Morgunblaðið - 11.01.1966, Page 17
!"} Þriðjudagur 11. Janúar 1966
MORGUNBLAÐIÐ
17
Skrúðgarðar Reykjavíkur og
garðyrkjustjórinn
1 GREIN sinni í Morgunbl., þ. 8.
þ.m., viðurkennir garðyrkju-
stjóri Reykjavíkur, Hafliði Jóns-
son, að hann sé upphafsmaður
að þeim skrifum, er að undan-
íörnu hafa orðið um garðyrku-
skólann og að mestu hafa verið
tillitslaus gagnrýni. Þeir munu
Ihinsvegar fáir, sem eins og garð-
yrkjustjórinn, telja ámælisvert,
að ég geri grein fyrir afstöðu
ir.inni og verji skólastofnunina
tneð tilliti til þerrar aðstöðu, sem
Ihún hefur þúið við frá því skól-
inn tók til starfa.
Ég hefi oftar en einu sinni
Ibent Hafliða Jónssyni á það, að
þegar um gagnrýni á skódastofn-
un sé að ræða, temji flestir sæmi
legir menn sér þær drengskap-
arreglur að koma gagnrýninhi
þannig á framfæri, að hún geti
orðið stofnuninni til góðs, en
©kki til tjóns. Munu allir skóla-
stjórar áreiðanlega skilja hví-
líkur ódrengsskapur er fólginn
í iilvígum blaðadeilum.
Fyrir rúmlega 20 árum skrif-
aði Hafliði Jónsson gagnrýni um
garðyrkjusikólann, sem var bæði
ódrengileg og ofsafengin. Hann
(h'efur síðar beðið mif afsökunar
á því og borið við ungæðishætti
EÍnum. Slík afsökun er ekki -til-
tæk nú.
Nú skilst mér, að hann reyni
að afsaka sig með því, sem hann
kallar fnikinn skoðanamun.
Hann gerir þó enga tilraun til að
gera grein fyrir hinum mikla
skoðanamun. Hann beinir aðeins
tillitslausri gagnrýni að gróðrar-
Btöð skólans. Hann hefur þó sjálf
ur opinberlega gert <*rein fyrir
fjárhagserfiðleikutnr. skólans frá
upþhafi. Honum hlýtur því að
vera ljóst, að þa„ er með ölilu
ókleift að taka upp fjölbreytta
ræktun, hvorki í gróðurhúsum
né botaniskum garði, án veru-
legs fjárhagsstuðnings, sérstak-
lega ef um kennslu, ræktunar-
athuganir eða tilraunir er að
ræða.
Fyrir 3 árum var sú stefna
tekin að leggja höfuðáherzlu á
að fullgera skólabyggingu þá, er
nú er í smíðum, þar ti'l því verki
væri lokið. Öðrum" verkefnum
yrði frestað að mestu. Mér virð
ist drengskapur garðyrkjustjór-
ans hliðstæður því, að ég ásak-
aði hann fyrir að hafa ekki lok-
ið Miklagarði og -enti borgar-
búum á þann garð sem dæmi um
snyrtimennsku garðyrkjustjór-
ans. Mikligarður fullgerður mun
annars áreiðanlega kosta borg-
arbúa margfalt hærri upphæð
en gróðrarstöð garðyrkjuskóiaas
mun kosta fullbúin sem kennslu
og tilraunastöð.
Þegar litið er yfir reikninga
Reykjavíkurborgar síðustu árin
og jafnframt tekið tillit til þeirr-
ar miklu vinnu, sem látin er í
té af vinnuskólum borgarinnar,
mun tæplega hægt að ásaka yfir-
Btjórn borgarinnar fyrir, a^ hún
fca.fi ekki vei-tt ríflegar fjárihæðir
tii skrúðgarðanna. Það er hins-
vegar min skoðun, að þessum
fjárveitingum hefði mátt verja
betur. Ég leyfi mér að kalla
rvhmubrögð garðyrkjustjórans
lágfcúrulegt för, ’ur. í svargrein
smni sér garðyrkjustjórinn
éstæðu til að endurtaka þessi
orð með feitu letri og telur sig
ekki hafa skap til .nars en að-
Stoða Jón H. Björnsson, garða-
arkibkit, við að svara mér. í Þjóð
viljanum, þ. 17. des. sl., svarar
Jón H. Björnsson mér þannig
orðrétt og án frekari ummæila
um skrúðgarða borgarinnar: „í
lok greinar sinnar ræðir skóla-
stjóri um skyldu mína gagnvart
iystigörðum Reykjavíkurborg-
ar. Enginn hefur gagnrýnt garð-
yrkjustjóra og garðyrkju Reykja
víkurborgar í útvarpi og blöðum
meira en ég.“ ’ Þannig hljóða
varnarorð garðaarkitektsins,
se*n er færasti sérfræðingur
lsndsins á þessu sviði. Er þá
raunar alveg skiljanlegt, að
garðyrkjustjórinn telji sig þurfa
að aðstoða hann.
Hafliði Jónsson hefur ekki
fyrr en nú, í grein sinni óskað
eftir gagnrýni minni á störf
hans. Ég hefi ákaflega mikið
ósagt, en að þessu sinni skal
látið næga að biðja hann að
bera saman steinhæð sína hinu
miklu, er hann sjálfur gerði,
ásam-t garðinum við Sóleyijar-
götu, við Lystigarðinn á Akur-
eyri og Hellisgerði í Hafnar-
firði. Höfuðtilgangur allra lysti-
garða er sá, að þeir séi friðsælir
dvalarstaðir. Enginn af lysti-
görðum Reykjavíkurborgar upp-
fyllir þær kröfur. sem sann-
gjarnt er að gera til lystigarða
borgar. Hafliði Jónsson afsakar
vinnubröigð sin þannig, að hann
hafi á undanförnum árum eink-
um horft á forina við tær sér og
eybt 'henni með grænu grasi, en
slí’k-t kalla ég föndur. Ég er viss
um, að fleiri en ég ‘ ætlast til
annars og meira af garðyrkju
stjóra Reykjavíkurborgar.
Eitt dæmi um drengilegan mál
flutning garðyrkjustjórans skal
hér tilgreint, og það er umsögn
hans um verknámiskennsluna í
skrúð'garðarækt. Að þessu sinni
hælir hann ekki bóknáms-
kennslunni í þeirri gxein, en það
hefur hann oft gert áður. Er
það e.t.v. vegna þess, að nú er
nýr kennari í þeirri grein.
Hinsvegar ræðst hann harðlega
á verknámskennsluna í skrúð-
garðarækt. Þessi árás kom mér
sannarlega á óvart, enda alveg
íurðuleg. Það hefur sem sé ver-
ið svo í fjölmörg ár, að hann
sjálfur í skrúðgörðum Reykja-
vífcur hefur annazt kennslu fjöl-
margra nemenda. Of't hefur hann
verið tilbúinn að taka á móti
fleiri nemendum en völ hefur
verið á. Þá bætir hann gráu ofan
á svart, er hann ásakar mig fyr-
ir, að ég skuli ekki fylgjast bet-
ur með, hvernig hann sjálfur
hafi annaat þjálf-un verkn-em-
anna. Hver gæti látið sér debta í
hu'g að ásaka Skólastjóra iðn-
skólanna fyrir að fylgjast ekki
vandlega með námi iðnlærlinga
á vinnustað?
Núverandi landbúnaðarráð-
herra, hr. Ingólfur Jónsson, hef-
ur á undanförnum árum sýnt
búnaðarfræðálunni milkinn
álhuga. Hann hefur beitt sér fyr-
ir stórauknum fjárframlögum til
búnaðarskólanna. Hólar eru nú
vaxandi stofnun fullskipuð nem
nemendum. Á búnaðarskólanum
á Hvanneyri er að rísa glæsileg
skólabygging fyrir frambíðarstarf
semi skólans. Hér á garðyrkju-
skólanum flubtu fyrstu nem-
endurnir inn í þa- hiluta hinn-
ar nýju skólabyggingar, sem
lokið er. Á næstu árum mun hún
fullgerð, og verður þá öll starfs-
aðstaða með ágætum. Ráðherra
hefur nú til abhugunar að veita
fé til að garðynkjustöð skólans
verði breytt úr framleiðslus1 töð
í kennslustöð og tilraunastöð á
næstu árum. Þar með er væntan
iega lokið mjög erfiðum þætti í
starfsemi skólans, og er þá ekki
sérstaklega átt við reksburinn.
Frá því skólinn hóf starfsemi
sína hefur uppbyggingu hans að
verulegu leyti verið þokað áleið-
is með tekjum af framleiðslu
gróðrarstöðvarinnar. Rekstur
stöðvarinnar hefur því af illri
nauðsyn verið miðaður við þetta
sjónanmið, og hefur það valdið
of fábreyttri ræktunarstarfsemi.
Verulegur hallarekstur hefði
náhast orðið dauðadómur yfir
stofnuninni. Sterkar líkur benda
til þess, að ef þessi leið hefði
ekki verið valin, þegar öll önn-
ui- sund voru lokuð, þá væri
skólinn ekki til nú sem slíkur.
Man lesandinn r-ftír Hólaskóla?
Það hefur hinsvegar orðið hlut-
skipti mitb að þola miklar ásak-
anir fyrir „gróðasjónarmið
mín“, eins og komizt er að orði,
og ég óspart sakaður fyrir, hvað
uppbyggingin hefur gengið grát-
lega seint. Ásakanir þessar hafa
óneitanlega oft valdið mér sár-
indum ,sérstaklega þegar mér
hefur virzt þær settar fram
þannig, að fjárhagshliðin hefur
verið algjörlega sniðgengin og ég
stimplaður sem kurfur, sem allt-
af var að hugsa um að tekjur og
gjöld stæðust á.
Oft hefur mér einnig virzt of
margir garðyrkjubændur hafa
svipaðan sjóndeildarhring og
Hafliði Jó'nsson. Mér er heldur
ekki ljós eigin sök á því, að oft
hefur andað köldu fiá þeim, sem
ég þó hafði vænzt styrks frá.
Það er mér mikið gleðiefni, ef
hægt verður að starfa á öðrum
grundvelli ef’tirleiðis. Hin 6000
m2 stóru gróðurhús verði tekin
til notkunar eingöngu fyrir
kennslu, rannsóknir og vísinda-
legar tilraunir. Bóknámskennsl-
an mun brátt færast inn í eina
glæsilegustu skólabyggingu lands
ins, þar sem nemendum skólans
m.un líða vel í ánægjulegu um-
hvenfi og öll aðstaða til kennslu
svo góð sem bezt verður á kosið.
Þegar svo er komið mun garð-
yrkjusikólinn skila meiri ágóða,
en flestir munu gera sér grein
fyrir í dag, en að vísu mun það
ek’ki birtast á rekstursreikningi
hans.
Fyrir mörgum árum síðan
spáði dr. Helgi Péturss. því, að
um næstu aldamót yrði ylræktin
ein glæsilegasta grein landbún-
aðarins. Sá, sem vill stuðla að
því getur ekki látið sér nægja að
sá grasfræi í forina.
Reykjum, 9. jan. 1966
Unnsteinn Ólafsson.
— Minningarorð
Framhald af bls. 19
Vélskóla íslands, er þá var að
byrja. Slíkt nám var ómissandi
fyrir þá menn er ætluðu að
stunda vélgæzlú á skipum, sem
voru er hér var komið orðin
mörg og stór og þurfti því kunn-
áttu með til að stjórna.
Er Skipaútgerð ríkisins hófst
varð Magnús þar s.tarfsmaður,
fyrst á varðskipinu Ægi um
margra ára bil, síðar á strand-
ferðaskipunum Hekiu og Esju.
Mun hann hafa verið búinn að
vera starfsmaður Ríkisskip milli
30 og 40 ár. Nægir það sem lýs-
ing á starfi hans, enda einróma
umrnæli þeirra sem þekktu hann,
traust og virðing undir- og yfir-
manna. Eru þannig ummæli at-
hyglisverð, og þeim einum auðið
að hljóta, sem gæddur er dreng-
skap og djörfung.
Foreldrar Magnúsar voru hjón-
in Guðbjörg Bjarnadóttir bónda
Bjarnasonar á Gróustöðum ætt-
aður úr Kollafirði í Strandasýslu
og konu hans Ólafar Magnús-
dóttur ættaðrar úr Saurbæ í Dala
sýslu. Guðbjörg var dugmikil, vel
greind og trygg í lund og því
traustúr vinur þeirra, sem nutu
manngæða hennar, geðrík og
andstæðurnar miklar, hjálpsem-
in, rausnin og greiðviknin oft um
efnf fram. Jón Torfi Magnússon
bónda á Ingunnarstöðum í Geira-
dal. Var Mágnús sonur Jóns
Jónssonar bónda á Ingunnarstöð-
um og konu hans Karitasar
Nielsdóttur frá Kleifum í Gils-
firði. Móðir Jóns Torfa hét Gróa
ættuð úr Strandasýslu. Jón var
prúðmenni, atorkumaður til allra
venjulegra starfa og eftirsóttur
til vinnu, enda skemmtinn vinnu-
félagi. Þau hjónin á Gróustöðum
voru góðir nágrannar í þeim marg
þættu viðskiptum sem sköpuðust
milli nábýlis, og ríkti sá góði
andi einnig hjá sonum þeirra
meðan leiðirnar lágu saman. Og
þótt fjarlægðin yrði og fundir
okkar sjaldgæfir hefir vinarþel-
ið, hlýleg ummæli og tryggð ekki
fölskvast.
Mannkostir Magnúsar, er hvar-
vetna komu fram í starfi hans,
veittu honum einnig hamingju-
ríkt einkalíf. Magnús kvæntist
Sigurborgu Árnadóttur frá Vogi
á Mýrum, góðri konu, er bjó
honum gott heimili þar sem hann
naut hvíldar eftir erfiðar og oft
langar ferðir um höf og lönd.
Þeim varð ekki barna auðið en
náin skyldmenni þeirra beggja
nutu þar greiðvikni og hollra
ráða.
Nú ert þú horfinn æskuvinur
minn, ásamt fleirum félögum frá
um aldamótin.
En bjart er yfir minningum
frá þeim árum. Fyrir sjónum
æskumannsins er bjart. Og á
þroskaaldri okkar virtist vera að
birta yfir í þjóðlífinu, ýmsar
gamlar viðjar að bresta, ný verk-
efni að bjóðast til úrlausnar ung-
um, framgjörnum mönnum. Og
það varð þín gæfa að finna verk-
efnin og hagnýta tækifærin.
Þá eitt tímabil er að baki kem-
ur annað. Það er heilbrigð lifs-
skoðun, Þú hefir lokið þessum
áfanga, næsti að hefjast. Ég óska
þér fararheilla í nafni jólabarns-
ins í Betlehem.
Guðbrandur Benediktsson.
JÓLIN eru hátíð barnanna í
Þýzkalandi eins og annars
staðar og um fátt meira hugs
að á jólaföstunni — fyrir ut-
an sjálf jólin — en litlu jólin
í skólanum og undirbúning
þeirra. Þýzku krakkarnir á
myndinni eru enn ekki komin
í barnaskóla, en fóstrurnar á
leikskólanum hafa hjálpað
þeim við að setja á svið hinn
sígilda jólaleik. Og það ber
ekki á öðru en María mey
lifi sig inn í hlutverkið þó lítil
sé — og Jesúbarnið í jötunni.