Morgunblaðið - 06.06.1964, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
r
Laugardagur 6. júní 1964

Útgefandi:
Framkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Útbreiðslust j óri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjaviv
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
HEILBRIGÐIR
SAMNINGAR
¥jessi lausn hefur fengizt
”* fyrir samhug og góðvild
allra þeirra, sem hér hafa átt
hlut að máli,“ sagði Bjarni
Benediktsson, forsætisráð-
herra, er hann undirskrifaði
samkomulagið í launamálun-
um fyrir hönd ríkisstjórnar-
innar í fyrrinótt.
„Ég vil þakka þeim ráðherr
um, sem við höfum átt skipti
við, drengilega framkomu í
samningum11, voru orð Hanni
bals Valdimarssonar, forseta
ASÍ, við sama tækifæri, og
Kjartan Thors, formaður
Vinnuveitendasambands ís-
lands, sagði: „Ég vil taka und-
ir þessi orð og þakka ríkis-
stjórninni mikið starf og
vinnu, sem hún hefur lagt í
þetta samkomulag."
Ástæðan til þess, að hinir
heilladrjúgu samningar náð-
ust er auðvitað sú, að allt ann-
ar andi ríkti en oftast áður í
vinnudeilum. Nú var unnið
að málunum löngu áður en
til átaka gat komið, ítarlegra
upplýsinga var aflað um þró-
un efnahagsmála og menn
reyndu fyrirfram að gera sér
grein fyrir því, hverjar yrðu
afleiðingar hverrar einstakr-
ar breytingar á kjarasamning
unum.
Hér hafa því verið tekin
upp ný og heilbrigð vinnu-
brögð, líkt og er meðal ná-
grannaþjóðanna, sem lengst
eru komnar í þessu efni. Eiga
allir, sem að þessu samkomu-
lagi hafa staðið, þakkir skild-
ar.
Landsmenn fagna þessu
samkomulagi, sem markar
tímamót í launabaráttu hér á
landi, og Morgunblaðið hef-
ur sérstaka ástæðu til að gleðj
ast yfir því, þar sem flest á-
kvæði þess eru í samræmi við
margra ára baráttu blaðsins.
Hér hefur margsinnis verið
bent á nauðsyn þess að verka-
fólk fengi greitt vikukaup.
Blaðið hefur barizt fyrir því
að dagvinnukaup yrði hækk-
að gegn því að eftir- og næt-
urvinnuálag lækkaði, og jafn-
framt hefur verið rædd nauð-
syn þess að stefna í þá átt
að vinnutími styttist.
Allir hafa verið sammála
um nauðsyn þess að auka lán
til húsbyggjenda og bæta láns
kjör, en undirstaoa þess er
einmitt sú, að heilbrigðir
samningar ríki, þannig að
unnt sé að ráða við verðbólg-
una. Þess vegna hefur einnig
tekizt með þessum samning-
um að ná þessu markmiði.
Að því er eftirvinnu- og
næturvinnuálaff varðar. hefur
fyrst og fremst verið bent á
nauðsyn lækkunar þess —
gegn hækkun dagvinnu —
með hliðsjón af þörfum út-
flutningsframleiðslunnar. —
Kaupgjald verður að miðast
við það, að sjávarútvegurinn
geti skilað hagnaði, svo að
ekki verði fjárflótti úr þess-
ari mikilvægustu atvinnu-
grein.
Fiskiðjuverin þurfa að láta
vinna mikið í eftir- og nætur-
vinnu og stundum er meiri-
hluti vinnunar unnin utan
venjulegs dagvinnutíma. —
Þess vegna lendir það með
mestum þunga á fiskfram-
leiðslunni, þegar eftir- og næt
urvinnuálag er spennt upp,
og var því um öfugþróun að
ræða hér í þessu efni. En nú
hefur sem sagt verið snúið
við, til heilla, ekki einungis
fyrir sjávarútveginn, heldur
einnig fyrir launþega við aðr-
ar starfsgreinar, sem fremur
geta nú en áður lifað af dag-
vinnukaupi.
Öll er þessi þróun svo á-
nægjuleg, að ekki er að furða
þótt fögnuður hafi í gær ríkt
um land allt.
EIN UNDAN-
TEKNING
U*in undantekning var frá
^ því, að menn gleddust í
gær yfir samkomulaginu,
sem náðst hefur á vinnu-
markaðnum. Þrjú dagblað-
anna fluttu þessi tíðindi fagn-
andi, sem aðalfrétt, en Tím-
inn skýrði lauslega frá mál-
inu neðst á forsíðu sinni, en
aðalfréttin var um kvöldsölu
í Reykjavík.
Það er enginn fögnuður í
röðum Framsóknarforingj-
anna, þótt hitt sé áreiðanlegt
mál, að óbreyttir flokksmenn
fagni ekki síður en aðrir
landsmenn. Þeir ættu að
draga lærdóm af geðvonzku
leiðtoganna þessa dagana.
MISSKILNINGUR
Alþýðublaðið birtir í gær
forystugrein, sem byggð
er á misskilningi. Er þar rætt
um væntanlega olíuhreinsun-
arstöð og látið liggja að því
að olíukaup myndu hætta frá
Austur-Evrópuríkjunum, ef
hún yrði reist. Þetta er á al-
gerum misskilningi byggt, því
að gert er ráð fyrir að halda
áfram verulegum olíukaupum
frá þessum löndum, þótt af
bessari framkvaemd vrði.
Ovíst hver verður varaforseta
efni demókrata í Bandaríkjunum
Robert Kennedy og Adlai Stevenson
vinsælastir
ÞEGAR ræt‘ hefur verið um
forsetakosningarnar, sem fram
eiga að fara í Bandaríkjun-
um í haust, hafa umræðurnar
venjulega snúizt um >að hver
sé líklegasti frambjóðandi
replúblikana. Engar vanga-
veltur eru i)m það hver verði
frambjóðandi demókrata, því
sjálfsagt er talið að það verði
Johnson forseti. En annað mál
er svo hitt hver verður kjör-
inn varaforsetaefni demó-
krata.
Mikið hefur um þetta mál
verið ritað í bandarisk blöð,
og oftast hefur borið þar hæst
nafn Roberts Kennedys, dóms
málaráðherra, bróður Kenn-
edys heitins forseta. Heyrzt
hefur að Johnson forseti sé
lítið hrifinn af þeirri hugmynd
að fá Kennedy sem varafor-
setaefni. Haft er eftir forset-
anum að ef kjósendur endi-
lega vilji fá Kennedy, sé eins
gott að bjóða hann fram sem
forsetaefni, og býðst John-
son þá til a3 draga sig í hlé.
Ekki skal hér rætt um gildi
skoðanakannana í Bandaríkj-
imum yfirleitt. Þær hafa sýnt
það að undanfömu að ekki
ér of mikið mark á þeim tak-
andi, eins og ljósast kom fram
við kosningarnar í Kaliforníu
á þriðjudag, þegar Rockefell-
er var spáð yfirburðasigri yfir
Goldwater. En sanikvæmt
skoðanakönnun meðal demó-
krata er Robert Kennedy enn
lang vinsælasta varaforseta-
efnið, þótt Adlai Stevenson,
aðalfulltrúi Bandaríkjanna
hjá Sameinuðu þjóðunum,
hafi aukið vinsseldir sínar að
Corps), J. W. Fullbright, öld- j§
ungadeildarþingmaður frá i=
Arkansas, Edmund Brown, EE
ríkisstjóri í Kaliforníu, og §§
Robert F. Wagner, borgar- M
stjóri í New York.
Kjósendur demókrata víða j§
um Bandaríkin hafa verið M
sþurðir að því hvern þeir S
óski að fá í framboð sem vara =§
forsetaefni. Fer hér á eftir l§
listi yfir vinsældir sjömenn- §§
inganna, sem nefndir voru =
hér að ofan: =
Jan. marz. apr. maí.
% % % %
Kennedy 34 37 47 41
Stevenson 26 25 18 26
Humphrey 14 13 10 11
Shriver 8 7 7 3
Brown 5 4 3 5
Fulbright 2 3 3 3
Wagner 2 3 2 2
Adlai Stevenson.
undanförnu. Fleiri hafa kom-
ið til greina, m.a. Hubert
Humphrey, öldungadeildar-
þingmaður frá Minnesota, Sar
gent Shriver, forstöðumaður
„Friðarsveitanna'* (Peace
Robert Kennedy hefur lýst =
því yfir opinberlega að hann =
kæri sig ekki um að sér verði =
ýtt út í framboð sem varafor- §f
setaefni, og hefur ráðherrann §1
marg tekið fram að hann hafi j§
ekki gefið kost á sér til fram- jz
boðsins. Þessvegna þykir skoð =
anakönnuðum í Bandaríkjun- =
um ekki nóg að leyfa kjós- j}§
endum að tilnefna hver sem S
er við kannanirnar, heldur s
spyrja einnig hver sé líkleg- s
astur ef Kennedy verður ekki M
í kjöri. Lítu' þá vinsældalist- §
inn þannig út:
Stevenson ........... 42 % 5
Humphrey ............ 15 — =
Shriver ............. 10 — S
Brown ................ 7 — H
Fulbright ............ 5 — §
Wagner ............... 5 — =
irmillllllllllllllllllllllllllllilllllllllillillillllllllllllilllllllllllílllllllllllllillllllllllllfllíllClllllllllllllllllllllllllllllllllllljlillllllllllilllllllllllllllimillllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIII'illlUllt
Gagnfræðaskólanum
á Akureyri slitið
Ef til vill má segja, að þessi
misskilningur Alþýðublaðsins
og fleiri aðila sé afsakanleg-
ur, þar sem ekki hefur verið
birt ítarleg greinargerð um
fyrirhugaða olíuhreinsunar-
stöð, því að málið hefur verið
til athugunar hjá ríkisstjórn
og stóriðjunefnd.
Alþýðublaðið segir rétti-
lega, að íslendingar þurfi að
eignast olíuhreinsunarstöð,
áður en langt líður, en virðist
telja athugandi að kaupa jarð
olíuna, hráefnið, í Austur-
Evrópu. Það hafa þeir inn-
lendir aðilar og erlendir sér-
fræðingar, sem um málið
hafa fjallað, hinsvegar ekki
talið æskilegt, af mörgum á-
stæðum, sem hér skulu ekki
ræddar. En einmitt með hlið-
sjón af því, að búizt var við,
að á þetta yrði bent sem rök
gegn þessu fyrirtæki, hefur
verið gert ráð fyrir svo mikl-
um kaupum á fullunnum olíu
vörum í Austur-Evrópu, að
ekki yrði mikill munur á and-
virði þeirra og jarðolíunnar,
sem auðvitað er miklu ódýr-
ari.
Þennan misskilning verður
strax að leiðrétta, en annars
skal málið ekki rætt nánar að
sinnL
Gagnfræðaskólanum á Akur-
eyri var slitiff s.l. laugardag.
Settur skólastjóri, Sverrir Páls-
son, flutti skólaslitarræðu og
gaf yfirlit yfir skólastarfið á
liðnum vetri.
24 fastir kennarar og 13 stunda
kennarar störfuðu við skólann,
og nemendur voru alls 639 í
bóknámsdeildum og 6 í verk-
námsdeildum. Brautskráðir gagn
fræðingar voru 75. Hæstu eink-
unn á gagnfræðaprófi hlaut
Erna María Eyland, 8,51, næst
hæstu Helga Gísladóttir, 7,75 og
þriðju hæstu Þóra Baldursdótt-
ir, 7,69.
Landspróf þreyttu 44, en úrslit
þess liggja ekki fyrir enn.
Unglingaprófi luku 208 og
hæstu einkunn þar hiaut Þór-
halla Gísladóttir 9,00. Hæstu
einkunn í skóla hlaut Sigrún
Valdimarsdóttir, 1. bekk, 9,11.
Skólahúsið rúmar ekki lengur
nándár nærri alla nemendurna
svo að taka varð á leigu 6
kennslustofur utan þess, og al-
menn kennsla fór frarn á fjórum
stöðum í bænum. Nú er hins
vegar að rísa vegleg viðbótar-
bygging, sem væntanlega verð-
ur tekin í notkun í haust. Þar
fáist 8 almennar kennslustofur,
auk nýrrar toennarastofu og
smiðastofu.
Tíu ára gagnfræðingar færðu
skólanum að gjöf fagran verð-
launabikar. sem vera á farand-
gripur og veitast árlega þeim,
sem hlýtur hæstu einkunn í ís-
lenzku á gagnfræðaprófi ár
hvert. Nú hreppti bikarinn Erna
María Eyland.
Gagnfræðingar frá 1953 færðu
skólanum málverk af látnum
bekkj arbróður, Sveini Eiríkssyni
flugmanni, málað af einum bekkj
arbræðranna Kristni Jóhanns-
syni, listmálara.
Gagnfræðingar 1962 gáfu minn
ingarskildi um tvo bekkjarbræð-
ur, Gylfa Stefánsson og Guð-
mund Ingva Aarason, er báðir
létust á síðasta ári.
Lionsklúbburinn Huginn veitti
tvenn bókarverðlaun fyrir bezta
árangur í stærðfræði, bókfærslu
og vélritun á gagnfræðaprófi, og
hrepptu þau Margrét Guðmunds
dóttir og Haki G. Jóhannesson.
Verðlaun frá skólanum sjálf-
um hlutu Valdimar Gunnars-
son, umsjónairmaður skóla, Guð-
mundur Kristmundsson og Gunn
ar Aðalsteinsson, allir í 4. bekk,
fyrir vel unnin störf og trausta
framkomu, og Halldór Halldórs-
on í 3. befck landsprófsdeildar
fyrir yfirburði í námi.
í lok athafnariranar ávarpaði
settur stoólastjóri namendur
nokkrum orðum, kvaddi gagn-
fræðiragana, þakkaði þeim góð
kynni og bað þeim góðs flam-
aðar.
Jakob Trygigvíison stýrði söng
við athöfnina.