Morgunblaðið - 17.12.1966, Blaðsíða 16

16
MORCUNBLAÐIÐ
Laugardagur 17. des. 1966
— Togararnir
Framhald af bls. 15
lestir, 181 skip, eru að meðal-
stærð eins og fyrsti nýi togari
íslendinga, eða um 230 smálest-
ir. Þótt þau stúndi sdldveiði hér
um bil 7 mánuði á ári, má gera
ráð fyrir, að þau verði allflest
gerð út á þorskveiði 3-4 mán. á
ári.
Skakkar ályktanir.
IÞegar þessar staðreyndir
liggja fyrir, má það furðulegt
heita, að mönnum defcti í hug að
bjarga fiskleysi togaranna með
því að hleypa þeim lengra inn í
landhelgina, þar sem allur þessi
bátafloti verður óhjákvæmilega
að fiska. Staðhæfingar lun það,
að togararnir hafi ekki víðáttu-
mikil fiskimið innan landhelginn
ar eru út í hött, og verða menn,
sem því halda fram að neita að
trúa sínum eigin augum. Ef þeir
hinsvegar halda þvi fram, að
þessi svæði hafi lítla þýðingu,
sem fiskimið, ætti að nægja að
benda á, að þegar fiskveiðideil-
KARLftSAAINASKÖEt
unni við Breta l»uk árið 1981,
lofuðu þeir að virða 12 sjóm. land
helgi, miðað við ákveðnar grunn
línur, gegn því að fá í þrjú ár að
fiska á ákveðnum svæðum inn-
an 12 mílnanna. f>á voru æði
margir, sem töldu þessa tilslök-
un af okkar hálfu mjög alvarlega
vegna hinnar miklu þýðingar
þessara svæða sem fiskmiða.
Það var rétt að þau höfðu mikla
þýðingu, enda þekktu Bretar vel
fiskimiðin við ísland. Öll þessi
svæði eru opin fyrir íslenzkum
togveiðiskipum í dag.
Grein Sigurjóns Einarssonar.
Sigurjón Einarsson skipstjóri,
ritar í Morgunblaðið 29. nóv. sl.
og gerir að umtalsefni sjónvarps
viðtal við mig og Tryggva Ófeigs
son, útgerðarmann. Grein þessi
er furðuverk af hendi Sigurjóns,
því hann hefur margt rétt og vel
skrifað um mál sjómanna og
sjómennsku, en grein þessi er
full af rangfærslum og rökleysu.
Hann leiðir hjá sér að hugsa
nokkuð um það hvar þessi 7-800
fiskiskip eigi að vera eða hvað
þau eigi að gera. Bara burt með
netin að manni skilst, og láta
þessa 20 togara hafa það, sem
af þeim var tekið með útfærslu
landhelginnar, og svo virðist að
þeir hafi átt „prívat", enda verið
byggðir til að vera tjóðraðír þar.
Þó virðist það renna upp fyrir
honum öðru hvoru, að togveiði
Og önnur veiðarfæri fari ekki
saman, en þetta virðist honum
ekki gera tiL Ef togurunum er
hleypt inn fyrir, munu þeir
bjarga sér og frystihúsunum, og
þó ekki drepa gotfiskinn. Ein-
föld lausn að tarna.
Hvað mörgum frystihúsum
mundu togararnir annars bjarga,
þó þeir lönduðu hérlendis, sem
er vafasamt? Er ekki hámarkið
2-3 hús í Reykjavík, 1 í Hafnar-
firði, 1 á Akranesi og 1 á Akur-
eyri? Hvað um öll hin?
Sigurjón talar mikið um
„gams“, og óhóflegt magn, sem
drepið sé með netum. Að því er
snertir magnið ætti Sigurjón að
láta svo lítið að kynna sér að-
gengilegar opinberar skýrslur,
sem mundu sanna honum hið
gagnstæða. Hann hneyklast yfir
slæmu bragði af skreið, að hans
smekk og karmski mínum og
fleiri. Sé ég þó ekki þörf á
því orðbragði sem hann notar
um það, ef við fáum sambærilegt
verð fyrir. þann fisk og hinn sem
okkur þykir gómsætari. Fyndist
mér álíka ástæðulaust hvort
heldur væri af svörtum Afríku
manni eða hvítum ítala að gera
mikið veður út úr því þótt við
étum kæsta skötu, hákarl eða
hangikjöt, þótt þeir hafi ekki
vanist slíku góðgæti.
Annað slagið virðist rofa til
fyrir Sigurjóni og hann virðist
skilja hættu af ofveiði en betra
hefði verið að hann og fleiri
hefðu skilið það fyrr, t.d. á ár-
unum milli 1930 og 1940. Þau
ár var ég á togara og varð vitni
að því, sem gerðist á Miðvik-
unum og víða anars staðar. Sá
misskilningur virðist einnig allt-
of ráðandi, að fiskurinn kæmi
frá landinu þótt ekki væri nema
3ja sjóm. landhelgL Sigurjón,
Þorsteinn Arnalds og þó nokkrir
aðrir virðast haldnir sama mis-
skilningi, er þeir hugsa sér að
bjarga togurunum með því að
senda þá inn í bátaflotann enn
þá lengra en nú er gert.
Þó vita þeir það, að jafnvel
af þeim góða fiski, sem sagt er
að togararnir komi með, hefir
þeim aldrei nægt minna en það
sem kallað er uppgrip til þess
að þeir gætu borið sig, samanber
það, sem Loftur segir um 1924
og hin gjöfulu Halamið. Áfram
mætti minnast á Grænland og
Nýfundnalandsmið.
Að því er gæði togarafisksins
snertir samanborið við bátafisk
inn, væri fróðlegt að fá álit
reykvískra húsmæðra um reynslu
þeirra af togaraýsunnL
Skipulagning veiðanna.
Þegar áðurnefnt samkomulag
var gert við Breta um veigi inn
an 12 mílna fiskveiðilandhelg-
innar um þriggja ára tímabil,
kom náttúrulega ekki til mála
annað, en að íslenzkir togarar
hefðu sama rétt umrætt tíma-
biL en jafnframt var um það
talað, að þegar því tímabili lyki
þyrfti að taka til gaumgæfilegrar
athugunar, hvort leyfa skyldi ís-
lenzkum togurum að veiða þar
áfram. Um '’það ætti málið að
snúast nú. Samkvæmt þeim rök
um sem að framan eru skráð
ætti ekki að leyfa þeim að vera
þar lengur. Hinn stóri fiskiskipa
floti er veiðir með öðrum veiðar
færum, sem ekkí fara saman
með botnvörpum, þarfnast 12
milna landhelginnar allrar og
getur nýtt hana eins og liún
þolir.
Við takmörkum svæði og á-
kveðum bátastærð til dragnóta
veiða, og að nokkru leýti til
humarveiða. Á sama hátt þyrfti
kannski ekki að vera rangt, þótt
smærri bátum væri leyfð tog-
veiði á ákveðnum svæðum og
tímum innan 12 mílna landlielg
innar, og mundi það alls ekki
réttlæta að leyfa 600—1000 tonna
togurum veiðar á sömu svæðum.
£g tek enn það sígilda dæmi
og öllum auðskiljanlega, að á
ákveðið afgirt landssvæði er til-
ganglaust að setja meiri búpen-
ing en það fæðir. Vilji bóndinn
fjölga, verður hann að leita bú-
smalanum viðurværis utan girð
ingar. Gefur þá auga leið að
hann færi ekki fyrst á hin fjar-
lægari beitilönd með hinn veik-
byggðasta hluta fjársins.
Láta má einn njóta sannmælis
án þess að lastmæla annan segir
einhversstaðar. Eins er það, að
þótt togararnir eigi engan rétt
til að veiða í landhelgi a.m.k,
umfram það sem nú er, vegna
þess að það mundi ekkert bjarga
rétti þeirra en valda margskonar
tjóni bæði beinu og óbeinu og
hjá þeim sem þar eru fyrir og
rök hafa verið leidd að hér að
framan. Þetta þýðir ekki að bæði
ég og aðrir sem líta eins á málin
skilji ekki að togaraútgerðin og
þeim dugmiklu athafnamönnum
sem að henni standa, sé vandi
búinn, en við þeim vanda verður
að snúast á réttan hátt. Meiri
opnun er ekki lausnin.
Sigurjón Einarsson endar grein
sina með að minnast á Guðrrtund
Jörundsson og framtak hans f
sambandi við togarann Narfa,
sem nú þegar hefur skilað já-
kvæðum árangrL Orðrétt segir
Sigurjón og virðist hafa fundið
það eina ljós, sem sjáanlegt er
í dag í „svartnætti togaraútgerð
arinnar":
„En hún (togaraútgerðin) þarf
að fá það sama svigrúm og við
Tryggvi höfðum, er við stýrð-
um togurunum á manndómsár-
um okkar“.
Vegna þes að Sigurjón segir
þessi niðurlagsorð í sambandi við
þessa tvo framkvæmdamenn vil
ég skilja þau þannig, að þeim
sem vildu fylgja eftir hinni hrað
fara þróun, verði gert kleift að
afla sér skips eða skipa af nýj-
ustu gerð með fyllstu sjálfvirkni.
iHafi hann átt við þetta, er ég
honum sammála og teldi rétt að
stutt sé vel við bakið á slíkum
tilraunum, svo togaraútgerðin
verði þess megnug að vera út-
vörður íslenzks sjávarútvegs eins
og ég tel að hennar hlutverk
hafi ávallt átt að vera.
IUercedes Benz 220 S 1960
til sölu með tækifærisverði. — Bíllinn er í fyrsta
flokks lagi og útliti. — Upplýsingar í síma 31412.
■I„ ——1
og ferðagamon
eftlr Björgúlf Ólofsson lækni er þrnngið
æskufjöri og ferðngtunni d kverri bfnisíðn
RITDÓMAR;
BJÖRGÚLFUR ÓLAFSSON LÆKNIR
ÆSKUFJÖR og
FERÐAGAMAN
ENDURMINNINGAR
„Það getur nærri að maður, sem svo
langa sögu hefur lifað sem Björgúlfur
læknir hafi frá ýmsu að segja, ekki sízt
höfundur með jafn-ótvíræðri ritgáfu og
ritgleði og hann“. „Gamansemi af þessu
tagi er annað stíleinkenni Björgúlfs sem
hvarvetna yljar frásögu hans, og gerir
þætti hans skemmtilegri en hliðstæð efni
yrðu í höndum ólagnari höfundar“.
Ó. J. Alþ.bL 23/ 11 1966.
„Björgúlfur Ólafsson læknir mun vera
einbver víðförlasti íslendingur, sem nú er
uppi“ H. S. Þjóðv. 15. des.
„. , . þessar æviminningar hans eru
mjög frábrugðnar öðrum þeim aragrúa
slíkra bóka, sem út hafa komið á íslenzku
og rekja oft og tíðum ýmis smáatvik,
sem fáa skipta nema höfundinn sjálfan".
„Það sem gefur henni þó mest gildi er
það, að hún er ekki aðeins skemmtilest-
ur heldur skilmerkileg þjóðlífslýsing frá
þeim tíma, sem nú er að verða jafnfjar-
lægur og miðaldirnar. Mun því oft á
komandi árum og öldum verða til hennar
vitnað, sem merkilegrar heimildar um
aldamótaskeiðið“.
P.V.G. Kolka, Mbl. 25/11 1966.
Upplagið ei senn ú þrotum
Tryggið yður eintuk