Morgunblaðið - 12.10.1966, Qupperneq 16

16
MORCUNBLADIÐ
Miðvikudagur 12. okt. 1966

Útgefandi:
Framkvæmdastjón:
Ritstjórar:
Ritstjórnarf ulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 105.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Sjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Knstinsson.
Aðalstræti 6
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
7.00 eintakið.
ÞÖRF HUGVEKJA
k lþingi var sett með við*
höfn síðastliðinn mánu-
dag að lokinni guðþjónustu
í Dómkirkjunni, en þar pré-
dikaði séra Ólafur Skúlason.
í athyglisverðri hugvekju
ræddi hann vandamál velfer?>
arþjóðfélags nútímans og
sagði:
„Hér minnir allt á auð.
Séð hefur verið fyrir þörf-
um líkamans, á því er ekki
nokkur vafi. En hrukkunum
-hefur ekkert farið fækkandi
á enni eða djúpstæðari ham-
ingja fyllt lífið heldur en áð-
ur var, nema kannski að síð-
ur sé. Því kapphlaupið mikla,
sem allir virðast verða að
taka þátt í, nauðugir viljug-
ir, stefnir ekki upp á við,
upp úr þrasinu frá áhyggj-
unum í átt til friðar og fagn-
aðar. Stefnan virðist hiklaust
vera í hina áttina, þar sem
allt minnir helzt á snúning
skopparakringlu, sem snýst
um sjálfa sig“.
„Vinnan er góð, iðjuleys-
ið er illt, um það þurfum
vér ekki að efast. En leiðin
að markinu, sem keppt er
að, verður líka að vera skyn-
samleg. Ég ræddi við konu í
vor. Hún kom til mín vegna
-drengs, sem hún á. Hún var
í vandræðum með hann. Hún
þurfti að koma honum frá
sér til hressingar vegna
þeirra beggja. Drengurinn
var taugaveiklaður og átti
ekki samleið með jafnöldr-
um sínum. Konan sagði það
stafa af því, að hann hefði
verið skilinn svo mikið eftir
hjá ókunnugum meðan hann
var lítill. Hann var óörugg-
ur, þorði helzt ekki að sjá
af móður sinni af ótta við að
hún myndi hverfa burt. Og
skýringin á fjarveru móður-
innar? „Jú“, sagði hún, „við
vorum sko að byggja, svo að
ég fékk mér vinnu úti“. Við
vorum sko að byggja. Þau
ætluðu drengnum gott heim-
ili, en þá var það orðið of
seint. Skyldi þetta vera eins-
dæmi um það, sem oss er
dýrmætast glatast? Hversu
mörg heimilin líða við það,
að húsbóndinn telji sig verða
að vinna myrkranna á milli
og meira en það, og konan
tekur sig til og vinnur annars
staðar en innan veggja heim-
ilisins, oftast til þess að safna
fyrir einhverju sérstöku? Og
á meðan verða börnin að sjá
um sig sjálf .Vér erum öll
að byggja,. ekki aðeins eigin
hús heldur fyrir framtíðina
alla. Og hún er ekki nema
að mjög litlu leyti komin und
ir því hvernig húsið er og
hvar þar finnst af húsgögn-
um innan dyra“.
„Lýðveldið ísland er enn-
þá barn. Þér eruð leiðtogar
þess. Það hefur verið sagt,
að stjórnmál séu baráttan
meðal hinna fáu til þess að
stjórna hinum mörgu, og þetta
er sennilega alveg rétt. Þeir
eru ekki svo ýkja margir,
sem eiga að marka stefnuna,
sem gefa oss hinum tóninn
til þess að stilla inn á. En
samt er ég ekki alls kostar
ánægður með þessa skilgrein
ingu og kemur þar frekast
til löngun í annað, heldur en
að staðreyndir gefi tilefni til
þess. Því vildi ég að hægt
væri að segja, að stjórnmál-
in væru barátta meðal hinna
fáu, ef þarf að vera, til þess
að leiða hina mörgu. Ekki
að stjórna þeim með laga-
ákvæðum og fyrirskipunum
eingöngu, heldur til þess að
leiða þá með því að gefa
þeim þá fyrirmynd og þann
stuðning, sem meira er virði
en sterk orð. Tækifæri ykkar
eru mikil, bæði sem fulltrúar
flokka að efla atvinnulíf og
menningu á landinu, en líka
sem einstaklinga til þess að
veita þá fyrirmynd, sem vér
sárlega þörfnumst í dag“.
Ástæða er til' að vekja
athygli á þessari hugvekju
hins unga kennimanns. Þjóð
félag okkar er allt á fleygi-
ferð í kapphlaupi að verð-
mætum, sem í rauninni eru
lítils virði, miðað við það,
sem hætta er á að glatist
meðan á kapphlaupinu stend
ur. íslendingar eru framfara-
sinnuð og dugleg þjóð, en
dugnaðinum og þróttinum
verður að beita innan skyn-
samlegra takmarka.
NÝJUNGAR í
KENNSLUHÁTTUM
T vetur er gerð athyglisverð
tilraun með nýtt kennslu
fyrirkomulag í þriðja og
fjórða bekk gagnfræðastigs í
Vogaskóla. Nemendum í þess
um bekkjardeildum gefst
kostur á að velja milli náms
greina, en slíkt valfrelsi í
námsgreinum hefur verið tek
in upp í skólakerfum í' öðr-
um löndum og hefur þótt gef
ast vel.
Tilraun þessi er gerð að
frumkvæði skólastjórans
Helga Þorlákssonar, og á
hann miklar þakkir skildar
fyrir það framtak. Á undan-
förnum árum hefur mikið
verið rætt um nauðsyn á
nýjungum í kennsluháttum
hér á landi, og nú stendur
yfir rannsókn á öllu skóla-
kerfinu, sem sérmenntaðir
menn vinna að. En það skipt
ir miklu máli, að skólamenn-
irnir, þeir, sem daglega starfa
að rekstri skólanna, komi
fram með sínar eigin hug-
Þessi óvenjulega mynd,
sem hér birtist að ofan, sýn-
ir bandaríska hermenn að
æfingum vestur í Arizona.
Er hér um að ræða sérstak-
an þátt í heræfingum, sem
miða að því að auka hæfni
manna við sérstakar aðstæð-
ur. Æfingar þær, sem hér
um ræðir, taka 8 vikur. Ekki
er vitað, hvert hermennirnir
verða sendir að æfingum
loknum.
*
Mao Tse-tung, leiðtoginn
mikli. Myndin, sem hér hirt-
ist, mun vera ein sú siðasta,
sem tekin hefur verið af
kommúnistaleiðtoganum. Var
hún birt í Pólandi 5. þ.e.,
með svofeildum texta: Mao
Tse-tung, leiðtoginn mikli,
kennarinn mikli, hershöfðing
inn mikli og hinn mikli vernd
ari kínversku þjóðarinnar
er hann var viðstaddur her-
sýningu 1. október — AP. __
myndir og eftir því sem til-
efni gefist til hefji tilraun-
ir í skólastofnunum sem þeir
starfa við, eins og skólastjóri
Vogaskóla hefur nú gert.
Með slíku sjálfstæðu fram-
taki skólamannanna og til-
raunastarfsemi eru vissulega
vonir til þess að smátt og
smátt verði leið fundin að
breyttum kennsluháttum,
sem sannað hafa gildi sitt í
raun.
MIKILVÆGT
HAGSMUNAMÁL
VERZLUNAR-
INNAR
Ý ræðu þeirri sem formaður
Verzlunarráðs íslands
flutti á aðalfundi Verzlunar-
ráðsins fyrir nokkrum dög-
um, ræddi Magnús Brynjólfs
son um þá mikilvægu breyt-
ingu fyrir verzlunina sem
stofnlánadeild við Verzlunar
bankann mun hafa í för með
sér. Magnús Brynjólfsson
sagði:
„Verzlunarstéttin hefur á
undanförnum árum ekki átt
þess kost að sækja lán í fjár
festingarsjóði eins og aðrar
stéttir þjóðarinnar. Þetta hef
ur staðið verzlunarstéttinni
mjög fyrir þrifum í byggingu
húsnæðis fyrir verzlanir,
skrifstofur og vörugeymslur,
auk endurnýjunar og endur-
skipulagningar á gömlum
húsakynnum. Ekki hefur
verzlunarfyrirtækjum held-
ur gefizt tækifæri til þess
að safna sjóðum eins og ég
hef áður gert grein fyrir.
Bankarnir hafa að vísu veitt
nokkra fyrirgreiðslu í þess-
um efnum, en jafnan til of
stutts tíma, svo að fullum
notum kæmi. Nú hefur verið
úr þessu bætt með lögum,
sem samþykkt voru á Al-
þingi í maímánuði síðastllðn-
um um Stofnlánadeild verzl-
unarfyrirtækja, sem væntan
lega tekur til starfa í byrjun
næsta árs á vegum Verzlunar
banka íslands h. f. Voru hin-
ar gagngerðu breytingar á
húsnæði bankans á sl. ári
gerðar með það fyrir augum,
að Stofnlánadeildin fengi
þar húsnæði. Bankastjórnin
hefur unnið markvisst að
stofnun þessarar deildar síð-
astliðin tvö ár. Hér er um að
ræða merkilegt hagsmuna-
mál fyrir verzlunina, því nú
gefst henni tækifæri til að
byggja upp og endurskipu-
leggja verzlunarfyrirtækin
til aukinnar 'hagræðingar og
betri þjónustu við almenn-
ing. Lánstími er ekki endan-
lega ákveðinn, en gera má
ráð fyrir 10 ára lánum til ný
bygginga og fimm ára lánum
til breytinga og endurskipu-
lagningar á gömlu verzlunar-
og skrifstofuhúsnæði. Gera
má fastlega ráð fyrir því, að
ríkisstjórnin hlutist til um
að ríflegt fjármagn verði
veitt Stofnlánadeildinni úr
Framkvæmdasjóði íslands
til endurlána og væntanlega
alls ekki minna að vöxtum
hlutfallslega en aðrar stofn-
lánadeildir njóta“.