Morgunblaðið - 14.06.1964, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLADIÐ
Sunnudagur 14. júní 1964
1 JOSEPHINE EDGARl
GAR: 1
r
26
SYSTIR
— En Dan elskaði þig! aepti
ég. — Hann var ruddalegur en
góður og örlátur við þig, og hann
var maðurinn þinn.
— Hann hefur fengið allt borg
®ð upp í topp, sagði hún gremju
lega. — Eg hefði aldrei átt að
giftast honum. Hann hélt, að
hann ætti mig. En það á mig
enginn. Eg varð þreytt á rifrild
inu í honum og afbrýðisseminni
þegar hann var fullur. Hann var
seinast farinn að láta þrælana
sína elta mig á röndum. En ég
hef færzt áfram og uþp á við,
Rósa.
— Já, en þú giftist honum.
— I>að var hans uppáfinning
en ekki mín. Eg ætla aldrei að
sjá hann aftur. Eg ætla að gleyma
þessum Bradybræðrum.
Eg leit upp: — Líka Brendan?
Hún starði á mig rannsakandi.
— Hvað . . . ertu ástfangin af
honum?
— Eg veit ekki, svaraði ég
grátandi. — Eg þekki hann varla
neitt. Hvernig get ég það? Rétt
þennan stutta tíma í Drovney-
stræti, þegar ég var fjórtán ára
og svo nýlega, hef ég séð hann
fáeinum sinnum. Eg kann af-
skaplega vel við hann. Ef hann
snertir mig, þá er eins og ég
dofni og hjartað slær helmingi
örar, en hvernig á ég að vita,
hvort þetta er ást? Þú hélzt einu
sinni að þú værir ástfangin —
af honum André, var það ekki?
— og þér skjátlaðist.
— Hver hefur sagt þér það?
Andlitið á henni var náfölt og
harðríeskjulegt. Hún stóð snöggt
upp, og stikaði um gólfið, eins
og taugaóstyrk. — Var það Mtnna
frænka?
— Eg kinkaði kolli og hún
sagði: — Það hefði hún ekki átt
að gera. Jæja, kannski hefði hún
annars átt að gera það. Til þess
að gera þér skiljanlegt, hvaða
bjánar stúlkur geta verið. Til
þess að sýna þér, hvernig karl-
mennirnir geta blekkt mann. En
svo sneri hún sér snöggt að mér.
— Hefur Brendan nokkurntíma
sýnt þér ástaratlot? Segðu mér
það!
— Hann hefur einu sinni kysst
mig, svaraði ég með mótþróa. —
Hvað er við það að athuga?
Hún gekk eitt skref í áttina
til mín og lyfti hendi, rétt eins
og hún ætlaði að berja mig, en
svo sneri hún frá mér, og and
litið tók svipbreytingum, rétt
eins og hún væri að berjast við
eitthvað, sem ég vissi ekki hvað
var.
En svo náði hún strax valdi yf
ir sjálfri sér. Hún faðmaði mig
að sér og lagði kinnina við mína
kinn. — Lofaðu mér að hitta
hann aldrei aftur, Rósa.
— Hversvegna? svaraði ég í
mótmælatón.
— Langar þig til að vera sami
bjáninn og ég forðum?
— Brer.dan er ekki þannig mað
ur.
— Allir karlmenn eru þann-
ig, þegar stúlka er falleg og
heimsk. Gott og vel, ég skal
segja það öðruvísi, Rósa mín.
Alla ævi þína hefur þú verið
þiggjandi. Eg hef verið gefandi.
Eg hef lagt mig í hitt og þetta,
bara til að sjá þér farboða. Það
hefði mörg systirin ekki gert.
Eg veit margar, sem hefðu stung
ið af og skilið þig eftir hjá pabba
í Hackney.
Það fór hrollur um mig og
þá bætti hún við, eins og sigri-
hrósandi: — Jæja, þig langar
ekki til að hugsa til þess, eða
hvað? Gott og vel. Eg hef nú
aldrei beðið þig stórra bóna, en
eitt bið ég þig um núna: Hittu
ekki Brendan í einrúmi. Ekki án
þess að ég viti og segi, að það
sér allt í lagi.
Eg gaf henni loforðið, en þó
með tregðu, því að vissu leyti
fannst mér hún hafa á réttu að
standa, þegar ég minntist þess,
hve viljalaus ég hafði verið þeg
ar hann kyssti mig. Og svo af því
að hún var að segja satt. Hún
var eina skyldmenni mitt, hún
var systir mín, sem ég elskaði.
— Þú skalt komast hærra en
nokkur Brady. Þú skalt verða
hefðarfrú í þínu eigin húsi. Að
alsfrú, Rósa. Fólk skal ekki
horfa gegn um þig. Þessvegna
sendi ég þig í skóla. Þessvegna
er ég að koma þér í Frivolity.
Gott og vel, það getur vel verið
að Brendan hafi haft rétt fyrir
sér, þegar hann kallaði það upp
boð. En svona er nú heimurinn
nú á tímum, og hvorug okkar
getur gert neina breytingu á hon
um.
Eg hef vist verið afskaplega
vesældarleg á svipinn. Hún brosti
og snerti andlitið á mér. Veslings
Rósa litla. Eg veit alveg hvernig
þér er innanbrjósts, en þú verð
ur að hafa þolinmæði. Einn mán
uð í London og einrt í Frivolity,
og þá ferðu að hugsa öðruvísi.
Þá muntu finna, að heimurinn
er ekki svo allskostar bölvaður
fyrir stúlku, sem kann að sjá
fótum sínum forráð. Hlauptu nú
til hennar Minnu frænku meðan
ég klæði mig. í næstu viku, þeg
ar við höfum áttað okkur á öllu,
skal ég fara með þig út með mér.
Eg fór ekki til Minnu frænku,
heldur í rósabeðinn minn og þar
fór ég að gráta. Eg var að gráta
yfir því, hve ósjálfbjarga ég var
og af hræðslunni um, að ég ætti
aldrei eftir að sjá Brendan.
Klukkan hálfátta, þegar Soffía
var farin út, .kallaði Minna mig
niður til kvöldverðar, sem við
borðuðum í eldhúsinu-. Minna bjó'”
til allan matinn og undir venju
legum kringumstæðum hefði ég
notið þess að borða góða matinn
hennar í þægilegu eidhúsinu, en
í kvöld þurfti ég að hafa alit á
hornum mér.
BYLTINGIN í RÚSSLANDI 1917
ALAN HOOREHEAD
að vera þýzkt kænskubragð til
að koma óorði á sósíalistahreyf-
inguna. Þá stóð Lenin upp og
tók að ganga um gólf. Þegar hann
tók til máls, kom hann öllum á
óvart. „Þegar byltingin er í húfi,
getum við ekki verið að súta
heimskulega smáborgaralega for
dóma. Ef þýzku kapítalistarnir
eru svo vitlaustir að vilja flytja
okkur til Rússlands, þá er það
verst fyrir þá sjálfa. Eg tek til-
boðinu. Eg fer“.
Eftir því sem Lunacharsky seg
ir hafði þetta mikil áhrif og
sumir bolsjevíkarnir fóru að
hafa aftur á. Loksins samþykktu
þeir að fara. Aðrir (þar á meðal
Luncharsky sjálfur) sögðust ætla
að sjá til og bíða átekta.
Martov og Bobrov voru harðir
í því, að þeir yrðu fyrst að fá
leyfi frá Petrograd, áður en þeir
hreyfðu sig, og síðar, þegar Len
in og Ziniviev lögðu að þeim í
bréfi, neituðu þeir enn að sjá
sig um hönd.
Enda þótt Lenin tæki þessa af
stöðu á fundinum, sýna síðari at
hafnir hans, að hann var langt
frá því að vera rólegur í huga.
Um þessar mundir stóð hann í
bréfaskiptum við Ganetsky,
gamlan fylgismann sinn sem hann
hafði komið fyrir í Kaupmanna
höfn, til þess að líta eftir Par-
vusi. Danir höfðu þá nýskeð
rekið Ganetsky úr landi, fyrir
óleyfileg verzlunarviðskipti við
Rússland, og nú var hann í Osló,
en í símasambandi bæði við
Petrograd og Sviss. Síðustu daga
marzmánaðar hafði hann verið
að hvetja Lenin til að snúa heim,
yfir Bretland. En nú, 30. marz,
skrifaði Lenin honum langt bréf
þar sem hann hafnaði þeirri ráða
gerð, en skoraði á Ganetsky að
gera það sem hann gæti til að fá
Petrograd til að leggja blessun
sína yfir þýzku lestina.
Herforingjaráðið þýzka hvattí
nú æ meir til sóknar; í bréfi til
utanríkisráðuneytisins lagði það
áherzlu á mikilvægi þess að koma
Lenin og félögum hans (um 40
talsins, að því er haldið var) inn
í Rússland eins fljótt og auðið
væri, og stakk upp á því að
sleppa öllum sérskilyrðum og
skrifstofukreddum í því sam-
bandi — til dæmis skyldi mönn
um á herskyldualdri leyft að fara
með lestinni.
Líklega hefur það verið árang
ur af þessu skrifi, að Romberg
í Bern. fékk stranga skipun frá
Berlín, 2. apríl, þar sem honum
var falið að flýta fyrir þessu, og
nú hófst æðisgenginn undir-
búningur ferðarinnar. Sendiboði
var sendur til Zúrich, til að
skipa Lenin og Krupskyayu að
ferðbúast tafarlaust, og þau tóku
saman föggur sínar í snatri,
gengu frá öllu, sem þurfti, og
innan tveggja klukkustunda
voru voni þau komin upp í lest-
ina til Bern. Lenin bjóst augsýni
lega við að eiga að leggja af
stað til Þýzkalands á stundinni,
því að hann sendi skeyti til Elisa
rovu systur sinnar í Petrograd og
sagði henni að búast við sér 11.
apríl. En ennþá var margt eftir
ógert.
Robert Grimm, svissneski sós
íalistinn, var, þegar hér var
komið sögu, búinn að fá nóg af
milliliðastarfseminni sinni. Hann
hafði farið að minnsta kosti fjór
um sinnum til Rombergs, hann
hafði verið aðvaraður af Hoff-
mann, sínum, eigin utanríkis-
ráðherra, og hann hafði ekki haft
verulega ánægju af að fást við
svona marga Rússa, sem voru
alltaf í háa rifrildi. Auk þess
vissi hann, að Lenin hafði óbeit
á honum; Lenin taldi Grimm
vera afturhaldsmann og hafði
oftar en einu sinni kallað skoðan
ir hans „andstyggilegr".
En Grimm hneigði sig hof-
mannlega og fór; hann fékk í sinn
stað Fritz Platten, annan sviss-
neskan sósíalistaforingja, sem
var meira til vinstri, og það var
Platten, sem tók nú að smala
saman útlögunum og skilja sauð
ina frá höfrunum.
Hinn 3. príl tilkynnti hann
Romberg, að eitthvað milli 20 og
60 Væru reiðubúnir að fara. Þeir
mundu ganga að skilyrðum Þjóð-
verja, sagði hann, en þeir legðu
áherzlu á, að nöfn þeirra væru
ekki birt og að þeir ferðuðust í
lokuðum vagni með „extraterri-
KALLI KÚREKI
~>f-
»*•
Teikncui; FRED HARMAN
— Þú ert bara að reyna að hræða
mig, með því að segja mér hvað pró-
fessor Boggs sé mikil listaskytta.
— Við erum bara að reyna að forða
þér frá því að lenda í líkkistu.
— Jæja, en ykkur verður nú ekki
kápan úr því klæðinu. Hann móðgaði
mig og jafnvel þó ég væri hræddur,
sem ég ekki er, gæti ég hvergi látið
sjá mig ef ég gæfist upp.
— Þetta hemskulega stolt þitt legg-
ur þig í gröfina.
— Jæja, Litli Bjór, ætli við verðum
ekki að sýna honum það. Segðu hon-
um hvað þú sást fleira. (Mundu hvað
ég sagði þér!)
— Hvað var það?
torial" réttinum. Þeir vildu líka
hafa tryggingu fyrir því, að eng
um einstökum af hópnum yrði
vikið úr lestinni á síðustu stundu.
Allt þetta taldi Berlín aðgengi-
legt og 4. apríl var samningur
gerður um ferðina.
Samt urðu enn tafir. Útlagarn
ir komust að því, að það tók tíma
að garíga frá öllum sínum mál-
um, eftir svo langa dvöl í Sviss,
og eins áttuðu þeir sig fyrst á
því nú, að leyfi sænskra stjórn-
arvalda þurfti til að komast inn
í Svíþjóð. Skeyti var sent þýzka
sendiherranum í Stokkhólmi um
að koma þessu í kring.
Lenin og vinir hans voru enn
haldnir kvíða um móttökurnar
í Petrograd, og 7. apríl frömdu
þeir hreingerningu, sem virtist
heldur en ekki einkennilega
barnaleg. Þeir fengu hóp af
frönskum, þýzkum, svissneskum
pólskum og (síðar) skandínavisk
um sósíalistum til að undirrita
yfirlýsingu um það, að sem
„rússneskir internasjónalistar44
væri þeir allir andvígir heims-
valdastefnu, einkum þó þýzkri,
og kæmu til Rússlands á þennan
hátt til þess eins að vinna fyrir
byltinguna þar — byltingu, sem
yrði til blessunar öreigalýð allra
landa.
Enn önnur yfirlýsing var sam-
in af ferðamönnunum sjálfum,
daginn eftir: þeir lýstu því yfir,
að þeir mundu styðja byltingu
í Þýzkalandi, jafnskjótt sem þeir
væru sjálfir komnir til valda i
Rússlandi. Þó að Þjóðverjar
kæmust að þessum skjölum —
og allt bertdir til þess, að svo
hafi verið .— bendir ekkert til
þess, að það hafi valdið þeim
neinum óróa. Annaðhvort töldu
þeir Þýzkaland „byltingartryggt*4
og tóku svona hótanir ekki alvar
lega, eða þá þeir voru reiðubún
ir að skilja þær eftir orðanna
hljóðan og í þeim tilgangi gerðar
að gera þetta ævintýri gómsæt-
ara byltingamönnunum sjálfum
og stuðningsmönnum þeirra 1
Rússlandi. Hinn 8. apríl sjáum
vér, að Romberg tilkynnir til
Berlínar, að enn ríkti allmiklar
áhyggjur um móttökur hópsina
í Petrograd, og það sé áríðandi
að á leiðinni yfir Þýzkaland fái
enginn Þjóðverji að tala við
ferðamennina, svo að þeir kæmu
ekki frekar upp um sig. Ennfrem
ur skyldu þýzk blöð þegja vand
lega um ferðina.