Morgunblaðið - 14.06.1964, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 14. júní 1964
r
Hnattferð heim til föðurhúsanna
Rætt við Sigríði Jensdóttir Bonnevie,
Nýja Sjálandi
M E Ð A L ferSamanna, sem
leggja leið sina hingað til
lands á sumrin, eru margir af
íslenzku bergi brotnir, sem
koma til þess að sjá ættjörð
sína eftir langa fjarveru eða
ef til vill í fyrsta sinn. —
Fréttamaður blaðsins hitti fyr
ir skömmu að máli frú Sig-
riði Jensdóttur Bonnevie, sem
ættuð er úr Flatey á Breiða-
firði, en býr nú hinum megin
á hnettinum á Nýja Sjálandi.
Sigriður er i hópi þeirra, sem
aldrei áður hafa litið ísland
augum.
— Ég er fædd og uppalin í
Noregi, sagði Sigríður. Faðir
minn, Jens Sigurðsson, sonur
séra Sigurðar Jenssonar,
prests í Flatey, fluttist til Nor-
egs þegar hann var um tvítugt
og settist þar að. Móðir mín
er norsk.
— Þau búa enn í Noregi?
— Já, í Tönsberg við Osló-
fjörð, sem er elzta borg lands-
ins. Þar átti ég heima þangað
til ég fluttist til Nýja Sjá-
lands með manninum mínum
fyrir 13 árum.
— Hafið þér heimsótt for-
eldra yðar nýlega?
— Ég kom til íslands frá
Noregi, en þar dvaldist ég í
tvo mánuði hjá foreldrum
mínum. Þegar ég kom þangað
voru liðin 11 ár frá síðustu
heimsókn minni til þeirra. —
Leiðin er svo löng.
— Yður likar vel á Nýja
Sjálandi?
— Já, mjög vel. Maðurinn
minn er norskur, og hann
hafði dvalizt í Nýja Sjálandi
áður en við giftumst. Hann
kunni svo vel við sig að við
ákváðum að setjast þar að.
Eini ókosturinn er hvað langt
er heim.
— Hvar búið þér?
— Við höfum búið á nokkr-
um stöðum, en alltaf á nyrðri
eyjunni, þar er meiri veður-
sæld. Maðurinn minn er kenn-
ari og á Nýja Sjálandi er fyr-
irkomulagið þannig, að vilji
kennarar fá skólastjórastöðu,
verða þeir að hafa kennt við
vissan skólafjölda og þess
vegna þurfum við að flytja.
Nú á meðan ég er að heiman
flytur maðurinn minn til Nu-
haka, sem er þorp á norðaust-
urströndinni. Ég hef ekki séð
húsið, er við munum búa í,
en vona að það sé skemmti-
legt.
— Hvernig eru lifnaðar-
hættir Ný Sjálendinga?
— Þeir lifa flestir á land-
búnaði. í þorpunum þar sem
við höfum búið, eru fyrst og
fremst fjárbændur. Þeir eiga
stóra kindahópa, sem ganga
úti allt árið. Tún og beitilönd
eru sígræn og falli snjór, þiðn
ar hann nær samstundis. Flest
ir búa Ný Sjálendingar í litl-
um timburhúsum með riokkuð
stórum görðum í kring og
rækta mikið af ávöxtum, blóm
um og grænmeti. Þeir eru
mjög frjálslegir í umgengni.
Þegar komið er inn á heimili
þeirra í fyrsta skipti, segja
húsmæðurnar oft: „Komdu
fram í eldhús. Hér er teketill-
inn og ef þig langar í te,
skaitu bara hafa það eins og
þú sért heima hjá þér og hita
það sjálf.“
— Finnst yður nokkuð líkt
með íslandi og Nýja Sjálandi?
— Á Nýja Sjálandi eru eld-
fjöll og heitir hverir eins og
hér, og mér finnst fjöllin mjög
lík að lögun.
sem búsett er á
— Hafa verið mikil eldgos
á Nýja Sjálandi, síðan þér
fluttust þangað?
— Nei, engin, sem valdið
hafa tjóni, en nokkur eldfjöll
eru alltaf lifandi og senda
frá sér gufustróka og eld-
blossa.
— En jarðskjálftar?
— Síðasti jarðskjálftinn,
sem olli manntjóni varð 1930,
en smærri kippir koma alltaf
af og til. Það koma sprungur
í reykháfa, munir detta af
hillum, én þetta venst.
— Hafið þér klifið eitthvert
eldfjallanna?
— Já. Við förum oft á skíði
í hlíðum eins þeirra á veturna,
það er að segja í júlí og ágúst.
Þá er vetur hjá okkur. I hlíð-
um þessa eldfjalls hafa risið
mörg skíðahótel undanfarin
ár, og skíðaíþróttin er nú orð-
in mjög vinsæl meðal Ný Sjá-
lendinga. Þeir byrjuðu ekki
að iðka hana, fyrr en fyrir
fáum árum og fyrstu árin var
oft spaugilegt að sjá, hvernig
fólk klæddi sig til þess að fara
á skíði. Konurnar voru marg-
ar með hatta og í fínum káp-
um.
— Þetta eldfjall gýs ékki?
— Nei, en ofan í því er gýg-
ur fullur af heitu brennisteins
blönduðu vatni.
Hafa Ný Sjálendingar hita-
veitu eins og við hér á ís-
landi?
— Nei, en þeir hafa byggt
eitt raforkuver knúið gufu.
Það var tekið í notkun fyrir
skömmu og þykir mjög vel
heppnað. Annars þarf lítið að
hita húsin á Nýja Sjálandi.
Flestir hafa aðeins opinn ar-
in í stofunni.
— Vitið þér hvort þér eruð
eini íslenzkættaði íbúinn í
Nýja Sjálandi?
Sigríður og dætur hennar í útilegu undir trjánum við ströndina. Mikill gróður er víða með
ströndinni og í desember, um jólaleytið, þegar hásumar er á Nýja Sjálandi, bera trén fög-
ur blóm.
Sigríður, Johan Bonnevie, maður hennar, og dætur þeirra
tvær, Kristín og Anne Lise,
-— Ég veit það ekki, en ég
hef aldrei haft spurnir af
neinum fslendingi þar. Hins
vegar er þó nokkuð mikið af
Norðmönnum, Dönum og Sví-
um.
— En flestir eru íbúarnir
frá Bretlandi?
— Já, þeir eru flestir af
brezkum uppruna, en einnig
eru Polynesarnir, sem byggðu
eyjarnar áður en Evrópu-
menn komu þangað, nokkuð
fjölmennir. Það er enginn
kynþáttamismunur á Nýja
Sjálandi, Polynesarnir hafa
alveg sömu tækifærin til
menntunar og frama og Ev-
rópumenn.
.— Tala Polynesarnir ensku?
— Já, enska er aðalmálið,
sem kennt er í skólunum, en
þar sem margir Polynesar eru
samankomnir, tala þeir sín á
milli á eigin máli.
— Er það einnig kennt í
skólum?
— Nei, að minnsta kosti
ekki í barnaskólum, en þeir
sem þess óska sérstaklega
geta tekið tíma í því í gagn-
fræðaskólum, og það er sér-
stök námsgrein í háskólunum.
Polynesarnir eru mjög glað-
lynt og viðunnanlegt fólk,
söngelskt og brosmilt.
— 'Flytjast margir Evrópu-
menn til Nýja Sjálands þessi
árin?
— Já, þó nokkuð. Stjórn
Nýja Sjálands gerir mikið til
þess að hvetja Evrópubúa til
þess að flytjast til eyjanna,
fyrst og fremst iðnaðarmenn,
en á þeim er mestur skortur.
Greiðir stjórnin farið fyrir
marga innflytjendur og að-
stoðar þá á annan hátt, meðan
þeir eru að koma sér fyrir.
— Hvernig fannst yður að
koma til íslands í fyrsta sinn?
— Ég hef bæði heyrt og
lesið mikið um ísland og séð
myndir héðan, en samt hefur
flest ,sem ég hef séð, komið
mér á óvart. Einnig er mjög
einkennilegt og skemmtilegt
að hitta hóp ættingja, sem
maður hefur ekki séð fyrr,
en vilja allt gera til þess að
dvölin verði sem ánægjuleg-
ust, og það hefur hún verið í
hæsta máta. Ég hefði fegin
viljað dveljast lengur á ís-
landi, en mér er ekki til set-
unnar boðið, ég er búin að ■
vera svo lengi að heiman.
— Haldið þér beint heim
héðan?
— Nei, ég ætla til Banda-
ríkjanna og vera þar viku til
hálfan mánuð. M.a. ætla ég að
heimsækja frænku mína,
Ragnheiði Jónsdóttur, sem
býr í Boston. Við erum
bræðradætur, en faðir henn-
ar, Jón Sigurðsson, bjó í Flat-
ey. Síðan ætla ég að fljúga
vestur yfir Bandaríkin og
Kyrrahafið heim. Á leiðinni
til Noregs fór ég um Ástralíu
og Evrópu.
— Svo ferðin til föðurhús-
anna er heil hnattferð?
— Já, það er heldur langt,
en við kunnum vel við okkur
á Nýja Sjálandi og gerum
ráð fyrir að búa þar áfram.
S. J.

,í múrnumS
útvarpsleikrit Gunn-
ars M. Magnúss,
komið út
ÚTVARPSLEIKRIT Gunnars M.
Magnúss. „I múrnum", er flutt
var sem framhaldsleikrit í Rík-
isútvarpinu í febrúar og marz sl.
hefur nú verið gefið út af Ægis
útgáfunni og er komið á markað
inn. Bókin er 192 bls. í Skírnis-
broti, prentuð í prentsmiðjunni
Ásrún. Káputeikningu gerði
Benedikt Gunnarsson, en for-
mála skrifar Indriði G. Þorsteins
son.
Eins og útvarpshlustendum
mun kunnugt fjallar þetta leik-
rit um núverandi Stjórnarráðs-
hús, sem fyrr á tímum gekk und
ir nafninu „Múrinn" vegna þess
að það var upphaflega reist fyrir
fanga, og er leikritið samið um
ástandið í þessu fangelsi áður
en því var endanlega lokað árið
1813 og fangarnir sendir heim
vegna matarskorts.
Persónur í leiknum eru fimm-
tán, fólk af ýmsum stéttum, saka
menn, fangverðir, guðsmenn, op
inberir embættismenn. Leikritið
er í tíu þáttum, og voru tveir
þættir fluttir hverju sinni í út-
varpinu í vetur.
Gunnar M. Magnúss. hefur áð
ur fengizt við leikritagerð. Árið
1944 hlaut hann verðlaun í leik-
ritasamkeppni útvarpsins fyrir
leikritið „í upphafi var óskin“,
sem flutt var í útvarpi í janúar
1945. -Þá sendi hann einnig leik-
rit til samkeppni sem efnt var til
í sambandi við opnun Þjóðleik-
hússins. Nefndi hann það „Signý
arhátíð“ og var það eitt af fimm
leikritum sem viðurkenningu
hlutu, en þegar til þess kom að
taka það til æfinga samdist ekki
með höfundi og leikhússtjóra, svo
að sá fyrrnefndi dró leikritið til
baka.
Gunnar M. Magnúss.
Gunnar M. Magnúss. hefur
einu sinni áður gefið út leikrit á
prenti, það var árið 1949, þegar
þrjú leikrit eftir hann komu út
á bók.
Dallas, 12. júní AP
• Marina Oswald, eiginkona
Lee Harvey Oswald, hins
meinta morðingja Kennedys,
forseta, helur sagt í viðtali
við fréttamann einn, að mað-
ur hennar hafi eitt sinn haft
í hyggju að ráiða Richard
Nixon, fyrrverandi varafor-
seta af dögum.