Morgunblaðið - 03.06.1967, Síða 17

Laagardagur S. i&ei MW_MEÐ UNCU FOLKi_____ --»k . ■■-r"'
Um háskólanám og stúdentapdlitík
Mörg verkefni
bíða úrlausnar
segir Björn
Bjarnason
formaður SHÍ
<
1 APRÍL. sl. var Björn Bjarna-
son kjörinn form. Stúdentaráðs
Háskóla Islands. Tíðindamaður
síðunnar gekk á fund Bjöms og
lagði fyrir hann nokkrar spurn-
ingar varðandi SHÍ.
„BR ekkii nétt, að á síðasta ári
hafi orðið miklar breytingar á
skipulagi félagsstarfsemi stúd-
enta við Háskóla íslands?“
„Jú. það er rétt. í felbrúar-
mánuði 1966 voru samþykkt ný
4ög fyrir Stúdemtaráð Háskóla
íslandis, er fólu það í sér, að í
wáðinu var fjöigað úr 9 ráðslið-
im í 22 og tékið upp nýtt feosn-
íngakerfi, þannig að hver deild
innan háskólans feýs sér fulltrúa
I Stúdentaráð. Fjórar stærstu
deildirnar, Heimspefeideild, Laga
deild, Læknadeild og Viðskipta-
fræðideild kjósa 4 fulltr. í ráðið,
én þrjár hinar minni, Guðfræðii-
'dieild, Verkfræðideild.og Tann-
ilæfenadeild kjósa tvo fulltrúa
"hver. Fulltrúar eru kosnir tiJ
tveggja ára setu 1 ráðinu, þann-
4g að á ári hverju eru feosnir 11
menn þ. e. helmingur ráðsliða.
IBtúdentaráð skiptir sér síðan á
Ifyrsta fundi sínuim ár hvert í
tfjórar fastanefndir. Formenn
Ifastanefnda eiga sæti í stjórn
tStúdentaráðs, en formaður ráðs-
Itns, er kjörinn sérstaklega.
ÍFastanefndirnar fjórar eru
Ihagsmunanefnid, utanríkisnefnd,
ttnenntamálanefnd og fjárhags-
mefnd“.
„En hivað um starfsvettvang
trláðsins, er hann hinn sami og
láður?“
• „Nei, við breytinguna þrengdist
irtarfsvettvanguirinn. Áður fyrr
Ihafði Stúdentaráð á sinni fcönnu
jiafnt hagsmunabaráttu stúdenta
sem og almennt félagslíf þeirra.
En við lagabreytinguna í febr.
1966 var starfsvettvangur Stúd-
entaráðs þrengdur þannig að
undir ráðið heyra nú mál er
varða hagsmuni stúdenta. Stúd-
entaráð hefur umsjón með
Irekstri fyrirtækja stúdenta og
annast samskipti við erlend
stúdentasamtök. Haustið 1966
voru félagsmálin falin Stúdenta-
Mélagi Háskóla Islands, sem þá
var endurreist.
Störf ráðsins sjáMs hafa orðið
Þyngri í vöfurn en áður, þar sem
tfjölgun ráðsliða hefur haft það
í för með sér, að fundir í ráð-
inu eru efeki haldnir nema einu
Isinni í mánuði, þann tíma sem
tkennsla fer fram í háskólanum.
Btjórn og nefndir starfa hins
tvegar jaifnt vetur sem sumar, og
fjalla um sína málaflokka. Til-
logur nefnda og stjórnar eru síð-
an lagðar fyrir Stúdentaráðið í
ttieild, þar sem teknar eru loka-
íáfevarðanir. f þau tvö skipti,
sem kosið hefur verið samkv.
reglum hinna nýju laga, hefur
Yerið sjálfkjörið til ráðsins.
Einnig hefur stjórn ráðsins og
Iformaður verið sjálfkjörinn í
(þessi tvö skipti. Enda miðaðist
llagabreytingin að því, að í
(Stúdentaráði skapaðist vettvang
(ur umræðna um hagsmunamál
stúdenta en ekki deilna um
feeisarans skegg, og er óhætt að
fullyrða, að það sem af er hefur
þeim tiígangi verið náð. Stúd-
entaráð hefur staðið nær ein-
Ihuga að öllum sínum ályktun-
um hingað til“.
„Hvaða mál voru efst á baugi
ihjá Stúdentaráði á sl. ári?“
„Fyrri hluta síðasta árs var
imikið rætt um hin nýju lög um
námslán og námsstyrki, er sam-
þykkt voru á Alþingi nú í vor.
IStúdentaráð tófe lagafrumvarpið
‘til athugunar og var það ítart-
lega rætt í hagsmunanefnd þess,
stjórn og síðan að lokum í ráð-
inu sjálfu. Stúdentaráð gerði
nokkrar breytingartillögur við
lagafrumvarpið, sem lagðar voru
fyrir menntamálanefnd Alþingis
*og voru þær nær allar teknar til
greina við afgreiðislu frumvarps-
ins á Alþingi. Jafnframt lýsti
ráðið ánægju sinni yfir þeirri
aukningu á námslánum, sem í
ífrumvarpinu fólst. Eitt aif þeim
Björn Bjarnason
m'álum, sem Stúdentaráð hefur
‘barizt fyrir, er það, að stúdent-
ar fái meirihluta í stjórn stúd-
entagarðanna. Ráðið bar tillögur
Iþess efnis undir Háskólaráð og
Imenntamálaráðherra. í þessum
viSræðum komu fram hugmynd-
ir um að stofna bæri við Há-
skóla fslands stofnun, er annað-
ist félagsaðstöðu stúdenta og
Tæki fyrirtæki þeirra. Koim að
því, að refctor háskólans bauð
hingað til lands í desember sl.
Kristian Ottosen, sein er fram-
■kvæmdastjóri Studentsamskipn-
áden í O-slo, en það er stofnun
ér rekur stúdentagarða við há-
skólann í Oslo, útgiáfufyrirtæki,
verzlanir, ferðaskrifstofu og önn
ur fyrirtæki stúdenta. Kristian
Ottosen hélt hér fyrirlestur á
hringborðsráðstefnu er Stúdenta
ráð gekfcst fyrir, en eftir heim-
sókn hans hófst Stúdentaráð
ihanda við að undirbúa að
■sett yrðu lög hér á landi er
gerðu ráð fyrir því að við
Háskóla íslands væri stúdenta-
stofnun eða félagsstofnun stúd-
enta er nyti stuðnings háskól-
ans, ríkisvaldisins og árlegra
greiðslna frá stúdentum, en
stofnun þessi annaðist rekstur
stúdentagarða gengist fyrir bygg
ingu nýrra stúdentagarða, ræki
bóksölu stúdenta, ferðaþjónustu
tetúdenta og aflaði fjár til bygg-
'ingar félagsbeimilis stúdenta. Er
istúdentaráð hafði vandlega und-
irbúið tillögur sínar, voru þær
lagðar fyrir Háskólaráð, en náð-
ið hefur ekki enn lokið af-
greiðslu sinni á þeim. Hvort fé-
Jagisstoifnuin stúdenta kemst á
<fót eða ekki byggist fyrst og
fremsit á skilningi stjórnarvalda
og einkum Alþingis, en vonandi
tekur það tillögur okkar til um-
næðu að lokum. Einnig hefur
verið mikið rætt um, á hvern
hátt samstarfi Stúdentaráðs og
Samband íslenzkra stúdenta er-
lendis (SÍSE) verði bezt háttað
í framtíðinni. Á síðasta ári flutti
SÍSE skrifstafu sína í húsnæði
Stúdentaráðs í Háskóla íslands
og bætti sambandið með því
mjög starfsaðstöðu sína. Stofn-
aðar hafa verið sameiginlegar
nefndir á vegum Stúdentaráðs
og samibandísins, sem eiga að
sinna sameiginleguim málum og
í sept. nk. er ráðgert að halda
stúdentaþing, sem sótt verður
bæði af stúdentum er nerna við
Hásfeóla íslands og eins stúdent-
um íslenzkum, er nema erlendis.
Um frefeara samstarf þessara að-
ila í fraimtíðinni er erfitt að spá
nú en á Stúdentaþinginu í sept.
verður væntanlega gerð ályktun
um það mál“.
„Stúdentaráð sinnir einnig
störfum á sviði menntamála, er
efeki svo?“
„Jú. Samkvæmt hinum nýju
lögum um Stúdentaráð er starf-
andi innan ráðsins menntamála-
nefnd. Því mtður hefur starfs á
sviði menntaamála á vegum stúd-
enta mjög Ktið gætt og var því
á síðasta éri raunverulega verið
®ð vinna brautryðjendastarf í
m'enntamálanefnd. Nefndin kann
aði á hvern hátt hentugast væri
að skapa grundvöll starfs síns
og kom þar á meðal fram með
þá hugmynd, að efna til víð-
tækrar könnunar á meðal stúd-
enta um nám þeirra og aðstöðu.
Xfr þessari feönnun varð þó ekki
•að þessu sinni en væntanlega
verður haldið áfram að undir-
búa og framkrvæma hana. Stúd-
entaráð gefur út Stúdientaband-
bók, en í henni eru upplýsingar
Hxm nám og námsefni við Há-
skóla íslands, svo og um nám við
’erlenda háskóla. Útgáfa stúd-
entabandbókar hefur verið nokk-
uð óregluleg, en ætlunin er að
’láta hana fcoma út annað hvort
'ár og vanda efni hennar og þær
úpplýsingar sem í henni eru sem
biest. Þá gengst Stúdentaráð
’ásamt S.f.S.E. ár hvert fyrir
’námskynningum og á þessu vori
Voru þær með nýju sniði og
þóttu takast mjög vel. Fóru fram
'námskynningar hér í Reykjavík,
á Laugarvatni og á Akureyrd og
Var undirbúningur þeirra mjög
góður og árangurinn eftir því.
’AUs munu um 1900 mennta-
’skólanemar hafa sótt kynningar
þessar. f þessu sambandi má
líka geta þess að á sl. hausti tók
’Stúdentaráð upp þá nýbreytni
að eldri nemendur í deildum há-
skólans önnuðust kynningu á
námsefni sínu fyrir nýstúdenta.
' „Hver eru helztu framtíðar-
Venfeefni Stúdentaráðs?“
1 „Meginverkefni ofekar hlýtur
að sjálfsögðu að vera það að
koma tillögum okkar um félags-
istofnun stúdenta heilum í höfn.
Þar verðum við að treysta á vel-
vilja stjórnvalda og Alþingis,
einnig er stuðningur og skilning-
ur almennings á þessu baráttu-
máli okkar mjög mikilvægur.
Við væntum þess að félagsstofn-
un stúdenta verði það afl, sem
nægir til þess að tnaustur grunn-
ur skapist fyrir framtíðanfélags-
•aðstöðu háskólastúdenta. En í
tillögum okkar gerum við m. a.
ráð fyrir því, að sérhver stúdent
greiði árlega 500 kr. til félags-
stofnunaninnar, sem síðan ráð-
stafi fénu í þágu stúdentana.
Möng verkefni bíða óleyst, svo
sem bygging stúdentagarða, fé-
lagsheimilis stúdenta, hjóna-
garðs, svo að ekki sé talað um
barnaheimili stúdenta og þannig
mætti lengi telja. Þá munum
við leggja mikla áberzlu á að
framtíðarstarf Stúdentanáðs og
S.f.S.E. verði tryggt og komið á
öruggan grundvöll“.
Cegn öfgastefnum
Næst hittum við að máli nú-
verandi form. Vöku, Friðrik
Sófusson stud. jur. og röbbuðum
hér lítillega um háskólapólitík-
ina.
— Hvenær var Vaka stofnuð
Friðrik, og hver var megintil-
gangurinn með stofnun félags-
ins?
— Vaka var stofnuð árið
1934 fyrir forgöngu allmargra
lýðræðissinnaðra stúdenta við
Háskóla íslands. Á þessum árum
óðu uppi innan veggja skólans
tvær öfgahreyfingar, annars
vegar þjóðernissinnar og hins
vegar kommúnistar. Menn gengu
um í einkfennisbúningum og við
handalögmálumi lá á göngum.
— Þetta ástand var m.a. ein meg
inástæðan fyrir stofnun Vöku,
eins og segir í stefnuskrá félags
ins, að tilgangur þess sé m.a.
,,að vinna gegn hverskonar
áhrifum hyltingasinnaðra ofbeld
is- og öfgastefna á sviði félags-
mála. Önnur meginatriði stefnu
skrár félagsins eru: „að vinna
að eflingu og útibreiðslu lýðræð
is og lýðræðishugsjóna. Að efla
samtök stúdenta til sameigin-
legs átaks til þess að koma fram
þeim málum, sem horfa stúdent
um og íslenzku þjóðinni til
heilla“.
— Hvernig er umhorfs nú í
pólitík og félagsmálum háskóla-
stúdenta?
— Eftir lagahreytingar, sem
gerðar voru árið 1966, færðist
nýtt líf í félagsmál háskólastú-
denta. Stúdentafélag Háskóla ís
lands var þá endurreist, og er nú
kosið listakosningu við stjórnar-
kjör félagsins. Sl. haust voru
Friðrik Sófusson
bornir fram tveir listar, A-listi
Vöku félags lýðræðissinnaðra
stúdenta og B-listi sameinaðra
vinstri manna, sem vann auman
sigur með 19 atkv. meirihluta,
og hafa vinstri menn því slitið
barnsskóm S.F.H.f. í vetur. —
Vaka heldur eitt pólitísku félag
anna uppi þróttmiklu starfi,
blaðaútgáfu, fundahöldum og í
vetur var haldin þjóðmálaráð-
stefna á vegum félagsins þar sem
ályktað var um hina ýmsu þætti
þjóðmála, ályktanir þessar hafa
birzt opinberlega.
— Hvað skilur háskólapólitík
ina einkum frá hinni almennu
þjóðmálapólitik?
— í Háskólanum skiptist
fylgi félaganna ekki efti? hrein-
um flokkssjónarmiðum, heldur
ýmsum innanskólasjónarmiðum
og sérskoðunum stúdenta á ýms
um málum. f Háskólanum þekkj
ast flestir, og verður baráttan
því oft persónulegri og illskeytt
ari, en þrátt fyrir það er
skemmtilegur blær yfir henni
og andstæðingar erfa sjaldan
ummæli hver um annan og sam-
einast jafnan í bróðerni um þau
mál, sem ágreiningslaust eru
hagsmunir stúdenta allral
Námið verður stytt
VTÐ spjöllum örstutt við Reyni
T. Geirsson, sem stundar nám
á fyrsta ári í læknisfræði:
— Hve margir voru á fyrsta
ári í læknisfræði nú í vetur?
— Um það bil 70 stúdentar
hófu læknanám í haust. í vefja-
fræðiprófið, sem er annað
tveggja forprófa, fóru 56 stúdent
ar. Hinsvegar gengust 90 nem-
endur undir próf í efnafræði, en
þar eru auk læknanemanna
stúdentar, sem lesa undir B.A.-
próf og tannlæknisfræði. Þetta
var fjölmennasta próf, sem hald-
ið hefur verið í skólanum til
þessa.
— Er nám í háskóla mjög frá
brugðið námi í menntaskóla?
— Já, vissulega. Kennslu-
stundir eru aðeins 2—3 á dag
í stað 6 í menntaskóla. Aðhald
nemenda er minna. Stúdentum
er ekki skylt að sækja tímana.
Þeir eru frjálsari og óþvingaðri.
Mér fellur þetta persónulega
mjög vel. Það er mán skoðun,
að þetta fyrirkomulag kenni
mönnum að vinna sjálfstætt.
— Nám í læknadeild er talið
langt og strembið. Eru breyting
ar í aðsigi?
— Alm-ennt læknanám er 7—
8 ára nám. Meiningin er að
stytta námið um 1—2 ár og
vinna nokkrir ágætir læknar að
því að endurskipuleggja námið
með hliðsjón af styttingunni.
Ég held, að óhætt sé að fullyrða
að læknanemar bindi miklar
vonir við þessa fyrirhuguðu
breytingu og séu henni almennt
hlynntir.
— Eru engin vandræði með
húsrými fyrir jafn stóran hóp
og var á fyrsta ári læknanámi
nú í vetur?
— Satt að segja háir húsnæð-
isskortur kennslu í háskólanum
mjög mikið, þótt aðstaða sé
ágæt í sumum deildum. Þetta
vandamál vex með hverju ári.
Það er ekki óþekkt fyrirhæri
í skólanum, að stúdentar þurfi
að sitja á stigapöllum eða standa
vinstri manna, sem vann nauman
Þetta mun þó ekki vera eins
slæmt og víða erlendis. Mér er
sagt, að á Ceylon séu fyrirlestr-
Reynir T. Geirsson
ar í sumum greinum haldnir &
iþróttaleikvöngum úti undir
beru lofti. Það er þessvegna
kannske ekkert skrýtið, þótt mað
ur gefi Melavellinum hinum
megin Suðurgötunnar stundum
hornauga.