Morgunblaðið - 27.10.1967, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 27. OKT. 1967
17
*
Alyktanír ASIM-þings
Fulltrúar á þingí Alþýðusam bands Norðurlands komu um
Strákagöngin. Sjást hér nokkr ir þeirra, m.a. Tryggvi Heigason
og Björn Jónsson frá Akureyri.
! - LOKSINS
Framh. af bls. 28
aði holan sér ekki ósvipað |
Grýtu í Hveragerði, nema hve
gosin voru miklu þét'tari. Þetta
skeði einmitt á þeim tíma, er
blaðamaður Mbl. var að afla sér
upplýsinga um forsögu málsins
hjá þeim Jóni Jónssyni, skóla-
stjóra, Júlíusi Guðmundssyni. for
manni skólanefndar og Jens Tóm !
assyni, jarðfræðingi, sem haftl
hefir rannsóknir á hendi frá því j
er verkið hófst.
Skal nú rakin forsaga þessa,
máls. sem að lokum hefir orð-
ið til svo mikillar ánægju og
gagns fyrir starf Hlíðardalsskól
ans og er hún fyrst og fremst
byggð á frásögn Jens Tómasson-
ar, jarðfræðings.
Lokið var við að bora holuna
sjálfa hinn 24 apríl 1966 og var
þá hitinn í holunni 170 gráður
við botn. en holan sjálf 1230 m.
á dýpt. Úr holunni var þá ekk-
ert rennsli og 38 m. niður á
j vatnsborð í henni,. þar var kalt
j vatn, eða svo gott sem, aðeins
; 18 gráður.
Þá eru hafnar dæluprófanir á
holunni hin fyrsta 31 maí 1966,
önnur 1 júní sama ár og hin
Að þessu loknu voru hafnar
dæluprófanir aftur og náðist þá
enn sekúndulíter með mest 51
gráðu heitu vatni. Þá var ákveð-
ið að gera tilraun, sem ekki hef-
ir verið framkvæmd við hita-
vatnsboranir fyrr hér á landi,
en er hins vegar vel þekkt í
Vesturheimi, enda bortækni okk
ar hér fengin þaðan og miðuð
við olíuboranir. Fenginn hafði
verið til landsins svonefndur
„pakkari", en það er lítið tæki.
aflangt, er þannig búið, að þvi
má komá fyrir í holunni sem
boruð hafði verið niður gegnum
steypuna. Tækinu er svo þrýst
í holuna og liggur gegnum það
leiðsla, en þéttingin verður svo
mikil, að það þolir fleiri þús-
und punda þrýsting. Raunar var
haldið að pakkari þessi hefði
hefði brunnið í Borgarskálabrun
anum, en hann korri samt í leit-
irnar. Pakkarinn var nú settur
niður á 275 m dýpi og var það
gert hinn 12. okt. sl. Var síðan
dælt í holuna í tvo tíma um
50 tonnum af vatni, en síðan var
pakkarinn tekinn og aftur dælt
upp úr holunni, Siðan leið tæp-
ur sólarhringur og þá var vatn-
ir orðið 12 sekúndulítrar og 50
stiga heitt.
miklu af leir og öðrum jarðefn-
um. Sýndi það greinilega að dæl
ingin hafði gert mikið umrót
niðri losað burtu leir og hreins-
að milli jarðlaga út í jarðveg-
inn frá holunni. Sjálfrennandi
vatnið var 45 gráðu heitt og virt
ist vera kalda vatnið, sem nið-
ur hafði verið dælt og hitnað
þar niðri.
Þessu verki lauk á föstudag
og var nú allt látið eiga sig
fram á þriðjudagsmorgun, en á
þeim tíma hafði vatnsborðið fall
ið niður á 18 m. dýpi í holunni.
Þá var tekið til að dæla úr
holunni og hagar hún sér nú allt
öðru vísi en við fyrri dælingar
og með því að setja full afkös't
á dælinguna (5 sekúndulítrarX
var vatnið komið upp í 80 stig
og vatnsborðið hækkað í hol-
unni. Er hér var komið var tal-
ið hættulegt að gera meira að
án þess að ganga betur frá hol-
unni, ef hltinn tæki að stíga enn
meir og var nú settur stútur á
holuna og frá henni gengið svo
sem vera ber. í gær var svo
dælt á ný og náðist þá fljótt
100 stiga heitt vatn og sjálfrenn
andj náði það, er við vorum á
staðnum, 1,7 sekúntulítrum, var
fyrst 96 gráðu heitt en síðan fór
MBL. hafa borizt samþykktir
þings Alþýðusambands Norður-
lands um kjaramál og atvinnu-
mál Norðurlands.
I ályktun um kjaramál segir
m.a.:
Ályktun um kjaramál
10. þing Alþýðusambands
Norðurlands, haldið á Siglufirði'
21.—22. okt. 1967, mótmælir
harðlega frumvarpi því um efna-
hagsaðgcrðir sem ríkisstjórnin
hel'ir lagt fram á Alþingi, og
þeim aðgerðum, sem þegar eru
komnar til framkvæmda og eru
fyrirhugaðar í tengslum vi‘ð
þessa ’agasetningu, en þær
munu að samanlögðu leiða af
sér álögur að upphæð a.m.k.
755 milljónir króna.
Alveg sérstaklega fordæmir
þingið þá fyrirætlun stjórnar-
AUKAÞINGI B.S.R.B. lauk í
í fyrrakvöld og voru þá afgreidd
ar ályktanir þingsin. í fréttatil-
kynningu frá B.S.R.B. segir að
aukaþing þess telji ekki koma
til greina að fresta nú samn-
ingum um kjör opinberra starfs
manna og jafnframt að þingið
ítreki fyrri kröfur um fullan
samningsrétt opinberra starfs-
manna.
Miklar umræður urðu á þing-
inu um hugmynd fjármálaráð-
herra um að samningum um
launastiga yrði frestað í allt að
einu ári. Við afgreiðslu málsin?
skiluðu starfsmannafélög Reykja
víkurborgar, Keflavíkur, Hafn-
arfjarðar, Akureyrar og Siglu-
fjarðar yfirlýsingu, þar sem m.
a. sagði, að þar sem yfir stæðu
viðræður milli flestra starfs-
mannafélaga og viðkomandi
bæjarfélaga teldu fulltrúar félag
anna ekki rétt að taka fram fyr-
ir hendur samninganefnda sinna
með því að taka þátt í atkvæða-
greiðslu um frestun kjarasamn.
inga, eða einhvers hluta þeirra,
enda engin ósk í þá átt frá við-
komandi sveitafélögum.
Hér fer á eftir ályktun þings-
ins um efnahagsmál.
Ályktun um efnahagsmál
25. þings BSRB telur það höf-
uðatriði fyrir alla launþega, að
leitazt sé við að stöðva dýrtíð
og tryggja vaxandi kaupmátt
launa. Til þess að svo megi
verða, þarf kaupgjald að vera
verðtryggt, þannig, að launþeg-
ar fái bættar verðlagshækkanir,
sem einnig veita stjórnarvöldum
aðhald að hefta verðbólgu.
Þingið beinir því til fulltrúa
BSRB í vðræðunefnd við ríkis-
stjórnina, að miða ákvarðanir sín
ar við þau sjónarmið að, byrð-
ar, sem nauðsynlegar kynni að
vera að leggja á landsmenn, komi
sem réttlátast niður og leggist
því sem allra minnst á láglauna-
fólk og barnmargar fjölskyldur.
valda að rjúfa þau tengsl milli i
verðlags og launa, sem um var
samið vorið 1986 og sem allir
kjarasamningar launafólks hafa
síðan verið byggðir á. Telur
þing;ð að engar breytingar á
þeim tengslum megi gera, ef
vel á að fara, nema me'ð fullu
samkomulagi við verkalýðssam-
tökin og þá aðeins með þeim
hætti, að breytingarnar tryggi
eigi síður en hið fyrra sam-
komulag raungildi umsaminna
launa verkafólks.
Þingið bendir á, að sú rýrn-
un á verðmæti útflutningsaf.
urða, sem líkur benda til að,
verði á þessu ári að enduðu
margra ára tímabili metafla og
ákaflega hagstæðrar ver’ðlags-
þróunar á erlendum mörkuðum
hefur þegar skollið á með fullum
Framh. á bls. 27
Þingið bendir sérstaklega á
eftirtalin atriði í þessum efnum:
1. Athugað verði, hvort ekki sé
unnt að draga úr fjárfest-
ingu, bæði opinberra aðila og
einkaaðila, án þess að það
hafi alvarleg áhrif á atvinnu-
ástand. Jafnframt verði tekin
upp heildarstjórn fjárfesting-
ar og hún einkum miðuð við
þarfir atvinnuveganna og
almenna húsnæðisþörf.
2. Framkvæmd skattheimtu
verði tekin til gagngerðrar
og tafarlausrar endurskoð-
unar, sérstaklega að því er
söluskatt varðar. Eftirlit með
framtölum verði aukið, við-
urlög við brotum hert og inn-
heimta betur tryggð.
3. Athugað verði gaumgæfilega,
hvort ekki sé unnt að koma
við frekari sparnaði á út-
gjaldaliðum fjárlaga.
4. Verðlagseftirlit verði aukið
og verðlagsákvæði gerð víð-
tækari.
Ennfremur bendir þingið á
eftirfarandi í sambandi við
lausnir efnahagsvandamála
þjóðarinnar:
5. Framkvæmd verði gagnger
athugun á rekstri atvinnuveg-
anna með aukna hagkvæmni
og betri nýtingu sem mark-
mið.
6. Markvisst verði aukin tækni-
menntun og rannsóknarstarf-
semi í þágu atvinnuveganna.
7. Stuðlað verði að meiri fjöl-
breyttni atvinnulífsins og þá
einkum að fullnýtingu hrá-
efna og aukningu útflutn-
ingsverðmætis þjóðarinnar.
8. Framkvæmd verði nákvæm
athugun á tekjuskiptingu
þjóðarinnar, og niðurstöður
hennar hafðar til hliðsjónar
við ákvörðun opinberra á-
álagna.
Þingið ítrekar samþykktir
fyrri þinga bandalagsins um hag
stofnun launþegasamtakanna.
þriðja aðeins fimm dögum siðar.
Dæluprófanir þessar báru ekki
árangur. Aldrei náðist nema 45
gráðu heitt vatn og fór kólnandi
niður i 32 gráður. Við þessar dæl
ingar voru teknar vatnsprufur
og efnainnihald rannsakað.
Reyndist efnainnihald annað við
botn en ofar og sýndi það að
köld vatnsæð hafði opnast ofan
til í holunni a.m.k. fyrir ofan 170
m. dýpi. Af þessu öllu var svo
dregin sú ályktun, að verið gæti
um að ræða V2 sekúndulíter af
vatni við botn og með þéttingu
á holunni mætti auka það.
Um síðastliðin mánaðarmót
eða laust fyri þau, var svo haf-
ið verk á ný og holan steypt
þétt niður á -70 metra dýpi.
Við þetta var notuð snúnings
bordæla, sem þrýstir steypunni
af miklum karfti til allra hliða
út í jarðlögin, sem gljúp kunna
að vera.
- BRETAR
Ftamh. af bls. 1
reyna að sannfæra Frakka um
nauðsyn viðræðna við Breta.
Brandt var klappað lof í lófa
þegar hann sagði, að skilyrðin
sem Bretum væri sett væru
harðari en þau sem aðildérlönd
in sjálf urðu að samþykkja
þegar þau gengu í bandalagið
í upphafi. Rannsaka yrði öll
vandkvæði á aðild Breta og
annarra þjóða að EBE, en ó-
mögulegt væri að segja um
hvenær viðræður við Breta
gætu hafizt og forðast yrði al-
varlega deilu innan bandalags-
ins. Kiesinger kvað bnezku
stjórnina hafa sannfært sig um,
að Bretar óskuðu eftir aðild
fyrst og fremst af pólitískum
ástæðum.
Búizt við deilu.
Eréttaritari NTB í Brússel
hermir, að Hollendingar og
Belgar búizt við alvarlegri deilu
innan EBE á na>stu mánuðum,
ef til vill fyrir jól, ef Frakkar
halda áfram að berjast gegn
skjótum viðræðum við Breta.
Belgar og Hollendingar halda
fast við það að viðræður verði
að hefjast fyrir jól og afstaða
Frakka hefur valdið þeim von-
brigðum. En ekki er talið að
af viðræðum geti orðið fyrir
þann tíma og búizt er við al-
Eftir eina helgi fór hitinn að
rjúka upp úr holunni, fyrst í
58 gráður, næsta dag 66 gráður
og þriðja daginn 78 gráður.
Eftir þessa tilraun var ákveð-
ið að setja pakkarann aftur nið-
ur og nú meter dýpra. Var þá
dælt í 6% klst. með hámarks-
þrýstingi 45 kg. og niður í hol-
una fóru þá alls 180 tonn af
köldu vatni. Upp komu aftur 38
tonn sjálfrennandi. Næsta dag
var svo dælt á ný í 5 tíma 144
tonnum af köldu vatni og upp
komu 18 tonn sjálfrennandi. Enn
var dælt 38 tonnum og upp
komu aftur 18 tonn. Fimmta
dælingin var gerð og enn komu
18 tonn upp, en þá var þjapp-
arinn eða pakkarinn tekinn úr
og upp komu um 70 tonn af
sjálfrennandi vatni.
Samtals -var því dælt í holuna
um 400 tonnum af vatni og upp
komu samtals 150 tonri ásamt
varlegum deilum.
í Brús'sel er taiið, að Vestur-
Þjóðverjar verði þolinmóðari
við Frakka en Benelux-löndin,
en ef ekkert hefur gerzt næsta
vor má búast við' að þolinmæði
þeirra fari út um þúfur. Kies-
inger kanzlari sagði í Lundúna-
heimsókn sinni, að Bonnstjórnin
gerði ráð fyrir alvarlegum deil
um ef Frakkar beittu neitunar-
valdi sínu gegn umsókn Breta.
Það hefur orðið til að auka
svartsýnina, að Frakkar taka
við formennskiiEtarfinu í ráð-
herranefnd EBE 1. janúar, en
þó er sagt að ólíklegt sé að þeir
geti notað þá stöðu til að tefja
hinar fyrirhuguðu viðræður við
Breta, Dani, Norðmenn og íra.
EFTA-fundur i Sviss.
Káre Willocli, viðskiptamála-
ráðherra Noregs, sagði í dag,
að mikilvægt væri að fram-
kvæmdanefnd EBE lýsti því yf-
ir að viðræður, við þau lönd
sem sótt hafa um aðild að banda
laginu, skuli hefjast sem fyrst
og að engin óleysanleg vand-
kvæði séu samfara aðild land-
anna. Willooh sagði þetta er
hann kom til Lausanne í Sviss,
þar sem ráðherranefnd EFTA
er komin saman til fundar, og
lögðu margir ræðumenn áherzlu
á nauðsyn þess að varðveita
styrk og þrótt bandalagsins
vegna hins óvissa ástands í Ev-
rópu.
það yfir 100 stig sjálfrennandi
og þá tóku smágos að myndast
og þau gos sáum við.
Hér er um að ræða yfirdrifið
nægilegt magn af vatni til upp-
hitunar Hlíðardalsskólans og
bygginganna við hann og mun
hægt að auka vatnsmagnið veru
lega með dælingu. Þetta er að
því leyti merkilegt að hér er
fengið upp heitt vatn af svæði
sem þó er talið utan raunveru-
legs jarðhitasvæðis, en hins veg
ar höfðu forstöðumenn skólans
tekið eftir, að vissir blettir
kringum skólann frusu aldrei og
ef stórfennt gerði myndaðist hol
rúm undir snjónum og var jarð
vegur ófrosinn.
Kostnaður við þetta verk er
orðinn a.m.k. 1,8 milljónir kr.,
en hitunarkostnaður við Hliðar-
dalsskóla er árlega um 150 þús
und krónur.
Þetta er talin mjög athyglis-
verð tilraun með pakkarann og
eykur það mjög líkur til að hol-
ur sem áður hafa verið ,,þurr-
ar“ fáist nú til að verða virk-
ar. Þess má að lokum geta, að
vatnið sem nú rennur úr Hlíð-
ardalsholunni er skylt vatninu í
Hveragerði, en er þó ekki alveg
eins að efnainnihaldi.
Hlíðardalsskólinn lét bora fyr
ir köldu vatni og kom það til
af fyrrgreinum tilraunum, en
lækjarvatn var þar fyrir, en ó-
tryggt á vetrum og svo komu
leirhlaup í laékinn. Lagt var fyr
ir þessu kalda vatni í fyrra og
reyndist það ágætasta vatn.
Yið enduðum þessa för okkar
að Hlíðardalsskóla með því að
fara upp að borholunni og taka
þar mynd af forystumönnum
skólans og starfsmönnum Jarð-
borana ríkisins er þeir fylgdust
með gosunum úr holunni, sem
alltaf komu með jöfnu millibili
samfara vatnsrennslinu. Hvasst
var og kalt og hreinsaði vindur
inn gufuna jafnóðum frá stútn-
um, því gosin voru ekki sam-
felldari en svo.
Það ríkti mikil gleði yfir
þessu meðal forystumanna ékól-
ans og er hér unninn mikill sig-
ur, sem á eftir að verða skól-
anum til mikilla þarfa í framtíð
inni. Alþjóðasamtök aðventista
hafa styrkt skólann fjárhagslega
við þessar framkvæmdir. Ríkið
tekur þátt í kostnaði við tilraun
sem þessa að hálfu, en notendur
verða síðan að greiða allan
kostnað ef tilraunin tekst.
— vig.
Alyktanir B.S.R.B.