Morgunblaðið - 25.01.1963, Blaðsíða 2

2
MORCVNBLAÐIÐ
Föstudagur 25. janúar 1963 1
Kosiö á milli einræðis og lýðræðis
Dagsbrúnarfundur # gærkvöldi
ALMENNUR félagsfundur var
haldinn í Dagsbrún í gærkvoldi,
og hófst hann kl. 21 í Gamla
bíói. Fyrir fundinum lágu tvö
mál, kosningar í félaginu, sem
fram fara um helgina, og samn-
ingamál. Fundarstjóri var Guð-
mundur J. Guðmundsson.
Fyrstur tók formaður félags-
ins, Eðvarð Sigurðsson, til máls.
Ræddi hann einkum samninga-
málin, aðdraganda þeirra og nið-
urstöður. Kvað hann samning-
unum frá 1. júni hafa verið sagt
upp 15. okt., vegna þess að verð-
lag hefði farið úr skorðum á
þeim tíma. Kauphækkunin hefði
numið 9% að meðaltali, en verð-
hækkanirnar um 8%. Rakti Eð-
varð síðan ýtarlega aðdraganda
þess, að um 5% var samið til
bráðabirgða. Markmið núver-
andi stjórnar Dagsbrúnar sagði
hann vera: 1) að stytta vinnu-
vikuna með óskertu kaupi, 2)
að fá verðtryggingu á kaup, 3)
Björn Jónsson, efsti maður
á B-Iista, í ræðustóli í Gamla
Bíói í gærkvöldi.
í)á tilfærslu milld launaflokíka
og 4) fá almenna kauphækkun
vegna starfsaldurs.
Þá tók til máls Bjöm Jónsson,
efsti maður á B-lista, lista lýð-
ræðissinna.
Björn sagði í upphafi máls
síns, að þakka bæri Dagsbrún-
arstjórninni fyrir það, sem hún
hefði vel gert, en taldi hins veg-
ar ástæðuláust að þegjá yfir
því, sem miður færi. Vérkamenn
hefðu nú fengið um 20% launa-
hækkun, allt í allt, en eftir því,
sem stjórnin segði sjálf, hefði
sú hækkun verið tekin aftur með
hækkuðu verðlagi. Hærri launa-
stéttir hefðu líka komið á eftir,
og þar eð atvinnuvegirnir hefðu
ekki staðið undir svo mikilli
kauphækkun, hefði þeim leyfzt
að taka hana aftur með hækkuðu
verðlagi. Það hefði verið mikil
þröngsýni ASÍ-stjórnar að hvetja
önnur félög, hærra launaðra
stétta, til þess að fylgja Dags-
brún eftir og ná jafnvel meiri
kauphækkun. Ríkisstjórninni
væri kennt um hækkað verðlag,
en í rauninni væri þar við for-
ystu ASÍ að sakast, sem hefði
sett ótímabæra og óraunhæfa
kaupskrúfu í gang.
Björn átaldi það, að þegar
stjórn Dagsbrúnar kvartaði und-
an því, hve mikið af kauphækk-
uninni hefði verið tekið aftur,
þá miðaði hún við rangar eða
villandi tölur. Ekki væri tekin
með í reikninginn hin mikil-
væga hagræðing skattstigans,
fjölskyldubætur og önnur fríð-
indi. T.d. nefndi Björn, að opin-
ber gjöld verkamanns með 70
þús. kr. árstekjur og tvö börn
á framfæri hefðu lækkað um 9
þús. kr. á kri. Hjá iðnaðarmönn-
um mundi meðallækkunin vera
milli 20 og 30 þús.
Það væri staðreynd, að yxu
þjóðartekjurnar ekki í hlutfalli
við kauphækkanir, hlyti það að
koma einhvers staðar niður á
þegnunum og hækkanirnar að
hverfa frá þeim aftur, svo sem
með hækkuðu verðlagi. í þessu
sambandi gilti einu, hvers kon-
ar ríkisstjórn sæti að völdum:
dýrtiðin væri alltaf skattlögð
með einhverjum hætti.
Hefði ekki verið hyggilegra,
spurði Björn, eftir þessa reynslu,
sem öllum ætti að vera ljóst, að
semja um 4% í vor, og halda
þessum 8% öruggum?
Björn fninnti síðan á það, að
þegar vinstri stjórnin komst til
valda, hafi hún í upphafi sent
launþegum kalda kveðju; lækk-
að kaup þeirra um 6%. Hún
taldi „þjóðarnauðsyn" að halda
ísinn á Akureyrar-
polli braut bryggju
AKUREYRI, 24. jan. — Sl. nótt
losnaði ísinn, sem var innantil
á Pollinum, þar sem hlýindi voru
og sunnanátt. ísinn rak norður
fjörðinn og lenti stór ísspöng á
bryggju Skeljungs h.f., sem er
syðst og vestast á Oddeyrartang
anum. Við þessa bryggju eru af-
g-reidd oliuflutningaskip, sem
flytja olíu til Skeljungs h.f. og
SJÁLFSTÆÐISFÉLÖGIN í Kópa
vogi og Seltjarnarnesi halda
sameir'inlegt þorrablót föstudag-
inn 25. jan. kl. 20,30 í sair.komu-
húsinu á Garðaholti. Aðgöngu-
miðasalu í Sjálfstæðishúsinu í
Kópavogi fimmtudaginn 24. jan.
kL 21—22, sími 19708.
— Skenuntinefndin.
kaupinu niðri, en henni mistókst
það eins og allt annað og hrökkl-
aðist loks úr valdasessi, þegar á
var skollinn „óðaverðbólga“. ___
Okkur verkamönnum, sagði
Björn, finnst núverandi ríkis-
stjórn sízt hafa sýnt okkur minni
skilning en fyrri stjórnir. Hrak-
spárnar um hana hafa ekki
rætzt. í stað atvinnuleysis og
eymdar er atvinnulíf aldrei meira
en nú.
Þá minntist Björn á ýmis mál,
er í ólestri væru. Skipulagsmál-
unum þyrfti að breyta og koma
veg fyrir, að verkalýðsfélögin
ynnu hvert gegn öðru, eins og
>ráfaldlega kæmi fyrir. Sam-
ræma ætti aðgerðir, en ekki
etja hverju félaginu fyrir sig út
verkfall. Verkfall eins félags
skaðaði önnur. Mikil þörf væri
á hagstofnun, sem annaðist rétta
útreikninga fyrir launþega, út-
reikninga, sem þeir gætu treyst
skilyrðislaust og reist raunhæf-
ar kröfur á. Verkalýðsfélögin
væru það sterk, að væru kröfur
>eirra óumdeilanlega anngjarn-
ar, væri ekki hægt annað en
verða við þeim, og þá ættu verk-
föll að vera algerlega óþörf.
Nú hefðu Dagnbrúnarmenn
fengið 5% launahækkun, og með
>ví gerð tilraun til að brúa bil-
ið milli láglaunamanna og
þeirra, sem hærra eru launaðir.
Nú þyrfti stjórnin að gæta þess
vel, að félög hinna hærra laun-
uðu kæmi ekki á eftir með kaup
kröfu og gerðu þessa tilraun þar
með að engu.
Að lokum minntist Björn á
>essi atriði:
1. Fulltrúar Dagsbrúnar á
síðasta ASÍ-þingi vanræktu að
beita sér fyrir skipulagsbreyting
um, en stóðu í þess stað í harð-
pólitísku þrefi.
2. Mörg hundruð þúsund kr.
hafa tapazt vegna hneykslan-
Olíuverzlunar fslands h.f. á Akur
eyri. ísinn braut allar undirstöð
ur fremri hluta bryggjunnar, en
starfsmönnum Skeljungs tokst
að bjarga mæliun og ol-íuleiðsl-
um, sem á bryggjunni voru.
Framhluti bryggjunnar flýtur
nú í sjónu-m, en er þó fastur við
þann hluta, sem ekki brotnaði.
Að sögn Steindórs Jónssonar,
umboðsmanns Skeljungs á Akur
eyri, er ekki unnt að leggja olíu
skipi að bryggjunni eins og er,
nema það liggi við akkeri og
hafi festingar á öðrum stöðum
en á bryggjunni. Þó mun unnt
að landa olíu við bryggjuna með
því að setja flotslöngur í land.
Bryggjan var vátryggð fyrir
200 þús. kr., en talið er að við
gerð á gömlu bryggjunni eða
önnur fulllkomin bryiggja muni
kosta hartnær milljón kr. Þeir
sem nota olíu frá þessum fyrir-
tækjum halda þó áfram að fá
sömu afgreiðslu og fyrr. — St. E
Sig.
Dagsbrúnarfundurinn í Gamla Bíói í gærkvöldi.
legs slóðaskapar stjórnarinnar í
.sambandi við sjúkrasjóð félags-
ins. Samið var um hann 1961, og
eru líkir sjóðir teknir til starfa
í öllum félögum nema Dagsbrún,
af því að reglugerð hefur enn
ekki verið samin.
3. Eitt mikilsverðasta hags-
munamál verkamanna hefur al-
gerlega verið vanrækt: að bæta
kjörin með því að koma á
ákvæðisvinnufyrirkomulagi, —
bónus-fyrirkomulagi eða ágóða-
hlut af arði. Þar sem líkt hefur
komizt á úti á landi, hafa verka-
menn aukið tekjur sínar um allt
að 80%, og hin rmkla vinna
verkamanna og blómlegt atvinnu

v.v v.-v. ■"/'".'.••/'•'.•y/.yj/r' •
líf í ár hefði gefið reykvískum
verkamönnum mikla tekjuaukn-
ingu með slíku fyrirkomulagi. ,
4. Eftirlit á vinnustöðum nef
ur verið stórlega vanrækt, og
vantar t.d. trúnaðarmerm á
fjölinennum vinnustöðum.
5. Innheimtu félagsgjalda er
mjög ábótavant.
6. Stjórn Dagsbrúnar reynir
að blekkja félagsmenn með því
að nota óraunhæfar og villandi
tölur, þegar sýndir eru útreikn-
ingar á rýrnun kaupmáttar. Þá
er ekki minnzt á fríðinöi, sem
á móti koma, og nema um 20%.
1 lok ræðu sinnar sagði Björn,
að nú væri kosið milli einræðis
og lýðræðis í Dagsbrún. Hvatti
hann alla, sem styðja lýðræðis-
flokkana, að veita B-listanum
brautargengi.
SKRÍLSLÆTI
Þess má geta, að framkoma
ýmissa stuðningsmanna A-list-
ans var fyrir neðan allar hellur,
meðan á ræðu Björns stóð, svo
að stjórn fundarins lenti í handa
skolum um tíma. Stóðu menn upp
úr sætum sínum og öskruðu að
honum ókvæðisorðum, skipuðu
að láta henda honum út, sögðu
honum að þegja, formæltu hon-
um og kölluðu hann nazista.
Varð af þessu mikil truflun
nokkrum sinnum. Fundarstjóra
tókst þó um síðir að hafa hemil
á óeirðaseggjum þessum, en ekki
voru þeir látnir víkja af fundi
fyrir fullt og allt, svo að annað
veifið blossuðu ólætin upp aftur.
Næstir á mælendaskrá voru
Steindór Jónsson, sem skoraði
á menn að kjósa kommúnista,
Jóhann Sigurðsson, sem gagn-
rýndi stjórnina harðlega, Guð-
mundur J. Guðmundsson, sem
svaraði ræðu Björns Jónssonar,
Ingólfur Jónsson, Ingólfur Stef-
ánsson, sem gagnrýndi hinn nýja
samning, og Halldór Briem, stuðn
ingsmaður B-listans.
Verkamaður að vinnu
Verkamenn eiga rétt á kjarabótum
VERKAMENN hafa nú feng-
ið laun sín hækkuð um 5%
og jafnframt er því lýst yfir,
að staðið verði gegn launa-
hækkunum annarra enþeirra,
sem lægst hafa laun. Hér er
sú stefna Viðreisnarstjórnar-
innar framkvæmd að bæta
fyrst kjör þeirra lægstlaun-
uðu, en hinir, sem betri kjör
hafa, verði að bíða, þar til
viðreisnin hefur horið enn
mciri árangur.
Nú ríður á miklu, að ekki
verði hafnar vinnudeilur,
sem gerðu að engu þær kjara
bætur, sem þeir, sem mesta
þörf hafa fyrir kauphækkun,
þegar hafa fengið.
En það er ekki eingöngu
þessi kauphækkun, sem bæt-
ir kjör verkamanna. Þvert á
móti eru margvíslegar leiðir
aðrar færar til að bæta kjör-
in. En hin kommúníska for-
ysta hefur ætíð verið andvíg
því að fara kjarahótaleiðina
og talið verkföllin fyrir öllu.
Nú standa fyrir dyrum
stjórnarkosningar í Dagsbrún
og þar hafa verkamenn tæki-
færi til að sýna, að þeir vilja
ekki fórna þeim kjarabótum.
sem þeir nú hafa fengið —
og géta fengið á næstunni, el
kjarabótastefnunni er fylgt.
Um þessi mál er nánar ræti
í ritstjórnargreinum blaðsim
í dag.