Morgunblaðið - 12.12.1965, Blaðsíða 16

16
MORCUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 12. des. 1965

Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Ritst j órnarf ulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 95.00
I lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
FJARHAGUR
RAFMA GNS VEITNA
RÍKISINS
l>íkisstjórnin hefur nú lagt
fram á Alþingi frumvarp
til laga um ráðstafanir til að
bæta fjárhag Rafmagnsveitna
ríkisins. í frumvarpi þessu
felast fernskonar ráðstafanir
til öflunar nauðsynlegs fjár
til þess að koma fjárhag raf-
veitnanna á ‘ heilbrigðan
grundvöll. í fyrsta lagi er þar
gert ráð fyrir algerri eftirgjöf
lána, sem Rafmagnsveitum
ríkisins hafa verið veitt á und
anförnum árum samkvæmt
sérstakri heimild í fjárlögum,
í öðru lagi greiðslufresti á lán
um, sem Rafmagnsveiturnar
hafa fengið úr raforkusjóði af
eigin fé sjóðsins, í þriðja lagi
eftirgjöf skuldar, sem Raf-
magnsveitur ríkisins eru
komnar í við Ríkisábyrgða-
sjóð, og í fjórða lagi er þeim
fyrirtækjum, sem vinna raf-
orku og selja hana í heildsölu
gert að greiða ákveðið veð-
jöfnunargjald, sem nema mun
um 35 millj. kr. á árinu 1966.
Rafmagnsveitur ríkisins,
þar með taldar héraðsraf-
magnsveiturnar hafa undan-
farin ár verið reknar með
miklum halla. Er þessi rekstr-
arhalli nú rúmar 50 milljónir
króna á ári.
í þessu sambandi má benda
á, að flutningur og dreifing
raforku er miklu dýrari í
strjálbýli en þéttbýli. Þannig
er lengd háspennuveitna hjá
Rafmagnsveitum ríkisins og
Héraðsrafmagnsveitum ríkis-
ins allt að því 20 sinnum meiri
en hjá þéttbýlissveitunum,
t.d. hjá Rafmagnsveitu
Reykjavíkur og Sogsvirkjun-
inni, ef miðað er við fjölda
rafmangsnotenda.
Ríkissjóður hefur um langt
skeið lagt Rafmagnsveitu
ríkisins til óendurkræf og
vaxtalaus framlög til nýbygg
inga veitukerfisins. Framlag
þetta, sem nú er orðið á ann-
að hundrað milljónir króna
samtals, má líta á sem fram-
lag ríkissjóðs til verðjöfnunar
á rafmagni milli strjálbýlis
og þéttbýlis. En þetta hefur
þó ekki nægt og nokkur hluti
samansafnaðs halla hefur ver-
ið jafnaður með lántöku, en
að öðru leyti hefur hann kom
ið fram í skuldasöfnun við
ríkissjóð og ríkisábyrgðar-
sjóð.
í greinargerð frumvarpsins,
sem ríkisstjórnin lagði fyrir
Alþingi í gær um þessi mál
er m.a. komist þannig að orði,
að hækkun á raforkuverði til
þeirra neytenda, er raforku fá
frá Rafmagnsveitum ríkisins,
til þess að komast hjá áfram-
haldandi hallarekstri, sé að
dómi ríkisstjórnarinnar ekki
fær leið. Frekara misræmi á
raforkuverði í landinu megi
ekki skapast. Á komandi ár-
um verði stefnt að meiri jöfn-
uði raforkuverðsins eftir því
sem samtengingu raforkukerf
isins miðar áfram, og mögu-
leikar skapast til þess að
dreifa ódýrri raforku til fleiri
landshluta.
Þetta er vissulega rétt.
Rafvæðing þessa stóra og
strjálbýla lands er hrikalegt
verkefni, sem þjóðin hefur
engu að síður tekizt á hendur
að leysa af stórhug og dugn-
aði.
SKIP KEMUR
AÐ LANDI
Við íslendingar gleðjumst af
* því að skipafloti okkar er
í dag stærri og betur búinn
en nokkru sinni fyrr. Á þetta
bæði við um fiskiskipin og
verzlunarskipin sem sigla
landa í milli. Jafnhliða því
sem þessi skip eru afkasta-
meiri við framleiðslu og flutn
inga, veita þau sjómönnum
sínum allt aðra og betri að-
búð, en áður tíðkaðist. En
þrátt fyrir hina góðu aðbúð
í nýjum skipum verður sú
staðreynd aldrei sniðgengin,
að sjómennirnir búa við
margskonar sérstöðu í lífi sínu
og starfi. Fjöldi þeirra vinnur
störf sín mikinn hluta ársins
fjarri heimilum sínum. Það
á t.d. við um flesta farmenn-
ina og sjómennina á hinum
stærri fiskveiðiskipum.
Frá því hefur verið skýrt
að heildaraflinn á síldveiðun-
um í sumar og Raust sé nú
kominn yfir fimm milljónir
mála og tunna. Er hér um að
ræða meira aflamagn en
nokkru sinni áður. Síldveið-
arnar eiga þannig stóran þátt
í þeirri framleiðsluaukningu,
sem orðið hefur á síðustu ár-
um. En það er þessi fram-
leiðsluaukning, sem gert hef-
ur hinar miklu lífskjarabæt-
ur almennings mögulegar.
Sannast hér enn einu sinni að
sjávarútvegurinn er horn-
steinn íslenzks atvinnu- og
efnahagslífs.
Því fer þess vegna víðs
fjarri að ástæða sé til þess að
vanrækja sjávarútveginn,
þótt nýjar atvinnugreinar séu
efldar. Engum hugsandi
manni hefur heldur komið
þáð til hugar. Hagnýting auð-
linda landsins með stóriðju
og fjölbreyttari atvinnu-
Lögreglan í Venezuela finnur
vopnasmiðju kommúnista
FYRIR nokkru komst lögregl-
an í Venezuela í feitt, þegar
henni tókst að finna vel búna
vopnasmiðju kommúnista
skammt frá Caracas, höfuð-
borg landsins.
Hafði athygli lögreglunnar
beinzt að grunsamlegum
mannaferðum í grennd við
aðsetur manns nokkurs, er
hafði hænsnarækt, og kom í
ljós, að þarna var um vopna-
verksmiðju að ræða, sem
kommúnistar höfðu komið sér
upp.
Logregla og menn úr þjóð-
varðaliðinu gerðu húsleit
þarna 29. október, og kom þá
til nokkurra átaka, svo að
einn maður beið bana. Reynd-
ist þetta ver,a spænskur efna-
fræðingur, Vicente Garcia
Aucejo að naíni, sem lögregl-
an heMur fram, að hafi verið
stjórnandi verksmiðjunnar.
Hafði hann verið sendur til
Venezuela af spænska komm-
únistaflokknum til að hjálpa
við moldvörpustarf kommún-
istaflokks landsins, sem fengið
hefir stuðning erlendis frá
um langt skeið. Einkum hefir
Castro á Kúbu verið mikil-
virkur við að senda skæru-
sveitum og spellvirkjaflokk-
urn í Venezuela hjálp síðan
1962.
Við hiúsleitina fundu lög-
reglumenn einnig sönnunar-
gögn, sem bentu á aðild ým-
issa manna, er ekki höfðu ver-
ið bendlaðir við kommúnisma,
og voru á meðal læknir,
verkalýðsleiðtogi og prófess-
or við einn háskólann í Vene-
zuela, og voru þeir allir tekn-
ir fastir.
„Hér hefir undirróðursöfl-
unum og spellvirkjunum ver-
ið, greitt þungt högg“, sagði
Luis Vera Gomez, ráðuneytis-
stjóri innanríkisráðuneytisins,
sem fjallar m.a. um öryggis-
mál ríkisins. „Þar sem okkur
tókst að finna þessa hergagna-
smiðju kommúnista, mun okk
ur veitast auðveldara að
berjast gegn þeim og friða
landið — því að vopn þau sem
þarna voru framleidd, átti að
nota gegn venezuelsku þjóð-
inni“.

Fáni þessi, skreyttur hamri og sigð, var meðal sönnunar-
gagna þeirra er fundust á meinleysislegum hqpnsnabúgarð-
inum skammt utan við höfuðborg Veniezuela, Caracas.
Samkvæmt þeim upplýsing-
um, sem lögreglan aflaði í
sambandi við búsleitina og
handtökurnar, átti meðal ann-
ars að nota vopn og sprengi-
efnin til að vinna spjöll á
þjóðveg-um, brúm og vatns-
veitu höfuðborgarinnar.
Fund-ur verksmiðjunnar og
vopnabirgðanna þar var tal-
inn svo mikilvægur, að forseti
landsins, Raul Leoni, fór sjálf-
ur á staðinn til að skoða her-
fangið, sem gey-mt hafði verið
í neðanjarðarhvelfingu, er
SýnLshorn af vopnaframleiðslunni, vélbyssur, skriðdreka-
byssur, handsprengjur, hleðslur í sprengjuvörpur og sitt-
hvað fleira.
treyst var með stáli. Var ekki
hægt að komasit að henni
nema um steinsteypt göng. í
hvelfingunni fann lögreglan
m.a. 20 mm fallibyssu hríð-
skotabyssur, riffla, hand-
sprengjur, jarðsprengjur og
vélar til að framleiða byssur,
hvell'hettur og sprengiefni.
Lögreglan fann láka í hvelf-
ingunni kassa með kinverskum
merkingum, en ekiki er vitað,
hvað verið hefir í kössum
þesisium.
YfirvöM í Venezuela liíta
svo á að fundur verksmiðjunn
ar og vopnabirgðanna þar hafi
verið alvarlegasta áfal-1, sem
bommúnistr hafa orðið fyrir
síðan í nóvember 1963, þegar
uppvíst varð um mikla vopna-
sendingu frá Castro og þrjár
smálestir vopna voru teknar.
Þessi vopnasending var seft
á land með mikilli launung á
Parag-uanaskaga í Falcon-
héraði, og í henni v-oru meðal
annars eftirfara-ndi vopn:
Tuttugu sprengj-uhólkar (Ibaz-
ooka), fimm sprengjuvörpur,
níu stór-rifflar, 31 véllbyssa,
81 sjálfvirkur riffil-1, 67 stórar
spre'ngihleðsl'ur auk mikiils
ma-gns skotfæra.
Bandalag Ameríkuríkja
(Organization of American
States) setti nefnd til að at-
huga þetta mál og skilaði hún
áliti í febrúar 1964. Þar sagði
að rannsókn nefndarinnar hafi
leitt í ljós, að að undirlagi
Castros hefði átt að nota vopn
þessi til að gera tilraun til að
taka Caracas, höf-uðborg lands
ins, og ná þannig völdum í
landinu öllu.
Vopnafundur þessi og ýmis
önnur dæmi um moldvörpu-
starfsemi Castros leiddu
skömmu síðar til þess, að
fundiur Bandalags Ameríku-
ríkja samþyk'kti harðorða for
diæimingu á framferði Castros
og flugumanna hans. Síða-n
hafa allar aðil-darþjóðir sam-
takanna, nema Mexíkó, slitið
stjórnmáilsambandi við Kúbu.

rekstri á síður en svo að rek- I ar. Enginn íslendingur getur I nýjum stoðum undir afkomu
ast á hagsmuni útgerðarinn-' tapað á því að rennt verði j þjóðfélags hans.