Morgunblaðið - 07.11.1962, Page 17

Miðvikudagur 7. nóvember 1962
MORGl'lSBLAÐIÐ
17
— Valdabarátta
Framlhald aí bls. 10.
til a-þýzkra yfirvalda, og
hvergi viljað nærri koma, né
þótzt bera neina ábyrgð á
þeim.
Þetta er talið brot á Pots-
dam-samningnum, en hefur
ekki vakið neinar mótaðgerð-
ir Vesturveldanna, frekar en
Berlinarmúrinn, er hann ve'
reistur í ágúst í fyrra.
Beðið fram yfir kosningar
Þá eru enn í fersku minni
yfirlýsingar Krúsjeffs, að eng-
ar meiriháttar ákvarðanir
yrðu teknar um Berlín, hvorki
friðarsamningar, né annað,
þar til afstaðnar yrðu kosn-
ingar þær, sem fram fóru í
Bandaríkjunum í gær. Hefði
ekki orðið ljóst, hvert stefndi
á Kúbu, þá hefðu eldflauga-
stöðvarnar þar þegar verið
fullreistar nú, það er um það
leyti, er kosningar eru um
garð gengnar.
Krúsjeff hefur einnig látið
að því liggja nokkrum sinn-
um á þessu sumri og hausti,
að hann myndi koma til
Bandaríkjanna og sitja fundi
Allaherjarþingisins. Þá gæfist
einnig tækifæri til að ræða
við Kennedy. Lét forsetinn
hafa það eftir sér, áður en
Kúbudeilan kom til sögunnar,
að hann myndi fús að eiga
a.m.k. óformlegar viðræður
við Krúsjeff. Það virðist ekki
ólíklegt, að Krúsjeff hafi þá
einmitt ætlað sér að leggja
fram kröfur sínar, að öllum
líkindum vegna Berlínar, og
undirstrika þær með tilvísun
til þeirra vopna, sem á Kúbu
væru.
Suslov
Krúsjeff misreiknaði sig Ef
til vill hefur hann talið, að
ekki yrði komizt að tilveru
árásarvopnanna á Kúbu, fyrr
en um seinan. í öðru lagi hef-
ur hann talið, að þótt uppvíst
yrði um þau, þá myndu
Bandaríkjamenn ekki vilja
hætta á heimsstyrjöld, með
því að setja úrslitakosti.
Einkamál Sovétríkjanna
Það er almenn skoðun
stjórnmálafréttaritara, og ann-
arra sérfræðinga um alþjóða-
mál, að Rússar hafi ekki látið
samherja sína í öðrum komm-
únistaríkjum vita neitt um
það, sem fram fór á Kúbu.
Kemur það vel heim við þá
staðreynd, að Rússar hafa
haldið sínum fullkomnustu
eldflaugavopnum leyndum fyr
ir þeim. Vitneskja um eld-
flaugavopnin hefði getað vald
ið erfiðleikum í sambúð við
nokkur kommúnistaríkjanna,
sem fullan hug hafa á að fá
slík vopn.
Því gafst heldur enginn tími
til að ráðgast við þau, er að
því kom, að ákvörðun var
tekin um að fjarlægja vopnin
frá Kúbu.
Þar liggur ástæðan fyrir
skyndifundunum undanfarið.
Ráðamenn rússneska hersins,
sem fullvist er nú talið, að
miklu hafi ráðið um hervæð-
ingu Kúbu, hafa orðið að
beygja sig, a.m.k. um stundar
sakir. fyrir ákvörðun Krús-
jeffs, sem preinlega var tekin
til að forða innrás á Kúbu,
eða stórstyrjöld.
Eins og áður segir, þá hafa
6 kommúnistaleiðtogar nú
dvalizt í Moskvu að undan-
förnu eða dvelja þar nú
Klofningar
Skipta má kommúnistaríkj-
unum í þrjár deildir, eftir af-
stöðu; þau, sem styðja Krús-
jeff og samstarfsmenn hans,
þau sem eru honum andvig
og þau, sem telja stefnu
Krúsjeffs vafasama.
1) Gheorghe Gheorgihiu-Dej,
forsprakki rúmenskra komm-
únista, fyllir síðasta nópinn.
Afstaða Antonin Novotny, leið
toga tékkneskra kommúnista,
er talin söm.
Anton Jugov, fyrrverandl
forsætisráðherra Búlgaríu, var
í þeim hópi einnig, og siðustu
atburðir þar í landi sýna
greinilega, hve baráttan er
nú hörð. Leiðtogi búlgarska
kommúnistaflokksins, Todor
Sjivkov, fór í skyndiheimsókn
til Moskvu, skömmu áður en
8. þing kommúnistafjokks
landsins var haldið. Eftir við-
ræður við Krúsjeff, sneri
hann heim. í fylgd með hon-
um var Mikhail A. Suslov,
helzti skipuiagssérfræðingur
Krúsjeffs. Afleiðingarnar létu
ekki á sér standa. Jugov og
öllum fylgismönnum hans var
vikið úr sæti, gefið að sök
að hafa unnið gegn „einingu
flokksins". Þannig virðist
Krúsjeff hafa náð undirtök-
unum í Búlgaríu, a.m.k. um
sinn.
Loks ber að telja með þeim,
sem sýnt hafa vafasama af-
stöðu, Walter Ulbrioht, a-
þýzka kommúnistaleiðtogann.
Hann hefur lengi krafizt þess,
að Rússar gerðu sérstaka frið-
arsamninga við A-Þýzkaland,
en slíkt hefði gert hann ein-
ráðan að nafninu til, a.m.k.,
um framtíð V-Berlínar.. Allar
ákvarðanir Krúsjeffs, sem
draga úr líkunum á friðar-
samningum, hljóta því að
falla í slæman jarðveg hjá
Ulbrioht.
2) Jafnmörg, eða fjögur, eru
þau lönd, sem algera andstöðu
hafa sýnt. Albanía er jafn frá-
hverf Krúsjeff og verið hefur
um langt skeið, og hefur hún
tekið málstað Fidel Castros,
án þess að sýna neinn skilning
á því, sem Krúsjeff gerði.
Gomulka
N-Kórea og N-Vietnam hafa
einnig tekið sömu afstöðu.
Kína er Krúsjeff erfiðastur
ljár í þúfu. Kínverjar hafa
með árás sinni á Indland gert
honum ákaflega erfitt fyrir.
Raunverulega má regja, að
hrundið sé að nokkru leyti
forsendunni fyrir hlutleysis-
stefnu þeirra þjóða, sem slíka
stefnu hafa kosið. Rússar hafa
ekki getað komið Indverjum
til liðs.
Pekingstjórnin hefur lýst
samúð með Castro, en ekkert
gert af því að láta blöð sín
túlka afstöðu Sovétríkjanna.
Afstaða Kínverja nú, á 45
ára afmæli byltingarinnar, 1
markast af orðsendingu frá í I
gær, þar sem segir: „Vinátta l
Kina og Sovétríkjanna mark- /
ast af stefnu Marx og Lenins“. I
Kínverjar hafa sem kunnugt
er, haldið því fram, að
Krúsjeff hafi vikið frá stefnu
þeirra, með yfirlýsingum um
friðsamlega sambúð. — Á-
greiningur Kínverja og Rússa
er mikill.
3) Fæstar eru þærþjóðirsem
dyggilega munu styðja stefnu
forsætisráðherrans. Þær eru
reyndar aðeins tvær, Pólverj-
ar og Ungverjar. Gomulka er
talinn mikill talsmaður frið-
samlegrar sambúðar, og Kadar
mun fylgja stefnu Krúsjeffs.
Baráttan er hörð, harðari
að öllum likindum, en verið
hefur lengi.
Skoðun margra sérfróðustu
manna um þessi mál er þó
sú, að Krúsjeff muni enn um
skeið, a.m.k., halda undirtök-
unum, og byggist það kann-
ske öðru fremur á því, að
hann er talinn hafa mikinn
meirihluta aðalfulltrúa Æðsta
ráðsins á sínu bandi.
— Albingi
Framhald af bls. 8.
ur væri ófriðarhættan hin sama.
Rakfi ráðherrann síðan gang
þessara mála, gat þess, að vinstri
stjórnin gerði samkomulag við
Bandaríkjastjórn þegar í des.
1956 um, „að vegna þess ástands,
er skapazt hefur í alþjóðamálum
undanfarið og áframhaldandi
hættu, sem steðjar að öryggi ís-
lands og Norður-Atlantshafs-
ríkjanna, sé þörf varnarliðs á ís-
landi“. Ráðherrar Alþýðubanda-
lagsins hefðu að vísu sagzt vera
á móti orðalagi, framsetningu og
forsendum, en niðurstöðunni
hafi þeir verið sammála. Þeir
hafi að vísu talað um frestun, en
samkomulagið hafi verið alveg
ótvírætt. Það var samkomulag
um, að skapazt hafi allt annað
ástand í alþjóðamálum, en á-
lyktunin frá 28. marz gerði ráð
fyrir, og var hún þar með end-
anlega dauð og grafin.
Hægt að verjast hinu versta.
Þá taldi ráðherrann að játa
Hin ákærðu í réttarsalnum. Frá vinstri: Jaques Casters, læknir, Monique de la Mark systip ,
Suzanne, móðir Suzanne Fernande Yema, Jean Vanderputte og Suzanne Vanderputte.
IVIóðir verður vansköp-
uðu barni sínu að bana
Liége, Belgíu 6. nóv. (NTB)
í GÆR hófust í Belgíu rétt-
arhöld yfir Suzanne Coipel-
Vandeputte. Hún fæddi barn,
sem var vanskapað af völd-
um svefnlyfsins Thalidomide
og stytti því aldur. Barnið,
sem var stúlka, fæddist hand
leggjalaust og innyfli þess
voru vanþroskuð. Suzanne
Coipel-Vandeputte, varð hinu
vanskapað barni að bana, af
ásettu ráði. Gaf hún því inn
svefnlyf átta dögum eftir að'
það fæddist.
Maður hennar, Jean Noel
Vandeputte, systir hennar og
móðir auk læknisins, sem lét
hana hafa svefnmeðalið, vissu
um fyrirætlun Suzanne. Hafa
þau verið ákærð fyrir að vera
henni samsek.
Barn Suzanne fæddist í m.aí
sl. og varð hún skelfingu lost
in, er hún sá það og fór
þess á leit við lækni í sjúkra-
húsinu, þar sem hún ól bárn-
ið, að hann svipti það lífi.
Læknirinn vildi ekki verða
við bón hennar og þá sneri
systir hennar sér til heimilis-
læknis þeirra, sem lét Suz-
anne síðan fá svefnlyf, sem
bún setti í pela barnsins.
Eftir að læknirinn vissi til
hvers Suzanne ætlaði að nota
lyfið, bað hann hana að hætta
við það, og daginn eftir
bað hann samstarfsmann sinn
að skýra lögreglunni frá því,
að barnið væri í hættu, en
það var of seint, móðirin hafði
framkvæmt fyrirætlun sína.
Mjög skiptar skoðanir eru
á því í Belgíu, hvort dæma
eigi móðurina fyrir morðið
Mörgum finnst hún hafa haft
rétt til þess af mann-
úðarástæðum, en aðrir for-
dæma verknaðinn.

yrði, að mjög vafasamt væri,
hverjir héldu lífi, ef til kjarn
orkustyrjaldar drægi. En sér-
fræðingar teldu, að miklu mætti
bjarga með nokkrum vörnum,
sem ekki ættu að vera okkur með
öllu óviðráðanlegar. Vitað væri,
að þjóðirnar bak við járntjaldið,
verðu stórkostlegu fé til almanna
varna, og kæmu Rússar þar næst
ir á eftir Svíum, sem legðu mest
af mörkum allra þjóða í þessu
skyni. Sýnir það skoðun ráða-
manna austur þar á því, að ekki
sé til einskis unnið að forða frá
því versta.
Þá hafi hlutlausu þjóðirnar í
Evrópu, Svía. og Svisslendingar,
einnig sannað, að þær telja mik
ið á sig leggjandi til þess að forða
frá tjóni af kjarnorkustyrjöld og
að þær telji hlutleysið ekki nægja
vörn, en engar þjóðir hafa til
tölulega sterkari hervarnir en
þær. Og fyrir nokkrum vikum
var frá því skýrt, að Svisslending
ar hefðu ákveðið að koma upp
byrgjum fyrir alla síná íbúa á
næstu fimm til sex árum, en eins
og áður er lýst leggja Svíar mest
upp úr almannavörnum allra
þjóða. Kvað dómsmálaráðherra
þetta sýna annars vegar mat þess
ara þjóða á gildi hlutleysisins,
ef í hart færi, og skoðun þeirra
á því, að hægt er að verjast hinu
versta, ef menn eru viðbúnir.
Tökum raunsæjum afleiðingum
ástandsins 4 heiminum.
Við mættum engan veginn
gera lí úr hættunni, heldur
játa, að h,.,. c. . .lcg og
mjög erfitt að gera sér grein fyr
n henni. Þess vegna eigum við
f. st og fremst að leggja okkur
fram um ao gera það sem við
megnum i’. að forða því, að styrj
öld brjótist út, en ^að gerum við
bezt með því að tryggja, að vissar
íágmar'-svan. r sé...á íslandi.
En ef til vill er eina og mesta
framlag okkar til þess, að menn
ing og líf haldizt á jörðinni, að
taka „raunsæjum afleiðingum af
því hörmulega ástandi, sem er í
heiminum, og látum ekki varnar
keðju frjálsræðisins slitna á
okkar landi. Heldur högum við
ætíð okkar framkomu svo í þess
um efnum, að við fylgjumst með,
að við tökum þann þátt í vörn
unum, sem aðstæður og mögu-
leikar okkar þjóðar og lands
leyfa hverju sinni og eftir því,
sem nauðsyn friðarins og friður
inn alltaf krefst".
Stjórnarkreppu afstýrt
í Vestur Þýzka'andi
Bonn, 5. nóvember. —
AP — NTB.
Yfirvofandi stjórnarkreppu í V-
Þýzkalandi var afstýrt í dag, er
Waltef Strauss, ráðuneytisstjóri
í dómsmálaráðuneytinu, og Wolf
gang Hopf, ráðuneytisstjóri í
landvarnarráðuneytinu, voru
leystir frá störfum.
Mun Strauss liafa beiðzt þess
sjálfur, að hann fengi að hætta
störfum, en Hopf fékk lausn um
óákveðinn tima.
Jafnframt tilkynnti dómsmála-
ráðherrann, Wolfgang Stamm-
berger, sem lagt hafði fram
lausnarbeiðni sína í fyrri viku,
að hann tæki hana aftur. Hann
hafði sagt starfi sínu lausu, þar
eð hann taldi undirmenn sína,
þ.á.m. Strauss, hafa tekið ákvarð
anir um „Spiegel-málið“, án þess
að ráðgast um það við sig.
Frjálsi demokrataflokkurinn
hafði krafizt þess af Kristilegum
demokrötum, að þessum mönn-
um yrði vikið úr starfi, ellegar
myndi flokkurinn slíta stjórnar-
samstarfinu.
Þannig hefur stjórnarkreppu
í.u verið afstýrt. Hins vegar var
kynnt í Bonn í dag, að Sósíal
demokratar hefðu lagt fram 18
spurningar á þingi um „Spiegei-
málið'* og krafizt svara við þeim.