Morgunblaðið - 17.12.1966, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 17. des. 1968
—Neyzlu vaf nsþörf
Framhald aí bls. 11.
mán. að komast að niðurstöðu
um það, að þeir gætu framleitt
slíka leiðslu tæknilega séð, sem
hetfði það þol, bæði þrýstings-
þol innan frá og eins þann styrk
leika til að verjast áföllum utan
frá, sem áskilið veir frá hendi
Yestmannaeyings. Verðið virtist
einnig, sem betur fer vera allt
annað og mun lægra, heldur en
frá hinu bandaríska fyrirtæki og
hygg ég það stafi fyrst og fremst
af því, að bandaríska fyrirtæk-
ið taldi það svo mikið verk, að
koma leiðslunni í heilu lagi hing
að upp til íslands og ganga frá
lagningu á henni. Það vill aft-
ur svo til, að hið danska fyrir-
tæki á mjög hentug skip til þess
ara hluta, þannig að það getur
skilað leiðslunni í þrennu lagi,
hverjum hluti 4% km. að lengd
og komið með hana í einu lagi
á skipi hingað til landsins og
eru samningar um það komnir
aiveg á lokastig. Virðist sem bet
ur fer ekkert geta komið í veg-
inn fyrir það lengur, að þefr
geti skilað leiðslunni /í júlí-mán
uði næsta sumar.
Sjáum fram á lausn málsins
Ég ætla ekkert að fara að orð
lengja um þörf Vestmannaey-
inga fyrir þessari framkvæmd.
Þetta mál hefur að sjálfsögðu
verið mikið rætt innanbæjar í
kaupstaðnum, nokkuð komið til
umræðu hér á Alþingi, bæði hjá
háttv. 4. þingm. Sunnlendinga
áðan og reyndar áður, en ég
bygg að öllum sé það ljóst, að
í dag er ekki hægt að reka einn
kaupstað af þessari stærð, 5 þús
manna kaupstað, án þess að það
sé fyrir hendi nægjanlgt neyzlu
vatn og það vatn, sem til iðnað-
ar þarf. Þetta hefur að vísu ver
ið gert fram að þassu í Vest-
marmaeyjum þó að við höfum
orðið kannske eitthvað að líða
fyrir það, þá hefur þó rekstur
bæjarfélagsins gengið með eðli-
legum hætti, íbúum fjölgar þar
ekki síður en annars staðar og
meira heldur en sumsstaðar ann
ars staðar utaii þéttbýlisins
héma við Faxaflóa, en þetta er
auðvitað það, sem koma verður
fyrir hina yngri kynslóð, og ég
vil segja, að við getum verið
mjög ánægð með það, sem
þarna búum, að við sjáum nú
loksins fram á það, að þetta
mál verður leyst að nokkru leyti
þegar á næsta sumri og endan-
leg lausn verður komin til þess
að gera fljótlega. Ég vil endur-
taka það, sem ég sagði hér áð-
an, að miðað við niðurstöður og
áætlanir Efnahagsstofnunarinn-
ar, tel ég að fyrirgreiðsla fjár-
veitingavaldsins í sambandi við
þetta verk, sé með eðlilegum
hætti, þar sem það liggur alveg
ljóst fyrir, að þessi framkvæmd
getur gengið með þeim hraða
og hluti hennar, sem ákveðið
var að vinna á næsta ári, er
hægt að framkvæma miðað við
þær áætlanir, sem gerðar hafa
verið og miðað við það sem
Vestmannaeyingar hafa á undan
fömum árum stefnt að.
ANGLI — SKYRTUR
COTTON - X og Respi Super Nylon
Fáanlegar í 14 stærðum frá nr. 34 til 47.
Margar gerðir og ermalcngdir.
Hvítar — Röndóttar — Mislitar.
ANGLI - ALLTAF
BÚK NÁTTIÍRUNNAR
Bók náttúrannar. Höf. Zacha-
rias Topelius. Þýð. Sr. Friðrik
Friðriksson, . útg. 108 bls. Stafa-
fell, Reykjavík 1966.
Konfirmasjonen. Höf. Dr. Bjarne
Hareide. Útg. Univerisitetsforlag
et, Osló, 1966.
Bók náttúrunnar, sú sem nú er
aftur fáanleg, ei mörgu eldra
fólki góður fornvmur frá æsku-
árum. Að henni standa tveir
snillingar og mannvinir, finnska
skáldið Zacharias Topelius, sá
sami sem er höfundur að „Sog-
um herlæknisins“, vel kunnur
lesandi mönnum hér á landi. En
þýðandinn er sr. Friðvik Frið-
riksson, sá þjóðkunni íslenzki
barnavinur, sem ekki þarf að
kynna fullorðnu fólki hér á
landi, en nauðsynlegt er að
kynna börnum og unglingum.
Gamla útgáfan mín er þriðja
útg. bókarinnar, frá 1921, en
fyrsta útgáfa kom út árið 1910,
en þá var bókin þegar orðin
kunn og komin í mörgum út-
gáfum í Finnlandi og Svíþjóð.
Bók náttúrunnar er ekki
kennslubók í þess orðs venju-
legu merkingu, heldur barnabók
í tvöföldum skilningi, það er
bók handa börnum til að lesa,
og bók handa fullorðnum til
lestrar fyrir börnin og til hjálp-
ar fyrir þá, sem börn eiga eða
með börnum starfa, svo að þeir
eigi auðveldara með að tala við
börnin um náttúruna. Það er
ekki þýðingarlítið að fá aðstoð
slíkra snillinga til þeirra hlut.a.
Nú mætti spyrja hvort þessi
bók eigi erindi til nútímabarna,
og reynslan sýnir að þau hlusta
afar vel þegar lesið er fyrir þau
úr bókinni, mátulega lengi við
þeirra hæfi. Sagan um Kaspar
litla, sem ekkert fékk að læra,
verður öllum börnum minnis-
stæð. Kæmi mér ekki á óvarí
þótt sú saga gæti læknað marg-
an litinn dreng af skólaleiða og
jafnvel af löngun til að skrópa.
Bókin er skrifuð út frá vin-
gjarnlegri afstöðu til náttúrunn
ar, og út frá „teleologisk.u" sjón-
armiði, eins og sagt myndi á
heimspekimáli, það er að segja,
gert er ráð fyrir því að tilgang-
ur sé í lífi náttúrunnar — og
mannanna. Hins vegar verður
sá tilgangur ekki útskýrður
nema að litlu leyti, því að um-
gerðin er ævintýraleg, þar sem
dýrin og fuglarnir segia sjálf
frá sér og sínum nánustu frænd-
um. Umhverfið er svo sem það
gerist í náttúru þeirrar Norður-
landa, sem áiföst eru meginiandi
Evropu og Asíu að austan. þótt
stundum sé sögusviðið í heitari
löndum. Þá eru einnig stuttar
sögur um eitt og annad óvenju-
legt í fari dýranna. Börnin skoða
svo að segja náttúruna í fylgd
með náttúrufróðum dýravinum,
sem kunna frá mörgu að segja.
Nýja útgáfan er í stærra broti
en sú gamla, letrið er stórt og
skýrt, myndirnar eru þær sömu,
en stækkaðar. Ljóð og vísur um
dýrin eru eins og í fyrri út-
gáfunum, og formáli sr. Friðriks,
sem var í fyrstu útgáfunm, en
vantaði í þá þriðju er í nýju út-
gáfunni, og er það mikiíl kost-
ur. Þá fylgir einnig skýring um
þessa síðustu útgáfu eftir Haraid
Sigurðsson. Bókin er í fallegu
grænu bandi ‘ með teikningmn
utan á og bókarheiti smekklega
prentuðu með gylltu letri.
Ástæða er að ætla að bókin
hljóti ágætar viðtökur og að
mörg börn hafi af henni mikið
gagn og yndi.
o O o
Friðrik Friðriksson.
Konfirmasjonen, það er ferm-
ingin, ber að vísu heiti, sem
gæti bent til þess að um væri
að ræða bók handa stálpuðum
börnum eða ungmennum, en svo
er ekki, heldur er hér á ferð
veigamikið vísindarit um ferm-
inguna og afdrif hennar á sið-
bótaröldinni. Fullur titill er:
Konfrimasjonen í reformasjons-
tiden, og innihaldið er síðan af-
markað með þessum orðum: En
undersökelse av den lutherske
konfirmasjon í Tyskland 1520—
1585. Var þetta verk varið við
doktorspróf við Uppsalaháskóla
sl. haust. Fylgir í bókinni vís-
indalegt „apparat" með mörgum
tilvísunum í verk margra
fremstu manna siðbótaraldar.
Meginverkefni verksins er
sem hér segir:
1. Kaþólsk freming og lúthersk
gagnrýni á tímanum 1520—
1530.
2. Þróun fermingarfræðslu og
prófunar fyrir kveldmáltíð á
sama tímabilL Ræðir þar um
unglingafræðslu miðalda,
fræðsluhugmyndir Erasmusar
frá Rotterdam, endurnýjun
Lúthers á ungmennafræðsi-
unni, framkvæmdir Bugen-
hagens á fræðslusviðinu og
mörg önnur atriði í samibandi
við fermingu og kveldmáltíð.
3. Fyrsta tilhögun fermingar
meðal lútheskra á tímabilinu
1530—1540 og rökræður nm
þessa tilhögun. Sá hluti skipt
ist í marga liði. Þar ræðir
um upphaf að fermingartii-
högun Bucers, um ferming-
una sem sakramentala athöfa
fyrstu framkvæmdir lút-
herskrar fermingar, um róm-
versk—kaþólska fermingu og
meðferð fermingarmála á
Trident-kirkjuþinginu árið
1547 og þær rökræður, sem á
eftir fylgdu o.fl.
4. Mótun fermingarinnar í raun
hæfum kirkjulegum fram-
kvæmdum eftir 155(2. Ræðir
þar um þróun lútherskrar
fermingar á siðbótaröldinni
og útbreiðslu hennar í ýms-
um ríkjum og borgum Þýzka
lands, sem var þó engan veg-
inn almenn eða regluleg á
þessum tíma, þar sem ferm-
ing varðveittist í sumum, ea
var lögð niður í öðrum. Höf-
undur lýsir þróuninni fram
til 1585 og tekur verkið því
hvqrki til rétttrúnaðar né
píetisma að ráði.
Mjög er til verksins vandað,
og því lýkur á samanþjáppaðri
UNDRATAFLAN „MALO“ - JOLAGJÖF BARNSINS
MALO teiknitaflan er furðuverk nútímans. Msð fingurnögl einni saman er hægt að gera fullkomna litmynd, sem síðan má þurrka út með
fáeinum handtökum og endurtaka ótal sinnurn. Smitar ekki og því sérlega hentug fyrir rúmliggjandi börn. Gjöf, sem bæði gleður og
þroskar. — Skoðið Malo-töfluna, áður en þér ákveðið jólagjöfina. — Fæst í Fáfni og Tómstundabúðinni.