Morgunblaðið - 15.03.1966, Qupperneq 4

4
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 15. marz 1966

Volkswagen 1965 og ’66.
TTTTí
nmn
RAUÐARARSTÍG 31
SÍMI 220 22
BlLALEiaAM
FERÐ
Daggjald kr. 300
— pr. km kr. 3.
SÍMI 34406
SENDUM
LITLA
bílaleigon
Ingrólfsstræti II.
Volkswagen 1200 og 1300.
Hópferðab'ilar
allar stærðir
Simi 37400 og 34307.
Flestar gerðir fyrirliggjandi.
Varahlutaverzl un
Jóh. Ólafsson & Co.
Brautarholti l
Sími 1-19-84.

fr
Nýkomin sending af
rafhlöðum fyrir Transistor
útvarpstækin.
BRÆÐURNIR ORMSSON h.f.
Lágmúla 9. — Sími 38820
Hafnarfjarðar-
vegur
Um helgina ók ég suður
til Hafnarfjarðar, fyrst og
fremst vegna þess, að undan-
farið hafa allmargir hringt
hingað og vakið athygli á þvi,
að Hafnarf jarðarvegurinn er
nú lakari en nokkru sinni fyrr
— og er þá mikið sagt. Ég
komst að raun um, að eftirfar-
andi línur úr bréfi til Velvak-
anda, gefa góða hugmynd um
ástandið:
„Nokkrar endurbætur hafa
verið gerðar á Hafnarfjarðar-
veginum á sdðasta ári — m.a.
hefur akibrautinni verið skipt á
Arnarnes-hálsinum til þess að
að forða árekstrum á „blind-
hæðinni“. Vegurinn hefur ver-
ið breikkaður þarna og ræma
malbikið sitt hvoru megin veg-
arins. En við þessa framkvæmd
hefur kæruleysið verið það
mikið, að malbikinu hefur ver-
ið slett í hauga, sem ýmist hafa
lent ofan á gamla malbikinu,
eða á samskeytum þess nýja
og hins gamla. Engu er líkara
en maður sé kominn á gamla
fiskréita, þegar ekið er þarna
yfir — og sama má reyndar
segja um stóra kafla þegar ek-
ið er þarna yfir — og sama má
reyndar segja um stóra kafla
þessa vegar. — Mennirnir, sem
unnu að þessum vegabótum,
hljóta annað hvort að hafa gert
þetta í myrkri með hendur fyr-
ir aftan bak, eða með bundið
fyrir augun. Þó er líklegast, að
verkið hafi verið unnið við
eðlileg skilyrði, en mönnunum
hins vegar verið hjartanlega
sama hvort verk þeirra yrði not
hæft eða ekki.“
Gengur ekki lengur
Annar bréfritari segir:
„Hafnarf jarðarvegurinn er
orðinn lífshættulegur — og hef
ur lengi verið. >að er ekki for-
ráðamönnum vegamála að
þakka, að þarna hafa ekki orð-
ið stórslys. Þetta er einn fjöl-
farnasti vegur landsins, en
ástand hans er nú þvílikt, að
engu er líkara en ákveðið hafi
verið að verja ekki framar fé
til viðhalds hans. Við 'bíleigend
ur greiðum það mikið fyrir
þann „hixus“ að aka í eigin bíl
— að við eigum kröfu á að
þessi vegur verði lagfærður.
Þetta gengur ekki lengur. Vega
málasbjóri ætti að bregða sér
suður eftir við fyrsta tæki-
færi, eða fer hann aldrei í bió
til Hafnarfjarðar?“
Hvað á að gera?
Við þetta er óþarfi að
bæta miklu. 1 fljótu bragði
virðist ekki rétt að blanda bíó-
ferðum vegamálastjóra og ann-
arra í þetta mál, en sannleikur
inn er samt sá, að fjöldi Reyk-
víkinga, sem að jafnaði á ekki
erindi í Hafnarfjörð, kynnist
einmitt þessum forláta vegi í
bíóferðum að kveldi.
1 fyrra var sagt frá því í blöð
um að fyrirhugað væri að
leggja nýja og margfalda ak-
braut milli Reykjavíkur og
Kópavogs. Ekki virðist hafa
verið byrjað mikið á þeim fram
kvæmdum enn sem komið er
— og vitanlega er ekki hægt
að geyma óhjákvæmilegar end-
urbætur á núverandi vegi um
ótakmarkaðan tíma, einungis
vegna þess að gerður hefur
verið uppdráttur að nýjum
vegi. Kaflanum milli Kópavogs
og Hafnarfjarðar' verður líka
að sinna, ekki síður en hinum.
Annars væri rrijög fróðlegt
að heyra eitthvað um þetta
mál frá viðkomandi ýfirvöld-
um. Bílunum fjölgar stöðugt
og stjórn vegamála getur ekki
búizt við því að hinn stóri hóp-
ur bíleigenda aki yfír hvað sem
er án umhugsunar — og án
þess að ýmsar spurningar
vakni. Það ætti ekki að vera
fyrirhafnarmikið að skýra frá
því, sem fyrirhugað er að gera
— og hvenær.
-jAr Önnur hætta
Hér er annað bréf um um
ferðarmál:
„Stórir flutningabílar með
háfermi af möl, eða grjóti,
valda oft mikilli hættu í um-
ferðinni. Margir bílstjórar, sem
stjórna slikum farartækjum,
sýna vítavert kæruleysi með
þvá að hafa ekki skjólborð á
bílpaHinum en aka samt sem
áður það greitt, að grjót og möl
þeytist frá bílnum á báða bóga.
Margsinnis hefur slíkt grjótfiug
valdið tjóni á öðrum farartækj
um — og lögreglan, sem aú læt
ur til skarar skriða gegn þeim,
sem ekki eru á ökufærum btl-
um, ætti ekki að loka augunum
fyrir hættunni, sem stafar af
þessum farartækjum.“
Ég er sammála bréfritara og
vil nota tækifærið og bæta bví
við, að á gólfinu hjá mér ligg-
ur steinhnullungur, meira en
kíló að þyngd, sem bílstjóri
einn fékk framan á bd'l sinn, er
hann mætti stórum flutninga-
bíl uppi í Hvalfirði í sumar.
Vitanlega stórskemmdist bdll-
inn en ekki munaði nema hárs-
breidd, að steinhnullungur
þessi yrði ökumanninum að
bana.
■Jc Glæsileg flugvél
Það var skemmtilegt að
sjá nýju Loftleiðaflugvélina
þjóta yfir borgina síðdegis á
sunnudaginn. Loftleiðir hefðu
átt að tilkynna það fyrirfram,
að vélin mundi fljúga yfir
Reykjavík á þessum tima, því
margir misstu af sýningunni.
Þótt vélin sé stór og fyrirferð-
armikil var hávaðinn frá henni
ekki að sama skapi mikill —
og þessvegna fór þessi sýning
fram hjá öllum fjöldanum.
Aluminium, eða . . .
Loks er hér bréf frá
öldungi:
„Hreinasta furða var það, og
óræk sönnun fyrir skorti á
heilbrigðri málkennda almennt
talið, hve lengi við vorum bún
ir að una við svo ferlega ljótt
orð sem alúmindumið. Þó minn
ist ég þess frá æskudögunum
að Valdimar Ásmundsson gaf
málmi þessum gullfallegt heiti
og nefndi hann almín. Valdi-
mar gerði ekki mikið að ný-
yrðasmíð, en sjaldan mun hon
um hafa fatast þegar hann bjó
tid orð. Aldrei get ég gleymt
orðinu begull, en svo nefndi
hann asbest um líkt leyti og
kemur mér þó ekki til hugar
að segja þetta fagra orð heppi-
legra en hið erlenda. Það er
einmitt hagur að íslenzka heit
ið líkist hinu alþjóðlega, þegar
svo má verða með góðu móti.
Guðmundur Finnbogason —
mesti nýyrðasmiðurinn sem
þjóðin hefir átt — sagði mér
að sér hefði komið til hugar
þjál um plast. En ekki mun
hann hafa gert neina tilraun til
þess að koma því heiti inn i
málið. Orðið er snilldargott, en
af áðursagðri ástæðu mundi ég
telja plast heppilegra.
Aluminium nefndi Bjöm ál
(hvk) í orðabók sinni 1806, en
alúntin hafði Jón Ófeigsson i
orðabók sinni 1933. Mun hvor-
ugur hafa munað eftir orði
Valdimars. Og ldklega ekki
heldur Guðmundur Kjartans-
son, sem á skilið þakkir fyrir
að hafa nú loks komið hreyf-
ingu á þetta mál.
Nú sé ég að sumir hafa tekið
upp orð Björns Jónssonar. Það
hefir, að mínu viti, alla kosti
aðra en þann, að minna á al-
þjóðlega heitið. Mér þykir orð
Valdimars fegurst, því naum-
ast verður því með sanngirni
neitað, að ú-ið í alúmín sé til
lýta. Ég man ekki eftir hrein-
um hliðstæðum í íslenzku öðr-
um en Jerúsalem Metúsalem,
og má vera að telja megi ker-
úb, en öll þau heiti eru 3emí-
tísk.
Það sem nú skiptir öllu máli
er að menn komi sér saman
um eitt og sama orðið. Ef blöð-
in öll og útvarpið geta náð sara
komulagi um eitthvert þeirra
orða, sem hér hafa verið nefnd,
sé ég ekki betur en að við get-
um sætt okkur við niðurstöð-
una, 'hver sem hún ky.nni að
verða. Við ættum allir að geta
játað það, að alúmíinu verð-
ur að byggja út úr þjóðtung-
unni. Hitt er ótækt að verið sé
að hringla með tvö eða jafn-
vel fjögur heiti á þeim hiut,
sem svo mjög mun verða að
nefna hér á landi um ófyrir-
sjáanlega langa framtíð.
Öldungur.“
— Sextugur
Framhald af bls. 19
Arnórssyni. Hann tók við list-
anum og lasi Sigurkarl Stefáns-
son, Bogi Ólafsson, Ólafur Dan-
.... „Ásmund.ur er okkar bezti
skákmaður", sagði hann, skiif-
aði nafn sitt á listann og borg-
aði sama skerf og hinir. Þetta
var ánægjulegt starf. Um haust-
ið þegar sveitin kom heim með
forsetabikarinn, mikinn og fagr-
an verðlaunagrip, hitti ég ýmsa
af þessum rrfinnum að máli sem
voru þá hreyknir yfir að hafa
lagt sinn skerf til að þessi frægð-
ar för var farin.
Þegar Skákþing Norðurlanda
var háð hér 1950 var Ásmundur
samt ekki talinn hæfur til að
vera með. Ég hitti voldugan
mann úti á götu. „Það er ekki
hægt að lofa Ásmundi að vera
með“, sagði hann. „Hann er ekki
lengur í æfingu og skákstyrkur
hans er svo lítið annað en æf-
ing.“ Þetta var álit þeirra háu
herra sem málum réðu, en ég
hafði alltaf haldið að þegar bú-
ið væri að taka allt frá honum,
nema náttúrugáfurnar og starfs-
þrekið, þá væri hann mestur ís-
lenzkra skákmanna og þetta álit
mitt fannst mér hann staðfesta
nokkrum dýigum seinna. í
lok mótsins var hraðskák-
keppni. Þar fékk hver að vera
með sem vildi og hann líka. Þar
sýndi hann hvað hann gat, þrátt
fyrir æfingarleysið, og varð efst-
ur. Þó vissu allir að hann var
sterkari í kappskák en hraðskák.
Ekki man ég með vissu hve
oft hann varð skákmeistari ís-
lands og Reykjavíkur. Fletti því
ekki upp á afmælisriti taflfé-
lagsins því ég tel það ekki góða
heimild. Hitt vita allir að hann
var sterkastur og einn allra sterk
asti skákmaður okkar í tvo ára-
tugi eða lengur.
Eina af skákum Ásmundar á
ég í fjórum úrvalsritum. í einu
þeirra The golden Treasury of
Chess er hún í sérflokki, meðal
örfárra allra beztu skáka heims-
bókmenntanna að dómi höfund-
ar. Hann fékk aldrei skóbótar
virði fyrir þetta afrek sitt. En
nú telst það til landkynningar
og er metið til fjár.
Ég vo«a að Baldur hafi skrifað
um hinn fjölgáfaða mann og
skemmtilega félaga. Ég hef að-
eins verið að segja sögu frá erf-
iðum tímum. Og ég ætla að Ás-
mundur sé mér sammála um að
nokkurs hafi verið vert að lifa
á þessum tímum sem hér var
Læknii íær
styrk til
framhaldsnáms
ÁRNÁ Kristinssyni lækni hefir
verið veittur styrkur, að fjárhæð
50.000 krónur, úr sjóði, er Egill
Vilhjálmsson ' forstjóri stofnaði
1965, til styrktar lækni, er legg-
ur stund á hjarta- eða æðasjúk-
dóma. Árna lækni Kristins-
son hlaut styrk þennan s.l. ár,
en hann stundar framhaldsnám i
Bretlandi í þessum greinum.
(Frá Háskóla íslands).
sagt frá, þegar maðurinn enn
hafði sál án gæsalappa og var ó-
líft á brauði einu saman.
Konráð Árnason.
Háskóliiin
minnist
Jóns Vídalíns
MÁNUDAGINN 21. marz n.k.
liðnar þrjár aldir frá fæðingu
Jóns biskups Vídalíns. í tilefni
afmælisins gengst Háskóli íslands
fyrir athöfn í hátíðasal Háskólans
sunnudaginn 20. marz n.k. kl. 5
e.h. Þar fytur dr. Steingrímur
J. Þorsteinsson erindi um meist-
ara Jón, Þorsteinn Ö. Stephen-
sen leikari les úr prédikunum
hans, og tónlist verður flutt I
umsjón dr. Róberts A. Ottósson-
ar söngmálastjóra Þjóðkirkjunn-
ar við upphaf og lok athafnar-
innar.