Morgunblaðið - 20.01.1963, Page 13

Sunnu'dagur 20. Januar 1963
MORGVNBLAÐ1Ð
13
Vetrarfegurð
í HUGA flestra íslendinga er
land þeirra fegurst og hugþekk-
ast í sumarskrúði. Þá gerir fjar-
lægðin fjöllin blá og ár og lækir
liðast eins og silfurbönd um
Igrænar og grösugar sveitir. Þá
er ilmur úr grasi og skógi.
En vetrarfegurð íslands á
einnig sína sérstæðu töfra. Snævi
þakin fjöll, fossar og ár í klaka-
böndum og fannhvít jörð inn til
dala og út til nesja setja svip
hins tæra hreinleika á allt um-
hverfið. Þessi fegurð er köld, en
hún er sterk og svipmikil.
I flestum fjallalöndum eru
byggðir veitinga- og gististaðir,
sem fólk getur leitað til á vetr-
um, notið þar útivistar og hins
heilnæma fjallalofts og iðkað
þar íþróttir. íþróttaæskan hér
landi hefur að vísu byggt sér
skíðaskála í nágrenni höfuðborg-
arinnair og siunra annarra kaup
staða. En aðeins tiltölulega fátt
af miðaldrafólki hefirr komið
auga á þá möguleika til hvíldar
Öxarárfoss í klakaböndum
REYKJAVIKURBREF
———————. Laugard. 19. jan. .
og hressingar, sem lengri eða
skemmri vetrardvöl uppi á fjöll-
um fær veitt. Hér hafa heldur
ekki verið reistir neinir gisti-
staðir uppi á fjöllum, sem hent-
ugir geti talizt til slíkrar notk-
unar.
í þessum efnum á vafalaust
eftir að verða mikil breyting
hér á landi 1 framtíðinni. Eftir
því sem fólkinu fjölgar í borg-
um og þéttbýli sjávarsíðunnar
verður þörf þess meiri fyrir að
komast þaðan burt til hressingar
og upplyftingar í hinu hreina og
tæra fjallalofti. Áhugi æskunn-
ar fyrir skíðaíþróttinni mætti
gjarnan vera meiri. Skíðaíþrótt-
in á ekki að vera tízkufyrirbæri
á Islandi, heldur þjóðaríþrótt,
eins og hún er meðal frænda
okkar Norðmanna. Þar liggur
við að borgir og bæir tæmist á
fögrum vetrardögum. Fólkið
streymir tugþúsundum saman
upp til fjallanna, þar sem fjöldi
gistihúsa, smárra og stórra, veit-
ir góða þjónustu við skaplegu
verði.
Þingvellir í
vetrarskrúða
A það hefur nýlega verið
bent hér í blaðinu, að brýna
nauðsyn bæri til þess að byggja
nýtt og þokkalegt gistihús á
Þingvöllum. Ef þar væru sæmi-
leg gistiskilyrði, myndi fjöldi
fólks sækja. þangað til stuttrar
dvalar vetur, sumar, vor og
haust. Sá sem dvalizt hefur á
Þingvöllum 'að vetrarlagi hefur
öðlazt nýjan og dýpri skilning á
hinni sérstæðu fegurð og stór-
fengleik þessa mesta sögustaðar
Islendinga. Þegar Öxarárfoss er
læstur í dróma frosts og klaka
og Þingvallavatn liggur ísi lagt
við kalt brjóst landsins, er sem
hyldjúp kyrrð ríki órofin innan
frá jöklum og vítt og breitt
milli fjalla og heiða. Á slíkum
stöðum er þeim hollt að hafa
helgardvöl, sem alla daga lifa
og starfa í ys og þys borgarlífs-
ins. Við höfum ekki lært að
meta fegurð íslands og heil-
næmi hins hreina lofts fyrr en
við sækjum í ríkari mæli þrótt
og örfun í hinn hvíta vetrar-
faðm íslenzkra fjalla og heiða.
Utvarpstruflanir
Rússa og Kínverja
Rússar hafa um langt skeið
lagt kapp á að trufla allar út-
varpssendingar vestrænna út-
varpsstöðva til Sovétríkjanna.
Rússneskir kommúnistar hafa
með öðrum orðum umfram allt
viljað koma í veg fyrir, að fólk-
ið í Sovétríkjunum fengi að
heyra fréttir frá hinum frjálsa
heimi og fá þannig rétta mynd
af því, sem þar er að gerast. —
Valdhafarnir í Kreml hafa ekki
óttazt neitt meira en frjálsan
fréttaflutning. í Sovétríkjunum
má aðeins kommúnistaflokkur-
inn gefa út blöð og aðeins ríkið,
sem stjórnað er af þessum sama
flokki, reka útvarpsstöðvar. —
Kommúnistaflokkur Sovétríkj-
anna hefur þannig algera ein-
okun á öllum fréttum, sem rúss-
nesku þjóðinni gefst kostur á að
hlýða á.
En nú hafa borizt fréttir um
það, að Rússar séu ekki aðeins
smeykir við frétta- og aðrar út-
varpssendingar frá útvarpsstöðv-
um í hinum vestrænu lýðræðis-
þjóðfélögum. Þeir eru einnig
byrjaðir að trufla útvarpssend
ingar frá Rauða-Kína. Nú mega
Rússar ekki lengur heyra í Fek-
ingútvarpinu og öðrum útvarps-
stöðvum kínverskra kommún-
ista.
Hvernig stendur á þessu? Má
ekki rússneska þjóðin einu
sinni heyra rödd Rauða-Kína,
sem þó á að heita bandamaður
rússnesku kommúnistastjórnar
innar?
Ástæða þessarar ráðabreytni
Sovétstjórnarinnar er vafalaust
sú, að verulegur ágreiningur
ríkir nú milli þeirra Nikita
Krúsjeffs og Mao Tse-tungs um
túlkun á því, hvað sé hinn sanni
Marxismi. Mao Tse-tung heldur
því fram, að hann og stjórn
hans fylgi fram ómengaðri kenn-
ingu þeirra Marx og Lenins. —
Hinsvegar hafi Krúsjeff og sam
starfsmenn hans skrikað á lín-
unni. Þeir hafi gerzt berir að
linku gagnvart „auðvaldsríkjun-
um“.
Það er vegna þessa málflutn
ings kínversku kommúnistanna
sem Sovétstjórnin telur sér nauð
synlegt að hindra það, að kín-
verskt útvarp heyrist í Sovét-
ríkjunum.
Af þessu má marka, hversu
alvarleg misklíðin er orðin milli
kommúnistaflokka Sovétríkj
anna og Rauða-Kína. Sú mis
klíð hefur þegar haft djúptæk
áhrif innan kommúnistaflokka
flestra annarra landa. Eiga á
hrif hennar vafalaust eftir að
koma betur í ljós á þróunina
alþjóðamálum á næstunni.
Aukið félagslegt
öryggi
A valdatímabili Nýsköpunar-
stjórnarinnar, sem fór með völd
árið 1944—1946, fór fram víð-
tæk endurskoðun á lögunum um
almannatryggingar. Voru trygg-
ingarnar þá mjög efldar og gerð-
ar víðtækari í þeim tilgangi að
auka félagslegt öryggi í land-
inu. Sjálfstæðisflokkurinn hafði
þá stjórnarforystu, en Framsókn
arflokkurinn var í stjórnarand-
stöðu. Hann snerist hart gegn
umbótunum á tryggingarlöggjöf-
inni, eins og öðrum merkum ný-
mælum, sem Nýsköpunarstjórn-
beitti sér fyrir. Einn gamall
Framsóknarþingmaður, Páli Her-
mannsson frá Eiðum í Norður-
Múlasýslu, neitaði þó að beygja
sig undir flokksaga Framsókn-
armanna og fylgja flokki sínum
andstöðunni við auknar al
mannatryggingar. Hann greiddi
atkvæði með frumvarpi Nýsköp-
unarstjórnarinnar, og lýsti því
yfir, að hér væri um mikið
mannréttinda- og mannúðarmál
að ræða. Á móti slíku framfara
og réttindamáli vildi þessi gamli
og heiðarlegi Framsóknarbóndi
ekki snúast.
Nú er Framsóknarflokkurinn
aftur í stjórnarandstöðu. Við-
reisnarstjórnin hefur haft for-
göngu um stórfelda eflingu al
mannatrygginganna. Frá árinu
1958, þegar vinstri stjórnin fór
með völd og þar til nú, hafa
framlög ríkisins á fjárlögum til
tryggingarmála aukizt um 400
millj. kr. Allar greinar trygging-
anna hafa verið efldar, hvers
konar bótagreiðslur þeirra hafa
verið hækkaðar að miklum
mun, skerðingarákvæði elli-
trygginganna hefur verið af-
numið og gamla fólkið er ekki
lengur svipt ellistyrk, þó að það
leggi sig fram um að vinna og
afla sér tekna.
Á því Alþingi, sem nú stendur
yfir, mun skipting landsins
bótasvæði, sem hefur verið mis-
jafnlega séð úti um land, einnig
verða afnumið. Bótagreiðslur
trygginganna verða þá jafnháar,
hvar sem er á landinu.
Framsóknarmenn hafa haft
allt á hornum sér gagnvart um-
bótum Viðreisnarstjórnarinnar
tryggingarlöggjöfinni.
Þannig er Framsóknaraftur
haldið. Það berst gegn sjálf-
sögðum réttindamálum, þegar
það er í stjórnarandstöðu. — Ef
Framsóknarflokkurinn hinsveg
ar er í ríkisstjórn þakkar hann
sér sjálfum allt það, sem gert er
og vinsælda nýtur meðal al
mennings, en kennir samstarfs
mönnum sínum um allt það sem
miður fer.
En andstaða Framsóknar
flokksins við aukið félagslegt
öryggi í landinu er ekki gott
veganesti fyrir hann inn í fram
tíðina, allra sizt þegar alþingis
kosningar eru á næsta leiti. Og
jLjósm. Mtol. ,i
?að er rétt að íslenzkur almenn
ingur muni það, að Framsóknar-
menn hafa jafnan spyrnt við fót-
um, þegar stórfelldustu umbæt
urnar hafa verið gerðar á trygg
ingarlöggjöf landsmanna.
Hver vill nýtt
skattrán?
Viðreisnarstjórnin hefur ekki
aðeins gætt hagsmuna almenn-
ings með eflingu almannatrygg-
inga og sköpun aukins félagslegs
öryggis. Hún hefur framkvæmt
skattalagabreytingu, sem bætir
mjög aðstöðu láglaunafólks og
barnmargra fjölskyldna. Skattar
þess hafa verið stórlækkaðir og
jafnvel felldir niður.
Jafnhliða hefur skattlagning
atvinnufyrirtækja verið gerð
skynsamlegri og réttlátari, í
þeim tilgangi að gera þeim
mögulega endurnýjun tækja
sinna og þar með með sköpun
aukins atvinnuöryggis í landinu.
Skattalagabreytingar Viðreisn-
arstjórnarinnar hafa þannig ver-
ið tvíþættar. Þær hafa í fyrsta
lagi miðað að því að lækka skatt
á einstaklingum. Sú breyting var
lögfest strax á fyrsta valdaári
stjórnarinnar. Á sl. ári voru svo
gerðar víðtækar breytingar á
skattgreiðslum atvinnufyrir-
tækja og félaga.
Framsóknarmenn segja, að all-
ar þessar skattalagabreytingar
hafi verið gerðar í „þágu hinna
ríkú'. En fólkið hefur sjálft
fundið áhrif þessara breytinga.
Tugir þúsunda einstaklinga um
land allt hafa séð skatta sína
stórlækka og fjöldi atvinnufyr-
irtækja hefur fengið tækifæri til
þess að njóta nýrra og réttlátari
reglna í skattlagningu.
Hver er svo sá, að hann vilji
fá skattránssvipu Framsóknar og
Eysteins Jónssonar yfir sig að
nýju?
Öll þjóðin man, að eina úrræði
núverandi formanns Framsókn-
arflokksins í skattamálum hefur
ævinlega verið það að hækka
skatta og tolla. Eysteinn Jónsson
hefur alltaf haft skattránssvip
una á lofti og svo er enn. Hann
og flokkur hans hafa barizt af
rakalausri þrákelkni gegn skatta
lagabreytingum Viðreisnarstjórn
arinnar.
Enginn þarf að fara í grafgöt
ur um það hvað gerast mundi,
ef Framsóknarflokkurinn fengi
úrslitaáhrif á stjórn landsins
með kommúnistum í „þjóðfylk-
ingarstjórn". Sagan frá valda
tímabili vinstri stjórnarinnar
myndi endurtaka sig, skattar og
tollar yrðu hækkaðir, ekki að
eins á „hinum ríku“, heldur og
öllum almenningi í landinu.
Hin ,iyrriu vinstri
stjórn
Tíminn hefur undanfarið rætt
töluvert ýmis afrek hinna „fyrri“
vinstri stjórnar, þ.e. fyrstu
stjórnar Hermanns Jónassonar
og Eysteins Jónssonar, sem fór
með völd í landinu á árunum
1934—1939. En hvernig tókst
þeirri stjórn að stjórna íslandi?
Færri muna valdaferil hennar
en hinnar síðari vinstri stjórnar,
en margir munu þó þeir, sem
muna það, að tímabilið frá 1934
—39 er eitthvert mesta hörm-
ungartímabil, sem komið hefur
yfir íslenzku þjóðina á síðari
áratugum. Þá ríkti almenn kyrr-
staða, þá skapaðist hér stórfellt -
atvinnuleysi, skortur og bágindi
svarf að þúsundum heimila um
land allt, þá flúðu þúsundir
manna úr sveitum landsins, þá
hækkaði Eysteinn Jónsson skatta
og tolla gífurlegar en áður hafði
þekkzt, þá glataði þjóðin láns-
trausti sínu út á við, þá ríkti
sukk og óreiða í fjármálum
landsmanna.
Þetta eru aðeins örfáir drættir
i þeirri mynd, sem sagan geym-
ir af hinni „fyrri" vinstri stjórn.
Framsóknarmenn ættu því sann-
arlega ekki að vekja upp um-
ræður um þá stjórn. Hún var
að því leyti verri en hin síðari
vinstri stjórn Hermanns Jónas-
sonar, að hún sat helmingi leng-
ur. Hún sat í fimm ár en hin
síðari vinstri stjórn aðeins í tvö
og hálft ár. Þá lagði hún upp
laupana vegna þess að flokkar
hennar gátu ekki komið sér sam
an um neitt annað en að hækka
skatta og tolla á almenning, en
slepptu verðbólgunni lausbeizl-
aðri eins og óargadýri á almenn-
ing.
Reynslan af tveim-
ur vinstri
stjórnum
Að þessu athuguðu er það auð-
sætt, að reynslan af hinum tveim
ur vinstri stjórnum Framsókn-
arflokksins, hinni fyrri og hinni
síðari, er mjög beizk. Nú er líka
svo komið, að jafnvel Framsókn
armenn þora naumast að gera
því skóna, að mynda beri nýja
vinstri stjórn að loknum kosn-
ingum. Þeir reyna jafnvel að
hugga þjóðina með því, að í raun
og veru sé engin hætta á því að
Framsóknarflokkurinn fái meiri
hluta með kommúnistum í kosn-
ingunum í sumar. En í staðinn
hafa kommúnistar búið til nýja
vinstri hugsjón. Hún heitir „þjóð
fylking.“ Að henni eiga að
standa Framsóknarmenn, komm
únistar og leifarnar af Þjóð-
varnaflokknum.
Svardagarnir
hrökkva skammt
„Þjóðfylking", það er ákaflega
fallegt orð, finnst kommúnistum.
Framsóknarmönnum finnst það
líka, en eru þó hálfsmeykir við
það. Þeir eru auðvitað reiðu-
búnir til samstarfs við Moskvu-
mennina, ef þeim dugir liðstyrk-
ur þeirra til þess að komast til
valda og áhrifa að nýju. Samt
þorir Tíminn ekki annað en að
sverja Moskvumennina af sér
öðru hverju. En þeir svardagar
hrökkva skammt. íslenzka þjóð-
in hefur undanfarin ár horft upp
á hið nána samstarf Framsókn-
armanna og kommúnista innan
verkalýðssamtakanna, á Alþingi
og í ýmsum öðrum samtökum
og stofnunum. Framsóknarmenn
hafa aldrei hikað við á þessu
tímabili að leggja sig fram um
að styrkja aðstöðu kommúnista,
hvar sem þeir hafa mátt því við
koma.
Þessar staðreyndir verða ís-
lenzkir kjósendur að gera sér
Ijósar fyrir alþingiskosningarnar
í sumar, ef þeir vilja ekki að
skattránsstefnan komist í al-
gleyming að nýju, ef þeir vilja
ekki að íslenzka krónan falli í
svaðið að nýju, ef þeir vilja ekki
að þjóðin firri sig öllu trausti út
á við og inn á við, eins og á dög-
um hinna tveggja vinstri stjórna.