Morgunblaðið - 05.04.1964, Blaðsíða 23

r Sunnudagur 5. apríl 1964
MORCUNBLAÐIÐ
23
■t*
SJOTUGUR UNGLINGUR
AD EIÐI VIÐ NESVEG
Spjallað við IVieyvant Sigurðsson á timamótum
í DAG, sunnudagr, er sjötugur
þekktur borgari hér í borg,
Meyvant Sigurðsson, Eiði við
Nesveg. Þeir, sem Meyvant
þekkja, og þeir eru ekjki fáir,
mundu sennilega telja, að
hann stæði nær fiir.mtugu, ef
marka má lífsfjör hans og at-
gervi. Sjálfur segir hann
að sú staðreynd, að hann sé
léttur í skapi, ráði mestu um
muninn á aldri annars vegar
og anda og útliti hins vegar.
Og undir þetta tekur kona
hans, Elísabet Jónsdóttir.
Meyvant Sigurðsson er
fæddur í Guðnabæ í Selvogi
5. apríl 1894. Eins og fyrr
getur er hann kvæntur Elísa-
betu Jónsdóttur og áttu þau
hjón níu börn. Átta þeirra
eru á lífi. Að Eiði hafa þau
hjón nú búið í rétt 30 ár, en
bærinn stendur á ‘landamörk-
um Eeykjavíkur og Seltjarnar
nesshrepps, Eeykjavíkurmeg-
in.
Er fréttamaður MbL leit
heim að Eiði á föstudaginn,
barst fyrst í tal strandvegur
sá hinn mikli, em lagður hef-
ur verið út Seltjarnarnesið,
og liggur um 'hlaðið að Eiði.
Hafði fréttamaður orð á því,
að segja mætti að Meyvant
byggi nú um þjóð'braut þvera.
Játti hann því en bætti síðan
við: „Það voru fjandans vand-
ræði ag fá þennan veg hér
um. Enginn friður. En þetta
er tímanna tákn. Það var
nauðsynlegt að leggja þenn-
an veg hér og síðastur manna
skyldi ég standa í vegi fyrir
framförum.“
Það liggur í hlutarins eóli,
að Meyvant setur sig mátu-
lega upp á móti vegum, þótt
þeir kunni jafnvel að liggja
því sem næst í gegn um eld-
húsið hjá honum. Líf hans
hefur verið bílar, aftur bílar
og enn bílar. Hann er einn af
fyrstu bílstjórum á íslandi,
ók sem drengur í Thomsens-
bílnum 1903, og hefur sjálfur
átt svo mörg farartæki, að
hann kann ekki lengur á þeim
tölu. Snerist því samtalið að
miklu leyti um þessi hugðar-
efni hans, sem þó hafa ekki
átt hug hans nema að nokkru
leyti. Meyvant Sigurðsson
hefur lagt gjörva hönd á
margt, og m.a. unnið mjög að
félagsmálum í Eeykjavík.
— Ég fæddist að Guðnabæ
í Selvogi 1894, sagði Meyvant
er fréttamaður innti hann um
fyrstu ár ævi hans. — Ung-
barn fluttist ég að Sogni í Ölf
usi með foreldum mínum,
Sigurði Frímanni Guðmunds-
syni og Sigurbjörgu Sigurð-
ardóttur. Til Eeykjavíkur
fluttist ég tveggja ára að aldri
og hér hefi ég búið síðan. Það
var jarðskjálftaárið mikla,
1896. Að Eiði fluttist ég 1934.
— Hvað hefur þú helzt sýsl
að um dagana?
— Ég hefi mest unnið við
bíla, og að staðaldri frá 1918.
— Er ökuskírteini þitt þá
ekki meðal hinna fyrstu, sem
gefin voru út 'hér?
— Það er nr. 68. Eaunar
hefði ég getað öðlast öikuskír-
teini með númer á fyrsta tugn
um, en það varð ekki af því.
Ég átti þess kost á sínum
tíma að gerast meðeigandi í
fyrsta bifreiðafélaginu, sem
stofnað var á landinu. Það var
Bifreiðafélag Eeykjavíkur,
sem hljóp af stokkunum í
apríl 1914. Ég þáði ekki boð-
ið vegna þess að um það leyti
var ég í ágætri atvinnu hjá
danska olíufélaginu. Það félag
var hér einvaldur í olíusölu í
þá daga. Þá var atvinna af
skornum kammti, og þá fórn
aði maður ekki góðu starfi.
— Hjá olíufélaginu var ég
til 1918, en það ár keypti ég
minn fyrsta bíl, E-16. Það var
Ford, T-módel, árgerð 1916.
Ég átti þá 200 krónur í vas-
anum, en bíllinn kostaði 3,200.
Ég fókk 3,000 króna víxil í
íslandsbanka og upp á hann
skrifuðuheiðursmennirnir Ól-
afur Ólafsson fríkirkjuprest-
ur, Jens Lange, málarameist-
ari og Magnús Jónsson, bæjar
fógeti í Hafnarfirði. Þetta var
mikig fé þá.
— Af hverjum keyptir þú
bílinn?
— Fyrstu eigandur hans
voru Sigurjón Jónsson, verzl-
unarstjóri hjá Zoöga og Valde
mar, sem lengi var stýrimað-
ur á Laxfossi. Þeir keyptu bíl-
inn nýjan og hugðust prakti-
sera á honum, en ekki er mér
kunnugt um hvernig það
gekk. Ég keypti bílinn af
Magnúsi Skaftfeld.
— 1918 varð ég sem sagt at
vinnubílstjóri, og er því lík-
lega með þeim elztu hér.
— Hvað er að segja um
framhaldið?
— Næsta ár seldi ég E-16
og keypti vörubíl, einn af fjór
um fyrstu vörubílunum, sem
hingað fluttust. Bílinn keypti
ég_ fyrir 3,000 kr. af bændum
í Árnessýslu.
— Hvernig gekk reksturinn
á þessum fyrstu bílum?
— Sumarið 1918, er ég átti
E-16, var mjög lítið benzín
til hér. En ég naut þess, að
hafa áður unnið hjá olíufélag
inu og hafa kynnzt mörgum
mönnum úti á landi í því
starfi. Vegna þessa kunnings-
skapar tókst mér jafnan að
verða mér úti um benzín utan
bæjarins, og gat ég rekið bíl-
inn með þeim hætti. Stundaði
ég þá aðallega fólksflutninga,
einkum milli Eeykjavíkur og
Árnessýslu. Er ég festi kaup
á vörubílnum tryggði ég mér
flutninga frá rjómabúum í Ár
nes- og Eangárvallasýslum og
hélt uppi föstum ferðum aust-
ur fyrir Fjall.
— Hvernig gekk þér að lifa
af akstrinum fyrstu árin?
— Það gekk sæmilega. Þó
minnist ég þess, að vörubíll-
inn var óyfirbyggður og á
honum var ekki svo mikið
sem hlifðargler. Það varð því
að klæða sig vel ef illa viðraði
á sumrin. Um vetrarakstur
var þá ekki að tala; þá lokað-
ist allt.
— Og hvað tók þá við á
veturna?
— Þá reyndi maður að ná
í vinnu í Eeykjavík, í kolum,
salti eða fiski. Þessi vara var
þá eingöngu flutt á hestakerr-
um, og það var töluverðum
örðugleikum , bundið að fá
menn til þess að hætta við
kerrurnar og reyna bílana.
Fyrst varð ég að gefa vinn-
una til þess að sýna fram á að
Meyvant, að þú -hafir átt
marga bíla um ævina?
— Þeir eru svo margir, að
ég get ekki kastað tölu á þá.
Þetta eru margir tugir bíla.
M.a. átti ég einu sinni 12 í
einu. Það var á árunum 1926-
1933. Þá rak ég vörubílastöð
fyrir eigin reikning, „Vöru-
bílastöðina," sem oftast var
nefnd vörubilastöð Meyvants.
Það var á þessum árum, að ég
hafði samvinnu við Morgun-
blaðið um berjaferðir barna
í Eeykjavík. Blaðið skipu-
lagði ferðirnar en ég lagði til
bílana endurgjaldslaust. Þetta
voru mjög vinsælar ferðir, og
það var Árni Óla sem annað-
ist þær af Morgunblaðsins
hálfu.
— Hvað varg um vörubíla-
stöðina?
--- 1933 gerðist það, að sett
var á vinnubann vegna sam-
taka vörubílstjóra innan Dags
brúnar. í Dagsbrún var stofn-
uð sérstök deild og var þar
ákveðið að hver maður mætti
ekki eiga nema einn bíl og
Meyvant Sigurðsson ásamt nýjasta farkosti sínum. Fyrirrenn
ararnir eru óteljanlegir að því hann segir. Myndin er tekin
við Eiði s.l. föstudagskvöld, (Ljósm. Mbl. Sv. Þ.)
bilar gætu ekið kolum í kola-
binginn. Þeir héldu að það
væri ekki hægt. Varðandi fisk
inn, þá héldu útgerðarmenn
að hann mundi skemmast ef
honum væri „sturtað“ af bíl-
palli. Það var erfitt að fá þá
til þess að breyta til. En um
síðir sáu þeir þó fram á að
fiskurinn skemmdist ekki við
þetta. Ég vil geta þess að það
var Þorgeir heitinn Pálsson,
útgerðarstjóri, sem allra
manna fúsastur var til þess
að reyna nýjungar, sem til
hagsbóta urðu útgerðinni.
— Þú hefur ekið í þeim
fræga Thomsensbíl?
— Ég sá hann og man
hann. Ég fór í honum eina
ferð um bæinn sem drengur.
Það var fyrsti bíltúrinn minn
og þótti mér mikið til lpama.
Eaunar var tækið þá ekki
nefnt bifreið, heldur mótor-
vagn. Orðið bifreið varð ekki
til fyrr en einu eða tveimur
árum eftir að Thomsensbíll-
inn kom hér. Þá ritaði Þor-
kell Clemenz grein í Eim-
reiðina og mun hann þá fyrst
hafa komið fram með þetta
orð, sem síðan hefur fest ræt-
ur í málinu. ' Þorkell var
fyrsti íslendingurinn, sem
lærði á bifreið.
— Hvað reiknast þér til,
aka honum sjálfur. Stjórn
Dagsbrúnar bannaði að verka
menn settu vörur á bíla Mey-
vants. Héðinn Valdemarsson
var þá formaður. Þeir sögðu
að vegna þess að ég væri ekki
félagi í Dagsbrún og semdi
mig ekki að þeirra siðum væri
stöð mín í verkbanni. Verk-
bannið stóð í heillt ár. Á með-
an hafði ég ekkert að gera
fyrir bílana og varð að greiða
10 mönnum kaup á þessum
tíma.
— Þetta hefur verið mikið
áfall?
— Já, ég reis ekiki undir
því. Þeir hafa ekki gert það,
sem stærri hafa verið.
— Eeyndir þú ekki að fá
hlut þinn réttan?
— Ég bar mig upp við
Magnús Guðmundsson, dóms-
málaráðherra og Jón Þorláks-
son, borgarstjóra. Þeir töldu
sig ekkert geta gert þar sem
engin vinnulöggjöf væri til í
landinu og töldu auk þss að
lögregluvernd bjargaði engu,
— Og hvað þá?
— Ég varð að gefast upp.
Ég fékk lítið sem ekkert fyrir
bílana. Það var lítil atvinna
í landinu á þessum árum og
peningarnir í samræmi við
það. Fyrir suma bílana fékk
ég lítið, fyrir flesta ekki neitt.
— Hvernig gekk Dagsbrún-
armönnum meg sína bíla?
— Þeir stofnuðu þessa einu
vörubílastöð, sem í Eeykjavík
hefur síðan vexið. Þróttur er
arftaki hennar. Öll sú vinna,
sem ég hafði áður, rrnn nú til
þeirra.
— Hvernig léku þessi mála
lök þig?
— Ég fór út úr þessu þann-
ig, að ég varð öreigi. Ég
missti allt, og loks húsið, sem
ég hafði nýlokið við að
hyggja við Hverfisgötu. Eftir
að bílarnir voru horfnir fyrir
lítið sem ekki neitt kom Héð-
inn Valdemarsson með kröfu
á mig fyrir benzín sem ég
skuldaði. Hann hafði húsið af
mér. Ég tek það fram að ég
var efcki pólitískur samherji
hans.
— Og hvað gerðist svo?
— Eftir þetta varð ég að
taka minn vörubíl, aka á hon
um sjálfur, og greiða gjald til
þessarar stöðvar. Ég hefi ekið
bíl síðan að undanskildum
þeim árum, sem ég hafði með
höndum verkstjórn við Há-
skólalóðina. Og ég ek enn, nú
hjá Eeykjavíkurbæ.
— Hvað viltu segja um
Eeykjavík eftir öll þessi ár?
— Eeykjavík er þeim til
sóma, sem með stjórn borg-
arinnar fara. Vöxtur borgar-
innar hefur farið langt fram
úr því, sem nokkrum manni
hefði dottið í hug fyrir tiltölu
lega fáum árum síðan. Að-
búnaður ag aðhlyning hinna
smærri hefur verið til fyrir-
myndar. Það sýnir sig bezt að
þau hús, sem Eeykjavíkur-
borg hefur byggt fyrir þá,
sem búið hafa í lélegu hús-
næði, hefðu talizt fyrirmynd-
ar embættismannabústaðir á
æskuáru mmínum. Það kem-
ur úr hörðustu átt, er andstæð
ingar Sjálfstæðisflokksins eru
að ásaka borgaryfirvöldin fyr
ir aðgerðarleysi í byggingar-
málum. Sjálfir geta þeir orðið
nokkurs vísari með því að
aka um hin nýju hverfi borg-
arinnar. Þetta er orðið svolít-
ið pólitískt hjá mér, en það
gerir ekki til; ég er nýbúinn
að standa svo lengi í eldinum.
— Vegna skoðana minna
hefi ég jafnan stutt þann flokk
sem veitir einstaklingnum
mest og bezt athafnafrelsi.
Það er Sjálfstæðisflokkurinn
og ég hefi fylgt honum að mál
um og unnig fyrir hann í ára-
tugi. Ég sé ek'ki eftir því.
— Ég átti um margra ára
skeið sæti í stjórn Óðins. Að-
aláhugamál mín voru þá m.a.
að bæta húsakost verkamanna
og sjómanna. Það var starf
okkar þá að vinna að Bústað-
arvegs'húsunum. Síðar komu
smáíbúðirnar í Bústaðahverf-
inu. En nú er svo komið að
Eeykjavíkurborg byggir æ
stærri og vandaðri íbúðir
handa verkamönnum en þá
var gert. Mér finnst þetta á-
nægjuleg þróun, og það er
von mín, að Eeykjavík vaxi
og dafni áfram eins og verið
hefur frá því að ég man hana
fyrst, sagði Meyvant að lofc-
um.
Morgunblaðið sendir Mey-
vant Sigurðssyni og fjöl-
skyldu hans hugheilar árnað-
aróskir á þessum merku
tímamótum í lífi þessa síunga
athafnamanns.
EEIMANGRtNARKORK
1”, 1 2” og 4” þykktir.
fyrirliggjandi.
Þ. Þorgrímsson & Co.
Suðurlandsbraut 6 — Sími 22235.
Áki Jakobsson
hæstaréttarlögmaður
Austurstræti 12, III. hæð.
Símar 15939 og 38955.
PÍANOFLUTNINGAR
ÞUNGAFLUTNINGAR
Uilmar Bjarnason
Simi 24674
Til fermingargjafa
Sloppar, náttföt, undirkjóla pils, skrautvörur, festar,
armbönd, nálar, regnhlífar, kventöskur, hanzkar.
Manecure veski, snýrtivörur.
Póstsendum.
Hatta og skermabúðin
Bankastræti 14.