Morgunblaðið - 19.01.1963, Síða 23

’ Latigardagur 19- janúar 1963
MORGUIVBLAÐIÐ
23
Örvarnar sýna hvernig Rússar (svörtu örvamar) og Japanir (gráu örvarnar) teygja sig með
fiskiflota sína um öll höf jarðkringlunnar, og senda skipin sífellt á fjarlægari mið. Þeir fyrr-
nefndu afla um 6 millj. lesta á ári, en þeir síðarnefndu 7 millj. lesta. Gráu blettimir sýna auð-
ugustu fiskimiðin með tölum er sýna ársafla.
Fiskiflotar Rússa og Japana
veiöa í öllum heimshöfum
f FRÉTTUM hefur verið
sagt frá því að Japanir séu
niú farnir að senda fiskiflota
með móðurskipum til veiða á
Atlantshafi og vafalaust líði
ekki á löngu áður en þeir
verða komnir hér á íslands-
mið. Þetta er eklki aðeins ein-
staikt tilfélli, heldur angi af
milklu umfangsmeira rruáli,
því Rússar oig Japanir teygja
siig nú lengra og lengra yfir
höfin og senda fiskiflota sinn
á bestu miðin, hversu fjar-
laag sem þau eru heiimaland-
inu, og þá oft við önnux lönd.
Ýnasar fiskveiðilþjóðir eru
farnar að hafa af þessu á-
hyggjur. í franska blaðinu
Paris Matcih birtist t.d. nýlega
landalkort, sem sýnir hvemig
þessar þjóðir eru komnar með
fiskveiðiflota sína á öil beztu
filokniðin, og í grein, sem
fylgir, er þetta vandamái
raett.
Þar eru t.d. nefnd þrjú
dæmi. Greinarthöfundur hafði
nýlega verið á Kodiakeyju
við AlaSka, þar sem veiddur
er stór krabbi, „king crab“.
Hann er 80 cm á breAdd og
þykir, niðursoðinn, herra-
mannsmatur.
Alaskabúar veiða þessa
krabba í einhvers konar skúifif
ur, sem nefnast á ensku
,,pot“. En nú hafia Rússair
komið þangað með stórar botn
vörpur, sem skaía botninn á
200 faðma dýpi og sópa upp
kröbbunum, og telja Alaska-
menn að stofninn verði eyði-
lagður á nokkrum árum. Þetta
vlti Rússar fiullvel og því hafi
þeir hætt slikum veiðum á
sínum eigin slóðum, við
Kamsjaoka. Annað dæmi er
hvalurinn, einfcum steypireið
urinn, en takmörkun á veið-
um á honum strandaði fyrir
stríð á Þjóðverjum og Japön-
um, sem skorti mjög eggja-
hvítuefni og fitu í fæðu sína.
Og nú þegar samningar eru
um þetta, veiða Rússar hval-
inn af sömu fyrirlitningu á lög
málum ofveiðinnar og nazist-
arnir gerðu. Hvað Frakkana
sjálfa, snertir hafia þeir mest
ar áhyggjur afi ofveiði á síldar
stofninum í Norðursjó, þar
sem Rússar, Pólverjar og A-
Þjóðverjar moka nú upp síld-
inni, en veiði Boulognebát-
anna hefur minnkað úr tæp-
um 46 þús. lestum árið 1056,
í 27 þús. lestir 1961.
Hvað þetta snertir eru allar
fiskafurðir undir sömu sök
seldar. Mennimir, sem fjöLg-
ar ört á jörðinni, ráðast gegn
sjávardýrunum með sífellt
árangursrlkari tækjum. Og
þjóðir, sem ekki hafa land
til ræktunar, eins og Japanir
og þær sem ekki geta náð þvi
að framleiða nóg heima, eins
og Rússar, ráðast með græðgi
á birigðir hafisins.
Aðferffir frumstæðs
þjóðfélags
Aðalvandamálið í sambandi
við fæðuöfilun með fiskveið-
um er sú, að þetta er eina
fæðuöflunarleiðin, er eitt-
hvað kveður að, sem unnin
er með aðferðum hins frum-
stæða þjóðfélags. Nútimamað
urinn borðar korn, sem hann
hefur ekki aðeins sáð, heldur
myndað með ræktunarbótum
í hundruð ára, og 'hann borðar
kjöt, sem hann hefur ræktað
upp og breytt með uppeldi
og úrvali. En þegar um fisk
aðurðir er að ræða, þá iætur
maðurinn, náttúruna sjálfráða
nema í undantekningartilfell
um. Hann rænir hana, upp-
sker án þess að rækta. Þann-
ig hefur þetta að vísu alltaf
verið, en maðurinn er bara
orðin fjölmennasta ag gráð-
ugasta skepnan á jörðinni,
Á jörðinni eru 3000 milljón-
ir manna og sú tala tvöfaldast
á hálfri öld. Manhkynið er
margar milljónir lesta af
lífi, sem stöðugt þarf að halda
við með geysimiklu fram-
lagi frá náttúrunni. Hvort
sem fiskurinn í hafinu verð
ur í frambíðinni ræktaður,
líkt og önnur gæði jarðarinn
ar eða etoki, þá breytir það
engu um að ofveiði og minnk
un í stofnum sjávardýra, er
óbætanleg og þarf að tak:
fyrir hana. Og hver þjóð skil
ur þetta, þegar hœttan nálg-
ast hana og hún sér heilr
flota frá fjarlaegum þjóðum
moka upp afla á miðum henn-
ar. —•
Færeyjar
Erlendar
fréttir
í STUTTU MÁLI
Oslo, 1. jan. (NTB).
Norska strandferðaskipið
„Sanct Svithun" fiórst hinn 21.
okt. sl. á skeri. utan við Rörvik
á austurströnd Noregs. Rann-
sófcn á strandinu, sem varð
41 af áhöfn og fanþegum skips
ins að bana, hefur leitt í ljós,
að orsök strandisins er eftirlits
leysi yfirmanna og hafnsögu
manns með stefnu þeirri, er
stýrt var eftir, en hún var
röng. Einniig kernur fram, að
menki tveggja vita í nánd við
slysstaðinn eru mjög liflk, og
hefur það orsakað mistök hjá
þeim, er var við stjórnvölinn.
Buenos Aires, Argentínu,
1. jan. (NTB).
óháða dagblaðið E1 Mundo
í Buenos Aires segir í daig, að
sennilega sé nazistaleiðtoginn
Martin Bormann á lífi, og búi
í fjallakofa í Andesfjöllunum,
um 50 km frá borginni Bari-
loche. Einn af fréttamönnum
blaðsins hafði fengið firéttir
um að Bormann væri á þess-
um slóðum. Fór hann ásamt
leiðsögumanni til fjallakof-
ans og hitti þar fyrir þýzku-
mælandi inann, sem kvaðst
heita Mervin. Maðurinn var
illa brenndur í andliti og vant
aði á hann hægri handlegg.
Neitaði hann að ræða við
fréttamanninn. Myndir, sem
fréttamaðurinn tók, voru
gerðar upptækar af þýzka
ræðismanninum í Bariloche.
Mosfcvu, 18. jan. (AP)
r Moskvublaðið Pravda segir
í ritstjórnargrein í dag, að
Sovétstjórnin sé enn reiðu-
búin að leysa Beriínardeiluna
með því að gera sérstaka
friðarsamninga við Austur-
Þýzkaland. Færi svo, fengju
A us tur -þj óðverj a r full yfir-
ráð yfir aðflutningsleiðum
Vesturveldanna til Vestur-
Berlínar.
— íþrótfir
Frahald af bls. 22
mót ársins sl. sunnudag, meist-
aramót ÍR og var þá keppt um
bikara félagsins í 20. sinn.
Deildin mun sjá iwn Reykja-
víkurmótið í skíðaíþróttum um
mánaðamótin febrúar-marz og
er undirbúningur í fullum
gangi. Verður nú tekin upp
keppni í göngu Og stökki ásamt
alpagreinum en slíkt hefur legið
niðri um langt skeið hér syðra.
Fleiri nýungar verða teknar í
notkun s.s. rafmagnsstart kepp-
enda o. fil.
Mjög mikil aðsókn hefur ver-
fð að nýjum skála félagsins og
þar hefur verið komið fyrir
skíðalyftu, traktor sem dregur
300 manns á klukkustund 250 m
upp brekkurnar. Hefur sú starf-
semi gefið mjög góða raun.
Stórum aukin aðsókn fólks
hefur verið til skíðaiðkana í ár
og yfirleitt þéttsetið um helgar.
Greiðasala er í skála félagsins,
en skálinn er i einu bezta skíða-
landi sem um getur í nágrenni
Reykjavíkur.
Deildin ætlar slðar í vetur að
taka upp skíðakennslu fyrir
byrjendur klukkustund hvern
sunnudag og er það bæði yfir
yngri og eldri. Síðar verður svo
efnt til hæfnismóta sem verða
þannig að ákveðin braut er alil-
an veturinn. Menn geta svo unn-
ið til brons, silfur eða gullverð-
launa eftir því hversu fljótt þeir
flara þessa ákveðnu braut. Hægt
er að æfa í brautinni helgi eftir
helgi og reyna sig síðan. Alllt er
þetta gert til að reyna að auka
almenna bátttöku í skíðaíþrótt-
um.
— Erlend tíðindi
Framhald af bls. 15
þar ma. við þá leiguhermenn sem
verið hafa í her hans að undan-
förnu.
Tshombe laúk bréfi sínu til
Adoula með því að óska eftir
því, að hann kæmi til Elizabet-
hville til að „staðfesta samkomu
lag um sameiningu.“
í lok bréfs síns til U Thant
sagði Tshambe, að hann myndi
sýna starfsmönnum S.Þ. „hoill-
ustu og samningsvilja." Auk þess
fór hann þess á leit, að ákveðinn
yrði fundartími með fulltrúum
S.Þ.
Sama dag og Tshombe sendi
U Thant ag Adoula bréfin, lýsti
hann því yfir, í viðurvist ráð-
herra sinna í Kolwezi, að hann
hefði fallizt á sameiningu Kat-
anga og Kongó, og lagði áherzlu
á, að vandamál héraðanna yrðu
aðeins leyst með góðvilja og ein
lægri samvinnu.
Yfirlýsingin kom í kjölfar 36
tíma viðstöðulausra viðræðna
Tshombe og ráðherra hans við
tveggja manna friðarnefnd, er
send hafði verið á þeirra fund.
í henni átu sæti belgíski aðal-
'bonsúllinn í Salisbury, Jaques
Hovard, og Andre van Roey,
hinn belgíski aðalbankastjóri
þjóðtoankans í Katanga.
Þessum yfiriýsingum var í
fyrstu tekið með varkárni a£
mörgum ag héldu ýmsir þvi fram
að hér væri aðeins um enn einn
gálgafrest að ræða, og myndi
Tshombe hafa eitthvað óhreint í
pokahorninu. Vitað var, að nokkr
ir ráðherrar Tshombes hafa und
anfarið verið því ákaflega mót-
failnir, að gengið yrði að kröf-
um um sameiningu. Fremstur í
flokki þeirra hefiur verið God-
efroid Munongo, innanríkisráð-
herar, sem lengi hefiur verið
mikill öfigasinni. Var hann tal-
inn hafia unnið tvo aðra ráð-
herra á sitt band, þá Evariste
Kimba, utanríkisráðherra, og Je-
an Kibwe, fjárimálaráðherra.
Sá gruniur var þó síðar álitinn
ástæðulaus, þar eð annar ai
sendimönnum í friðarnefndinni,
Hovard, lýsti því yfir, að full-
kornin eining hefði ríkt í stjórn
Táhomibes, er ákvörðun var tekin
um að fallast á sameiningu.
Á fimmtudag kom Tshombe til
Elizabefihrviile, og hiófust þá við
ræður þær, er hann hafði óskað
eftir við fulltrúa S.Þ. Þar var
rætt um Kolwezi, ag lýsti fior-
setinn því yfir, að allar sprengj
ur yrðu fjarlægðar úr námum
þar, og her S.Þ. yrði ekki sýnd-
ur frekari mótþróL f gær var
svo tilikynnt, að á mánuidag
myndu hersveitir samtakanna
halda inn í Kolwezi.
Ekki verður annað séð nú, en
að síðasta virki Tshomibes sé
fallið. Þar með er náð áfianga,
sem lengi hefiur verið steínt að.
Sameining leiðir til þess, að
stjórnin í Leopoldville fær nú
sinn hlut af tekjum af námu-
vinnslunni í Katanga. Mörig
vandamál eru samt óleyst í
Kongó. Fjárhagurinn er langt frá
því að vera tryggur, spiUing rík
ir í her landsins og innbyrðis bar
átta nær 200 ættbálka er mikil.
Mannát tíðkast enn ag frá þeim
er skýrt í fréttuim, án þess, að
stórtíðindi þyki.
Lausn Kongómálsins verður
því sennilega stærstur sigur fyrir
S.Þ., sem þriswar sinnum hafa
orðið að grípa til vopna í Kat-
anga á liðnum árum. Þá kann
samkomulag að hafa úrslitaþýð-
ingu fyrir fjárhag samtakanna,
ef þau sjá sér fært að draga
heriið sitt til baka; þá sparast
120 milljónir dala áriega, er
nemur kostnaði við herlið þeirra
— upphæð, sem er nokkrum sinn
um hærri, en tekjur stjórnarinn-
ar í Katanga af námuvinnslu
hafa verið.
Athugið!
að borið saman við útbreiðslw
er langtum ódýrara að auglýsa
i Morgunblaðinu, en öðrum
blöðum.
Framh. afi bls. 24
ig vona, að Færeyingar létu til
skarar skríða og lengdu flug-
brautina til þess að Viscount-
vélarnar gætu haft þar viðkomu
í framtíðinni. Flugbrautin er nú
1000 metrar, en þarf að vera
a.mk. 1500 metrar fyrir Vis-
oount. Lenging er ekki miklum
vandlkvæðum bundið.
Flugáætlunin verður þanniig:
Á þriðjudögum, flogið frá Reykja
vík til Vaagö. Ferðin tefcur 3
klst. 15 mín. Samdægurs verðúr
haldið áfram til Bergen, 2 klst.
55 mín. Og áfram til Kaupmanna
hafnar, 3 klst. 10 mín. — Á
fimmtudögum verður flogið sömu
leið til baka, til Vaagö, og síð-
degis sama dag til Glasgow, 3
klst. Á föstudögum verður flogið
frá Glasgow til Vaagö og Reykja
víkur.
Með tilliti til hinna míklu
vegalengda verður að talkmarka
farþegatölu í ferðunum vegna
aukins benzínforða. Er sennilegt
að venjulega verði rúm fyrir 20
farþega auk farangurs,. FluigvöLl-
urinn á Vaagey er allangt frá
höfiuðstaðnum, Þórshöfn, sam
er á annarri eyju, Strauimey.
Verða farþegar til Þórshafnar
því að fara á báti yfir sundið
milli eyjanna, en með nýjum ak
vegi á Straumey, sem nú er ver-
ið að fuligera, stytist ferðalagið
til muna miðað við það, sem áð-
ur var — og má reikna með að
ferðin frá flugvellinum til Þórs-
hafnar taki í framtíðinni hálfa
aðra klukkustund.
Fargjöld á þessari nýju flug-
leið verða sem hér segir:
Reykjavik—Vaagey kr. 2.050,
en tvímiðinn kostar kr. 3.895.
Milli Vaageyjar og Bergen verð-
ur fargjaldið 400 norskar krónur.
Milli Vaageyjar og Kaupmanna-
hafnar 543 danskar krónur og
milli Vaageyjar og Glasgow
£ 16-15-0.
Einn af forvígismönnum Flug-
félags Færeyja, Rögnvald Lar-
sen, rafvélavirki, sem búsettur er
í Reykjavík, var á blaðamanna-
fundinum í gær, og sagði Örn,
að hann hefði haft miliigöngu í
málinu og verið í hvívetna mjög
hjálplegur, enda áhugasamur
um framgang málsins. Sagði örn,
að í Færeyjum gætti mikUs á-
huga á málinu, en ekkert kvaðst
hann vita um ráðagerðir norska
flugfélagsins Björumfily, en það
hefur, samikv. fregnum að utan,
töluverðan áhuga á að hefja flug
ferðir milli Vaageyjar og Berg-
en, ag hefur m.a. sent nefnd
manna til Færeyja til viðræðna
við landsstjórnina þar. Rögnvalld
Larsen sagði hins vegar, að hans
félag hefði ekki haft samlband
við neitt annað flugfélaig um
framkvæmd þessa máls.
Lézt vegna
eituráhrifa
í FYRRADAG lézt í Landakots-
spítala 17 ára piltur, sem drukk-
ið hafði eitraðan vökva. Morgun-
blaðið hefur frétt, að pilturinn
hafi villzt á flöskum og drukkið
eitrið af misgáningi.