Morgunblaðið - 20.04.1968, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. APRÍL 1968
11
lestir í 46 róðrum og Manni
KE 99 hafði fengið 366,9 lest-
ir í 48 róðrum að því er
viktarmaðurinn Árni Ólafs
son upplýsti. Við fórum að
velta fyrir okkur hvort sjó-
mennirnir á slíkum bátum
væru ekki búnir að gera það
gott og komumst að þeirri
niðurstöðu, að líklega hefðu
hásetarnir um 130 kr. út úr
tonninu í hlut á stærri línu-
bátunum, þó nokkuð fari
þetta eftir því hve mikið er
af góðfiski í aflanum, og þá
jafnt hvort sem um net eða
línu er að ræða. Taldist okk-
ur svo til í sameiningu, að
hásetahlutur á hæsta línubáti
ætti að vera orðinn um 63
þús. kr.
Nótafiskur lætur standa á
sér.
Bátarnir veiða sem sagt ým
ist á línu eða í net, en enginn
nótafiskur var kominn enn,
er við vorum þarna á ferð.
Nokkrir bátar eru þó með
nót um borð, bæði úr Kefla-
vík og Sandgerði. Það munar
ekki svo litlu ef hægt er að
fá gott kast, kannski upp í
50 tonn í einu. I fyrra var
farið að veiða í nót um 10.
apríl, og er líklega að byrja
nú. Sennilega heldur fiskurinn
sig enn við botninn, segja
þeir. í verstöðvunum. En afli
í nót hefur íarið minnfeandi
á seinni árum.
Ingiber Ólafsson er fyrsti
bátur inn til Keflavíkur þeorn
an dag. Ekki hefur hann
venjulega verið fyrsti bátur
í land og það með lítinn afla.
Elías Guðmundsson, viktar-
maður í Sandgerði.
Skipstjórinn á - honum,
Öm Erlingsson, var hæsti út-
svarsgjaldandinn í Keflavík í
hitteðfyrra og sá næsthæsti
í fyrra, svo eitthvað hefur
I 34 ár á vertíð
Halldór Benediktsson er bú
inn að vera 34 vertíðir í
Sandgerði hjá útgerð Guð-
mundar á Rafnkelsstöðum.
Og er óvenjulegt að menn
endist svo lengi á sama stað.
Hann er búsettur í Reykja-
vík. Um áramótin fer hann
ávalt á vertíð til Sandgerð-
is. Var fyrst á báti, Óðni úr
Garði með Þorbergi Guð-
mundssyni, sem var aflamað-
ur í margar vertíðir. Síðan
var hann á Faxa og svo á
bátum Guðmundar og hefur
nú verið í 7 ár í landi við
beitingar. — Þegar vertíð
byrjar heldur mér ekkert,
ég fer í fiskinn, segir hann,
og hlær við.
En Halldór er líka sveita-
maður, upphaflega bóndason
ur úr sveit og segir að sér
þyki alltaf jafn vænt um
sveitina. Þegar hann er efeki
í fiski vinnur hann hjá Slát
urfélagi Suðurlands.
Við hittum hann, þar sem
hann var að beita í Sand-
gerði. Hann sagði okkur að
mikil breyting hefði orðið á
tilhögun á greiðslu fyrir
þetta starf. Áður voru beit-
ingamenn upp á hlut. Þá
voru 7 í landi og höfðu sama
hlut og sjómennirnir á bátn-
um. Nú eru 5 í landi og beita
í akkorði. — Það kemur betur
út ef illa fiskast, segir hann.
En skemmtilegra var það áð-
ur, mennirnir áhugasamari og
meira líf í þessu. Nú hafa
beitingamenn visst á stamp.
Ef beitt eru níu bjóð, þá hafa
þeir þetta 1300 til 1400 kr.
á róður. En verkið tekur þá
12—14 tíma, með því sem
fylgir, þ.e. að taka á móti
línunni, sækja beitu o.s.frv.
Halldór segir að nú sé orð-
ið heldur léttara að beita,
minna um flækjur á veiðar-
færum en áður var. Ástæðan
er sú að betri samvinna er
hjá bátunum, þeir róa á sama
tíma og fylgjast að og þá
flækja þeir minna saman
veiðarfærum.
hann afiað þá. Hann er með
net, 8 trossur og 15 net í
hverrí og lætur lítið yfir
afla. — Það hefur verið tregt,
þó reitingur undanfarinn
mánuð, segir hann. Nú kveðst
hann bara koma svo snemma
að upp á sport, ætla að reyna
aftur á morgun. En við nán-
ari spurningar kemur í ljós,
að hann hefur einmitt hug á
að taka nót um borð og er
því svo snemma í land. —
Það eru margir með hana um
borð, segir hann. Og þetta
er eitthvað að lifna á Sel-
vogsbanka, segir hann.
Afli meiri en í fyrra.
Hjá Árna Ólafssyni, viktar
manni, fengum við nýjustu
aflatölur frá Keflavíkurbát-
um. Frá því 15. janúar og
til 15. apríl hafa Keflavíkur-
bátar fengið 9224,4 lestir í
1251 róðri. Er það heldur
meira en á sama tíma í fyrra,
þá var aflinn 8196,1 lest í
1131 róðri. Þó gæftir hafi ver
ið stopular einkum framan af,
þá virðist eftir þessum tölum
hafa gefið í fleiri róðra í ár.
Fyrsta hluta vertíðar var
veðráttan þannig, að bátarn-
ir náðu því iðulega ekki að
komast út, segir Árni. En
þeir eru bundnir yfir línunni
í 20 tíma. Miðað við veður-
far hafa netabátar frá Kefla-
vík haldið vel út, en þetta
eru harðduglegir menn hér.
Viku fyrir páska lagaðist
veðrið og hefur gefið ágæt-
lega á sjó síðan. Því urðu
það vonbrigði að ekki varð
meira úr páskahrotu. Hæsti
bátur í Keflavík er Lómur
KE 101 með 659,4 lestir í 44
róðrum.
Elías Guðmundsson, viktar
maður í Sandgerði gaf okkur
aflatölumar þaðan. Heildar-
afli Sandgerðisbáta var orð-
inn 6377,7 tonn í 988 róðr-
um 15. apríl, en á sama tíma
í fyrra 5018,4 lestir í 806
róðrúm. Vertiðin er þvi betri
en í fyrra á sama tíma, enda
þótti hún með afbrigðum
slæm. Hæsti bátur í Sand-
gerði er Andri með 449,4 lesf-
ir í 54 róðnim, Hólmsteinn
með 415,5 lestir í 58 róðrum
og Vonin með 414,5 tonn í
54 róðrum. Allir veiða bæði
á línu og í net. Elías sagði
að tíðarfar hefði verið afar
erfitt, en sæmilegur afli þeg-
ar gaf. Það er eins og meiri
fiskur fáist oft, ef gæftir eru
tregar, sagði hann.
Loðnuaflinn varð þó í báð-
um verstöðvunum miklu
minni en í fyrra, en allir
loðnubátar hættu um 10. apríl
bæði árin. í Keflavík var
loðnuaflinn 7582 lestir nú á
móti 14771 lest í fyrra. Og
í Sandgerði veiddust nú
2777,3 lestir af loðnu á móti
8811 tonnum í fyrra.
Engin skreið, en meira í salt.
Fisfeaflinn hefur farið í
frystihúsin og verið saltaður,
en lítið sem ðkkert til herzlu,
því Afríkúskreið selst ekki
Gunnar Jónsson er búinn að flaka marga titti. Hann hefur
unnið á vertíð í Sanðgerði í 20 ár.
sem kurinugt er vegna ófrið-
ar í Nigeríu. Það veldur fisk
verkunarstöðvum nokkrum ó-
þægindum. — Við liggjum
með þó nokkurt magn af
skreið fyrir Afríkumarkað í
landinu, og þvi hengjum við
ekkert upp, sagði Ámi í
Jöfcli. Það yrði maður að
gera á eigin ábyrgð, bankarn
ir lána efeki út á það. En
nú má sjálfsagt fara að
hengja upp fyrir Ítalíumark
að úr þessu eftir að frost
er búið. Hvað er þá við þenn-
an fisk gert, sem fór áður
í skreið? Það er þá gengið
nær fiskinum í salt, og má
búast við að meipa verði í
lélegri gæðaflokkum af sölt-
uðum fiski.
Og Jónas í Útgerðarstöð-
inni í Sandgerði útskýrir fyr
ir okkur að hvaða leyti þetta
er verra fyrir vinnslustöðv-
amar: — Ef við söltum, verð
um við að taka fiskinn um
leið og hann kemur og eyða
á hann næturvinnu. En eigi
fiskurinn að fara í skreið, má
hann bíða til morguns og
ihægt að nýta dagvinnuna.
; Árni sagði að frystihús
Jjökuls hefði tekið á móti
imeira magni af fiski en á
jsama tíma í fyrra, en þá var
aðalveiðitíminn í apríl og
fram í maí. Væri því sæmi-
leg útkoma varðandi verk-
*efni og eins væri hráefni
•ágætt, einkum eftir að neta-
veiði hófst. Fiskurinn væri
af grynnri slóðum og þyldi
betur að liggja. Væri því
betri er hann kæmi í land.
Hann kvaðst telja að enn
gæti komið góður afli. Nú
væri stórstraumur og því
dauft yfir veiðunum, en úr
því farið væri að lygna, gæti
þetta lagast eftir það.
Verður vertíðin lengri en
venjulega?
Eins spáir Árni því, að bát
arnir hætti ekki eins snögg-
lega kringum lokadaginn og
verið hefur. Þeir fáu, sem
héldu áfram í fyrra, höfðu á-
gætan afla út maí. Og nú,
þegar svo mikil óvissa ríkir
um síldina, þá kvaðst hann
hafla trú á að bátamir reyndu
að halda eitthvað áfram.
Sjómenn eru annars undar-
lega fastheldnir á þann gamla
sið að hætta um miðjan maí.
Þá er komið los á mannsfeap-
inn á bátunum. Þeir hafa
fengið nóg og útgerðarmenn
flara að búa undir næstu ver-
tíð, síldveiðarnar. Það kemur
í alla síldarhugur. Eftir sjó-
mannadaginn hafa fyrstu bát
ar oft rokið á síld.
Ekki er Jónas Guðmunds-
son í Sandgerði jafn bjart-
sýnn á að vertíðin standi
lengi í ár. — Enginn fiskur
virðist fyrir vestan og hann
gelkk furðu fljótt af Selvogs-
banka, segir hann. Ég hefi
ekki trú á að vertíðin standi
neitt lengur en venjulega.
Og þó, nú er stórstraumur
og við vonum að hann gefi
sig til í smástrauminn eftir
helgina.
Þegar fréttamenn Mbl. ófeu
aftur inn í Reykjavík, voru
bátamir farnir að koma að,
hver af öðrum. Afli hafði ver
ið sæomilegur.
Úr frystihúsi Guðmundar Jónssonar í Sandgerði. Þeir Jónas Guðmundsson og Sigurbjöm
Jónsson, verkstjóri standa á miðri mynd.