Morgunblaðið - 19.06.1964, Blaðsíða 14

14
MORGU NBLAÐIÐ
Fðstudagur 19. Jöní 1964
fHwgunMtafrife
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Útbreiðslustjóri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22430.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
FORSENDA
L ÝÐRÆÐISINS
T þjóðhátíðarræðu sinni vék5
dr. Bjarni Benediktsson,
forsætisráðherra, að gagnrýni
og deilum. Hann komst m.a.
þannig að orði:
„Oft er sagt, að skoðana-
ágreiningur og deilur séu til
ófarnaðar, en viðurkenning á
mismunandi skoðunum og
Jxar af afleiðandi skoðana-
ágreiningur er forsenda lýð-
ræðisins. Þegar til lengdar
lætur kann hver og einn —
og þar með allur fjöldinn —
bezt að meta hvað honum er
fyrir beztu. Enginn velur vís-
vitandi yfir sig ógæfu, en
menn eiga rétt á að láta sér
missjást og læra af reynsl-
unni, ef ekki með öðrum
hætti. Deilur þurfa því sízt
af öllu að vera til ills. Oft
knýja þær hið heillaríkasta
fram og án gagnrýni er að
minnsta kosti engum stjórn-
málamanni hollt að vera. En
deilum verður að stilla í hóf.
Eðlilegt er að hver fylgi fram
sinni sannfæringu, en endir
verður að vera allrar þrætu
og til þess þurfa menn að
-<íkunna að slá af og samlaga
sig öðrum. Þeir verða að geta
sett sig í annarra spor og gæta
þess að persónulegur metn-
aður eða sárindi verði ekki
til hindrunar því samstarfi
um málefni, sem þjóðarþörf
krefur.“
Mönnum er í fersku minni
sá sigur, sem vannst, þegar
tókst að setja niður deilur
milli launþega og vinnuveit-
enda og gera heilbrigða kjara
samninga til eins árs. í þeirri
samningagerð ríkti sá andi,
sem forsætisráðherra vék að
í ræðu sinni. Sjálfur átti hann
drýgstan þátt í því að laða
menn til samstarfs og er von-
andi að víðsýni hans nái að
ríkja á sem flestum sviðum
þjóðlífsins.
pölíYísk
VIÐSKIPTI
A ð undanförnu hefur komm-
únistamálgagnið verið að
klifa á því, að íslendingar
ættu að hætta öllum við-
skiptum við Suður-Afríku
"vegna kynþáttakúgunarinnar
þar í landi. Það sjónarmið má
út af fyrir sig ræða, en hins
vegar minnast menn þess
ekki, að kommúnistar hafi
áður bent á, að við eigum
ekki að hafa viðskipti við
kúgaðar þjóðir.
Svo háttar nú til, að við
höfum mikil skipti við komm
únistaríkin og beitum þving-
unum til að halda þeim, en
önnur viðskipti eru yfirleitt
frjáls. Við leg'gjum ekki póli-
tískt mat á viðskiptin við
kommúnistaríkin, og hætt er
við að hljóð heyrðist úr horni,
ef það yrði gert.
En gjarnan má á það benda,
að viðskipti kommúnistaríkj-
anna við Suður-Afríku hafa
verið hin ágætustu. Þannig
námu til dæmis viðskipti
Austur-Þjóðverja við Suður-
Afríku þrem milljónum doll-
ara 1960 en voru komin upp í
4.6 millj. tveim árum síðar.
Viðskipti Ungverja við Suð-
ur-Afríku hafa aukizt nálægt
einni milljón dollara á ári og
Pólverjar skipta við þetta ríki
fyrir 3—4 millj. dollara ár-
lega.
Viðskipti íslendinga við
Suður-Afríku hafa verið lítil,
og auðvitað skiptir engu máli,
hvort við einir hættum við-
skiptum við þá eða ekki. Ef
hins vegar yrðu alþjóðleg
samtök um að beita viðskipta-
þvingunum við þetta ríki
mndi auðvitað ekki standa á
íslendingum.
En hneykslun kommúnista
er ekki af þeim toga spunnin,
að þeir vilji styrkja kúgaða.
Þeir hafa sjálfir stutt kúg-
arana og gera það enn.
LEYFI TIL
HJÚSKAPAR
Tjhns og Morgunblaðið skýrði
frá fyrir nokkrum dögum
ritaði kommúnistaflokkurinn
hér á landi miðstjórn komm-
únistaflokksins í Austur-
Þýzkalandi til að heimila fyr-
ir sitt leyti, að íslendingur,
sem er við nám fyrir austan
járntjald, mætti kvænast þar-
lendri stúlku, ef þýzki komm-
únistaflokkurinn hefði ekk-
ert við það að athuga.
Þetta litla dæmi sýnir, að
kommúnistísk stjórnarvöld
eru enn við sama heygarðs-
hornið og hafa frekleg af-
skipti af einkalífi manna.
Við þessa fregn rifjaðist
það upp, að í SÍA-skýrslun-
um svonefndu eru raktir
harmar íslendings, sem var
við nám í Kína, en yfirvöld-
in þar í landi voru ekki á því
að láta einkamálefni manna í
friði.
SÍA-skýrslurnar hafa verið
gefnar út í bók sem kunnugt
er og nefnist hún „Rauða bók-
in“. Er vissulega æskilegt að
sem flestir íslendingar kynni
sér efni hennar, vegna þess að

I.yndon Johnson, Bandaríkja-
forseti, tekur við 50 þús. doli
ara ávísun, sem Ludwig Er-
hard, kanzlari V-Þýzkalands,
afhenti honum. Peningar þess
ir eru framlag: Vestur-Þjóð-
verja til friðarsveitanna, sem
Bandaríkjamenn senda til að
stoðar vanþróuðum rikjurn.
Erhard hefur að undan-
förnu dvalizt í Bandarikjun
um í opinberri heimsókn, en
á sunnudagsmorguninn kom
hann heim til Bonn. Með kanzl
aranum í ferðinni var m.a.
Gerhard Schröder, utanrikis-
ráðherra V-Þýzkalands. Er-
hard ræddi við Johnson, Dean
Rusk, utanrikisráðherra
Bandaríkjanna og fleiri ráð-
herra. Á dagskránni voru fyrst
og fremst málefni Þýzkalands.
Fðlksfjölgun 0!
Fólksfjöldi í heiminum á miffju ári 1962;
Árle? auku.
Fólksfjöldi i Þéttbýli á 1958—’62
mill jónuni: ferkílótn. í prós
Afríka 269 9 2,3
Ameríka (Norður og Suður) 430 10 2,3
Asía 1.764 64 2,3
Bvrópa 434 88 0,9
Ky rrahafssvæðið 17,2 2 2,2
Sovétríkin 221 10 1,7
Heimurinn í beild 3.135 23 * 2,0
Fólksfjölgun heimsins nemur
25 af hundraði síðustu
12 árin
SAMKVÆMT síðustu árbók
Sameinuðu þjóðanna um fólks-
fjölda voru íbúar jarðarinnar
rxú samtalls 3.135 milljónir á
miðju ári 1962. Er þar um að
ræða fjölgun sem nemur 25 af
hundraði síðan á miðju ári 1950,
en þá var fjöldi jarðarbúa 2.509
málljónir. Frá því árið 1958,
þegar fjöldi jarðarbúa var 2.893
milljónir, nam fóliksfjölgunin 2
aif hundraði árlega.
Asía (að Sovétríkjunum und-
anskildum) hefur að geyma 56,3
af hundraði allra jarðarbúa. Á
Kyrraihafssvæðinu búa fæstir,
eða min,na en 1 af hundraði jarð
arbúa. Evrópa, Norður- og Suð
ur-Ameríka höfðu að geyma
27,5 af hundraði jarðarbúa árið
1962.
Evrópa (að Sovétríkjunum
undanskildumí) er þéttbý'iasta
álfan með 88 manns á hvern
ferkílómetra, en Kyrrahafssvæð
ið er strjálbýlast með 2 menn
á hvern ferkílómetra. Meðaltal-
ið, þegar heimurinn er tekinn
sem heild, er 23 menn á hvern
ferkílómetra.
Sé heiminum skipt í sex meg-
irnsvæði, eins og venjulega er
gert í alþjóðlegum skýrslum,
þar sem ekki er miðað við hin-
ar gömilu álfur, lítur dæmið
þannig út:
þeir skilja þá betur eðli komm
únismatis og gera sér betur
grein fyrir tilgangi þeirra
manna, sem hér á landi starfa
að framgangi heimskommún-
ismans.
Svíar og Bretar mestu
blaffin’esendMr heims
Svíar eru nú ásamt Englend-
ingurn orðniir mestu dagblaða-
lesendur I heimi. Samkvæmt ný
útkominni árbók Sameinuðu
þjóðanna hefur fjöldi dagblaða
eintaka á hverja 1000 íbúa auk
izt í Svíþjóð en minnkað í Bret-
landi, þannig að bæði löndin eru
nú með hlutfallstölunia 490.
Önnur lönd þar sem dagblöð
eru mjög útbreidd eru (hér er
miðað við árin 1961 og 1962)
Luxemborg 445 eintök á hverja
100 íbúa, ísland 422 eintök, Jap-
an 416 eintök, Sjáland 400, Nor
egur 378, Ástralía 375, Sviss
372, Finnland 359, Danmörk 347,
og Bandaríkin 321 eintak á
hverja 1000 íbúa.
Þykkustu blöðin koma greini
lega út í Bandaríikjunum, því
þar eru árlega notuð 36 kg. af
dagiblaðapappir á hvern íbúa.
Þar næst koma Ástralía með
33,9 kg., Svíþjóð með 29,2 kg.,
Bretland 25,6, Danmörk 22,9,
FinnLand 21,7, Sviss 17,8, Hol-
Land 15,5 og Noregur 14,6 kg. á
hvern búa, Til samanburðar má
neíifna, að í Tangainjíka er ár-
lega notað 0,1 Log. a£ dagb-aða-
paippír á hvern ítoúa, 0,2 kg., í
Jórdaníu, Nígeríu og Sýrlandl,
og 0,3 kg. í Indlandi.
Árið 1962 voru um 415 mi'Uj*
ónir útvarpsviðtækja í heimin-
um. í Bandaríkj unum voru 184
milljónir viðtækja, í Sovétríkj.
unum 44 milljónir (árið 1960)
í Japan 18,6 milljónir, í Vestue
Þýzkalandi 16,7 milljónir og í
Bretlandi 15,6 miiijónir við-
tækja.
*
Fjöldi sjónvarpsviðtækja árið
1962 var 129 mililjónir. At' þeiru
voru 60 milljón tæki í Banda.
ríkjunum, 7,2 milljónir í Vest.
ur-Þýzkalandi, 4,3 milljónir i
Kanada, 3,4 milljónir á ftalíu,
3,4 millljónir í Frakklandi og 1,8
milljón í Sviþjóð.
Japan framleiðir Plestar kvik-
myndir leikræns eðlis af öliurn
ríkjuim heims. Það voru gerðar
378 kvikmyndir árið 1962. Næ.sfc
var Indland með 319 kvikmynd
ir, þá bandaríkin með 254, síð-
an Ítalía með 242 og loks Hong
Kong með 232 kvikmyndir.
FLestar bækur eru gefnar úfc
í Sovétríkjunum (79.140 titlar)..
Þá kemur Breöiand með 25.979
tiltla, síðan Japan með 22.919
titla, aíðan Japan nveð 22,018
201 bókafcitiá.