Morgunblaðið - 25.01.1963, Blaðsíða 10

10
MORCUNBLAÐIÐ
Föstudagur 25. janúar 1963
Robert Kenneay, dómsmálaraðherra ræðir
LÖCTAK
Hér með tilkynnist, að í dag hefir verið upp kveð-
inn lögtaksúrskurður fyrir vangoldnum afnotagjöld-
um til Ríkisútvarpsins fyrir árið 1962 í Skagafjarð-
arsýslu og Sauðárkrókskaupstað. — Hlutaðeigend-
ur mega búast við, að lögtak verði látið fram fara
hjá þeim, sem eigi hafa innt framangreind gjöld
sín af hendi að liðnum lögmæltum viku fresti, án
frekari fyrirvara
Sýslumaðurinn í Skagafjarðarsýslu,
Bæjarfógetinn á Sauðárkróki.
Sauðárkróki, 21. janúar 1963.
Jón Óskarsson ftr.
Innrásina við Svínaflda
framtíð Castros -
voru notaðar — eftir áætlun.
Hins vegar má segja, að þær
hafi ekki reynzt nógu margar
eða öflugar — en það er hins
vegar ekki að kenna því, að
forsetinn hafi breytt neinu á
síðustu stundu, né reyndar
neinn annar.
Hver skipulagði innrásina?
Sv.: Já, það er þriðja atrið-
ið. Forsetinn hefur tekið á sig
SÍÐARI GREIN
framkvæma hana“. Er þetta
rétt?
Sv.: Já, það er rétt.
Við hvern sagði forsetinn
þetta?
Sv.: Við alla þá, sem hlut
áttú að máli við undirbúning
inn. Allir, sem þar komu ná-
lægt, gerðu sér fulla grein fyr
ir því, að ekki yrði gripið til
bandarísks hers.
Hr. Kennedy, svo við snúum
okkur að öðru. Okkur er nú
sagt, að næsta skrefið sé að
binda endi á völd Castros á
Kúbu og losa landið undan á-
hrifum kommúnisma. Með
hvaða hætti er unnið að því?
Sv.: Undanfarið ár hafa ver
ið gerðar mjög harðar, efna-
hagslegar ráðstafanir gegn
Castro. Skref hafa verið stig
in í þá átt að einangra hann
bæði efnahagslega og á stjórn
málasviðinu.
Hvað álítið þér að það muni
taka langan tíma?
Sv.: Eg hef ekki minnstu
hugmynd um það. Samt sem
áður tel ég, að aðstaða Castros,
um heim allan, en þó kannske
sérstaklega í Suður-Ameríku
— hafi veikzt mikið undan-
farna 15 mánuði. Hann hefur
einnig tapað alimiklu fylgi á
Kúbu.
Hvaða ráðstafanir eru gerð
ar í S-Ameríku til þess að
mæta undirróðursstarfsemi
frá Kúbu?
Sv.: Við höfum sérstaka
stofnun innan stjórnarinnar,
sem hefur þau mál til sérstakr
ar meðferðar — þ. e. á hvem
hátt skuli bezt bregðast við
undirróðri — sem sérstaklega
er beint að 5 eða 6 löndum,
sem liggja vel fyrir slíku.
Eru reknir sérstakir skólar
á Kúbu, þar sem undirróðurs-
menn fá þjálfun — og eru þess
ir menn síðan sendir til Mið-
og Suður-Ameríku?
Sv.: Jú, og hættan, sem af
þessu stafar, er allmikil. Nem
andi eða óánægður sjórnmála
leiðtogi er fluttur til Kúbu.
Þar er honum veitt tilsögn í
til þrjá mánuði, og síðan fer
hann heim, og fær þann stuðn
ing, sem nauðsynlegur er.
Hvað vopnum viðvíkur, þá er
hægt að fá nóg keypt af þeim.
Peninga er aflað, án þess að
hægt sé að rekja uppruna
þeirra.
Það er ljóst, að ákveðið sam
band var milli Castros og
kommúnisma og skemmdar-
verka, sem framin voru við
olíulindirnar í Venezuela, og
bersýrtilega sömu tengslin, er
bandaríska lögreglan handtók
skæruliða í New York í nóvem
ber. Tilhneingin nú virðist
vera sú að flytja kommúnista
til Kúbu til þjálfunar um
nokkurt skeið, en síðan eru
þeir sendir aftur, svo að þeir
geti hagnýtt sér nýfengna
þekkingu sína.
Haldið þér, að þetta geti
haft alvarlegar afleiðingar?
Sv.: Já, vissulega.
Hversu alvarlegar?
S.: Mjög alvarlegar. Þetta
hefur í för með sér hættu fyr
ir öll þessi lönd. Vandamál
Castros hafa hins vegar auk-
izt. Sú staðreynd, að aðstaða
hans er ekki sú sama nú og
fyrir ári, eða einu og hálfu
ári — að hann er ekki álitinn
bjargvætturinn — hefur haft
sín áhrif á þá, sem vildu
fylgja honum. Þetta er mesta
áfallið, sem hann hefur orðið
fyrir . . . . ef umbætur, þjóð-
félagslegar, efnahagslegar og
á stjórnmálasviðirtu ná fram
að ganga, þá mun kommún-
ismi og Castroismi verða und
ir í Suður-Ameríku. Nái slík
ar breytingar hins vegar ekki
fram að ganga, þá megum við
vita, að við munum lenda í erf
iðleikum, jafnvel þótt ekki
væri um að ræða neina Kúbu
eða Castro.
o.fl í viðtali við „U.S. News& World Report”
í GÆR birtist hér fyrri
kaflinn af tveimur, sem
teknir hafa verið til birt-
ingar úr viðtali því, er
bandaríska vikuritið „U,S.
News & World Report“
átti nýlega við Robert
Kennedy, dómsmálaráð-
herra Bandaríkj anna, og
birtist í síðasta hefti þess.
Bróðir John F. Kenne-
dys, forseta, fjallar þar
um helztu mál, sem ofar-
I lega hafa verið á baugi á
1 fyrri helmingi kjörtíma-
I bils forsetans.
Kaflinn í gær var að
nokkru yfirlitskafli, og
var þar drepið á atriði, er
snerta bæði innanríkis- og
utanríkismál.
Kaflinn í dag fjallar um
innrásina við Svínaflóa,
Castro, forsætisráðherra
Kúbu, afstöðu Bandaríkja-
stjórnar til hans o. fl. —
Spurningar fréttamanna
og svör ráðherrans fara
hér á eftir:
Hr. Kennedy, við ræddum
áður um vonbrigði þau, er þér
hefðuð orðið fyrir á undanförn
um tveimur árum. Vilduð þér
minnast á Kúbu — innrásina
við Svínaflóa?
Sv.: Eg hef séð svo margar
greinar í tímariti yður, þar
sem vikið er að því, að for-
setinn hafi afturkallað „vernd
úr lofti til handa innrásar-
mönnum", og ég held, að
það væri rétt að skýra þann
hluta málsins.
| Eg átti sæti í nefndinni — á-
samt Taylor, hershöfðingja,
Burke, aðmírál og Allen Dull-
es (yfirmaður leyniþjónustunn
ar þá — innskot Mbl.) — en
nefndin tók innrásina við
i Svínaflóa til athugunar. Eg
get ekki skýrt frá málinu í
i' smáatriðum, en ég get þó lýst
f því yfir, að Kennedy, forseti
I afturkallaði aldrei vernd úr
I lofti. Blað ykkar, eins og svo
I mörg önnur blöð, hafa skýrt
] frá þessu við ýmis tækifæri,
en það er alls ekki satt. í raun
og veru, þá voru aldrei uppi
| neinar áætlanir um að veita
? innrásarmönnum vernd úr
1 lofti með bandarískum flug-
vélum, svo það var ekki um
að ræða að afturkalla slíka
vernd.
Var þá um að ræða vemd úr
lofti frá Mið-Ameríku?
Sv.: Þið töluðuð um vernd
bandarískra flugvéla. Slíkt
stóð aldrei til. Eg á við, að
herinn hafi aldrei stungið upp
á neinu slíku. Það kom aldrei
til athugunar.
Aldrei?
Sv.: í áætlunum var aldrei
gert ráð fyrir, að um yrði að
ræða vernd bandarískra flug-
véla.
Ekki heldur í áætlunum
hersins?
Alls ekki.
Hver stjórnaði aðgerðum?
Sv.: Við skulum reyna að
skilja þetta fyrst: Aðalatriðið
er, að það var ekki um að ræða
neina vernd bandarískra flug-
véla og engin vernd var aftur
kölluð. í raun og veru aftur-
kallaði forsetinn enga slíka
vernd né neina aðra.
Það, sem gerðist, var þetta:
Loftárás hafði verið gerð á
kúbanska flugvelli á laugar-
degi. Það varð uppi fótur og
fit hjá Sameinuðu þjóðunum
og annars staðar, og þá fór
mönnum að verða það ljóst,
að Bandaríkin áttu einhvern
hlut að máli. Að þetta skyldi
vitnast, braut í bága við þær
áætlanir, sem gerðar höfðu
verið fyrir innrásina. Gert
hafði verið ráð fyrir annarri
árás á flugvellina á mánudags
morgni,
Haft var tal af forsetanum
til að ganga úr skugga um,
hvort önnur ársás, sem áætl-
uð hafði verið, skyldi fram-
kvæmd. Þar eð slíkur styrr
stóð um málið, þá ákvað for-
setinn, að engin árás skyldi
framkvæmd, nema ábyrgir að
ilar í málinu teldu það nauð-
synlegt, en væri svo, skyldi
aftur haft samband við for-
setann til þess að ræða málíð
frekar.
Þessu var frestað. Það var
ekki um að ræða aðstoð eða
vernd til handa landgöngulið
um. Það skal einnig tekið
fram, að árásirnar á flugvell-
ina voru gerðar síðar sama
dag.
Átti ekki að veita landgöngu
liðunum vernd úr lofti með
flugvélum frá Mið-Ameríku?
Sv.: Það er rétt — og þar fór
allt eftir áætlun. Allar þær
flugvélar, sem til stóð að nota,
alla ábyrgð í málinu.
Hver skipulagði, herinn, eða
einhver annar aðili?
Sv.: Sú áætlun, sem endan-
lega var hrundið í áætlun, var
samþykkt af hernum — Penta
gon, herforingjaráðinu og
leyniþjónustunni (CIA). Hér
var ekki um að ræða áætlun
nokkurra manna í Hvíta hús-
inu — áætlun, sem síðan var
hrundið í framkvæmd. Samt
sem áður varð forsetinn að
Robert Kennedy
Fidel Castro
Kennedy, forseti
samþykkja áætlunina, og hann
hefur síðan tekið á sig'ábyrgð
ina, í samræmi við það.
Því hefur margsinnis verið
fleygt, að herinn hafi ekki sam
þykkt, fyrir sitt leyti —
Sv.: Eins og Lemnitzer, yfir
maður herforingjaráðsins, hef-
ur sagt, þá gáfu þeir samþykki
sitt, þrátt fyrir, að leyniþjón-
ustan bæri mestan hluta á-
byrgðarinnar á sjálfri áætlun
inni.
Forsetinn hafði lýst því yfir,
allt frá upphafi, áður en hann
féllst á þessar aðgerðir, að
hvorki bandarískir hermenn,
flugvélar, né skip myndu taka
þátt í þessum aðgerðum.
Þessi áætlun varð að komast
í framkvæmd án þess. Herinn
samþykkti að lokum áætlun,
sem var í samræmi við það.
Hverju er þá misreikningur-
inn að kenna? Þér segið, að
herinn, sem lagði til atlögu,
hafi ekki verið nægur —
Sv.: Eg held, að þetta sé
erfið spurning — áætlunin og
það, sem lagt hafði verið til i
þessu máli, nægði ekki.
Hvers vegna voru bandarísk
ir hermenn til staðar, ef ekki
átti að gripa til þeirra?
Sv.: Ætlunin var, að innrás
arskipin frá Mið-Améríku
skyldu snúa við, ef kúbanskar
flugvélar sæju þau, eða Kúb-
önum yrði kunnugt um innrás
ina fyrirfram. Herir okkai
höfðu fyrirskipun um að kom:
skipunum til varnar, eftir at
þau hefðu snúið við, hefðu þ'
verið gerðar árásir á þau.
Eftir yður er haft, að forsf
inn hafi sagt: „Eg vil, að þa
sé skilið, að bandarískur he>
mun ekki taka neinn þátt, oj
reynist áætlunin nógu góí!
þrátt fyrir það, þá skulum vii