Morgunblaðið - 29.10.1966, Síða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 29. okt. 1966
Björg Andrésdóttir Kús
freyja Þúfum — Minning
f DAG verður frú Björg Andrés-
dóttir húsfreyja í Þúfum lögð til
hinstu hvíldar að hinum forn-
fræga Vatnsfjarðarstað. Með
henni er til moldar hnigin ein af
öndvegis húsfreyjum byggðanna
við ísafjarðardjúp. Hún andaðist
að heimili sínu 19. okt. sl.
Frú Björg var fædd að Blá-
mýrum í Ögurhreppi 13. febr.
1893, og var því rúmlega 73 ára
«r hún lézt. Foreldrar hennar
voru hjónin Andrés Jóhannes-
son, er var Djúpmaður að ætt,
og Þorbjörg Ólafsdóttir frá
Svefneyjum á Breiðafirði, Voru
þau hjón mikið myndarfólk.
Ólst Björg upp hjá foreldrum
sínum og þótti snemma mikill
kvenkostur. Árið 1919 giftist hún
Páli Pálssyni í Vatnsfirði, en
hann var sonur séra Páls Ólafs-
sonar prófasts í Vatnsfirði og
frú Arndísar Pétursdóttur Egg-
«rz konu hans. Hófu þau bú-
skap sinn í Vatnsfirði, og bjuggu
þar í réttan áratug, eða til vors-
ins 1929, er nýr prestur tók við
Vatnsfjarðarstað, að séra Páli
Ólafssyni látnum. Þau Björg og
Páll fluttu þá að Þúfum í
Reykjarfjarðarhreppi, er var
lítil jörð í nágrenni Vatnsfjarð-
ar. Byggðu þau jörðina upp, og
ræktuðu hana svo að hún ber
nú, og hefur um langt skeið
borið stórbú. Búnaðist þeim
hjónum frábærlega vel í Þúfum.
Héldust þar í hendur frábær
dugnaður frú Bjargar og hsg-
sýni og athafnaþróttur manns
hennar.
Tvö börn komust upp af börn-
«m þeirra hjóna. Eru það þau
Páll hreppstjóri að Borg í Mikia-
holtshreppi, sem kvæntur er
Ingu Ásgrímsdóttur, og Ásthild-
ur, gift Ásgeiri Svanbergssyni
bónda og oddvita í Þúfum. Eru
börnin mikið myndar- og dugn-
aðar fólk, eins og þau eiga kyn
til.
Frú Björg Andrésdóttir var í
^enn mikilhæf húsmóðir, sem
stjórnaði heimili sínu af frá-
bærri atorku og yfirsýn um alla
hluti, og mikil mannkostakona.
Hún var hæggerð og prúð í allri
framgöngu, hlédræg og yfirlætis-
laus. En allt hennar atferli mót-
aðist af hlýju og drengskap.
Hagur og heill heimilis hennar
og ástvina var henni allt. Hún
var gestrisin og velviljuð öllum
mönnum, og þá ekki hvað sízt
sveitungum sínum og nágrönn-
wn. Hún og maður hennar ólu
upp fjögur fósturbörn, en auk
þeirra var oft hjá þeim fjöldi
unglinga og barna frá vinum og
frændum. Voru þau hjón bæði
«vo barngóð, að við var brugðið
*f öllum þeim er til þekkja.
Mikið skarð er nú fyrir skildi
á heimilinu í Þúfum. Sár harm-
ur er kveðinn að eiginmanni,
börnum, barnabörnum og öðru
skylduliði. Barnabörn frú Bjarg-
•r voru líf hennar og yndi síð-
ustu árin. Þeim fórnaði hún tak-
markalausum kærleika, ástríki
og umhyggju.
Þessi góða kona á mikið rúm
1 hjörtum allra þeirra er kynnt-
ust henni og heimili hennar. Um
frú Björgu Andrésdóttur eru til
góðar og fagrar minningar ein-
ar. Hún gerði aldrei á hlut nokk-
urs manns en kom hvarvetna
fram til góðs. Vinir hennar og
heimilis hennar þakka trvggð
hennar og vináttu, líf hennar og
starf um leið og þeir senda ást-
vinum hennar og skylduliði öllu
innilegar samúðarkveðjur á
skilnaðarstundu.
S. Bj.
f DAG fer fram að Vatnsfirði í
Norður-ísafjarðarsýslu útför
Bjargar Andrésdóttur, hús-
frayju frú Þúfum, sem andaðist
þann 19. þ.m. Nákomnir vinir
og grannar munu stefna þangað
í dag til þess að fylgja þessari
merku konu hinztu sporin og
votta henni þakklæti fyrir vin-
áttu hennar, góðvilja og tryggð,
sem vinirnir munu geyma í
minningu sinni langa ævi.
Björg Jóhanna Andrésdóttir
var fædd að Blámýrum í Ogur-
hreppi 13. febr. 1893. Foreldrar
hennar voru hjónin Andrés
Jóhannesson, ættaður frá Djúpi
og Þorbjörg Ólafsdóttir frá
Svefneyjum, af traustum breið-
firzkum ættum. Voru þau mikil
dugnaðar- og skýrleikshjón í
hvívetna. Ólst Björg upp hjá for-
eldrum sínum til fullorðins ald-
urs. Mun æskuheimili hennar
hafa verið hollur skóli í hinum
raunhæfu dyggðum þeirra
tíma, þar sem námsefnin voru
fyrst og fremst iðjusemi, skyldu-
rækni, orðheldni og nærgætni
bæði við menn og málleysingja.
Hafa þessar dyggðir löngum
verið leiðarljós við uppeldi og
mótun æskunnar og stuðlað að
farsæld, manndómi og menningu
í þjóðlífi voru. Þegar í æsku kom
það í Ijós að Björg var starfgef-
in, hagsýn og smekkvís við hvert
það verk, sem henni var falið,
jafnt utan bæjar sem innan.
Reyndist uppeldi hennar og
æskumótun henni holl og ham-
ingjudrjúg heimafylgja síðar í
lífinu, er það kom í hennar hlut
að veita forstöðu og stjórna um
svifamiklu og mannmörgu heim
ili.
Árið 1919 giftist hún Páli
Pálssyni, prófasts Ólafssonar í
Vatnsfirði og hófu þau þar bú-
skap sama ár og bjuggu þar til
vorsins 1929, er þau fluttust á
eignarjörð sína, Þúfur í Reykjar-
fjarðarhreppi
Frá fyrstu tíð var heimili
þeirra Páls og Bjargar talandi
vottur um hagsýni þeirra, reglu-
semi og fagra heimilisháttu.
Samlíf þeirra og samstarf var
alla tíð eins og bezt verður á
kosið. Hamingja fylgdi heimilis-
störfum, enda blómgaðist hagur
þeirra í hvívetna. — Verkahring
ur Bjargar í Þúfum var ávalt
innan heimilis hennar, það var
hennar h'elgidómur. Þar unnu
saman hjarta og hönd að efla og
auka veg og velferð þess og ást-
vinanna, sem í umsjá hennar
voru. En þetta verksvið hennar
var löngum bæði vítt og um-
fangsmikið. Auk tveggja barna
þeirra hjóna ólu þau upp -1
fósturbörn auk fjölmargra ung-
menna, er hjá þeim dvöldu, um
lengri eða skemmri tíma Þá
var jafnan mjög gestkvæmt á
heimili þeirra. Margir leituðu
ráða og liðsinnis til hreppstjór-
ans og oddvitans í Þúfum, auk
frændaliðs og vina er þar bar
þráfaldlega að garði. Við heim-
ilisarininn í Þúfum mætti
komumaður ávalt alúð og hlýju.
Öllum var veittur beini af ör-
læti, hlýhug og sérstæðum
myndarbrað. Hið vökula auga
húsfreyjunnar umhyggja hennar
og fórnarlund vakti yfir þörfum
allra á heimilinu, bæði manna
og málleysingja, enda var hún
mikill dýravinur og umgekkst
þau með nærgætni og kærleika.
Eins og áður er getið eignuðust
þau hjónin Páll og Björg 2 börn
er upp komust. Eru það jjau Páll
hreppstjóri að Borg í Mikla-
holtshreppi, kvæntur Ingu Ás-
grímsdóttur og Ásthildur gift
Ásgeiri Svanbergssyni bónda í
Þúfum. — Fyrir nokkrum ár-
um afhentu þau hjónin Páll og
Björg eignarjörð sína, Þúfur í
hendur dóttur sinni og tengda-
syni. — Samt duldist það eng-
um kunnugum, að umhyggja
þeirra og árvekni vakti eins og
áður yfir hag velferð heimilisins
og hinar hlýju móðurhendur
húsfreyjunnar voru ávalt fram-
réttar til þess að annast og um-
vefja dótturbörnin ungu, sem
voru sólargeislar á vegi hennar
hin síðustu ár. — En þótt verka.
hringur Bjargar í Þúfum væri
lengst af bæði víður og marg-
þættur vann hún störf sín öll
í hljóðleik og kyrrð innan vé-
banda heimilis síns. Hönd henn-
ar var ávallt reiðubúin að greiða
veg þeirra er til hennar leituðu
og hlynna að þeim sem hún áttx
fyrir að sjá.
Björg í Þúfum var greind
kona, trygglynd, skapföst og
andlega sterk. Við hjónin áttum
því láni að fagna að búa í ná-
býli við hana um 26 ára skeið.
Að leiðarlokum færum við
henni hugheilar þakkir fyrir
ástúðlega kynningu og einlæga
vinuáttu, sem aldrei bar skugga
á, en sem knýttist því traustgri
böndum, sem kynningin varð
meiri og samleiðarsporin fleiri,
Björg í Þúfum skilur hvarvetna
eftir sig bjarta og fagra minn-
ingu, sem ljómar yfir æviferli
hennar og störfum, þó sú minn-
ingabirta lýsi skærast í hjörtum
eftirlifandi eiginmanns og ást-
vina, sem nutu í fyllstum skiln-
ingi ástríkis hennar og fórnandi
umhyggju. Sú minning er helg og
hrein, hún færir frið og huggun,
hún angar eins og ilmgrös á
vegum ástvina hennar á ófarinr.i
ævileið. — Vér vinir hinnar
látnu kveðjum hana með þakk-
læti og virðingu og blessum
minningu hennar og ævistarf.
Friður Guðs og handleiðsla fylgi
henni til æðra lífs og ljóss, þar
sem lífið er sigur og eilíf náð.
Þorsteinn Jóhannesson.
Böðvar Magnússon frá
Laugarvatni — Minning
Fæddur 25. okt. 1877.
Dáinn 18. okt. 1966.
SÚ FREGN barst til Laugar-
vatns þriðjudaginn 18. þ.m., að
Böðvar Magnússon hefði látizt
á sjúkrabeði í Reykjavík að-
faranótt þess sama dags á 89.
aldursári. Þjóðkunnur höfðingi
í þess orðs beztu merkingu var
skyndilega horfinn af sjónar-
sviðinu. — Laugvetninga setti
hljóða, þegar dánarfregnin barst
heim á staðinn, og hvarvetna sá-
ust fánar blakta í hálfa stöng,
það sem eftir var dagsins. Fyrir
Laugvetninga var það ekki nein
venjuleg dánarfrétt, að Böðvar
Magnússon væri allur. Þeir sóu
á bak ágætum nágranna og vini,
og sveitarfélagið missti með hon-
um þann mann, sem hvað hæst
hefur borið meðal framámanna
héraðsins um margra áratuga
skeið.
Það er ótrúlega erfitt fyrir
okkur öll að hugsa okkur
Laugarvatn án Böðvars Magnús-
sonar, svo samgróið var nafn
hans staðnum Laugarvatni og
þeirri einstæðu þróun í skóla-
málum, sem þar hefur átt sér
stað um mjög langt árabil. —
Hér verður ekki rakið ævxágrip
Böðvars Magnússonar. Það tnun
verða gert af öðrum. Óhugsandi
væri þó á þessari stundu að
minnast ekki á það atriðið, sem
að líkindum mun halda nafni
Böðvars Magnússonar einna
lengst á lofti, en það var þáttur
hans í að gera Laugarvatn að
skólasetri. Saga skólamáls Sunn-
lendinga er ýtarlega rakin 1 bók
Böðvars Magnússonar, Undir
tindum.
Héraðsskólinn á Laugarvatni
tók til starfa haustið 1928. Eflir
að Böðvar Magnússon hafði bar-
izt ötullega fyrir stofnun skólxns
og selt jörð sína, Laugarvatn,
með jarðhita og öðrum gögnum
og gæðum fyrir skólasetur, var
hann í byggingarnefnd og stðan
í skólanefnd frá stofnun skólans
og til æviloka.
Vart mun Böðvar Magnússon
hafa órað fyrir því 1928, að 38
árum síðar mundu verða starf-
andi á Laugarvatni 5 skólar, þar
af 4 heimavistarskólar, og stað-
urinn þa teð langstærsta skóla-
setur í sveit á fslandi og enn í
örum vexti. — Böðvar Magnús-
son og kona hans, Ingunn Eyjólfs
dóttir, hafa vegna Laugarvatns
tryggt sér óafmáanlegan sess í
skólasögu landsins.
Böðvar Magnússon var eft.ir-
minnilegur persónuleiki og bar
af flestum mönnum á mann-
fundum fyrir glæsileika sakir.
Hann var höfðingi heim að
sækja, skemmtinn vel og fróður
ágætlega, einkum um allt, er
snerti sögu lands og þjóðar.
Ættrækinn var hann og trygg-
lyndur, svo að orð er á gert.
Engin tilviljun gat það talizt, að
á Böðvar hlóðust þýðingarmikil
trúnaðarstörf, er hann gegndi
fyrir sveit sína og hérað í marga
áratugi.
Ég undirritaður kynntist
Böðvari Magnússyni fyrst lítil-
lega sem nemandi í Héraðsskól-
anum á Laugarvatni fyrir rúm-
lega 20 árum. Síðar lágu leiðir
okkar aftur saman, er ég kom
að Laugarvatni sem kennari, en
þá tók Böðvar Magnússon og
fjölskylda hans mér með mik-
illi vinsemd og hlýju. — Sein-
ustu 7 ár Böðvars Magnússonar
átti ég sem skólastjóri samstarf
við hann vegna sætis þess, er
hann skipaði í skólanefnd Hér-
aðsskólans á Laugarvatni til
hinztu stundar, eins og áður var
vikið að. Böðvar Magnússon
unni Laugarvatni meira eh öðr-
um stöðum og vildi veg þess
sem mestan og þar með allra
þeirra stofnana, sem þar hafa
vaxið upp. Það er einlæg von
mín, að eldri og yngri skólar
Laugarvatns megi bera gæfu til
að starfa í þeim anda, sem sam-
boðinn er minningu Böðvars
Magnússonar, nefnilega með því
að vera menntasetur í þess orðs
beztu merkingu.
Fyrir hönd héraðsskólans sér-
staklega, alls starfsliðs hans og
nemenda, votta ég hinum látna
þakkir og virðingu. Hinni elsku-
legu eftirlifandi konu hans,
Ingunni Eyjólfsdóttur, börnum
þeirra og skylduliði öllu vottum
við djúpa samúð í sorg þeirra.
Benedikt Sigvaldason,
skólastjóri.
ÞAÐ hljóðnaði yfir Laugardal
er fréttin barzt, að sveitarhöfð-
inginn, Böðvar Magnússon, fyrr-
verandi hreppstjóri, væri látinn.
Fyrir utan skólana á Laugar-
vatni blöktu fánar í hálfa stöng
í haustgolunni og líkast var sem
hliðin fagra, fyrir ofan byggðina,
gréti. Löngum og annasömum
lífsdögum og farsælli ævi var
lokið.
Konungur dalsins, Böðvar
Magnússon er fallinn, en í vit-
und samferðafólksins heldur
hann áfram að lifa og hin mikil-
vægu störf hans í þágu sveitar
og alþjóðar, halda einnig áfram
að lifa, blómgast og bera ávöxt.
Skólarnir á Laugarvatni voru
óskabörn Böðvars og fyrir þá
fórnaði hann fjármunum og
kröftum en aldrei fékkst hann
til þess að svara því á hverjum
þeirra hann hefði mestar mætur,
enda var hlutlaust mat hans á
hlutunum, eitt af hans stóru að-
alsmerkjum.
Ég kynntist Böðvari fyrst þeg-
ar ég kom til Laugarvatns fyrir
17 árum. Höfðinglegur var hann
þá og ætíð, þegar hann gekk um
götur Laugarvatns, með gráa
hattinn og silfbúna stafinn, en
stafurinn mun hafa verið heiðurs
gjöf til hans fyrir dyggilega
unnin störf.
Ekki minnkaði höfðinglegt
yfirbragð Böðvars þar sem hann
fór, þegar við hlið hans var
eftirlifandi kona hans, Ingunn
Eyjólfsdóttir, tíguleg, með sitt
silfraða hár og bjarta enni.
Flestir myndu vilja eiga það
farsæla líf og þá miklu ham-
ingju, sem forsjónin bjó Böðvari
og Ingunni á löngum samvistar-
dögum. JVIesta lán þeirra hefur
sjálfsagt verið barnalánið. Tíu
dætur og óska sonur hafa um-
vafið þau ástúð og kærleika.
Böðvar var höfðingi sinnar
sveitar, stjórnaði með friðsemd
og góðvild og var ráðspakur,
enda munu margir hafa sótt til
hans holl ráð. Hann var félags-
lyndur maður og gætinn í dóm-
um. Það var hollt að ræða við
hann og sækja til h-ans föðurleg-
ar ráðleggingar i erfiðleikum og
vanda.
Böðvar var í skólanefnd Húí-
mæðraskóla Suðurlands um 14
ára skeið. Fyrir tveimur árum
sagði hann af sér því starfi,
vegna þess að hann treysti öðr-
um betur til þess að vinna að
framgangi nýju skólabyggingar-
innar, sem nú er að rísa upp, en
fyrir þeirri byggingu hafði hann
manna mestan áhuga. Það var
mikil eftirsjón að honum úr
skólanefndinni, fyrir það hv«
hann var ráðspakur og fram-
sýnn.
Þegar kennarabústaðurinn var
byggður við húsmæðraskólann
studdi Böðvar það málefni með
ráðum og dáð. Þegar verst gegndi
í sambandi við fjármál þeirrar
byggingar, kom Böðvar og af-
Framhald á bls. 21