Morgunblaðið - 19.07.1967, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 19. JÚLJ 19©7
13
HANS SCHERFIG, Fredensborg,mikIu ástfóstri við dýraríkið,
f. 1905. —- Nam dýrafræði ogsem þessi mynd er til vitnis um
germönsku — Myndir hans berasem nefnist „Einmana nashyrn-
það með sér að hann héfur tekiðingur“.
Uppgjör vegna
festaslita
NÝLEGA var kvéffircn upp í
Hæstarétti dómur í máli, þar
sem maður krafðist gTeiðslu fyr
ir efni og vinnu, sem hann hafði
iagt í íbúð, sem verið hafði eign
tengdaföður hans, en íbúðin var
ætluð til íbúðar fyrir stcfnanda
og unnustu hans, en síðan slitn-
uðu festar og maðurinn hvarf
úr íbúðinni.
Málavextir eru sem hér segir:
Hinin' 10. apniil 1961 stofruuðu
tól fiesta maðlurinn Ö. og sitúlkan
Á. Ætluðlu þau að sitoÆna til bú-
Norrænt æskulýðsár 1967 -1968
E F TI R rúman. hálifan mánuð
hlefst á íslandi norræmt æsku-
lýðsár, með æskulýðsimóti í
R'ey*kjaivík. Auk þess verða mjög
íijölþæW; æis ku 1 ýðssamskipti mMili
Norðurlandanna á þeseu æisikur
lýðsári, t.d. ráðsrtefna í Finn-
landi, móit í Álaborg og upþlýs-
ingaskipti mitli Norðu.rllandan,na
um ýmis saimeiginleg mál.
Norrænt æskulýðsár
Norrænu æskulýðssamböncLin
íhafa gefið timabilinu fná 1. ágúst
1967 til vorsins 1968 heitlið „Nor-
rænt æs*kulýðsár“. Æsikulýðssaaxi
böndin innan Norrænu íélag-
ann.a, en í þeiim eru ÖM sfærstu
og hielztu æsikulýðsféLög á Norð-
urfliöndunuim, hafa gerzt aðfflar
að æstouilýðsáriniu og sjá um
fraimkvæmd ail'ra þeirra atriða,
sem æskulýðsárið býður upp á.
Á æskulýðeárimu er ætflunin að
byggj a uipp og halda á lofiti já-
kvæðri norrænni samvinnu,
jaifnit inn. á við, sem út á við og
þeir sem taka þátt í því munu
stiefna að því, að brjóta ndður
landamæri mfflflii þjóða og landa
á Norðu rLöndum, þe.gar þeir
hitta»t.
Á æsfculýðsárinu á að ræða
alflit sem norrænt er, en æsku-
l'ýðsamtökin skipuleggja fjögur
Æös-t atriði:
1. FUnd æsfcuilýðlsleiigtoiga
í FLnnlandi.
2. Norrænt æsfculýðlsimót
á íslandi.
3. Samnorræn bréfa-
og upplýsingas'kipti.
4. Lokamót í ÁLa.borg
í Danmörku.
Æsikulýðsamböndin hafa orð-
ið ásátt um verkas'kiptim.gu við
framkvæmd æsfcU'lýðsé rs ins.
Fundur æskulýðsfeiðtoga
Finnska aeskulýðssambamdið
biefur bekið að sér að skipu-
lieggja og sijórna móti æsfculýðs-
leiðltoga. Hið fiyrra verður í Nar-
pesi, sem er 8 mílur suður firá
Vasa, og verður það 24.—26. júílí.
Hið síðara verður í Kuopio 18.—
20. ágúst og ber nafnið „vi i
provinsen". Tilgangur móbsiims
er að Leiða saman æsfculýðsleiði-
toga og fluiLttrúa í frjálsu og op-
in.beru æsikulýðsstarfi á Norður-
’Jöndiun.u.m, eimkuim bffl að ræða
sérs'tæð vandamál siem S'veitir,
þorp og kaupsitað'ir hafa við að
glíma og snerta menninigarlíf, í-
þróttiir og æskulýðsiS'tar'f ásamt
fcenns'lu í félagsmá’lum. Rætt
verður einnig hvernig minn,i bæ
ir og sveitir geti spormað við
f'lótta umga fóflksins tál stórborg-
anma.
Æskulýðsmót á fslandi
Framfcvæmd æskulýð'smótis ims
é ísJandi, 1.—8. ágúst, hafa
æsbuilýðss'ambönd morrænu fé-
laganma í Noregi og ísl'andi sfcipt
mfflfli sín þannig, að Noregur
sfcipuileggur fierðimar til lánds-
ins og frá því, en Æsikulýðsráð
Norræna félagsins hér sér um
flr.amkvæimd mótsins hekna fyr-
ir. Hugmyndin var að um 100
þátbtakemdur kæimu frá hverju
NorðU'rlandanna, nama 20 frá
Færeyjum aufc um 100 heima-
manna. Nú er attt útlit fyrir að
mótiS'gestir verði um 300, auík ís-
lemdimga.
TUlgangur mótsins er að kiynna
ísland nútímans fyrir ungu fiólki
á hfflnum Norðuirlöndunum og
gefa því innisýn í ísilienzfct þjóð-
líf og íslenzka mátitúru. Þessu
verður reynt að ná með fyrir-
lestrum, spurningatímum, fierða-
lögum jaflnt innianbæjiar og uiti-
an. Á fundum mótsins verðw
fjallað um lisitir, menningu,
menntun, atvinnumál, efinahaigs-
mál, s>tjórnmál, æsfcultýðsmál, ag
skpuil’ag þeirra. Sbörfum móts.ins
verður hagað þamnig, að eimmig
verði neagur tími tffl að ertendu
gesbirnir glefci kynnzt fulitrúum
bræðraflélaga skina hériendis og
fcefcið þáitt í ýmiss fconar gleð-
skap, sem_ efnt verður til móts-
dagama. Á móbi þessu verður
æskulýðisárið formlega opmað.
Samnorræn bréfa-
og upplýsingaskipti
f sambamdi við æsfculiýðsárið
verður sett á stafn bréfa- og
upplýsimgamiðsitöð í Sviþjóð og
sér sænsfca aesbuiýðssaimban'dið
um sikipufliag og dreifingu. Tak-
markiið er að vekja á/huiga á ag
veita upplýsingar um málefni
æsfcumnar á Norðurlömdunum.
Æs'kulýðsfólög, sem vilja taka
þátit í þessari upplýsingastartf-
semi, geta flemgið viðfan/gsetfni
til úrla'Usnar á skriflstotf'Um nor-
Norrænn blaða-
mannaháskóli
í NORÐURLANDARÁÐI hefiur
koanið fr.am tffllaga um að mæflá
með því við stjómir lamdamna,
að kamið verði upp norrænuim
blaðamammahláskóLa í Árósuim í
í Dammörku, í stað blaðamanna-
nárrrskeiðiainna, sem þar hafa verc
ið haildin fyrir ruorræna blaða-
menn.
Á þessum námsikeiðum, sem
standa í þrjá mánuð.i, eru nú
kenmdar ýmsar greimar, sem
eiga við Norðurlönd — stjórm-
mál, hagtfræðfi, samfélaiglS'fnæði
og blaðia'menn'ska, saiga Norður-
Landa síðuistu ára'tugi, alþjóðleg
S'tjórnimál og ýmsir efnistflolkíkar
aðrir. Margt af þessu mun í
fr'am'tíðinmi verða í undirs<töðu-
kennsJiunmi.
Þess vegma ætti friam.halidis-
menm.tun og sérm.emmfum að tafca
við af umidirstöðukenmslumni. —
Námskeiðunum ætiti að breyta í
hiáisikói'a, þar sem veitt yrði fufll-
komin bLaðamann.aimenmtum. —
Saim,t verður að hailda almiemmu
námskeiðin tffl þess að veitia ytfir
litsiþekkingu um málefni Norð-
urLandianna. Þar þairf eimmig að
vera unmt að flá fræðoLu um afl-
þjóðleg S'bjórmmál.
í háskóLanum þarf að 'koma á
fót sérm.enntum á einstökum
sviðlum, til dæm.is fyrir blaðia-
men-n, sem fjaflla um vísindi og
tækni, hagfnæði o. s. frv. Auk
þessa aatbi að vera ummt að sækj.a
námstoeið í einsitökuim greinum-
um. Enn fremur þyrfti við nám
í alþjóðastjórm'málum að vera
ítarlegri mámskeið á norrænum
griundvelli
rænu félagamma. Mál afllofckar
verða m.a. samræmd firamhalde-
menntun á Norðurlöndum, gagm
kvæm atvinmuréttindi og fjár-
hagsl'eg vamdamáil í því sam-
bandi, sitjórnmálalég s.amvimma,
æskulýðs'startf á Norðurföndum,
og afsrtaðan til EfnahagBbanda-
lagsins og EFTA. Að Lofcum verð
ur lagður fram „fumidapa;k!ki“,
sem gefiur ileiðbeinmgar um,
hvernig stjórnimar geta sfltipur
lagt flundi og ráðstefnur um
norræn mál. Þessi starflsemi
hefsrt í ha.ust.
Lokamót í Danmörku
Álaborg verður samfcam.us.tað-
ur norrænnar æsku þegar æs'ku-
lýðslárinu lýkur. Eims og að Mík-
um læfcur er dagskrá þess mórts
enn ósamin, en þó er viitað að
þar mun verða boðið upp á þátt-
tötou í fLestu þvd, sem æsikulýðs-
flélög flás't við í S’tarfsemi sinni.
Dönsku æsfculýðbamtökim sjá um
framkvæmd þessa móts.
ÆstouflýðsS'aimböndim vona að
öfl'l aðikdarfélög þess, önnur fólög
ungs fólfcs og einsrtakl'ingar taíki
höndium saman um að æsfculýðs
árið tafcist vel, með þvi að tafca
þátt í mótinu og aðstoða við hin
mörgu framhvæmdaaitriði.
ÆsfcuJýðsráð Norræna íélags-
ins á Ísflandi vffll hér með taika
fram, að allur undirbúningur
mótsins er vel á veg toomimm.
Enm varntar þó gisrtiimúm fyrir
stóran hóp erlendu gestanna, en
æUunin er að kioma sem flestum
inn á einkaheknili tffl gistfimigar,
m..a. í þeim tilgangi að efma tffl
kynningar norrænnar æsfcu. —
Æsfculýðlsráð Norræna félaigs/ims
beinir því til allra er kynmast
vilja ungu fióJfci frá Norðurlönd-
•unum og hýsa einhvern gesit-
anma, að gefa sig fram við skráf-
srtofu ráðsins í Hafnars'træfci 15,
miMi kl. 4 og 7, flrá mámiudegi tii
fösbudaigs. Síminn er 21655. (Frá
ÆsfcuiLýðsráði Norræna félags-
ins).
Í stuttu máli
Los Angeles, 8. júli, AP.
Stúden't í lisbum í hásfcóilanum
mieytit lytfsins LSD, sem framkafll-
ar fiu.rð'iisýnir og ofskymj'amir
margsfleonair hjá neytamdan.um.
Slys atf. völdum þesaa lyfs ger-
asit æ tíðiari og almenn Siafla þess
og dreifimg var af þeim söteum
bömniuð fýrir nofckru.
♦
ís í góða veðrinu
„Skelfing er nú gott aið fá sér ís í sólskininu. Hann vill nú
stundum kiessast dálítið i kringum munninn, m það sleiki ég
bara burt þegar ég er búin með hitt“. (Ljósm.: Ó.K.M.)
sfcapar og af því tfflefini keyptí
kj'örfaðir sitúlfcunnar Á. tveggja
hierbergja íbúð og var setflunin,
að hjónaefnin byggju í þeiriri
íbúð. fbúðin vár múrhúðuð, en
einin geimur, miema baðlherhergi
var; afþi'ijað. Kominn var hitái í
íbúðina og baðfcer var uppsett,
en eingöngu fflekaihurð var fyxir
henni. Saimeiiginlegfc húsmæði 1
húsinu var tilbúið umldir tré-
verk, en það var ómúrhúðað að
utam. Var um það talað, &ð mað-
urinn Ö. fuLikiáraði íbúðiina.
Vorið 1962 var því verfci niæsitum
lofcið, en hjónaefnin biöfðu áðiur"
fluitt í íbúðina' ófiulligerða. Um
haus'tið 1962 slitu hjónaefmim
sambýli og fluitbu úr íbúðiinnL
Hafa þau ekiki búið samami síðan.
Skráður eigandi að íbúðimmi
var kjöríaðir stúlkunnar. Mað-
urimn Ö. krarfRfet nú greiðslu
fyrir þann kostnað, sem hamm
haifði í íbúðima laigt. Gerði hamn
' í mláliiniu kröflu um br. 82.163.41
. aufc vaxba og máLskostmaðar.
St-uddi maðU'rinm krötfur siínar á
'hendur kj'önfiöður stúllkiunmar
þeLm röfcum, að afldrei hetfðti tíl
þess fcomið, að hann legði tffl.
eflni og viimu við að fuilffljúka'
innréttimgu íbúða'rmniair emidur-
gj.aiidslaust fyrir kjörföður sóúflfc-
uninar. Tffl þess hefðli ekíki toomið
að genigið yrði frá þeim málum
vegna þess, að Ö. og stúlkam.
hefðu siitið sambúð.
Kjörtfaðir stúlkunnar kratfðtislt
sýknu og studdi kiröflu sína þeim
röfcum, í fyrsta lagi, að mál
þetba snerisit raiun'verúLega um
uppgjör milli þeirra Ö. og Á.
Þau hefðu búið samam um eins
áns skeið sem hjón væru og
hiefðu því hafit sameiginllegan.
fjárhiag. Hann betfði laigt diótbur
sinni till' húsmiæðisaifnortin, en húm
hlefðlfi afitur laigt tffl, ásamt unn-
usta sínum, ýmsa hluti, er hefðu
orðið tffl að gera íbúðina hætfari
tffl íbúðar. Bæri því að sýfcna
vegna aðsk.ilmaða'rins.. Á þessi
rök vildi héraðsdómur ekiki fflaiKl—
ast. Taflidi dómurinn, að hjóna-
efnin hefðu haft sjálfsrtæðam
f'járhaig hvort um sig og þvi ærtitá
maðurimm Ö. eimin aðffld að kröfiu
fýrir firamiag hans tffl íbúð&rv
innar og þeirr kröfu væri rétítd-
Lega beint gegn sbefnda, kjörfiöð-
ur stúlfcunnar, sem eLgamda íbúð
arinnair.
í annam stað var sýknufcrafam
studd þeim rökum, að það hefði
verið forsiemda af hálfu kljörföð-
ursims, að þau hjónaetfnin flengju
íbúðina tffl atfnota, að þau gerðu
harna íbúðarhæfa og að engin
gneiðisfla kæmi fyrir það frá kjör
fiöðúrnum.
Þá 'krafðssrt sbefndi til vara, að
hamm yrði dæmdur tiffl greiðisiLu
mun lægri fjánh.æðar„ þar sem
kröfur s'betfnamda væru ailllít od
háar.
Niðu.rstað.a máisinis i héraði
var sú, að s'tefndi, kjörf.aðirinm,
var dæmdur til að gneiða manm-
inum Ö. fullar bætur vegn>a
þess kiosrtmaðar, sem hamn hefði
laigt í íbúðdma og voru þær bæt-
ur dasmdar kr. 76.004.21. Þá var
kjörtfaðirinn og dæmdur til
gneiðsilu málkosrtmaðar króniur
14.000.00 auk vaxta.
Áður en mláli þessu yrðd Lókið
a.ndaðiilsrt kjörtfaðir stúlkunina.r ag
tók stbúllkam þá við málinu sem
varnaraðifli f. h. dán.arbúsdne.
Niðurstaða málsinis varð nókk
uð á annan veg í Hæstarértiti
Segir svo i fionaendum að dómi
réttarimis:
„Aðllijar máls þessa- kynnrtust
á ár.imiu 1959. Þau gerðu heyrin
tounn.ugt heitorð sfflt hinm 10.
apríl 1961 og eignuðusit barn 22.
ágúst 1961. Kjörfaðiir (s.túl/k'un.n-
ar Á.) keypti i marz eða april
1961 bveggja herbergja íbúð, 60
fermetra að stærð tffl þess
að letta þeim hjónaefnum heim-
ilisstofnunima.
fbúðin var að meatu óinnan-
búirc og esgi að öllu fuflflfirágienig-
in að utarc. (Maðurinm Ö.) vamm
að því að flullbúa íbúðiina á tíma
billinu frá 1. mai 1961 tii 1. seprt-
emfber 1962 og niauit við það að-
S'tioðar (stúlikiunn.ar Á.), kjömfor-
eldra 'henn.ar oig a.n'rcarra vamda-
manna henmar að einhverju
leyti. Þau tfluibtust í íbúðáma 1.
okitóber 1:961 og bjuggu þar sem
hjórn væru til 1. sepbember eða
1. ofctóber 1962, en þá fLuttíst
Framhald á bls. 18