Morgunblaðið - 04.10.1962, Blaðsíða 12

12
MORCUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 4. okt. 1962

Crtgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavlk.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglysingar og atgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 4.00 eintakið.
NORRÆNA FELAGIÐ
40 ÁRA
TVTorræna félagið á íslandi
-* *•’ minntist nýlega 40 ára
afmælis síns. Það var stofnað
29. september árið 1922,
þremur árum eftir að slík
félög voru stofnuð í Dan-
mörku, Noregi og Svíþjóð.
Norræna félagið í Finnlandi
var hins vegar stofnað árið
1925 og í Færeyjum árið 1951.
Tilgangur Norræna félags-
ins hefur jafnan verið sá að
efla og viðhalda samúð og
samvinnu meðal allra nor-
rænna þjóða, inn á við og út
á við. Er óhætt að fullyrða
að því hafi orðið mikið á-
gengt í baráttunni að þessu
takmarki meðal allra hinna
norrænu þjóða. Þessar ná-
skyldu þjóðir hafa stöðugt
verið að færast nær hver
annarri, samvinna þeirra hef
ur orðið fjölþættari og hag-
nýtari með hverju árinu, sem
hefur liðið.
Að sjálfsögðu hafa þjóðir
Norðurlanda oft mætt von-
brigðum og mistökum í sam-
bandi við samvinnu sína. Góð
mál hafa strandað og árekstr
ar hafa orðið. En baráttunni
hefur verið haldið áfram og
aukinn skilningur, samúð og
velvilji hefur mótað sam-
skipti norrænna manna.
★
Eitt glæsilegasta dæmið
um árangur norrænnar sam-
vinnu er lausn handritamáls-
ins. Með henni hefur danska
þjóðin og leiðtogar hennar
sýnt mikinn þroska og djúp-
an skilning á óskum og vilja
íslenzku þjóðarinnar.
1 ágætri ræðu, sem Gunn-
ar Thoroddsen fjármálaráð-
herra flutti á afmælishátíð
Norræna félagsins sl. laugar-
dag komst hann m. a. að orði
á þessa leið:
„Það á að vera auðkenni
og aðalsmark norrænnar sam
vinnu, að sá, sem sterkari
stöðu kann að hafa hverju
sinni, neyti ekki aflsmunar,
heldur láti lögmál vinsam-
legrar samvinnu og sam-
keppni ráða úrslitum, hvort
sem árekstur verður á láði,
legi eða á loftsins leiðum.
Og í norrænum anda hefur
mörgum vandleystum mál-
um verið til lykta ráðið“.
Þetta er vissulega vel mælt
og réttilega.
íslendingar fagna því að
Norræna félagið hér á landi
er í örum vexti. Á síðasta
áratug hefur félagsmönnum
í félaginu fjölgað úr 1000 í
2400 og féíagsdeildum úr 4
upp í 22.
Mbl. óskar Norræna félag-
inu á íslandi til hamingju
með 40 ára afmælið um leið
og það lætur þá ósk í ljós, að
það megi halda áfram að
vaxa og dafna.
OFSTÆKI BORG-
AR SIG EKKI
¥ ýðræðisskipulagið byggir á
heilbrigðri dómgreind
fólksins. Það gefur einstakl-
ingunum tækifæri til þess að
velja og hafna, fela einstök-
um stjómmálaflokkum og
stjórnmálamönnum foryst-
una um stjórn landa og þjóða,
eða svipta þá henni, ef þeir
hafa brugðizt trausti kjós-
endanna.
Þar sem hinn almenni
kjósandi er í raun og veru
hinn æðsti dómstóll um það,
hvernig lýðræðislandi sé
stjómað hverju sinni veltur
mikið á því að hann sé gædd-
ur ábyrgðartilfinningu og
þroska. íhygli og sjálfstætt
mat fólksins á mönnum og
málefnum, ræður mestu um
það, hvers konar stjórnarfar
ríkir í landi þess. Þjóð, sem
gædd er ríkri ábyrgðartil-
finningu og heilbrigðri dóm-
greind hlýtur að skapa sér
gott stjómarfar. Ábyrgðar-
laust fólk og skammsýnt
hlýtur hins vegar að leiða
yfir sig lélega foryztu og
spillt stjórnarfar.
Það er reynsla þroskuðustu
lýðræðisþjóða að ofstæki og
öfgar í málflutningi stjórn-
málamanna séu ekki líklegar
til þess að skapa þeim traust
og fylgi. Fólkið sér í gegnum
loddaraskap og yfirborðs-
mennsku, a. m. k. þegar til
lengdar lætur. Núverandi
stjórnarandstæðingar á ís-
landi, sem komið hafa fram
af óvenjulegu ofstæki, á-
byrgðarleysi og óbilgimi í
stjórnarandstöðu sinni, ættu
að gera sér þetta ljóst. Af
kommúnistum geta að vísu
engir vænzt ábyrgðartilfinn-
ingar. En Framsóknarflokk-
urinn þykist vera lýðræðis-
flokkur, enda þótt hann hafi
svarizt í fóstbræðralag og
þjóðfylkingu með kommún-
istum. Hann ætti að minnast
þess að ofstækið og öfgarnar
borga sig ekki.
STÆKKUN
KÓPAVOGS-
HÆLIS
ll¥ikill og tilfinnanlegur
skortur er í okkar landi
UTAN UR HEIMI
Brezkur skipsfjóri vill
afplána sekt s'ma hér
ef Hœstiréttur staðfestir dóm undir-
réttar vegna landhelgisbrots
THE FISHING NEWS skýrir frá
því 28. sept. sl., að Matthew
Macklenburg, skipstjóri á tog-
aranum Margaret Wicks frá
Fleetwood, er staðinn var að veið
um í íslenzkri landhelgi fyrir
rúmlega tveim vikum, hafi
ákveðið að fara aftur til íslanris
og afplána þar fangelsisvist, ef
hæstiréttur á íslandi staðfesti
dóm undirréttar um að hann
greiði 4.266 sterlings punda sekt,
að viðlögðu fangelsi.
Segir blaðið eftir Maoklen-
burg, að heima í Bretlandi bindi
han-n engin sérstök bönd, eftir að
kona hans lézt í desember sl. —
Kveðst hann líta þannig á málið,
að hann hiki ekki við að fara
til íslands og afplána þar fan-ga-
vist, enda hafi hann sagt um-
boðsmanni eigenda togarans
„Boston Deep Sea Físheries", að
hann geti hvergi orðið sér úti
um þessa miklu fjárupphæð.
Macklenburg segir þannig frá
því, er hann var tekinn í land-
helgi, að samkvsemt kortum sín-
um og tækjum hafi han-n talið
sig vera að minnsta kosti hálfa
mílu utan við tólf mílna mörk-
in. — Við vorum nýkomnir á
miðin og nýbyrjaðir að veiða,
þegar varðbáturinn Óðinn kallaði
til okkar í hátalara og skipaði
okkur að taka inn veiðarfærin.
Eg sagði íslendingunum að þetta
vaeri hlægilegt, ef við værum
innan markanna, væri það alger-
lega óviljandi.
Hann fcveðst h-afa fengið þá hug
mynd, að átta mánaða fangelsi
liggi við, ef dæmd sekt verði
ekki greidd, og tekur fram, að
hann hafi sagt við umboðsmann
skipaeigendanna á íslandi, að
hann hefði ekki þessa peninga
svo réttast væri, að stýrimaður
sigldi togaranum heim. Umboðs-
maðurinn hefði aftur að móti
bent á, að enn ætti eftir að fjalla
um málið fyrir Hæstarétti og
tæki það nokkurn tíma.
Mecklenburg þessi vann það
sér til frægðar fyrir tveim ár-
um, að sögn blaðsins, að klif'ra
upp í 20 feta mastur í miklum
sjógangi til þess að bjarga einum
skipverja sinna, er flækzt hafði
í vír og ar í þann veginn að
hengjast í honum.
• Reyndi ekki
að komast undan.
Það var aðfara nótt 13. sept.
sl., þegar Óðinn var á leið með
brezka togarann Northern Jewel
til Seyðisfjarðar, að hann kom
að Margaret Wick að veiðum í
landhel-gi. — Var togaranum gef-
ið ljósmerki um að nema staðar,
en hann virtist ekki
sjá það. — Er Óðinn
kom að honum reyndi hann ekk-
ert að komast undan. Fyrir rétti
hélt Mecklenburg skipstjóri fast
við, að hann hefði talið sig fyrir
utan tólf mílna mörkin, en Óðinn
mældi hann 1.2 sjómílur innan
þeirra. Skipstjórinn var dæmdur
Páfinn í pílagrímsför
Vaticaninu, Rómaborg,
2. október — AP.
PÁFINN í Róm, Jóhannes 23.
leggur á fimmtudag upp í lengsta
ferðalag, sem nokkur páfi hefur
tekizt á hendur frá því árið 1870.
Hyggst hann lara pílagrímsför til
hinna helgu staða Assisi og
Loreto.
Páfinn mun ferðast með járn-
brautarlest og koma aftur til
Rómaborgar samdægurs.
Málgagn páfastóls, L’Osser-
vatore Romano skýrir frá þvi í
dag, að fimmtudaginn nk. sé sér-
stakur helgidagur Assisi, dagur
dýrlingsiris, hins heilaga Franz.
Páfi mún biðjast fyrir hjá leg-
stað -Ieitags Franz, en þangað
á stofnúnum fyrir vangefna.
Kveður svo rammt að þessu
að fjöldi heimila víðs vegar
um land býr við sárt böl,
vegna þess að þau geta ekki
komið vangefnum einstakl-
ingum á hæli fyrir slíkt fólk.
Á síðasta Alþingi var sam-
þykktúr nýr tekj ustofn, sem
nota á til þess að reisa hæli
fyrir vangefið fólk. Er gert
ráð fyrir að hann nemi nokkr
um milljónum króna á ári.
í framhaldi af þessari ráð-
stöfun Alþingis er nú hafinn
undirbúningur að stækkun
Kópavogshælisins. Ber brýna
nauðsyn til þess að þeirri
framkvæmd verði hraðað.
Hér er um mikið mannúðar-
mál að ræða.
koma árlega þúsundir pílagríma
víðs vegar að úr heiminum. Tal-
ið er, að páfinn fari þessa ferð
nú, meðal annars, til þess að
biðja fyrir góðum árangri af hinu
mikla alþjóð.’ega kirkjuþingi, sem
hefst 11. október nk.
Sviss lán-
ar SÞ 19
millj. $
Bern, 2 október — NTB.
SVISSNESKA þjóðþingið sam-
þykkti á fundi sínum í dag að
lána Sameinuðu Þjóðunum fjár-
upphæð, sem nemur 1.9 milljón-
um Bandaríkjadala. I atkvæða-
greiðslu um tillögu þess efnis
urðu úrslitin, að 93 samþykktu,
11 voru andvígir en 50 sátu hjá.
Sviss á ekki aðild að Sameinuðu
Þjóðunum.
Lánið skal skiptast milli aðal-
stöðva S. Þ. í Evrópu, sem eru
í Genf, alþjóðadómstólsins í Haag
og nokkurra sérstofana. Fer
meiri hluti lánsins — eða 1.5
milljón dollara til Genf.
Vestur-Bérlín, 1. okt. — (AP)
• Tveim ungum Austur-
Þjóðverjum — 17 og 18 ára
— tókst í dag að flýja ó-
meiddir yfir til Vestur-Ber-
línar, þótt kúlnahríð austur-
þýzkra lögreglumanna dyndi
allt í kringum þá .
í 260 þús. kr. sekt og afli og
veiðarfæri gert upptækt — og
var metið á samtals kr. 169.800.
Morguniblaðið náði tali af Gísla
ísleifssyni hdl. í gœrkveldi, en
hann er lögmaður brezka togar-
ans. Sagði Gísli að mál skipstjór-
ans hefði enn ekki verið lagt
fyrir Hæstarétt, þar sem ekki
hefði enn komið ítrekuð ósk frá
skipafélaginu um að svo yrði
gert.
Umboðsmaður eigenda togar-
ans hér á landi lagði fram trygg-
ingu fyrir sektinni til þess að
skipstjórinn fengi að halda úr
höfn.
Stúlkan hér á myndinni sem
1 ýstir sér svo ákaft upp að
þessu norður-afríkanska strengja
hljéúfæri, heitir Maria Morales,
25 áru gömul Sikileyjarstúl'ka.
— 3r hún söngkona, sem vakið
hefur á sér mikla athygli. Hefur
hún .aft sína eigin. hljómsveit,
komið fram í út.arpi og sjón-
varpi og sungið inn á plötur. —
Maria er ysturdóttir þjóðhetju
Sikileyjar Giuliano, bófaforingj
ans sem veginn var fyrir ári,
Maria hefur skap eins og vil’i-
'köttur en mjög blæfagra og sér-
stæða söngrödd segir ío: „ óri
plöutfyrirtækisins Electrola. —
Einhverju inni er Maria Morales
gekk uin veitingastaðinn þar
sem hiún söng, með hljóðnem-
ann í hendinni var Umtoerto
ítalíukonungur staddur þar. Er
hún söng fyrir hann eftirlætis-
lag sitt, „Arrive derci Roma“,
hlustaði hann á hana hugíang-
inn -g með tárin í augunum.