Morgunblaðið - 25.01.1963, Blaðsíða 8

8
M O K r. rr w n t 4 n t r>
Fðsfndaffur 25. janúar 1963
ÁRH) 1962 íærði okkur meiri
aflafeng en nokkurt annað ár hef
ir áður gert. Skýrslur eru enn
ekki fyrir hendi nema til loka
októbermánaðar en áætla má með
nokkurri vissu hver afliijn hefir
orðið á þeim tveimur mánuðum,
sem eftir eru og kemur þá í ljós
það sem sýnt er í eftirfarandi yfir
liti, og er þungi aflans miðaður
við óslægðan fisk, veginn upp úr
sjó.
1962 1961
þús. þús.
smál. smál.
Síld 479 326
Annar fiskur . 346 381
Krabbadýr .. 3 3
Alls: 828 710
Ljóst er, að það er síldin, sem
ræður hér öllu um aukningu afl-
ans, þar sem þrátt fyrir minni
afla af öðrum fiski hefir orðið
nær 17% aukning á heildaraflan-
um. Var aukning bæði á sumar-
og vetrarsíldveiðunum, svo sem
síðar verður sýnt. Þannig þarf
ekki að kvarta yfir aflafengnum
í heild, þó Ijóst sé, að allar grein-
ar útvegsins áttu ekki sömu afla-
sæld að fagna. Á vatrarvertíð-
inni var afli bátaflotans ekki sá,
sem menn höfðu gert sér vonir
um og 'réði þar mestu um að
þorskanetjaveiðin var ekki eins
góð og oft áður. Er greinilegt, að
þau gífurlegu uppgrip á þessum
veiðum, sem voru- algeng fyrir
fáum árum, sjást nú ekki lengur
hvað sem því kann að valda. Hef
ir þetta einnig orðið til þess, að
menn leiða nú hugann aftur
meira að línuveiðunum og kemur
þar einnig til, að gæði þess fisks,
sem á línuna veiðist, eru mjög
mikið betri en netjafisksins al-
mennt.
Þá voru aflabrögð hjá togara-
flotanum enn mjög rýr og ekki
hægt að sjá, að um neinn bata
væri þar að ræða.
eftir Davíð Ólafsson, fiskimálastjóra
arútveginn heldur allan búskap! fyrir augum að stunda síldveiðar
þjóðarinnar. megin hluta ársins og e. t. v.
I þorskanetjaveiðar um tveggja
SKIPASTÓLLINN. mánaða skeið þegar þær veiðar
Eftirfarandi yfirlit sýnir fiski standa sem hæst. Eru þessi skip
skipastólinn í árslok 1962 og tvímælalaust vel fallin til síld-
1961. veiða, bæði sumar og vetur.
TAFLA I
Fiskiskipastóllinn
Togarar .....................
önnur skip, yfir-100 rúml. ..
Önnur skip, undir 100 rúml.
1962
Tala Rúml.
47 32.816
111 18.206
676 23.591
1961
Tala Rúml.
48 33.470
100 16.246
657 2ÍS.539
Samtals 834
74.613
805
73.255
Engir nýir togarar bættust flot
anum á þessu ári, en hinsvegar
fórst eitt skip og hefir því togara-
flotinn minnkað sem því nemur.
Hin erfiða afkoma togaraútgerð-
arinnar undanfarin ár hefir með
öllu tekið fyri-r það, að lagt sé
í byggingu nýrra togara. Togar-
arnir, sem byggðir voru á árun-
um 1947 til 1949 eru nú orðnir
það gamlir og svo miklar breyt-
ingar hafa orðið í gerð togara,
að nauðsyn ber til, að sá floti
verði endurnýjaður og væri heppi
legast, að unnt yrði að gera það
smám saman. Er það eitt þeirra
vandamála, sem ráða verður fram
úr á næstunni, á hvern hátt verð
FISKAFLINN.
Eins og getið var í upphafi yfir
lits þessa varð heildaraflinn á ár
inu 1962 meiri en nokkru sinni
fyrr. Var það eingöngu síldin,
sem aukizt hafði svo mjög, að
þrátt fyrir nokkuð minni afla af
öðrum fisktegundum jókst aflinn
í heild um nær 17%. Aukningin
á síldveiðunum hófst að marki
á árinu 1961 og enn varð mikil
aukning á þessu ári.
Allmiklar breytingar hafa þó
orðið á samsetningu aflans að því
er fisktegundir snertir og skipt-
ingu hans á skipaflokka, svo sem
sjá má á töflu II, sem sýnir fisk
aflann til loka otkóbermánaðar,
FtSKAFLtNN ttan ~3i0kt i%2og196i
(s/æg'&ur fisk 'ur me’b fic/us. nema silJ, sem vegin er vpp ur sji)
cj
i ^
£ |l |
á árinu en mestu réð þó um, að
á fimmta mánuð voru togararn
ir frá veiðum vegna kaupdeilu,
sem hófst einmitt á miðri vetrar-
vertíðinni þegar helzt var þó von
um, að eitíhvað aflaðist. Al-
mennt hófu svo togararnir ekki
veiðar fyrr en eftir mitt sumar
og má því telja víst, að þeir hafi
misst verulega framan af karfa-
vertíðinni, einmitt þann tíma,
sem oft hefir verið sæmilegur
afli. En fleira kemur til skýr-
ingar á hinu litla aflamagni tog
Davíð Ólafsson.
Þorskaflinn var nokkru minni en
árið áður vegna þess, sem áður
segir um togarana. Þorskafli báta
flotans var nokkru meiri, þrátt
fyrir að vetrarvertíðin yrði mönn
Síldarsöltun á Raufarhöfn
Sjávarútvegurinn 196
Verðlag á afurðum sjávarút
vegsins var yfirleitt hagstætt á ár
inu og átti það við um flestar af-
urðir, þó ekki væri þar um nein-
ar stórvægilegar breytingar að
ræða. Frá þessu var þó ein veiga
mikil undantekning, þar sem var
lýsi allskonar. Undanfarin tvö
ár hefir verðlag á lýsi verið lækk
andi og hélt svo áfram nær því
fram undir lok þessa árs, að held
ur tók að rofa til. Hefir þessi
verðlagsþróun að sjálfsögðu kom
ið mjög illa við síldariðnaðinn.
Um verðlag á mjöli er það að
segja, að svo sem við var búist
var ekki unt að halda því verði,
sem fékkst seint á árinu 1961 og
varð nokkur lækkun á þessu ári
og enda þótt mjölmarkaðurinn
sé nú miklum mun stöðugri en
á árunum þar áður, er hann
enn viðkvæmur og má því allt-
af búast við breytingum.
Á árinu urðu verulegar kaup-
hækkanir í viðbót við það, sem
samið hafði verið um þegar á
miðju ári 1961, að til fram-
kvæmda skyldu koma 1. júní
1962, en það voru 4%. Mun með-
alhækkunin hafa orðið um eða
yfir 1 Þ%. Svo miklar hækkan
ir á kaupgjaldi, sem hér hafa
orðið undanfarin tvö ár lenda
að sjálfsögðu með fullum þunga
á sjávarútveginum, sem á þess
engan kost að velta þeim af sér,
þar sem hann selur því nær alla
framleiðslu sína á erlendum
mörkuðum í harðri samkeppni
við erlenda framleiðendur. Kaup
gjaldshækkununum hafa svo
fylgt hækkanir á verðlagi í land
inu, sem einnig bitna á sjávar-
útveginum. Öll þessi þróun veg
ur að rótum sjávarútvegsins og
ætti sú bitra reynzla, sem við
höfum af verðbólguþróuninni
hátt á annan tug ára að hafa
kennt okkur, að slíkt leiðir til
ófarnaðar, ekki aðeins fyrir sjáv
%
70.
ur unnt að skapa skilyrði fyrir
rekstri togaraútgerðarinnar
þannig, að hún geti endurnýjað
skipastól sinn á eðlilegan hátt.
Sú viðbót, sem varð við fiski-
skipastólinn á árinu varð á vél-
bátaflotanum. Alls bættust í flot
ann 53 skip samtals 2522 smálest-
ir.
Óvenjumikið var byggt af litl-
um bátum 6—12 rúml. eða 42
alls en til landsins komu utan-
lands frá 10 skip 1589 rúml. og
auk þess var keyptur hvalveiði-
bátur, sem ekki var nýr.
Þau skip, sem strikuð voru út
af skipaskrá á árinu voru alls 26
að tölu og rúmlestatala þeirra
1658.
Af skipum þeim, sem strikuð
voru út var m.a. einn togari, sem
fórst, en flest voru skipin göm-
ul og löngu hætt að vera í rekstri.
Nettó viðbót við flotann hef-
ir því orðið um 27 skip 864 rúm-
lestir.
Meginhluti þeirra skipa, sem
bættust flotanum á árinu voru
yfir 100 rúml. Eru þessi skip
byggð fyrst og fremst með það
1962 ■
1961 □
aranna. Eins og árið áður og
jafnvel enn meir nú, var verð-
lag á ísfiskmörkuðunum mjög
hátt og til að bæta sér upp léleg
an afia sóttust togararnir mjög
eftir að sigla með aflann og kem
ur það fram í minna aflamagni.
Loks var nú einnig gert meira af
því en áður að sigla með ís-
varða síld til Þýzkalands, enda
var eftirspurn þar vaxandi og
verðlag hagstætt.
M2
en lengra ná aflaskýrslur ekki
þegar þetta er ritað.
Mest er áberandi hið mjög litla
aflamagn togaranna, aðeins rúm-
lega 35 þús. lestir. Að vísu voru
aflabrögð á togarana mjög léleg
Afli bátaflotans hefir aftur á
móti aukizt verulega á árinu, að
allega vegna síldaraflans, en
einnig varð lítilsháttar aukning
á öðrum afla. Varð síldarafli báta
flotans til októberloka um 413
þús. lestir og var það um 47%
aukning frá árinu áður, sem var
þó allgott síldarár.
Af heildaraflanum var síldin
rúmlega 3/5 og hefir hluti síldar
innar aldrei verið svo mikill.
um nokkur vonbrigði.
Karfaaflinn var eðlilega til
muna minni vegna stöðvunar tog
aranna. Hefir hann minnkað um
18%.
Undanfarið hefir ýsuaflinn far
ið vaxandi ár frá ári og var svo
enn á þessu ári. Kom aukningin
aðallega fram hjá bátaaflanum og
nam þar meiru en 10%. Eru alltaf
að koma betur og betur í ljós
áhrifin af útfærslu fiskveiðiland-
helginnar og friðun uppeldis-
stöðva ýsunnar, sem fékkst með
hinum nýju grunnlínum, sem
dregnar voru árið 1952. Má heita,
að ýsuaflinn hafi aukizt allt um-
hverfis landið og einnig utan fisk
veiðitakmarkanna.
Aðrar fisktegundir veiddust i
svipuðu magni og árið áður, en
ýmsar þeirra svo sem ufsi, stein-
bítur og langa voru þó nokkru
Framhald á bls. 17.
Taflfc II FlBkttfllnn 1. .1a»iíar - 31. oktgber 1962 Og 1961
(•lagöur XlBkur með haua, nema ttíld, aea vegln er upp dr ejð)
Tlektettundlr.
horakur
Síld
Xarf'l
Ta»
Ufei
Steinbítur
Lttngtt
Xelltt
ritttflekur
Annttr fiskur 0f taundurZ*
Xrabbttdýr
saatais
?„ P-g-2
Tottarar saál. Bátar aaál. soál^
8656 160958 169614
412715 412715
16390 1742 18132
4374 29382 33756
4012 6554 9566
623 11226 11849
817 4515 5032
118 3883 4001
384 ' 6859 7243
317 1993 2310
2684 2684
i-9-ÍLJ.
Toéarar smál . Bátar ’smál. Samtáll
26542 155491 181033
144 256898 257042
24132 1231 ' 25363
6471 26350 32821
4555 4591 9146
963 10566 11529
503 3883 4386
118 • 4045 4163
715 7115 7830
461 1965 2426
2543 2543
35391 641511 676902 63604 474678 S38282