Morgunblaðið - 01.06.1963, Qupperneq 20

2J
MORCVNBLAÐIÐ
Laugardagur 1. júní 1963
„Þeir eru sautjan hausarnir í fjdsinu"
■j< Spjallað við Sveinbjörn Danielsson,
bónda á Staðarbakka í Helgafells-
sveit, sem hefur stundað búskap og
sjómennsku í Breiðafjarðareyjum
mestan hluta ævinnar

I>AÐ er eins gott að hafa
jeppa við ferðalög úti á lands-
byggðinni, ekki sízt þegar
vetur ríkir. Við vorum að
skoða landið okkar í páska-
hretinu og Birgir, sonur bónd-
ans á Helgafelli, tókst á hend-
ur að flytja okkur frá Stykk-
ishólmi út í Ólafsvik. Farar-
tækið var Landrover-bifreið,
sem plægði snjóskafla af hin-
um mesta dugnaði. Það varð
úr ráði að heimsækja Svein-
björn Daníelsson, bónda á
Staðarbakka í Helgafellssveit
í leiðinni.
Slóðin heim að Staðarbakka
er erfið yfirferðar, það var
skafið í hana og sumstaðar
voru frosnir aurhryggir. Þeg-
ar heim að Staðarbakka kom
tók Þórður, sonur bónda á
móti okkur. Þetta var um nátt
mál og húsráðendur báðir
úti við gegningar; en Þórður
önnum kafinn við að lesa und-
ir stúdentspróf við Mennta-
skólann á AkureyrL
Biðin eftir Sveinbirni var
ekki löng. Hann kom brátt
snöggklæddur til stofu, grann-
vaxinn, sinaber og veðurbar-
inn maður á sextugsaldri. Það
er engin furða þó veðurguð-
irnir hafi sett sitt mark á
hann, því hann hefur stundað
búskap og sjómennsku í
Breiðafjarðareyjum mestan
hluta ævinnar.
Við höfum heyrt að Svein-
björn hefði endurbætt jörð-
' ina mikið síðan hann kom
þangað og tókum að inna hann
eftir því. Sveinbjörn lét ekki
mikið yfir framkvæmdum
sínum, en það kom þó í ljós að
þau fimm ár, sem hann hefur
búið á Staðarbakka, hefur
hann endurbyggt og stækkað
fjós og hlöðu, gert breyting-
ar á bæjarhúsinu og unnið
talsvert að ræktun.
„Hvað ertu með stórt bú
hérna?*
„Það eru ellefu kýr í fjós-
inu.“
„Ja, nú ertu að draga und-
an,“ sagði Birgir.
„Ég get nú varla verið að
telja kálfaskrattana með,“
anzaði Sveinbjörn, „þeir eru
víst sautján hausarnir. Svo
eru strákarnir mínir, Daníel,
^Guðmundur og Birgir, með
kindur, þær eru víst um 160.“
„Eru þeir ekki heima?"
„Nei, þeir eru í vetrarvinnu
fyrir sunnan og ég hirði roll-
urnar fyrir þá á meðan."
„Þú bjóst áður í Svefneyj-
um?“
„Já, ég var fimmtíu ár í
eyjunum, ég kom þangað þeg.
ar ég var ársgamall og ólst
upp í Skáleyjum. Frá 1932
bjó ég á hálfum Skáleyjunum
en sjö árum síðar fór ég í
Svefneyjar. Annars ætlaði ég
aldrei að verða bóndi, ég hef
alltaf kunnað betur við mig á
sjónum.“
„Þú hefur ekki verið langt
Tæknifræðingur
óskast til að gegna störfum byggingarfulltrúa í
Keflavík. — Upplýsingar á skrifstofu bæjarins
í síma 1550.
Bæjarstjórinn.
Veitingastofa
Húsið „Vesturhöfn“ við Grandagarð e rtil sölu með
öllum áhöldum til veitingareksturs. Húsið á að
flytjast.
Hraðfrystistöðin í Reykjavík hí
Símar 19446 og 19437.
Viðskiptafræðingur
óskar eftir starfi. — Tilboð, merkt: „Viðskipta-
fræðingur 1963 — 5881" sendist afgr. Mbl.
frá sjónum I eyjunum?"
„Nei, maður varð að fara
allra sinna ferða á bát. Svo
hafði ég á hendi póstferðir
milli eyjanna frá því þær
komust á upp úr 1930. Fyrst
voru þær ekki nema einu
sinni í mánuði, en við nudd-
uðum i stjórnarvöldunum þar
til þeim var fjölgað upp í
tvær á mánuði. Svo fórum við
fram á að fá að hafa tal-
stöðvar og eftir mikið þras
var okkur boðið að velja á
milli póstferðanna og tal-
stöðvanna. Við völdum tal-
stöðvarnar, því að við töldum
þær vera okkur gagnlegrL
Það var nú í þá daga. Það
var mikið öryggi í að geta
haft samband við umheiminn
gegnum talstöðvarnar. Síð-
ustu árin, sem ég var í Svefn-
eyjum, varð ég að skilja kon-
una eina eftir, meðan ég var
í póstferðunum. Þá voru þær
lengri en nú, því þá var enn-
þá búið í Sviðnum, en þangað
er mikill krókur. Þetta hefði
ég ekki hætt á ef talstöðin
hefði ekki verið. — Póstferð-
irnar fengum við nefnilega
aftur, þegar þingmennirnir
okkar voru tveir, og nú hafa
þær um árabil verið í hverri
viku í sambandi við ferðirnar
frá Stykkishólmi til Flateyj-
ar.“
„Hvers vegna fluttist þú úr
Svefneyjum?“
„Ja, aðallega vegna þess að
við vorum orðin tvö eftir,
drengirnir áttu erfitt með að
una í einangruninnþ og auk
þess fékk einn þeirra alltaf
astma þegar hann kom út í
eyjar en losnaði alveg við
það í landi. Það er engin leið
að nýta eyjarnar, þegar svona
fáar hendur eru til verka.
Hjónin á Staðarbakka.
f Svefneyjum býr nú Jens
Nikulásson, hann keypti eyj-
arnar þegar ég fór.‘
„Er nokkurt æðarvarp hérna
á Staðarbakka?"
„Ekki get ég sagt það, það
eru örfáar kollur hérna úti í
hólma. Það verður engin leið
að koma upp varpi hérna, því
minkurinn drepur alla ung-
ana jafnóðum.“
„Er ekki búskapurinn létt-
ari í landi en úti í eyjum?“
„Þar er mikill munur á,
annars er aldrei létt að vera
bóndL Það er mikill munur
að geta unnið allan heyskap-
inn með vélum, en það er oft
erfitt að koma frá sér mjólk-
inni á veturna. Þið hafið nú
séð veginn hérna heim, það
verður strax ófært ef eitthvað
snjóar. Hann kannast nú við
það hann Birgir, hann er
mjólkurbílstjórinn okkar. Ég
ætla nú að fá jarðýtu til að
ýta upp vegarstæði hjá mér í
sumar. Eins og stendur er öll
mjólk frá okkur seld í Stykk-
ishólmi, en nú er verið að
byggja mjólkurstöð í Grafar-
riesi og þangað verður mjólk-
in seld í framtíðinni. Það var
mikið rætt um hvar bezt væri
að koma henni upp, sumir
vildu að hún yrði í Stykkis-
hólmi, en Grafarnes þótti
meira miðsvæðis. Hinsvegar
er langt að flytja mjólk þang-
að úr sveitunum fyrir sunn-
an fjall, þar sem mjólkursal-
an er mest. Ég álít að heppi-
legast hefði verið að koma
mjólkurstöðinni upp á Vega-
mótum.“
Nú kom húsfreyjan, Sigríð
ur Þórðardóttir, inn og bauð
okkur upp á kaffi. Það vakti
athygli okkar, hvað eldhús-
ið var langt og höfðum orð á
þvf við Sveinbjörn. Hann
sagði okkur, að áður hefði
verið tvíbýli á bænum, en
eftir að hann fluttist inn gerði
hann breytingar á húsaskip-
an og sameinaði eldhúsin og
setti í það nýtízku innrétt-
ingu. Við þessar breytingar
fékk hann rúm fyrir stóran
og vistlegan borðkrók. Við
tókum eftir raftækjum í eld-
húsinu og spurðum Svein-
björn, hvort hann væri í sam-
bandi við rafveitu. Hann
kvað það ekki vera, en sagð-
ist hafa fengið sér díselraf-
stöð.
Þegar við vorum búin að
raða í okkur var orðið áliðið
kvölds, og fannst okkur ekki
veita af að halda áfram ferð-
inni. En um leið og við kvödd
um litum við inn til kúnna.
Þær vildu ekkert við okkur
tala, enda voru þær flestar
lagztar á meltuna og í þann
veginn að 'jórtra sig í svefn.
í fjósinu rákum við augun í
mjaltaivél, sem Sveinbirni
hafði ekki þótt taka að geta
um.
Við héldum síðan leiðar
okkar og bar fátt til tíðinda,
unz við komum út í Hrauns-
fjörð. Þar sáum við allt í einu
glytta í tvær grænleitar perl-
ur á veginum og bílstjórinn
fór að hvessa augun. Þarna
var erkióvinur bændanna,
minkurinn, á ferð. Ekki höf-
um við neitt vopn meðferðis
en við snörumst út úr bíln-
um og lögðum til atlögu við
minkinn með grjóti. En skepn
án reyndist of viðbragðsfljót
og frá á fæti til að unnt væri
að vinna henni nokkurt mein
og eftir andartak var hún
horfin út í myrkrið.
Hg.
Freistiö gæfunnar - 5 bílar
HAPPDRÆTTI SJALFSTÆÐISFLOKKSINS