Morgunblaðið - 15.07.1967, Qupperneq 24
24
MORGL’NBi.AÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. JÚLÍ ÍÍXW
^Jjtjornu
óLipiÉ
EFTIR
KRISTMANN
GUÐMUNDSSON
styrk. Við höfum enn ekki náð
fullum þroska sem menn, en er-
um þó laus við þá skugga sem
valda kvöl og harmi. Þið nefnið
þá ýmsum nöfnum, en eitt
þeirra nægir: sjálfselska. Lög-
mál tilverunnar er þannig vax-
ið, að því meira sem þú girnist,
því minna færðu, en er þú ósk-
ar þér einskis framar, þá veitist
þér allt.“
Ómar Holt gat ekki varizt
brosi. „Ekki er nú von að vel
fari fyrir okkur Jarðarmönnum,
úr því að svona er i pottinn bú-
ið,“ sagði hann.
„Hvað bíður síns tíma. Þið eig
ið eftir að fullorðnast — við
höfum líka verið ung og heimsk
og ófarsæl." Þau litu hvort á ann
að, og enn vakti ljóminn af feg-
urð þeirra og hamin-gju angur-
værð í brjósti hans.
„Eruð þið eina þjóðin á hnett-
inum?“ spurði hann eftir stutta
þögn.
„Já. En fuglarnir okkar, sem
frjóvga blómin, eru líka skyni
gæddir. Það er söngur þeirra
sem skapar þessa tónlist, er þú
heyrir allt um kring.“ Hún gaf
frá sér lágt blísturshljóð, og nær
samstundis komu nokkrir fugl-
ar fljúgandi. Þeir voru á stærð
við kólibría, og glitruðu í sól-
skininu eins og ópalar. Dálitla
stund voru þeir kyrrir í loftinu,
og frá þeim bárust glaðir, sam-
ræmdir tónar, er minntu íslend-
inginn á leik kátra barna.
„Þeir tilheyra annarri þróun
en við,“ sagði húsbóndinn, „en
eru góðir vinir okkar og starfa
með okkur að viðhaldi gróðurs-
ins.“
„Vinnið þið með höndum ykk-
ar?“ spurði Ómar.
„Nei, aðeins með huganum.
Með honum einum gætum við
fært þessi fjöll úr stað, ef við
vildum. Þannig sköpum við líka
húsin okkar og þá hluti sem við
þörfnumst, til dæmis flugförin.
Það eru engar vélar í þeim; við
hefjum þau á loft og hreifum
þau með hugaraflinu einu sam-
an. Reyndar notum við þau
næsta lítið til ferðalaga, nú orð-
ið, við svífum bara sjálf. En það
er gott að grípa til þeirra, þegar
gestir koma til okkar.“
Ómar laut höfði. „Eigið þið
engin börn?“ spurði hann feimn
islega.
Bros þeirra voru fegri en orð
fá lýst, og nú brostu þau bæði.
„Börnin okkar fæðast fullvaxta.
Þau eru huggetin og hugborin.
Og þau koma ávallt tvö í senn,
því að á þessari jarðstjörnu eru
eingöngu tvíburasálir, en það eru
menn og konur sem hafa verið
sköpuð hvort fyrir annað á
morgni lífsins og skilja aldrei
framar, eftir að þau hafa mætzt
hér. Þess vegna ríkir fullkom-
in hamingja og friður okkar á
meðal, og því þráum við heitast
af öllu að gefa öðrum hlutdeild
í sælu okkar.“
„Gott eigið þið,“ sagði íslend-
ingurinn lágróma.
Húsmóðirin fagra brosti við
honum og mælti: „Lát huggast,
bróðir, þetta bíður einnig þín
úti í framtíðinni. Og þú getur
flýtt fyrir því, á þann hátt að
vinna nytsöm sörf í þágu ann-
ara.“
Litlu síðar stóðu þau á fætur
og spurðu, hvort hann vild:
gera þeim þá gleði að fara með
þeim til guðsþjónustu, er halda
skyldi uppi á fjallinu. „Félagar
þínir munu einnig koma þangað,
þeir er þess ós-ka, ásamt fólk-
inu hérna í grenndinni.“
Þau stigu inn í flugfarið og
settust þar á hægindi. Andart3k:
síðar lyftist það upp af þakinu
og leið hægt yfir borgina, í átt
til fjallsins. Ómar sá að mörg
önnur flugför héldu sömu leið,
en einnig fjöldi af nöktum mann
eskjum, er svifu um loftið tvær
og tvær saman.
Undir hvítum klettastöllum
hæsta tindsins var allstór, grasi
vaxin flöt, umgirt lágum blóma-
runnum. Þangað stefndu allir.
Farartækin voru skilin eftir á
lyngvöxnum rinda, skammt það-
an, en síðan var gengið hægt
inn á flötina, og voru Hnattbúar
nú hátíðlegir á svip og þögulir.
Á þeim hluta flatarinnar er
frá klettunum sneri, voru hlaðn
ir setbálkar, og tóku allir sér
sæti þar. Ómar sá að félagar
hans úr diskinum voru þarna
saman komnir. Ímenna Kha sat
rétt hjá honum og leit til hans
sem snöggvast. Hann skynjaði
hreinleikann í fagurbláum aug-
um hennar, og nú fannst honum,
í fyrsta sinn eftir að þau kynnt-
ust, að bilið milli þeirra væri
ekki óbrúanlegt, því að gagnvart
íbúum þessarar jarðstjörnu voru
þau bæði lík börnum. Og það
var sem hún hefði skilið hugs-
anir hans, því að hún hneigði
höfði, eins og til samþykkis, og
blítt bros lék um varir hennar.
Hann brosti á móti, og gleymdi
því áð hann var kominn af van-
þróuðu, blóði storknu mannkyni
úti við rönd sólnahverfisins.
Djúp þögn ríkti í rjóðrinu und
ir klettunum hvítu. Og þegar
hljómlistin hófst, var hún svo
þíð og mild að hún rauf ekki
kyrrðina, en samræmdist henni
og hóf hana á æðra stig. Ómar
Holt gleymdi öllu öðru, meðan
hann hlustaði á þessa dular-
Ijúfu tóna, er virtust til þess
hæfir að græða öll mein og
svala hverri þrá. Áhrif þeirra
voru djúptæk og einkennileg;
þeir fylltu huga hans ómótstæði
legri birtu, smugu in í leynd-
ustu afkima sálarinnar og eyddu
skúminu, hröktu skuggana á
flótta, svo að honum vitraðist
hvað það er að vera hreinn mað-
ur. Og hann fann, án nokkurs
efa, að hann var eitt af börnum
Hins algóða Höfundar tilverunn
ar, að allar lifandi verur voru
systkini hans og s-ameinaðar
honum í órjúfandi einingu.
Svo varð þögn, hvít og blá og
ómandi þogn, er snerti hjarta
hans með geislafingrum og fyllti
hugann fögnuði.
Ein'hver kom við arm hans og
hann leit upp. Undir klettarið-
inu stóð ljósbjört vera og lyfti
höndum sínum í blessun. Hann
starði á hana í algjöru sjálf
gleymi, en gerði sér enga grein
fyrir útliti hennar. Kristur —-
hugsaði hann — þetta er Krist-
ur! Og hjarta hans fylltist af
g.leði sem naumast varð afbor-
in; hann lokaði augunum og
byrgði andlit sitt.
vm.
Farþegar stjörnuskipsins
dvöldust nokkra daga á jörð
nakta fólksins, og nutu fegurð-
arinnar, sem alls staðar umvafði
þá.
Á daginn var sólskinið hvítt,
en Ijósrautt kvölds og morgna.
Birta hinna nálægu stjarna kom
í stað tunglskins um nætur, en
enginn máni fylgdi hnetti þess-
um.
Ómari og félögum hans var
fengið rúmgott skrauthýsi til
fbúðar, og voru þeir allir mjög
hrifnir af móttökunum á þessum
dlýrðarhnetti. Heimamenn
færðu þeim ávexti, og voru ávalt
þjónustureiðubúnir að þóknast
Alan Williams:
PLATSKEGGUR
Neil brosti. — Væri það ókurt
eisi að spyrja yður, hvað þér
eruð þá að gera hérna í Aþenu?
Sveitt andlitið á manninum
setti snögglega upp einhvern
lymskusvip. — Hr. Ingileby, fyrir
mann með leyndarmál eru ekki
til ókurteisar spurningar — að-
eins ókurteis svör. Hann skríkti
og drakk niður í mitt glasið. —
Jæja, þá er það morgunverður-
inn! Þeir hafa ágætis grískan
mat hérna — eða þið getið líka
fengið flesk og egg, ef þið vili-
ið það heldur. Hann kilappaði
Neil á öxlina. „Góðan enskan
morgunverð og Johnny Walker
með!“ sagði hann og skríkti eins
og stelpa.
— Ég vil helzt gríska matinn,
sagði Neil. Van Loon var á sama
máli, og sendi Neiil augnagotu
yfir glasið, en Pol stikaði yfir
að borðinu og talaði í einn hvíta
símann. Neil velti því fyrir sér,
hver mundi kosta þessa íbúð —
var það njósnaskrifstofan eða
frönsku húsmæðurnar, sem
skiptu við kjörbúð Pols?
— Hve lengi verið þér í Grikk
landi, 'hr .Ingleby? sagði Pol, er
hann kom frá borðinu og hafði
fyllt glasið sitt aftur.
— Kannski svo sem mánuð.
En þér?
— Ja, það er nú mest undir
honum vini okkar, honum
Broussard, komið......... öðru
nafni hr. Martel. Hann leit
glettnislega til Neils yfir glas-
ið: — Að minnsta kosti vona ég,
að við sjáumst eithvað aftur.
Þá var barið að dyrum. Þjónn
ók á undan sér morgunverði: það
var kanna af svörtu kaffi, skál-
ar með súrmjólk, með brauð-
mylsnu ofan á, og digrar fíkjur,
vafnar inn í vínviðarblöð.
Þeir átu svo allir þrír með all-
an hugapp við matinn — þetta
var fyrsta siðaðra manna fæð-
an, sem þeir félagar höfðu bragð
að í meira en hálfan mánuð. Pol
mokaði matnum upp í sig með
ægilegum hraða, svo að súrmjólk
in sat eftir í skegginu á honum,
og skolaði niður matnum með
nýju glasi af Jöhnny Walker, en
svo sneri hann aftur að símun-
um. — Ef þið viljið fá bað, eða
13
rakvatn, er það hérna við hlið-
ina. Svo valdi hann númer og
hóf samtal á bullandi frönsku.
Eftir því sem Neil gat greint af
því, úr baðherberginu, var hann
að gefa einhverjar áríðandi fyr-
irskipanir. Röddin var valds-
mannleg og minnti ekkert á kát
an kaupsýslumann, sem var að
éta yfir sig, upp á ferðakostnað-
arreikninginn.
Neil teygði út sér í baðinu,
lauk úr öðru glasinu sínu, burst
aði sig allan upp úr ilmandi
sápu, þangað til vatnið var orð-
ið grátt, og 'hugsaði með sér, að
verr en þetta væri hægt að
verja fyrsta morgninum í fram-
andi borg. Hann rakaði sig með
rakvél Pols og makaði sig í
smyrslum hans, og tók þá eftir
því um leið, að hillurnar þarna
voru fullar af allskonar fegrun-
armeðölum og vítamínpilluim.
Honum var skemmt að hugsa
til þess, að Pol væri hégóma-
gjarn.
Inni í setustofunni var Pol að
tala í símann af miklum móði,
með nýtt viskíglas í hendinni.
Hann benti Neil á stól, en van
Loon gekk tifl baðherbergisins.
„Já, já...... vitanlega! Það er
allt og sumt, sem ég get gert í
bili, annað en bíða. Hann lagði
símann, kom aftur bullsveittur
og hneig niður í hæ'gindastólinn
við gluggann. Andartak sátu báð
ir þögulir, sötruðu úr glösun-
um og nutu hlýju golunnar, sem
kom inn um gluggan utan af
Egeushafinu. Po.1 varð fyrri til
að rjúfa þögnina. — Munduð þér
hafa fræðilegan áhuga á þessu
máli, hr. Ingleby?
— Vitanilega. Ég ætla að
skrifa grein um Broussard á
Athos, ef þér eigið við það.
— Já, það gæti verið ágætis
greinarefni, þar er eg á sam„
máli. En mér var nú að detta dá-
lítið annað í 'hug, sem gæti ver-
ið enn meira spennandi. Hann
þagnaði. Neil fann, að loftið
milli þeirra var orðið rafma.gn-
að. Hann spurði varlega: — Og
hvað væri það?
Pol gerði einihverja tvíræða
hreyfingu með ljósrauðu hönd-
unum. — Ég er hræddur um, að
ég ge.i ekki sagt það alveg ná-
kvæm sga á þessu stigi máls-
ins. En ef mér ekki skjátlast,
fer bráðum eitthvað að gerast
í Norður-Afríku. Hann hringlaði
ísmolunum í glasinu sínu. Aftur
varð þögn , svo að ekkert heyrð
ist nema ýms óviðkomandi
hljóð — bílflauta frá Pireus, og
frá Van Loon sem var enn í bað-
inu.
Pol þurrkaði á sér ennið og
gætti þess vandlega að ýfa ekki
'hárið. — Þegar ég sá nafnið á
vegabréfinu yðar, hr. Ingleby,
kannaðist ég strax við það. Ég
hef lesið ýmsar greinar eftir yð-
ur — þær voru teknar upp í „Lé
Canard Enohaine“.
Neil kinkaði kolli hreykinn.
— Það var ein, sem ég kunni
sérstaklega vel við — um óró-
ann í verndarríkinu í fyrra.
Neil mundi eftir þessari grein.
Það hafði verið glettin frásögn
skrifuð meðan Guérin hershöfð-
ingi var að hóta að senda fall-
hlífarmenn til Parísar. Neil
hafði lagt það til, að þjóðhollir
flugmenn flygju með falllhlífar-
hermennina áfram og léti þá
detta yfir Wigan og Blackpool
og láta þá svo sjálfa um að rata
heim á eftÍT.
Pol skrikti og saup vel á: —
Ég hefði gjarna viljað finna
þetta upp sjálfur. Á hættutím-
um eru óforralegustu aðferðirn-
ar oft þær beztu.
— Þetta var nú ekki meint í
alvöru, sagði Neil.
—- Nei, nei! Kannski ekki í al-
vöru. En sem úrræði kynni það
að hafa getað dugað.
Neil leit á hann með brosi
kunnáttumannsins. — Það hefði
nú samt ekki hindrað fallhlífar-
mennina í að drepa nokkur
hundruð manns, jafnvel í
Wigan.
— O, þessir fallhlífarhermenn,
sagði Pol og hristi höfuðið dap-
urlega. — Ég er hræddur um, að
Frakkland sé altekið af þessum
glæsidraugum. Við erum orðnir
næstum eins sjúklegir og Þjóð-
verjar. Hann saup aftur drjúgt á.
— Þér skiljið, að ég 'hef alltaf
verið róttækur í skoðunum. Ég
held, að undir réttum kringum
stæðum, gæti ég jafnvel orðið
uppreisnarmaður. En það er 'bara
sá hængur á, að ég er líka kapd-
talisti. En þér megið ekki mis-
skilja mig. Þegar fasisminn lyft-
ir hausnum — þegar menn eins
og Giiérin og Broussard reyna
að ríða á öldufaldi sögunnar —
þá bregð ég sverði mínu, hr.
Ingleby! Þá verð ég stríðsmaður!
Hann hallaði sér aftur á bak
og þerraði andlitið. — Ég held
eftir þessum greinum yðar að
dæma, þá séuð þér róttœkur —
vinstrimaður?
Neil var svo vel uppalinn, að
hann vildi ógjarna fara að ræða
stjórnmálaskoðanir sínar við
ókunnuga. Hann fór undan í flæm
ingi og svaraði: — Jæja, meira
eða minna.
— Og hatið fasismann?
— Vitanlega.
— Einmitt! sagði Pol og
brosti. Ég held, hr. Ingleby, að
við gætum vel unnið saman.
— Unnið saman? Neil hleypti
brúnum. — Ég fylgdist ekki al-
mennilega með yður. Eruð þér