Morgunblaðið - 30.06.1965, Blaðsíða 8

8
MORCUNBLAÐID
Miðvfkudagur 30. júní 1965
júní, en núna var það ekki
gert íyrr en 25. júní. Norð-
menn hafa þann hátt á, að
þeir ákveða síldarverðið all-
löngu áður en vertíð hefst.
Síðan geta sjómenn þeirra
ráðið það við sig, hvort þeir
vilja veiða upp á þau kjör,
sem boðin eru.
— Bráðabirgðalögin um að
taka 15 kr. af hverju síldar-
máli, sem fer í bræðslu, til
verðjöfnunar og til að standa
straum af flutningskostnaði
hafa líka valdið mikilli
óánægju meðal síldarsjó-
manna. f fyrra voru teknar
3 kr. af hverju máli til að
kosta flutningana. Að lokinni
vertíð var síðan greitt aftur
það, sem af gekk hjá flutn-
ingasjóðnum, og minnir mig
að við höfum fengið rúmlega
2 kr. til baka. Nú er ekki gert
ráð fyrir að endurgreiða
neitt, þótt afgangur yrði.
Okkar skoðun er sú, að síld-
arverksmiðjur á Norðurlandi
og annars staðar ættu sjálfar
að bera kostnað af því að
flytja síldina frá Austurlandi.
Ef þær geta það ekki og nauð
synlegt er vegna atvinnu-
ástands einhvers staðar á
landinu að flytja þangað síld,
er það hlutverk annarra en
sjómanna sð kosta slíkar úr-
bætur í atvinnumálum, t. d.
mætti vel nota avtinnuleysis-
tryggingasjóð til þess. Þá
finnst okkur fráleitt að
ákveða verðjöfnun milli
bræðslusíldar og saltsíldar,
þegar saltsíldarverðið hefur
ekki einu sinni verið ákveðið,
enda þótt búið sé fyrir all-
löngu að semja um sölu salt-
síldar.
— Teljið þið líklegt að
unnt verði að leysa þetta mál
með því að taka upp vigtun
síldar 1 sumar í stað þess að
mæla hana?
— Sjómenn og útgerðar-
menn eru mjög óánægðir með
það fyrirkomulag, sem nú
tíðkast svo til alls staðar fyrir
VIÐRÆÐUFUNDUR fulltrúa
Landssambands ísl. útvegs-
manna og síldveiðiskipstjóra
hófst um kl. 2 síðdegis í gær í
húsakynnum LÍÚ. Stóð fund-
urinn til um kl. 6. Á mynd-
inni eru, frá vinstri: Kristján
Ragnarsson, fulltrúi, Tómas
Þorvaldsson, útgm., Sigurður
Egilsson, framkvæmdastj. LÍÚ,
Matthías Bjarnason, útgm.,
Ágúst Flygenring, útgm.,
Gunnar Hermannsson, Eid-
borg, Guðbjörn Þorsteinsson,
Þorsteini, Haraldur Ágústsson,
Reykjaborg, Ármann Friðriks-
son, Helgu, og Páll Guðmunds
son, Árna Magnússyni.
(Ljósm. Mbl.: Sv. Þ.)
austan og norðan að mæla
síldina. Við höfum örugga
reynsiu fyrir því, að mismun
urinn á veginni síld og
mældn er 10 til 15%. Hins
vegar eru verksmiðjurnar
ekki undir það búnar að
vigta síldina þegar á þessu
sumri, þannig að ekki er
hægt að leysa þetta mál
þannig.
— Það síldarverð, sem
ákveðið hefur verið á Suður-
landi má teljast sæmilegt
eftir atvikum. Þegar það er
borið saman við verðið fyrir
norðan og austan verður að
hafa í huga, að alls staðar á
Suðurlandi og við Faxaflóa er
síldin vegin, en það gefur
miklu meira í aðra hönd fyrir
sjómenn og útgerðarmenn.
— Hafið þið vonir um að
flotinn haldi aftur á veiðar
innan skamms?
— Við viljum auðvitað að
þetta leysist sem allra fyrst,
og höíum fulla trú á að okk-
ur takist að fá leiðréttingu
á málum okkar. Það verð,
sem auglýst var á dögunum,
er aðeins lágmarksverð.
Ef síldarverksmiðjurnar
verða við kröfum okkar,
mun við auðvitað hefja
veiðar strax.
þessa máls"
lausn
VIÐRÆÐUR eru hafnar
milli fulltrúa Landssam-
bands ísl. útvegsmanna og
fulltrúa síldveiðiskipstjóra.
Fyrsti fundurinn var hald-
inn í gær. Nýf fundur mun
verða haldinn í dag.
Fundurinn í gær hófst um
kl. 2 síðdegis í húsakynnum
LtÚ. Mættir voru fimm síld-
veiðiskipstjórar, þeir Gunnar
Hermannsson, Eldborg, Har-
aldur Ágústsson, Reykjaborg,
Guðbjörn Þorsteinsson, Þor-
steini, Ármann Friðriksson,
Helgu, og Páll Guðmundsson,
Árna Magnússyni. Ennfremur
þriggja manna nefnd útvegs-
manna, kosin af LÍÚ, en hana
skipa Ágúst Flygenring, Hafn-
arfirði, Matthías Bjarnason,
Isafirði, og Tómas Þorvalds-
son, Grindavík, svo og Sigurð-
ur Egilsson, framkvæmdastj.
LÍÚ, og Kristján Ragnarsson,
fulltrúi.
Viðræðurnar stóðu til kl.
um það bil 6 síðdegis. Báðir
aðilar voru sammála um, að
Iáta ekki hafa neitt eftir sér
opinberlega um viðræðurnar á
þessu stigi málsins.
Nýr fundur mun verða í
dag.
Morgunblaðið átti í gær tal
við tvo síldveiðiskipstjóra
um þessi mál almennt og fara
viðtölin hér á eftir:
★
Páll Guðmundsson, skip-
stjóri á Árna Magnússyni,
sagði:
— í mörg ár hefur verið
óánægja með síldarverðið.
Sjómenn hafa orðið fyru:
miklum vonbrigðum með
reynsluna af Verðlagsráði,
sem miklar vonir voru bundn
ar við í fyrstu.
— Þiátt fyrir lagaákvæði
um að síldarverð skuli í síð-
asta lagi komið 10. júní var
það ekki tilkynnt nú fyrr en
25. júní. Þá var ákveðið, að
sú síld skyldi greidd lægra
verði sem hafði verið veidd
tií og með 14. júní, en það var
mestur hluti aflans.
— Auk þess er það okkar
skoðun, að unnt sé að greiða
mun hærra verð en ákveðið
var að greitt skyldi frá og
með 15. júní. Hinn mikli
gróði síldarverksmiðjanna á
sl. ári sýnir það ljóslega.
— Við teljum fráleitt að af
sjómönnum sé tekið fé til að
nota til atvinnubóta á Norð-
urlandi eins og ákveðið er í
bráðabirgðalögunum. Fé til
slíks ætti að koma úr At-
vinnuleysistryggingarsjóði.
— Einnig viljum við skil-
yrðislaust, að saltsíldarverð
sé komið áður en söltun hefst.
Nú er búið að salta talsvert
af síld en verðið ekki komið
ennþá, en sölusamningar
hafa þó verið gerðir um þessa
síld. Þá teljum við óhæft að
ákveðið sé í lögunum að
greidd verði 30 kr. uppbót á
hverja saltsíldartunnu með fé
teknu af bræðslusíldarverði
— og það áður en saltsíldar-
verð íiggur fyrir.
— Við teljum að ekki séu
vandkvæði á að lausn finnist
á þessu máli sé viljinn fyrir
hendi. í því sambandi má
benda á samkomulag það
sem náðist sl. nótt í Verðlags-
ráði um mikla hækkun á
verði síidar veiddri fyrir Suð
vesturlandi. Við lítum svo á,
að þetta gefi góðar vonir um
að tillit verði tekið til þeirra
krafna, sem við höfum sett
fram.
— F.n ég held að menn hafi
gott af því að gera sér grein
fyrir, a‘ó æsingur stuðlar ekki
að lausn þessa máls.
— Loks vil ég segja, að
þetta eru ekki aðeins kröfur
skipstjóranna heldur allra
skipshafnanna í heild, þótt
skipstjórarnir hafi komið
fram fyrir þeirra hönd í tal-
stöðvunum.
★
Ármann Friðriksson skip-
stjóri á Helgu sagði:
— Ástæðan til þess að við
hættum veiðum er fyrst og
fremst óánægja með, hversu
lágt síldarverðið er og hversu
seint það kemur. Við höfðum
gert okkur vonir um allmiklu
hærra verð, og urðum því
fyrir mikium vonbrigðum
með ákvörðun Verðlagsráðs.
Við erum þeirrar skoðunar,
að hægt hefði verið að greiða
hærra verð fyrir síldina, og
auk þess teljum við ekki rétt
að ákveða tvö verð, annað til
og með 14. júní og hitt eftir
þann tíma, en þetta er í fyrsta
skipti, sem slíkt er gert.
— Þá teljum við það óvið-
unandi vinnubrögð, sem við-
höfð hafa verið á undanförn-
um árum, að ákveða síldar-
verð ekki fyrr en löngu eftir
að veiðar eru hafnar. í lögum
er gert ráð fyrir, að verð sé
ákveðið ekki síðar en 10.
„Æsingur stuðlar ekki
að
— Greinargerd
Framhald af bls 28
efni atvinnuleysistrygginga-
sjóðs, en ekki síldveiðiflotans að
leggja fram fé til atvinnujöfn-
unar á Norðurlandi.
4. Við teljum að skilyrðis-
laust beri að greiða fullt flutn-
ingsgjald á alla síld, sem flutt
er til Norðurlandshafna af
Austfjarðamiðum, sé um flutn-
ingsgjald að ræða.
5. Við teljum að of lágt verð
sé greitt fyrir síld, sem flutt er
með flutningaskipum og sé því
naumast hægt að gera ráð fyrir
að flotinn íandi í þau síld, nema
lagfæring íáist.
6. Á undanförnum árum hefur
bræðslusíldarverðinu verið hald
ið niðri á þeirri forsendu, að
bræðslusíldarmagnið væri mjög
lítið og legðist því heildarkostn-
aður síidarverksmiðjanna á svo
lítið magn. Nú hefur hins vegar
fengizt veruleg aukning á magn-
inu, en samt telja ráðamenn
•ildarverksmiðjanna sig ekki
geta greitt hliðstætt verð við
síldarverksmiðjurnar í Noregi,
sem vinna einnig síld af íslands-
miðum.
7. Við mótmælum þeirri
ákvörðun oddamanns yfirnefnd-
ar verðlagsráðs sjávarútvegsins
að ákveða verðlagstímabilið frá
15. júní til 30. sept., en sam-
kvæmt reglugerð um verðlags-
ráð sjávarútvegsins er veiði-
tímabil síldar á Norður og Aust-
urlandssvæðinu talið standa frá
10. júní til 30. sept. Þessi ákvörð
un oddamannsins hefir valdið
síldveiðiflotanum allmiklu fjár-
hagslegu tjóni og er ekki sjáan-
legt annað en hagsmunir síldar-
verksmiðjanna hafi verið látnir
sitja í fyrirrúmi. Veiði á ofan-
greindu tímabili var mjög góð.
8. Við mótmælum því sein-
læti, sem ríkt hefir í sambandi
við ákvörðun fersksíldarverðs til
söltunar og frystingar og teljum
það óeðiiiegt að síldveiðiflot-
inn leggi á land afla sinn til
sltkrar vinnslu, án þess að vita
hvaða verð fæst fyrir hann.
— Það er eindregin ósk okkar
síldveiðisjómanna til ráðamanna
þjóðarbúsins, að þeir endur-
skoði ákvarðanir sínar varðandi
síldarverðið og önnur atriði, er
varða sumarsíldveiðarnar hið
allra bráðasta, svo ekki komi til
frekara aflatjóns en þegar er
orðið.
Fyrir hönd síldveiðisjómanna
sign.
Gunnar Hermannsson,
Haraldur Ágústsson,
Páll Guðmundsson,
Guðbjörn Þorsteinsson,
Ármann Friðriksson“.
Greinargerð
minnihluta
verðlagsráðs
sjávarútvegsins
Greinargerð minnihluta yfir
nefndar verðlagsráðs sjávar-
útvegsins, þeirra Sigurðar
Péturssonar og Tryggva
Helgasonar, fyrir afstöðu
sinni til ákvörðunar meiri-
hluta yfirnefndar um verð á
bræðslusíld veiddri við
Norður- og Austurland sum-
arið 1965.
Samkvæmt lögum og reglugerð
um starfsemi Verðlagsnefndar
sjávarútvegsins er ákveðið, að
Verðlagsráð skuli við ákvarðanir
um verð á síld veiddri á sumar-
vertíð við Norður- og Austur-
land, vísa málinu frá sér til yfir
nefndar ef ekki hefur tekizt sam
komulag í ráðinu um verðið
20. maí. Þá er eínnig ákveðið í
reglugerð, að verðákvörðun skuli
lokið ekki síðar en 10. júní.
Einnig skulu Verðlagsráðinu
látnar í té allar nauðsynlegar
upplýsingar varðandi vinnslu-
kostnað og söluverð sjávarafurða
frá viðkomandi vinnslu- og sölu
fyrirtaekjum. Eftir þeim upplýs-
ingum hafði skrifstofa Verðlags
ráðs gengið skriflega, eins og
venjulega.
Þegar Verðlagsráðið hóf störf
sín um verðlagningu sumarsíld-
arinnar 21. maí s.l. höfðu engin
gögn viðkomandi verðlögum bor
izt frá verksmiðjueigendum eða
söltunarstöðvum. Þrátt fyrir
ítrekaða eftirgangsmuni fulltrúa
sjómanna og útgerðarmanna I
ráðinu um að tilskilin gögn væru
lögð fram, var þess enginn kost-
ur fyrr en 8. júní, að reksturs-
áætlun frá S.R. ásamt reikning-
um verksmiðjanna fyrir s.l. ár,
var lagt fram. Samkvæmt áætl-
un S.R. er gert ráð fyrir, að
ríkisverksmiðjurnar geti greitt
225 krónur fyrir síldarmál á yfir
standandi sumri (ekki er gert ráð
fyrir tvennskonar verði á sumar-
síldinni). Samkvæmt reikningi
S.R. var hagnaður af rekstri verk
smiðjanna 81 milljón króna s.L
ár. Fulltrúi félags einkaverk-
smiðja á Norður- og Austurlandi
lagði sama dag fram áætlun um
rekstur þeirra verksmiðja, þar
sem gert er ráð fyrir að þær
geti greitt 215 kónur fyrir málið.
Reikningar iþeirra verksmiðja
voru ekki lagðir fram eða skýrð-
ir. Var einnig í þeirra áætlui*
gert ráð fyrir einu verði á sum-
arsíldinni.
Á fundi daginn eftir, lögðum
við fulltrúar sjómanna og útgerð
Framh. á bls. 27