Morgunblaðið - 12.02.1964, Blaðsíða 1

20 siður
Feitir og ánægðir Rússar eða
Kínverjar eru ekki í árásarhug
Sir Alec Douglas-Home vill selja komm-
únistaríkjunum allt annað en hernaðar-
varning
Forsaetisráðherra Breta, sir Alec
Douglas-Home. — Myndin var
tekin á KeflavíkurflugveUi sl-
sunnudag.
Canberra, Ástralíu, 11. febrúar
LJÓST er orðið að 82 sjólið-
ar hafa farizt Jiegar ástralska
flugvélamóðurskipið „Mel-
bourne“ sigldi í gær á tundur-
spillinn „Voyager“ undan suð-
urströnd Nýja Suður Wales, með
þeim afleiðingum að tundurspill-
irinn klofnaði í tvennt og sökk
á skömmum tíma. Ekki er að
visu vitað með vissu um nema
þrjá menn, sem fórust, en 79
manna er saknað, og öll von um
björgun þeirra talin úti. Meðal
þeirra þriggja, sem viíað er að
fórust, er skipherra tundurspill-
isins, M.H. Stevens. Stóð hann
á stjórnpalli þegar ásiglingin
varð og beið samstundis bana.
„Melbourne" er nú á leið til
Sydney, og gengur ferðin vel
Ottawa og Toronto, 11. febr.
— AP-NTB —
SIR Alec Douglas-Home, for-
sætisráðherra, og Richard
A. Butler, utanríkisráðherra,
héldu í dag áfram viðræðum
sínum við Lester Pearson, for
sætisráðlierra Kanada. Héldu
brezku ráðherrarnir svo í
kvöld áleiðis til Bandaríkj-
anna, og ræða þar við John-
son forseta og U Thant, fram-
kvæmdastjóra SÞ, á morgun.
Fyrir brottförina átti Sir
Alec fund með fréttamönnum
í Ottawa, og flutti sjónvarps-
ávarp í Toronto. Ræddi hann
eftir aðstæðum, þótt stórt gat sé
á kinnungi skipsins, ofan sjávar-
máls, eftir ásiglinguna. Var skip
ið væntanlegt í höfn í kvöld. Að
minnsta kosti tíu þeirra, sem
bjargað var af „Voyager“ eiga
hetjudáð eins skipsfélagans líf
sitt að launa. Geoffrey Worth
einn undirforingjanna á tundur-
spillinum, var ofanþilja á fram-
hluta herskipsins eftir ásigling-
una, og tókst honum með kúst-
skafti að þvinga upp lúgu á þil-
farinu og hleypa félögum sínum
út. En framhiuti skipsins sö'kk
aðeins átta mínútum eftir ásigl-
inguna. Við höggið, sem kom á
tundurspillinn, hafði læsiing
lúgunnar eyðilagzt, svo ekki
reyndist unnt að opna hana inn-
anfrá.
þar m.a. viðskipti Kanada og
Bretlands, Kýpurmálið og
verzlun Breta við kommún-
istaríkin.
Sir Alec sagði að Bretar ósk-
uðu eftir breytingum á tollalög-
um í Kanada, sem gera það að
verkum að verzlunarjöfnuður
landanna er Bretvun mjög í ó-
hag. Verður þetta mál tekið til
umræðu í London seinna í þess-
um mánuði, þegar Mitchell Sharp,
viðskiptamálaráðherra Kanada,
kemur þangað. Sir Alec taldi það
furðulegt að meðan viðskipti
Breta við samkeppnislöndin í V-
Evrópu færu vaxandi, drægi' stöð
ugt úr útflutningi þeirra til
Kanada. Benti ráðherrann á að
útflutningur frá Kanada til Bret-
lands hafi á síðasta ári aukizt um
10 af hundraði og numið um 45
þúsund milljónum króna. Á sama
tíma minnkaði útflutningur
Breta til Kanada um sex af
hundraði, og nam aðeins 23 þús-
und millj. kr.
Varðandi Kýpurmálið sagði
Sir Alec Douglas-Home að Bret-
ar gætu, án aðstoðar annarra
ríkja, komið í veg fyrir borgara-
lorsten Nilsson,
styrjöld á eyjunni, en til þess
þyrftu þeir að kalla heim nokk-
urn hluta herliðs síns í Vestur-
Þýzkalandi. En ráðherrann taldi
heppilegast að fleiri ríki tækju
þátt í friðarráðstöfunum á Kýp-
ur með því að senda þangað her-
deildir til að halda uppi friðar-
gæzlu.
Sir Alec ítrekaði að hann væri
andvígur því að friðarsveitir þess
ar væru undir stjórn Öryggisráðs
SÞ. En hann benti á að þau ríki,
Framhaíd á 2. síðu.
HAROLD Macmillan,
fyrrum forsætisráðherra
Breta tilkynnti á mánu-
dag, 70. afmælisdag sinn,
að hann hefði ákveðið að
draga sig algerlega til baka
frá stjórnmálum. Hættir
hann því setu í Neðri mál-
stofumni brezku.
Macmillan skýrði frá
þessari -ákvörðun sinni í
bréfi, sem hann sendi skrif
stofu íhaldsflokksins í kjör
dæmi sínu, Bromley, en
fulltrúi þess á þingi hefur
hann verið, allt frá árinu
1945.
í bréfinu segir Macmillan,
að hann geti ekki lengur
sinnt stjórnmálastörfum „af
Harold Macmillan
sa mvizkusemi“. I>ví geti hann
ekki gefið kost á sér til
kjörs í Neðri málstofuna á
nýjan leik.
Strax og Macmillan hafði
lýst yfir þessari ákvörðun
sinni, tóku fréttamenn ag
velta því fyrir sér, hvort
hann myndi taka við jarlstign.
Færi svo, gæti hann tekið
þátt í umræðum í lávarða-
deildinni.
Er fyrrverandi forsætisráð-
herrar hafa látið af stjórn-
málaafskiptum, hafa þeir
venjulega tekið við jarlstign.
Sir Winston Churchill rauf
hefðina, en á síðasta ári til-
kynnti hann þó, að hann
myndi ekki taka þátt í fleiri
kosningum.
Stjórnmálafréttararitarar,
Framhald á 2. síðu.
Fyrirspurn um Mossenko
82 fórust við ásigl-
inguna hjá Ástralíu
Macmillan lætur af
stjórnmálaafskiftum
— tók endanlega ákvörðun á mánudag,
er hann varð sjötugur; hefur náð sér
eftir veikindin í fyrra
Svíar saka Rússa um mannrán
Dularfullt hvarf tveggja sænskra skipshafna
Stokkhólmi, 11. febr.
(NTB)
EINKENNILEGT mál er
nú á döfinni í Svíþjóð í
samb. við hvarf sænsks
flutningaskips á Eystra-
salti aðfaranótt hins 19.
febr. 1948, en það fannst
mannlaust á reki nokkru
seinna. Hefur utanríkis-
ráðuneytið nú hafið rann-
sókn á skipshvarfinu í sam
ráði við lögregluna í Gauta
borg. Heldur sjómaður
einn í Gautaborg því fram
að hann hafi hitt skipstjóra
flutningaskipsins í Riga
fyrir tveimur árum, og
hafi skipstjórinn þá óskað
eftir aðstoð við að komast
heim til Svíþjóðar. Sagðist
skipstjórinn, sem var
klæddur lörfum, hafa ver-
ið í nauðungarvinnu í lett-
neskum námum.
Eiginkona skipstjórans hef-
ur skrifað Nikita Krúsjeff,
forsætisráðherra, bréf, þar
sem hún biður hann að upp-
lýsa málið og skýra frá því
hvað varð um mann hennar
og sex sjómenn aðra, sem á
skipinu voru. — Krúsjeff er
væntanlegur í opinbera heim-
sókn til Svíþjóðar í júní nk,
og segir skipstjórafrúin að
öll sænska þjóðin muni fagna
Krúsjeff, ef hann getur varp-
WMMMMMnMMMI
að ljósi á hvarf mannanna.
Skipið, sem hér um ræðir,
heitir „Kinnekulle", og var
Bertil Johansson skipstjóri.
Það var á leið frá Póllandi til
Svíþjóðar í febrúar 1948, og
heyrðist síðast til þess nóttina
milli 18. og 19. þess mánaðar.
Svo hvarf skipið, en fannst
seinna á reki, mannlaust, úti
af Sjálandi.
Utanríkisráðuneytið sneri
sér fyrir nokkrum dögum til
sovézkra yfirvalda út af öðru
skipshvarfi. Það var árið 1942
að sænskt skip hvarf á Eystra
salti, skammt undan strönd-
um Svíþjóðar, og með því sex
manna áhöfn. Við rannsókn á
rússneskum gögnum, er talin
Framliald á 2. siðu.
Washington, 11. feb. (NTB)
Anatoly Dobrynin, sendiherra
Sovétríkjanna í Washington,
gekk í dag á fund Llewellyn
Thompsons, fyrrum sendiherra
í Moskvu, sem nú starfar í utan-
ríkisráði Bandaríkjanna. Haft er
eftir áreiðanlegum heimildum
að Dobrynin hafi borið fram
fyrirspurnir varðandi rússneska
afvopnunarsérfræðinginn Juri
Nossenko, sem áður var einn af
fulltrúum Sovétríkjanna á af-
vopnunarráðstefnunni í Genf.
Nossenko hvarf í síðustu viku,
en í gær var tilkynnt að hann
hefði beiðst hælis í Bandaríkjun
um sem pólitiskur flóttamaður.
Fregin þessi hefur hvorki
fengizt staðfest í bandaríska
utanríkisráðuneytinu né sendi-
ráði Sovétríkjanna. Sagði tals-
maður utanríkisráðuneytisins,
Robert McCloskey, að hann vissi
ekkert um fyrirspurnir frá
Sovétríkjunum varðandi Nossen
ko-
Staðfest er hinsvegar að Do-
brynin fór til viðræðna í utan-
ríkisráðuneytið, en ekki látið
uppi opinberlega hvert erindið
var. Segir talsmaðux ráðuneytis
ins að Thompsön hafi átt frum-
kvæðið að viðræðunum, en hann
hafi óskað að ræða ýms mál við
sendiherrann.
Óeirðir
á Kýpur
Nicosia, Kýpur, 11. febr. (NT’B)
VÍÐA kom til átaka á Kýpur í
dag milli tyrknesk- og grískætt-
aðra manna. Ekki er vitað um
mannfall, en nokkrir særðust.
Leiðtogar tyrkneskra Kýpur-
búa hafa sent ríkisstjórnum
margra landa símskeyti, þar sem
skýrt er frá því að grískættaðir
menn á eyjunni hafi drepið 150
Tyrki, sem saknað hefur verið
frá bardögunum um jólin.
Átökin í dag urðu aðallega I
þorpum á suð-austurhluta eyjunn
ar. í bænum Limassol er vitað að
þrír Grikkir særðust, þar af ein
ung stúlka. í þorpinu Ásomatos
særðist tyrknesk kona. Kenna
hvorir öðrum um upphaf óeirð-
anna.