Morgunblaðið - 08.10.1966, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 8. október 1966
„Hlutdeild fjölmennustu launjiegastétta
í þjóðartekjum hefur
Úr ræðu Gylfci Þ. Gíslasonar, viðskipta-
málaráðherra, á aðalfundi Verzl.ráðs
Á AÐALFUNDI Verzlunarráðs
fslands í gær flutti viðskipta-
málaráðherra, Gylfi Þ. Gíslason,
ræðu, þar sem hann rakti m. a.
horfur í efnahags- og viðskipta-
málum þjóðarinnar. Fór hann
fyrst nokkrum orðum um efna-
hagsþróunina almennt á undan-
förnum mánuðum, en ræddi síð-
an sérstaklega þrjú atriði, sem
hann taldi skipta me^tu máli í
íslenzku efnahagslífi, þ. e. kaup-
gjalds- og verðlagsmál, landbún-
aðarmál og þróunina í utanríkis-
viðskiptum íslendinga í sambandi
við viðskiptabandalögin í Evrópu.
Gylfi gat fyrst um það að
vöxtur síldaraflans heldur áfram
— Athugasemdir
Framhald af bls 4
fulla greiðslu á þegar áföllnum
gjöldum. Hins vegar hefur Kópa-
vogskaupstað verið gefinn kost-
ur á að' greiða áfallnar skuldir
að upphæð 1,8 milljónir til Raf-
magnsveitunnar með afborguum
á hálfs mánaðar fresti fram í
desember, áfallandi gjöld frá
næstu áramótum verði greidd
á tímabilinu jan-marz 1967 og
áfallandi gjöld frá næstu ára-
mótum á réttum gjalddögum..
Kópavogskaupstaður hefur
ekki gert fast tilboð um greiðslu
á 2,5 milljónum króna vegna
slökkvikostnaðar og Fossvogs-
ræsis í maí 1967 heldur hefur
það verið fært í tal munnlega
ef ákveðnar forsendur verði
fyrir hendi. Þar að auki munu
áfallnar skuldir vegna Fossvogs
ræsis í maí 1967 nema um 2,5
milljónum króna, þannig að
hér hefur ekkert tilb/.ð af neinu
tagi komið fram um greiðslu á
áföllnum slökkvikostnaði allt
frá árinu 1965.
Rafmagnsveitu Reykjavíkur
er ekki kunnugt um annað en
Kópavogskaupstað beri að
greiða götulýsingu ársfjórðungs-
lega, enda er það sá háttur sem
hafður er á gagnvart Reykja-
víkurborg.
Ritstj.
Sveinbjörn
Einarsson
F. 17. 3. 1895. — D. 3. 9. 1966.
KVEÐJA FRi» ÖNNU OG
BIRNI BJÖRNSSYNI,
SIG^UFIRÐI.
Dauðasigðin fellir aldna og unga
enginn skiíur lífsins þungu rök.
Við stöndum alltaf hljóð við hel-
fregn þunga
á hugann sækja ótal strengjatök.
Þér við viljum þakka liðnar
stundir
þeirra er gætt í minninganna hyl.
Vinum þínum blæ'ða ótal undir *
er þú hverfur moldarinnar til.
Alltaf verður sérhver sólskins-
dagur
er samleið áttum liðin ævispor.
Eins og ómi léttur, ljúfur bragur
og Ijósblik hreint er skín um
fagurt vor.
Við kveðjum þig með vinarhuga
hreinum
í hljóðri þökk þar minjastjarna
skin.
Þó lyngið fölni og laufin falli af
greinum
lifir áfram blessuð minning þín.
S. H.
að setja svip sinn á framreiðslu-
aukningu þjóðarbúsins. Á hinn
bóginn hefði bolfiskaflinn á sið-
ustu vertíð verið minni en á
síðustu vertíð þar áður. Togara-
aflinn hefði haldið áfram að
minnka, en afli annarra veiði-
skipa hefði lítið breytzt, allt frá
árinu 1960, og því ekki náð að
vega upp samdrátt togaraaflans
frá því ári og fyrri árum. Hann
kvað útflutningsverðlagið hafa
náð hámarki snemma á þessu
ári, en síðan hefði það farið
lækkandi sérstaklega verð á síld-
arlýsi. Hann sagði að í fyrra
hefði innflutningur til landsins
aukizt mjög lítið, en á fyrra helm
ingi þessa árs hefði innflutning-
urinn á hinn bóginn aukizt veru-
lega í kjölfar mikillar tekjuaukn-
ingar frá fyrra ári.
Ráðherrann gat þess að tekjur
ríkissjóðs hefðu hækkað það sem
af er þessu ári frá því á sama
tíma í fyrra, og ætti tekjuaukn-
ingin fyrst og fremst rætur sín-
ar að rekja til aukningar inn-
flutnings. Hann kvað ríkistekj-
urnar hafa aukizt mun meira en
ríkisgjöldin, sem hefði átt stór-
ekki rýrnað
an þátt í því að stórbæta stöðu
ríkissjóðs í Seðlabankanum. En
á hinn bóginn hefði staða inn-
lánsstofnunar Seðlabankans far-
ið versnandi, og stafaði það af
því að útlán bankanna hafi hald-
ið áfram að aukast mun hraðar
en innlánin. Er ráðherrann hafði
rakið þróunina í efnahagsmálum
sagði hann:
„Heildarmyndin er skýr. Þjóð-
arframleiðslan hefur haldið
áfram að vaxa, en verðhækkunin
á íslenzkum vörum er stöðvuð
og nokkur verðlækkun jafnvel
orðin. Staða ríkissjóðs batnar,
fyrst og fremst vegna aukins inn-
flutnings. Mikil útlánaaukning
bankanna hefur tvímælalaust átt
þátt í þessari innflutningsaukn-
ingu, en hið alvarlega í þessu
máli er, að útlánaaukning hefur
farið langt fram úr þeirri spari-
fjáraukningu, sem bankarnir
hafa fengið í hendur, og veldur
þetta versnandi stöðu þeirra
gagnvart Seðlabankanum. Fram-
færslukostnaður heldur áfram að
vaxa og þar með samningsbundin
vísitöluuppbót á kaupgjald, en
atvinnuvegirnir eiga í vaxandi
erfiðleikum með að greiða hækk-
andi kaupgjald, vegna þess að nú
fer ekki lengur saman aukin
framleiðsla og hækkandi verðlag
erlendis, heldur er lækkandi
verðlag erlendis farið að draga
úr áhrifum aukins framleiðslu-
magns á heildarþjóðartekjurnar.
Þessi nýju viðhorf í íslenzkum
framleiðslu- og verðlagsmálum
valda því, að mikill vandi er nú
á höndum í þeim kjarasamning-
um, sem fyrir dyrum standa milli
launþegasamtaka og atvinnurek-
enda. Hér á landi sem annars
staðar gera menn sér æ ljósari
grein fyrir því, að þess konar
víxlhækkanir verðlags og kaup-
gjalds, sem við erum vön að
kalla verðbólgu, eru skaðlegar
öllum stéttum þjóðfélagsins og
þjóðarbúskapnum í heild. Alls
staðar er vaxandi skilningur á
því, að hækki kaupgjald í pen-
ingum meir en svarar raunveru-
legri aukningu þjóðartekna,
hækkar verðlagið fyrr eða síðar
og með einum eða öðrum hætti.
Þá snýst verðbólguhjólið. Á und-
anförnum árum hafa samningar
launþega og atvinnurekenda, að
að ýmsu leyti og fyrir atbeina og
tilstyrk ríkisvaldsins, verið þann-
ig, að launþegar hafa fengið fulla
hlutdeild í ört vaxandi þjóðar-
tekjum. Til eru skýrslur um raun
verulegar tekjur kvæntra verka-,
sjó- og iðnaðarmanna á undan-
förnum árum. Má gera saman-
burð á tekjum þessum frá ári til
árs með ýmsum hætti, t. d. með
því að færa atvinnutekjurnar til
fasts verðlags samkvæmt visitölu
neyzluvöruverðlags, þar sem
sleppt er húsnæðiskostnaði, bein-
um sköttum og fjölskyldubótum
úr vísitölu framfærslukostnaðar,
það má umreikna atvinnutekj-
urnar samkvæmt vísitölu fram-
færslukostnaðar og það má
reikna út svo nefndar ráðstöfun-
artekjur miðað við breytingar
vísitölu neyzluvöruverðlags. Á
tímabilinu 1960-65 hefur aukning
raunverulegra atvinnu- og ráð-
stöfunartekna reynzt frá 33—44%
eftir því við hvaða mælikvarða
er miðað, en það samsvarar frá
5,9%—7,6% aukningu til jafnað-
ar á ári. Á sama tíma jukust
raunverulegar þjóðartekjur á
mann um 32% eða um 5,7% til
jafnaðar. Tölur þessar virðast
tvímælalaust benda. til, að hlut-
deild þessara fjölmennustu laun-
þegastétta í þjóðartekjunum hafi
a. m. k. ekki rýrnað á undanförn-
um árum. Þannig á þetta líka að
vera. Launþegarnir eiga að fá
fulla hlutdeild í vaxandi þjóðar-
tekjum, en þeir mega á hinn
bóginn ekki ætlast til þess, að
kaupgjald þeirra hækki meir en
svarar aukningu þjóðarteknanna,
því að slíkt hefur þau ein áhrif
að snúa verðbölguhjólinu. Ég
vona, að allir sýni sanngirni og
ábyrgðartilfinningu í þeim samn-
ingaviðræðum sem framundan
eru á þessum vetri. Samningarn-
ir um landbúnaðarverðið og síld-
arverðið benda til þess, að vænta
megi aukins skilnings á nauðsyn
þess, að verðlag megi haldast
stöðugt og verðbólguhjólið stöðv-
ast. Þeir, sem að því stuðla, vinna
þjóðholt verk, og ríkisstjórnin
mun gera það, sem í hennar valdi
stendur, til þess að verðlag geti
haldizt stöðugt innanlands og út-
flutningsatvinnuvegunum þannig
gert kleift að mæta þeim tíma-
bundnu erfiðleikum, sem nú
steðja að.“
BLEN&
CI6AK! ITi:s -
m
i
>**•
o
$
Hver stund með Camel
Léttir lund!“
Kveikið í einni Camel og njótið ánægjunnar
af mildu og hreinræktuðu tóbaksbragði.
BEZTA TÓBAKIÐ GEFUR BEZTA REYKINN
Ein mest selda sígarettan í heiminum.
MADE IN U.S.A.