Morgunblaðið - 13.08.1964, Blaðsíða 20

20
MOQGUNBLAÐID
F!mmtú(5agtir 1S. Sgfist 19C4
HERMINA BLACK:
Eitur og ást
bún tróð sér inn í það, eins ,
langt og hún gat — í von um
að þessi ærslalýður sæi hana
ekki. Gatan var orðin troðfull
af öskrandi spellvirkjalýð.
Corinna reyndi að stappa í sig
stálinu og sagði við sjálfa sig:
Þeir koma ekki auga á mig.
Þá opnaðist þung hurð bak við
hana og brún hönd kom fram
í gættina og tók um handlegginn
á henni og dró hana inn. Og
rödd sagði, á hinni undarlegu
arabisku mállýzku, sem faðir
hennar hafði kennt henni:
Lítið þér á! Hann dró loku frá
smáglugga í hurðinni sem þau
stóðu við og á milli járnriml-
anna í glugganum gat Corinna
séð múginn, sem fyllt hafði göt-
una. Það var helst að sjá sem
þetta hefði átt að verða einskon-
4
ar kröfuganga, en allt lent í upp-
námi eftir að komið var þarna
inn í þrönga götuna. Einhver
maður hafði klifrað uppá glugga
svalir hússins beint á móti og
talaði til múgsins á götunni.
Corinna dró lokuna fyrir
gluggann og maðurinn sagði ró-
lega:
— Hann segir: Niður með
Breta! Dauðinn er laun kúgar-
anna! Það væri ekki heppilegt
fyrir yður að vera þarna á göt-
unni núna.
Hún þóttist fara nær um það
sjálf, en samt. . . .
— Nú hefur húsbóndi minn
beðið nógu lengi, sagði maðurinn
óþolinmóður. — Komið þér nú
inn með mér.
Hann sneri sér í áttina að hús-
inu, og eftir nokkra umhugsun
fór Corinna á eftir honum.
Hún hafði ekki hugmynd um
hver „hans hágöfgi, Seyid Ibra-
min“ var eða hverskonar hættu
hún hafði stofnað sér í.
En þó hún væri hrædd var hún
staðráðin í að láta það ekki
sjást!
Tveir menn stóðu við háan,
mjóan glugga í steingarðinum og
horfðu á öskrandi og patandi lýð
inn á götunni. Annar þeirra var
hávaxinn Arabi með hvítan
vefjarhött ofan á útsaumaðri
hettu, sem náði niður á axlir.
Hann var fríður maður með
arnarnef. Milli stuttklippta
yfirskeggsins og skegglubbans á
hökunni sá í þykkar varirnar, en
augun hurfu að kalla mátti undir
hnykluðum brúnunum, því að
maðurinn var reiður. Honum
gramdist uppþotið sem blasti við
honum niðri á götunni. Maður-
inn sem hjá honum stóð var
Breti. Hann var í hvítum hita-
beltisfötum og hallaði sér fram
í gluggakistkuna. Það var erfitt
að sjá hvernig honum var innan-
brjósts.
— Lagleg sýning þetta, taut-
aði hann. — Vafalaust mjög
ánægjuleg sumum, sem við
þekkjum.
— Frú, þetta er hættulegt.
Komið. . . .
Áður en hún vissi af var hún
komin inn fyrir, og dyrnar lok-
uðust. Slagbrandi var skotið
fyrir. Nú var Corinnu óhætt
fyrir uppivöðsluseggjunum, en
hún stóð augliti til auglitis við
mann sem líklega var enn hættu
legri en þeir.
Hvítklæddi Arabinn sem hafði
fangelsað hana henni að óvörum,
heiisaði henni með lotningu.
— Frúin fyrirgefur mér þetta,
sagði hann á ensku. — Fyrirgefið
ósvífnina, en það þoldi enga bið.
Gerið svo vel að koma með
mér. ...
En Corinna hreyfði sig ekki úr
sporunum. Hún leit kringum
sig. Hún var stödd inni í þröngu
porti. Steingarðurinn sem hún
hafði tekið eftir, umlukti það
á þrjá .vegu. Hún gat séð inn í
annað port — það var með súl-
um og undir þaki, og í því miðju
var gosbrunnur með þremur
bunum, og tiglagólf í kring. Fagr
ar klifurrósir vöfðust upp með
súlunum. Og bak við sá í græna
flöt.
En Corinna var í því skapi, að
hún kunni ekki að meta þessa
fegurð þá stundina. Það sem
henni var einkum í huga, var
að hún var lokuð fyrir innan
sterka hurð og beðin um að
koma inn í hús, þar sem hún
gat búist við öllu illu. Það yrðu
fáir til frásagna þó að ensk ein-
stæðingsstúlka hyrfi í Cairo.
Hún var í rauninni dauðhrædd,
en ætlaði ekki að láta bera á
því.
— Hver á þetta hús? spurði
hún kæruleysislega.
— Húsið við gosbrunnana er
eign hans hágöfgi Seyyid Ibra-
min, og ég er í þjónustu hans,
svaraði maðurinn. — Ef þér vilj
ið koma með mér. . . .
— Ég vil heldur að þér hleyp-
ið mér út aftur, sagði hún ein-
beitt.
— Það er ekki hægt, sagði
maðurinn og pataði mikið. —
Þýzkaland. Skömmu eftir að
Kerensky var sigraður í Tsar-
skoe Selo, sendu þeir boð til
Dukhonins hershöfðingja, sem
hafði yfirstjórn hersins við Mogi-
lev, og skipuðu honum að taka
tafarlaust upp friðarsamninga
við Þjóðverja. Dukhonin hikaði.
Hann hafði engin bréf fyrir því,
að bolsjevíkarnir væru lögleg
stjórn Rússlands — en ef ekki
bolsjevíkarnir voru það, hver
þá? Kerensky var horfinn. Þrír
aðalhershöfðingjarnir, Kaledin,
Alexiev og Krasnov, voru farn-
ir til Novocherkassk við Don og
gátu ekki orðið honum að neinu
gagni, og hans eigin her, þessi
her, sem var meira en hundrað
deildir, var í upplausn, allt kring
um hann. Ekki bætti það úr skák,
að hermálaráðunautar Banda-
manna voru komnir til Mogilev,
og þeir vöruðu hann við afleið-
ingunum, sem það gæti haft, ef
hann færi að gera sérfrið við
Þýzkaland.
Eftir tveggja daga umhugsun
— undir skæðadrifu reiðilegra
skeyta frá Lenin — ákvað Dukh-
onin að bjóða bolsjevíkunum
byrgin. Svar Smolny við þessu
var orðsending um, að hershöfð-
ingjanum væri vikið úr embætti,
og 23. nóvember lagði Krylenko
undirlautinant, einn hinna nýju
hermálakommissara, af stað tli
vigstöðvanna, til að taka við
stjórn þar. Hinn 25. nóvember
kom hann til Dvinsk, ásamt 50
rauðliða lífverði sínum, og er
hann hafði rekið burt hershöfð-
ingja á norðurvígstöðvunum,
skipaði hann hersveitunum á
allri víglínunni að sýna her-
mönnunum vinahót og koma á
vopnahléi hvar sem þeir gætu.
Hinn 26. nóvember fór rúss-
nesk sendinefnd, með lúðurblás-
ara og hvítan fána á undan sér,
yfir víglínu Þjóðverja, móts við
Dvinsk, með formlega beiðni um
vopnahlé. Þessir menn komu
aftur næsta dag með jákvætt
svar: Þjóðvexjar væru fúsir til
að hefja friðarsamninga í pólsku
borginni Brest-Litovsk, 2. des-
ember, kl. 5. Krylenko skipaði
( þá að hætta allri skothríð tafar-
laust. En svo bætti hann við —
líklega samkvæmt ábendingu
frá Þjóðverjum — að hætt skyldi
I öllum vinalátum yfir víglínuna,
meðan á samningum stæði.
En Dukhonin var enn ekki af
baki dottinn. Frá Mogilev hafði
hann sent hersveitunum ávarp,
og skipanir höfðu verið gefnar
að stöðva lífvörð Krylenkos
áður en hann kæmist til Mogilev.
Þetta var gamli skrípaleikurinn,
þegar tveir yfirmenn gefa sama
liðinu andstæðar skipanir, en
munurinn var nú bara sá, að
þetta lið var þegar í upplausn,
og þar eð það var í upplausn,
kom það skipulagslaust og af
handahófi yfir til bolsjevíkanna.
Pólitískar bolsjevíkanefndir
spruttu upp í hverri herdeild,
smárri og stórri, í foi'ingjastöðv-
unum og jafnvel í sjálfum aðal-
stöðvum hershöfðingjans. Hinn
3. desember kom Krylenko með
sína 50 sjóliða til Mogilev og öll
hervélin þar hrundi saman á
svipstundu, bardagalaust. Dukh-
onin var gripinn af sínum eigin
liðsmönnum, og enda þótt Kry-
lenko þættist síðar hafa reynt
að bjarga honum, var hann drep-
inn án dóms og laga.
Á þessum tíma var afstaða bol-
sjevíkanna enn sú, að þeL. vildu
ekki undirrita sérfrið. Trot-
sky, utanríkismála-kommissar-
inn, var ofsareiður hinum er-
lendu sendiráðum fyrir að hafa
stílað orðsendingar sínar á
Dukhonin — afsettan hershöfð-
ingja — og kvað þetta vera sví-
virðileg afskipti af innanríkis-
málum Rússa — en jafnframt lét
hann þess getið, að bolsjevíkarn
ir væru reiðubúnir til að taka
móti sendinefnd Bandamanna í
Brest: þar mundi samningafund-
urinn ræða algeran frið fyrir alla
ófriðaraðila. Við þessu fékk
Totsky það svar, að Bandamenn
létu sér ekki detta í hug að fara
til Brest, og bolsjevíkarnir voru
aðvaraðir um, að vesturríkin
mundu yfirgefa þá fyrir fullt og
allt, ef þeir héldu áfram samn-
ingum.
Rússneska sendinefndin kom
3. desember til aðalstöðva Þjóð-
verja í Brest og var undri for-
ustu Adolfs Joffe, sem var gam-
all félagi Trotskys frá Vínarár-
unum, og 1 för með honum var
Kamenev, Sokolnkov og nokkrir
fleiri. Fyrir Þýzkaland (og
einnig Austurríki, Búlgaríu og
Tyrkland, sem tók þátt í ráð-
KALLI KUREKI
->f
iK— -K"
■*-
Teiknari; J. MORA
— Nú fer ég fótgangandi. Ég ætla
að binda þig svo að þú farir þér ekki
á voða, klárinn góður.
— Það er víst heppilegra að losa sig
við sporana. Þeir vilja
heyra í stórgrýinu.
Waco Kid er við öllu búinn.
— Engin hreyfing. En ég sé eitt-
hvað. Ég ætti að nota tímann til að
binda fyrir munninn á löggunni.
stefnunni) var aðalmálsvarinn
Max Hoffmann, hershöfðingi, for
seti herforingjaráðs Þjóðverja á
austurvígstöðvunum. Hoffmann
virðist hafa ráðið mestu á fundin
um, og engin furða. Hann hafn-
aði tillögu Rússa um tafarlaust
vopnahlé til sex, mánaða, og
neitaði að fjarlægja þýzkar her-
sveitir frá hinum þrem hernað-
arlega mikilvægu eyjum, sem
þeir höfðu tekið í mynni Kirjála
botns. Hinsvegar samþykkti
hann hlé á vopnaviðskiptum til
17. desember, og að leyfa báðum
aðilum að undirbúa friðarskil-
yrðin sín og þar með sleit hann
fundinum 5. desember.
Nú var allt á tjá og tundri að
baki víglínanna, en enginn botn-
aði neitt í neinu. Meðal Banda-
manna var sú skoðun ríkjandi,
að einhvernveginn yrði að halda
Rússlandi áfram í styrjöldinni,
til þess að afstýra því, að Þjóð-
verjar flyttu liðsveitir sínar frá
austri til vesturvígstöðvanna, og
helzta ráðið til að fá þessu fram
gengt var að velta bolsjevíkun-
um úr völdum. Brestfundinn
varð að skáganga, og liðsauka
varð að senda andbolsjevísku
herjunum í Rússlandi, einkum
þó sjálfboðasveitum Kaledins
við Don. Snemma í desember
komu Bretar því í kring að senda
Reyðarfiörbur
KRISTINN Magnússon,
kaupmaður á Reyðarfirði, er
umboðsmaður Morgunbiaðs-
ins þar í kauptúninu. Að-
komumönnum skal á það
bent að hjá Kristni er blað-
ið einnig selt í lausasölu.
Á öllum helzfu
áningastöðum---------j
FERÐAFÓLKI skal á það
bent, að Morgunblaðið er til
sölu á öllum helztu áninga-
stöðum á hinum venjulegu
ferðamannaslóðum, hvort
heldur er sunnan lands, á
vesturleiðum, norðan lands
eða austan.