Morgunblaðið - 26.10.1965, Blaðsíða 21

Þriðjudagur 91?. október 1965
MORCUNBLAÐIÐ
21
80 ára:
Sigurhans Hannesson
FYRIR rúmum sjötíu árum bar
svo til austur í Flóa, að dreng-
.faanolkki trítlaði á engjar með
litla skattinn handa húsfoóndan-
trm íóstra sínum. Fóstrinn lagði
frá sér amboð og settist í rima
litla stund meðan hann var að
gleypa í sig skyrið, en drengur-
inn settist hjá honum á meðan.
Veður var gott Og sólskin og flug
iir á sveimi, og vill svo til að
Btærðar fiskifluga hlassar sér á
skyrið í skeið fóstrans rétt í því
að hann færir hana upp úr skál-
inni. Fóstrinn hikar litla stund en
heldur síðan áfram með skeiðina
upp að munninum — og 'þá hætt-
ir drengnum að lítast á blik-
una og þrífur um hönd bóndans.
„Ætlarðu að gleypa fluguna,
fóstri minn?“ spyr hann. „Hún
um það“ svaraði fóstrinn.
Mér hefur stundum þótt þeg
ar ég hef heyrt sögur sagðar af
fólki sem var uppi fyrir og um
síðustu aldamót, að það hafi ver
ið miklu skemmtilegra, hnyttn-
ara í svörum og eftirminnilegra
{ tali en það fólk sem nú byggir
landið, og alveg sérstaklega hef
ég fengið þá hugmynd um Flóa-
menn, að þeir hafi verið merki
legt fólk: mannkost-amenn, sum
ir afburðamenn að kröftum og
duglegir að fljúgast á í réttum,
en um fram allt skemmtilegir.
Ég vænti þess að þetta fólk hafi
þó ekki verið stórum frábrugð-
ið Flóamönnum nú á dögum,
heldur að hitt muni valda, að
faugmyndir mínar um gömlu
mennina hef ég fengið af sög-
um manna sem hafa kunnað að
segja frá.
Einn af þeim sem ég hef heyrt
favað eftirminnilegast segja frá
fólki og atlburðum er Sigurhans
Hannesson, fyrrum verkstjóri
hjá ísaga og síðar í vélsmiðjunni
Héðni. Sigurhans er áttræður í
dag, og er tilefni þessara fáu
orða að samgleðjast honum og
þakka fyrir forn og ný kynni.
Sigurhans Hannesson er fædd-
ur 2’6. október 1885 í Önundar-
holti í Villingaholtshreppi í Flóa.
Foreldrar hans voru Hannes Sig-
urðsson, síðar bóndi í Bollastaða
koti í Hraungerðishreppi, og
kona hans Sigríður Hansdóttir,
og voru þau í vinnumennsku
þegar Sigurhans fæddist, en áttu
eitt barn fyrir. Drengurinn var
skírður daginn eftir að hann
fæddist, en var komið í fóstur
sex daga gömlum til hjónanna
Þorfoergs Helgasonar og Jóhönnu
Guðnadóttur á Arnarstöðum
Hrunamannahreppi, og ólst hann
þar úpp til sautján ára aldurs
með sjö börnum þeirra hjóna, en
alls eignuðust þau Þorbergur og
Jóhanna ellefu börn, og er það
til marks um mannkosti þeirra,
að þau létu sig ekki muna um
að taka eitt barnið til viðbótar,
en ekki er annað að skilja af því
hvernig þessum fóstursyni liggur
orð til þeirra, en að þau hafi
verið honum sem sínum eigin
börnum.
Mér er sagt af kunnugum að
Sigurhans hafi snemma verið
léttur til vinnu, kvikur í hreyf-
ingum og harðskeyttur. Snemma
kom í ljós að hann var betri smið
ur en flestir aðrir. Fóstri hans
átti smiðju, og þar þótti Sigur-
hans skemmtilegt að vera. Á
sveitabæjum féllst ýmislegt til
sem gekk úr lagi og var ekki
hlaupið í kaupstað með hvað-
eina; það var því ekki lítilsvirði
fyrir heimilið og nágrannana þeg
ar upp vex unglingur sem allt
leikur í höndunum á, hvort sem
það er brotinn laupur, biluð skil-
vinda eða jafnvel saumavél, ef
einhver skyldi vera svo nýjunga
gjarn að hafa náð í þvílíkan grip.
Sigurhans var ekki nema þrettán
ára þegar hann hafði tekið við
öllum viðgerðum á heimilinu, en
auk þess var hann lánaður til
nágrannabæja, og er rosknu
fólki af þeim slóðum enn minn-
isstætt hvað strálcurinn var lag
inn.
Seytján ára fór Sigurhans nið
ur á Eyrarbákka til náms hjá
Oddi silfursmið Oddssyni, og
fékk að þremur árum liðnum
þennan vitnisburð hjá meistaran
um: „Nú ertu búinn.“ Það var
hans prófskírteini. Sigurhans
stundaði síðan silfursmíð um
nokkur ár, en fór á námskeið
að læra logsuðu 1915, réðst síð
an til vitamálastjóra og vann að
smíði og uppsetningu ljóstækja
vita fram til ársloka 1922, var
síðan hjá hlutafélaginu Isaga
röska tvo áratugi, og að lokum
verkstjóri í logsuðudeild vél-
smiðjunnar Héðins frá 1948 til
1962, að hann veiktist og varð
að hætta vinnu.
Enda þótt ýmiskonar handverk
hafi að sjálfsö^ðu verið stundað
á fslandi frá fyrstu tíð, má kom-
ast svo að orði að iðnaður sé
hér enn á bernskuskeiði. Mætti
ef til vill segja að bernska sumra
iðngreina hér sé orðin nokkuð
löng ,en líklega er þess ekki að
vænta, að fullskapaðar iðngrein-
ir risi upp á skömmum tíma hjá
}jóð sem um aldaraðir hefur ein
vörðungu stundað fiskiveiðar og
landbúnað. Sumt hefur þó óneit-
anlega tekizt vel, og það er ekki
hvað sízt að þakka að þar hafa
menn eins og Sigurhans Hannes-
son tekið til hendinni. l>að var
ekki einungis að Sigurhans væri
laginn og útsjónarsamur og
óvenjuvel verki farinn, beldur
var það engu síður viðhorf hans
til vinnunnar sem gerði hann að
einum færasta manni í sinni
grein: það er það viðhorf að
hvert verk, hversu smátt sem
það var, skyldi leysa þannig af
hendi að það væri óaðfinnanlegt
Sigurhans hefur æfinlega haft
gaman af vinnu; hann hefur kost
að kapps um að ná valdi á verk-
færum þeim sem hann hefur unn
ið með og að skilja hvernig þau
unnu, og hann hefur lagt sig
líma við að þekkja eðli og hegð
un þeirra málma sem hann hef-
ur þurft að fást við. Þetta befur
að miklu leyti verið sjálfsnám,
en mér er sagt af kunnugum að
hann hafi leyst af hendi þau verk
efni með logsuðutækjum, að
naumast sé að vænta að þar
verði lengra komizt.
í>að er þetta viðhorf til vinnu
sinnar, sem hefur einkennt Sig-
urhans, að hverju sem hann hef
ur unnið, að láta verkefnið ekki
frá sér fara fyrr en það er þann-
ig af hendi leyst, að sá sem að
því vann geti með góðri sanv-
vizku látið það bera nafn sitt
hvert á land sem er, og þetta hel
ur hann prédikað fyrir byrjend-
um í iðninni, við skulum vona
með nokkrum árangri. Því að það
er gagnslaust fyrir álit þjóðarinn
ar og velgengni, jafnt innanland*
sem utan, þótt fyrirmenn hennar
haldi stórkostlegri kokkteilboð
en annars staðar gerist, ef augu
erlendra manna opnast allt í
einu t.d. fyrir því að íslendingar
kunni ekki að prenta bækur; þá
eru kokkteilboðin gleymd og hí-
að á þjóðina eins og hún leggur
sig: Þessir bjánar kunna ekki að
búa til bækur!
Það er af þessum sökum að
mér finnst ástæða til að halda á
loft nöfnum manna eins og Sigur
hans Hannessonar, sem með
verkum sínum hafa stuðlað að
því að íslenzkur iðnaður mætti
verða þess megnugur að leysa af
hendi verkefni sem í engu stæðu
að baki því sem annars staðar
er unnið.
Sigurhans er vinmargur maður
og hefur orðið minnisstæður
þeim sem hafa kynnzt honum,
fyrir skemmtilegt viðmót og létta
lund. Hann er gamansamur mað
ur og hnyttinn í orðum, og hafa
farið sögur af ýmsum tilsvörum
hans. Sjálfur vil ég leyfa mér að
þakka ótaldar skemmtilegar
stundir sem ég hef átt á heimili
hans og Valgerðar Gísladóttur
konu hans. Þau bjuggu allan sinn
búskap á Laugaveg 93 í Reykja-
vík, en dveljast nú hjá Bolla
syni sínum og konu hans, Björk
Dagnýsdóttur, á Rauðalæk 24, og
verður afmælisbarnið heima þar
í dag frá kl. 5-8 eftir hádegi.
Ólafur Halldórsson.
ATHÐGIB
að borjð saman við útbreiðslu
er langtum ódýrara áð auglýsa
I Morgunblaðinu en öðrum
bloðum.

Gi’
Ó.Ú'

4ia herb. íbúðarhæð
Höfum til sölu 4ra herb. íbúð á 3. hæð í villubygg-
ingu við Goðheima. — Stórar svalir. — Tvöfalt
gler. — 3 svefnherbergi. — Sér hiti. Laus strax.
Skipa- og fasteignasalan
KIRKJUHVOLI
Síraarv14916 oer 13842
SHJÓDE
Betri spyrna í aur,
slabbi og snjó. Þau
eru sérstaklega fram
leidd til notkunar
við erfiðustu aksturs
skilyrðL
Fyrirliggjandi:
560x15.
Akið á Good Year snjódekkjum.
| P. Stefánsson hf. §
|| Laugavegi 170—172. — Símar 13450 og 21240. ||