Morgunblaðið - 23.03.1965, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐID
Þriðjudagur 23. matr 1969

Útgefandi:
F ramkvæmdast j óri:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreíðsla:
Áskriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
IÐNAÐURINN TIL-
EINKISÉR TÆKNINA
í rsþingi iðnrekenda er nú
lokið og lýstu störf þess
þeim þrótti, sem einkennir
þennan unga atvinnuveg,
bjartsýni samfara raunsæi og
heilbrigðu mati á stöðu iðn-
aðarins í íslenzku þjóðlífi. Þar
vatr að sjálfsögðu fjallað um
þau vandamál, sem iðnaður-
inn á við að stríða og þær úr-
bætur, sem iðnrekendur telja
nauðsynlegt að gera. Viðhorf
in háfa skýrzt og ríkisvaldið
mun nú, eins og að undan-
förnu, leita heppilegra leiða
til þess að greiða fyrir vexti
íslenzks iðnaðar.
Eðlilega er nú rætt um þau
vandamál, sem skapast vegna
aukins innflutnings iðnaðar-
vara. Flestir munu þó telja,
að innflutningsbönn séu eng-
um til góðs, hvorki neytend-
um né íslenzkum iðnaði; hæfi
leg samkeppni örvi til átaka
og leiði til þess, að rekstur-
inn batni. Hins vegar er sjálf-
sagt að veita ungri atvinnu-
grein nokkra vernd, og svo
er einnig á flestum sviðum,
að hér er allveruleg tollvernd,
og meiri en víða annars
staðar.
Iðnrekendur biðja ekki um
nein sérréttindi, en þeir telja
sjálfsagt, að þeir fái aðstöðu
tii að aðlaga sig breyttum að-
stæðum og efla og styrkja
rekstur sinn, og sjálfir benda
þeir á, að á engu atriði velti
jafn mikið og því, að iðnað-
inum takist að tileinka sér og
hagnýta alla þá tækni, sem
honum er tiltæk. Að þessu
efni vék framsögumaður
rannsóknar- og tækninefndar
á ársþingi iðnrekenda, Bragi
Ólafsson, verkfræðingur, og
á þetta atriði var lögð áherzla
í störfum þingsins.
Hér er um heilbrigðan
hugsunarhátt að ræða. Iðn-
rekendur vilja bæta rekstur-
inn, ekki einungis til að hagn-
ast sjálfir, heldur líka til þess
að tryggja iðnaðinum örugg-
an sess í þjóðlífinu og bæta
hag neytenda. Það er þessi
andi, sem þyrfti að ríkja á
fleiri sviðum þjóðlífsins.
UNDIRBOÐ
\ llmikið hefur verið um það
rætt, að erfiðleikar ís-
lenzks veiðarfæraiðnaðar
stöfuðu af því, að hingað
væru flutt veiðarfæri, sem
seld væru á undirverði eða
að um svokallaðan „dump-
ing“ væri að ræða. Veiðar-
færaiðnaðurinn íslenzki hef-
ur þá sérstöðu að njóta ekki
tollverndar, og byggist það
auðvitað á því, að reynt er að
tryggja, að rekstrarvörur
sjávarútvegsins séu á sem
lægstu verði. Engu að síður
hefur verið hér öflugur og
mikill veiðarfæraiðnaður,
sérstaklega hefur Hampiðjan
verið mjög myndarlegt fyrir-
tæki.
Samkvæmt tollskrárlögun-
um er heimilt að leggja á sér-
stakan toll, þegar um „dump-
ing“ er að ræða, og það brýt-
ur heldur ekki í bága við á-
kvæði Alþjóða tollamála-
stofnunarinnar. í athugun
mun vera, að setja slíkan
toll á veiðarfæri og er það
sjálfsagt, ef sannað er, að um
hrein undirboð sé að ræða.
Að vísu er alltaf erfitt að
sanna slíkt, en á sama hátt er
einnig hægt að slá því fram,
að um undirboð sé að ræða,
þótt svo sé í rauninni ekki.
Að undanförnu hefur mikið
verið rætt um, að ýmsar fatn-
aðarvörur, sem fluttar eru
inn frá kommúnistaríkjun-
um, séu seldar á „dumping-
verði“. Hefur Pólland verið
nefnt í því sambandi, en þó
eru engar sannanir fyrir því,
að raunverulega sé um undir
boð að ræða í innflutningnum
þaðan,
Tollamálin eru vissulega
erfið viðfangs. Flestar þjóðir
stefna að því að lækka tolla
og örva viðslpptin milli landa.
Við íslendingar getum ekki
staðið hjá í þeirri þróun, en
við verðum auðvitað að gæta
hags iðnaðarins, án þess þó
að ganga svo langt að halda
hlífiskildi yfir sérhverjum
iðnaði, þótt hann aðlagi sig
ekki breyttum aðstæðum og
bæti ekki rekstur sinn.
Þetta meðalhóf verður bezt
ratað með heilbrigðri sam-
vinnu ríkisvalds og þeirra,
sem ábyrgð bera á íslenzkum
iðnaði, og þess vegna ber að
fagna heilbrigðri afstöðu iðn-
rekenda í sambandi við tolla-
málin.
ALÞJÓÐLEG
SAMVINNA
A lþjóðleg samvinna eykst
nú á öllum sviðum, og er
hún ekki sízt mikilvæg,að
því er varðar ýmsar tækni-
framfarir. Við íslendingar
höfum notið margháttaðrar
aðstoðar þeirra, sem lengra
eru komnir en við á sviði
tækninnar.
Þess vegna er ánægjulegt,
þegar við getum miðlað öðr-
úm af okkar þekkingú, en á
sviði fiskveiðanna erum við

UTAN ÚR HEIMI
Undarlegri en
„Faðir gíraffi4é fer sinar eigin leiðir
SUÐUR í Napólí starfar nú og
liefur starfað um árabil brezk-
ur prestur, sem hlotið hefur
þann dóm ítalskra biaða að
hann sé „undarlegasta fyrir-
brigðið, sem borizt hefur frá
Bretlandi hin síðari ár að bítl-
unum einum undanteknuni."
Þessi kostulegi kirkjunnar
maður heitir Bruno Scott
1 James, er 59 ára gamall, þveng
mjór, skarpleitur og beinaber,
gengur með gleraugu og er all
ur þannig á sig kominn að
stúdentarnir í Napóli kalla
hann jafnan „föður giraffa."
Bruno Scott James hefur
alla ævi hegðað sér eins og
honum datt í hug hverju sinni
og fékk snemma á sig það orð
að hann væri ódæll og uppi-
vöðslusamur. Hann var auð-
ugrar ættar, átti heima í Dev-
onshire og ólst upp við mik-
inn biskupakirkjufrómleik. —■
Ekki féll strák það betur en
svo, að hann gerði uppreist,
hélt suður til Ítalíu og gekk í
klaustur í Flórens. Hann fékk
þó fljótlega nóg af meinlæta-
lifnaðinum og lagði aftur land
undir fót, leitaði á vit vina
1 sinna, hlýddi ráðleggingum
þeirra og hlaut loks prests-
vígslu við klerkaskóla þann í
Róm, sem kenndur er við
Beda kirkjuföður. í stríðinu
var Bruno Scott James í Lond
on, stofnaði þar félag áhuga-
manna um latnesk ljóð, „The
Virgil Society" og sinnti ýms-
um öðrum hugðarefnum sín-
um.
Eftir stríðið hélt hann upp-
teknum háttum, ferðaðist mik
ið, tók að sér viðgerðir á
gömlum handritum, skoðaði
fugla og kynnti sér lifnaðar-
hætti þeirra, annaðist útgáfu
ýmissa sígildra bókmennta,
þeysti um þjóðvegina á hrað-
skreiðum bílum og tókst með
þessu öllu saman að koma í
lóg talsverðu fé. En allan þenn
an tíma var hann að leita sér
að verðugu verkefni. Þessi
leit tók hann fjórtán ár.
Loks var það seint á sjötta
áratug þessarar aldar, er hann
starfaði um skeið með föður
Borelli í fátækrahverfum
Napólí, að faðir James fann
köllun sína í lífinu, þá að
„umbreyta öllu í Suðrinu“
með því að taka að sér gáf-
aða pilta frá Suður-Ítalíu,
koma þeim til manns og senda
þá svo aftur til heimabæja
sinna, til að koma þar ein-
hverju til leiðar. Þeir, sem
eitthvað þekkja til þarna
syðra, vita hversu vonlaust
íslendingar komnir einna
lengst, og þess vegna hafa
sérfræðingar okkar getað
kennt öðrum. Hefur sú að-
stoð auðvitað fyrst og fremst
beinzt að þeim þjóðum, sem
skammt eru komnar á sviði
tækninnar, en samt hafa ís-
lenzkir aðilar komið til að-
stoðar við að kenna banda-
rískum fiskimönnum veiðiað-
ferðir íslendinga, eins og get-
ið var um hér í blaðinu sl.
sunnudag.
slíkt verk hlýtur að virðast.
En föður James er ekki fisj-
að saman. Á tveimur árum
tókst honum að safna til þess
fé, bæði í Bandaríkjunum og
í Bretlandi, að setja á stofn
heimavistarskóla (er hann
kennir við Newman kardí-
nála), efst uppi á Camaldoli-
hæðinni, þar sem Jesúítar hafa
komið sér fyrir. Þarna búa
„strákarnir" hans, 19 ára pilt-
ar, sem hann hefur sjálfur
safnað að sér héðan og þaðan
um alla Suður-Ítalíu, allt frá
Puglia tit Sardíníu. „Strák-
arnir mínir voru alLir apnað
hvort trúleysingjar eða, komm
únistar“, segir faðir James,
„drykkjumenn og villingar.
„Faðir gíraffi“ me® einum
lærisveina sinna. (Halldór
Pétursson teiknaði eftir lýs-
ingu greinarhöfundar).
Suma fann ég á kránum, suma
annars staðar.
Þeir koma hingað til þess
að afla sér menntunar, svo
þeir geti komizt í góðar stöð-
ur og orðið fjölskyldum sín-
um að liði síðar meir. Við
háskólann hér í Napólí eru
20.000 stúdentar og flestip búa
þeir við svo kröpp kjör að
kalla má hreinustu örbirgð.
Ég reyni að leggja minn skerf
til þess að það verði ekki æv-
inlega svo.
Strákarnir mínir borða hér,
sofa hér, læra hér að nokkru
leyti en sækja líka tíma í há-
skólanum. Þeir eru að læra
læknisfræði, húsagerðarlist og
fleira og fleira. Sumir læra
líka til prests, en ég er ekk-
ert að ota því að þeim, —
mér er svo hjartanlega sama
hvað þeir læra — það sem
máli skiptir er það, að með
þennan lærdóm sinn fara þeir
aftur heim í þorpin sín, vit-
andi eitthvað um lífið og til-
veruna og geta sjálfir farið að
umbreyta öðrum.“
Það er gáfa föður James að
han skilur að það er ekki á
færi annarra en sunnanmanna
sjálfra að losa Suður-tíalíu
undan því þrúgandi fargi
deyfðar, kæruleysis, fátæktar,
fávizku og klíkuskapar, sem
þar tröllríður öllu og hefur
gert um ótal ár.
Kollegar föður James í
klerkastétt og yfirboðarar eru
ekkir jafnhrifnir af háttalagi
hans, orðbragði og aga —
hann á það til að bjóðá strák-
unum sínum koniak á kvöld-
in og séu þeir úti við er það
eins oft og ekki að þeir koma
ekki heim fyrr en einni og
tveim stundum eftir miðnætti
— sem er að sjálfsögðu mesta
óhæfa í klerklegri heimavist
og mikill þyrnir í augum Cats
aldo kardínála, yfirboðara föð
ur James. En Bruno Scott
James lætur slíkt ekki á sig
fá. — „Ég vil hafa í kring-
um mig menn, sem einhver
bógur er í“, segir klerkur,
„menn með kraft og þor og
innri eld, sem leysa þarf úr
læðingi — ekki einhverja
sauðfróma, hempuklædda fá-
ráðlinga. Ég held engar sið-
gæðispredikanir. Ég set engar
reglur.“
Og strákarnir, sem margir
hverjir hafa verið hjá honum
í fjögur til fimm ár, elska og
dá þennan renglulega, heilsu-
veila Englending, sem á ekki
eftir nema annað lungað,
gengur með ullarnátthúfu á
höfðinu alla daga, talar um
Plató eins og sinn einkavin
en kryddar mál sitt algerlega
óprenthæfu orðskrúði hafnar-
lýðsins úr Napólí. Þegar hann
varð veikur fyrir nokkru
skiptust þeir á um sofa á köld
um ganginum úti fyrir her-
bergisdyrum hans ef honum
skyldi verða einhvers vant
um nætur.
Það hefur verið heldur
hljótt um föður James og
starf hans, en það er kannske
einmitt það, sem á eftir að
gæða hugsjónir hans því lífi,
að það fari ekki forgörðum
undir eins og hans áýtur ekki
við sjálfs. Sjálfviljugir munu
strákarnir hans a.m.k. ekki
bregðast.
(Observer — James Mc
Neish — Öll réttindi á-
skilin).
Við verðum auðvitað alltaf
miklu fremur þiggjendur en
neytendur á sviði alþjóðlegr-
ar samvinnu um tækniþróun,
en auðvitað eigum við að láta
af hendi rakna það, sem við
kunnum að hafa fram yfir
aðra, og við eigum að gera
það í miklu ríkari maeli en
enn hefur verið gert. Annað
er ekki sæmandi, því að fjöldi
þjóða býr við skort og hung-
ur, þótt við lifum í alls-
nægtum.
Fjármálaráð-
lierraskipti
Washington, 19. marz (NTB)
JOHNSON, Bandartkjafnrseti,
skýrði frá þvi í gærkvöldi, að
Douglas Dillon, fjármálarðherra,
myndi láta af embættinu innan
skamms, en við því tekur Henry
Flower.
Dillon lætur af embætti að eig
in ósk og hyggst hann hefja
störf við fyrirtæki, 3em er í eigu
fjölskyldu hariis.