunnugt er
veldur tannlæknaskortur því
að erfitt er að fá fullnægj-
andi þjónustu fyrir bömin,
þó að borgaryfirvöld Reykja-
víkur t. d, hafi gert allt, sem
í þeirra valdi stendur, til þess
að úrbætur fengjust.
SKOÐUN
RAGNARS
í SMÁRA
Dagnar Jónsson ritaði at-
hyglisverðan Vettvang í
Mbl. í gær. Þar segir m.a.:
„Ég er fyrir löngu fallinn
frá þeim kenningum að trú-
arbrögð séu áfangi auðmann-
anna að blekkja fátækan al-
múgan og líka hinu að fá-
tæktin geri menn góða en
auðurinn sé gróðurhús var-
mennsku. Sannleikurinn er
sá að trúarbrögðin em líf-
akkeri mannsins og fjármun-
irnir réttilega kallaðir afl
þeirra hluta, sem gera skal.
Fátæktin vinnur smám sam-
an á flestum góðum áform-
um manna og reynslan hefur
kennt okkur að menn verða
sanngjarnari, þolinmóðari og
félagslyndari, ef þeir búa við
fjárhagslegt öryggi. En batn-
andi efnahagur setur mann-
inn í vanda að velja og
hafna“.
Með fáum og hógværum
orðum lýsir höfundur þarna
þeim meginlífsviðhorfum sem
Mbl. vill undirstriká. Er það
líka full ástæða þegar máttug
öfl berjast annars vegar
gegn trúnni og hins vegar
gegn því að nokkur einstakl-
ingur megi vera fjárhagslega
sjálfstæður.
Öfundin er því miður of
ríkur þáttur í hugarfari ís-
lendinga, enda hefur ræki-
lega verið á henni alið af heil
um stjórnmálaflokkum, sem
líka hefur stundum tekizt að
afla sér fylgis með því að ráð-
ast að þeim sem bjargálna
eru. Þó er það svo að sérhver
heilbrigður maður leitast við
að tryggja fjárhagslegt sjálf-
ALLT BENDIR til þess að
Garufalia Popaginos myndi
verða hamingjusöm. Hún var
falleg, vel vaxin og góð stúlka
og iðjusöm og lífið brosti við
henni.
Garufalia ólst upp í grískum
smábæ, Andravidas. Eins og
öðrum siðsömum grískum
stúlkum er títt hélt hún sig
dyggilega innan fjögurra
veggja heimilisins og leit
aldrei í þá átt, sem karlmaður
var. Hún vissi að foreldrar
hennar myndu ákveða hvenær
og hverjum hún skildi giftast.
Og dag nokkurn kom svo
faðir hennar heim með ungan
og glæsilegan pilt, Andreas
Kalyvas sem bjó í nágranna-
þorpinu. Andreas var e.t.v.
nokkuð rólegur og feiminn, en
þar sem hartn var heiðarlegur
og góður drengur komu fjöl
skyldur þeirra sér brátt saman
um að þau skildu ganga í heil-
agt hjónaband. Og síðan var
efnt til brúðkaups með pompi
og pragt og Garufalia og Andr
eas fluttu inn í litla húsið sem
foreldrar þeirra höfðu slegið
saman í og gefið þeim.
Allir voru á einu máli um að
Erfingjans var beðið af
öllu skyldfólki
þau ættu mjög vel saman og
nú biðu allir spenntir eftir að
sjá ávöxtinn af hjónabandinu.
En ekkert slíkt gerðist. Jafn-
vel hinar skarpskyggnustu
frænkur gátu ekkert séð á
Garufaliu, sem bent gæti til
þess að sitthvað væri í vænd
um. Þegar liðið var hálft ár
frá brúðkaupinu kom tengda-
móðirin að tali við hana og
sagði dálítið ásakandi. „Við
hjónin erum nú að verða göm
ul. Ætlarðu virkilega áð láta
okkur fara burt úr þessum
heimi án þess að eignast barna
börn?“ Og foreldrar Garufaliu
börmuðu sér á sama hátt yfir
barnabarnaleysinu og hvöttu
dóttur sína til þess að rækja
vel eiginkonuskyldu sína. Og
jafnvel eiginmaður hennar var
sífellt að hreyta í hana ónot-
um og sagði m.a.: „Hvað er
þetta manneskja. Hvers lags
eiginkona ertu eiginlega, að
vilja ekki gefa manni þínum
erfingja".
Eftir hálfs annars árs hjóna
band bólaði enn ekki á nein-
um erfingja og veslings Garu-
falia var niðurbrotin á sál og
líkama. Loks gat hún ekki
lengur afborið smán sína og
hengdi sig á loftinu í litla
húsinu þeirra Andreasar.
Við líkkrufningu lögreglunn
ar kom í ljós að hin óhamingju
sama Garufalia var enn óspjöll
uð mær!!! og er farið var að
spyrji Andreas varfærnislega
út úr, kom í ljós að hann, —
og líklega ekki Garufalia held
ur, — hafði hugmynd um
hvernig hjón fara að því að
eignast barn .....
Refsiaðgerðir
gegn Suður-Afríku
stæði sitt og fjölskyldu sinn-
ar. Það er líka aðalmarkmið
sannra lýðræðisflokka að
gera sein allra flestum kleift
að eignast eitthvað og njóta
öryggis efnahagslega.
Og menn mega gjarnan
hugleiða hvori'r séu líklegri
til þess að hjálpa þeim að ná
þessu markmiði, þeir sem
viðurkenna að stefna beri að
því að allir geti eignast eigin
íbúðir og önnur verðmæti,
eða hinir, sem nærast á öf-
und og vilja taka fjármagnið
í sem ríkustum mæli af ein-
staklingunum og fá það í
hendur pólitískum valda-
bröskurum í skjóli ríkis-
rekstrar eða ópersónulégs
samvinnubákns.
Formaður og varaformaður
Suðvestur-Afríkunefndar SÞ
hafa birt skýrslu um heimsókn
sína til Suður-Afríku og Suð-
vestur-Afríku. Þeir leggja til, að
Allsherjarþingið veiti Suður-Af-
ríku stuttan frest til þess að fnam
kvæma samþykktir þingsins
varðandi Suðvetur-Afríku, ella
grípi Allsherjanþingið til refsi-
aðgerða eða annarra ráðstafana
til þess að knýja fram sam-
þykktir sínar. Neiti stjórn Suð-
ur-Afríku með öllu að fara að
vilja Allsherjarþingsins, er lagt
til í skýrslunni, að þingið svipti
Suður-Afríkustjórn stjórnarum-
boði í Suðvestur-AJríku, Samein
uðu þjóðimar taki þar sjálfar
við stjórn og hefjist handa um
að búa landið undir sjálfstæði.
Loks segir í skýrslunni, að stjórn
Suður-Afríkiu mismuni kynþátt-
um í Suðvestur- Afríku, það sé
brót á samþykkt SÞ og á mann-
réttindayfirlýsingunni.
Ben Gurion kom-
inn til Svíþjóðar
Stokkhólmi, 21. ágúst. — NTB.
FORSÆTISRÁÐHERRA fsraels,
David Ben Gurion, kom í dag til
Stokkhólms og er þar með hafin
mánaðarferð hans til Norður-
landa.
Á Arlanda-flugvelli tóku á
móti honum Tage Erlander, for-
sætisráðherra Svía, og Östen
Unden, utanríkisráðherra. Enn-
fremur fulltrúar sendiráða Norð-
urlanda í Svíþjóð.
1 fylgd með Ben Gurion, sem
nú er 75 ára að aldri, eru kona
hans og dóttir.