Morgunblaðið - 06.07.1968, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JÚLÍ 1968
Ifafgttnirlfifrtfr
Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúl.
Fréttastjóri
Auglýsingast j óri
Ritstjóm og afgreiðsla
Auglýsingar
Askriftargjald kr 120.00
1 lausasölu.
Hf Arvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthias Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónssom
Þorbjöm Guðmundsson.
Bjöm Jóhannsson.
Ami Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
Kr. 7.00 eintakið.
FÁRÁNLEG
FULL YRÐING
iT'íminn heldur því fram í
forustugrein sinni í gær,
að einstakir ráðherrar ríkis-
stjórnarinnar, sem studdu
þann frambjóðanda í forseta-
kosningunum, sem ekki náði
kosningu, séu nú „rúnir öllu
persónulegu leiðtogatrausti“.
Þetta er fáránleg og fjar-
stæðukennd staðhæfing. Fyr-
ir forsetakosningarnar var
því marg yfirlýst, að stjórn-
málaflokkarnir tækju ekki af
stöðu til þeirra. Hvorugur
frambjóðandinn var þess
vegna frambjóðandi ein-
stakra stjórnmálaflokka. Þess
vegna hefur enginn einstak-
ur stjórnmálaflokkur unnið
sigur eða beðið ósigur í þess-
um kosningum. Það er líka
öllum kunnugt að báðir fram
bjóðendur hlutu fylgi fólks
úr öllum flokkum. Að sjálf-
sögðu hlutu einstakir flokks-
leiðtogar, þar á meðal ráð-
herrar, að gera það upp við
sig, hvorum frambjóðenda
þeir fylgdu að málum. Til
þess höfðu þeir ekki síður
rétt og skyldu en allur al-
menningur í landinu.
í þessu sambandi má benda
á það, að það voru ekki að-
eins einstakir ráðherrar, sem
afstöðu tóku opinberlega í
forsetakosningunum, heldur
einnig ýmsir af leiðtogum
stjórnarandstöðuflokkanna,
þar á meðal tveir fyrrv. for-
menn Framsóknarflokksins.
Allir þessir menn mörkuðu
sína persónulegu afstöðu eins
og hverjir aðrir kjósendur.
Vegna æsingaskrifa Tím-
ans um úrslit forsetakosning
anna er svo ástæða til þess
að varpa þeirri spurningu
fram, hvort ekki sé eins
nauðsynlegt að friður ríki um
forsetaembættið eftir kosn-
ingar, eins og fyrir þær?
Kjarni málsins er, að þjóð-
in hefur kveðið upp sinn úr-
skurð á lýðræðislegan hátt í
frjálsum kosningum. Öll við-
leitni til þess af hálfu ein-
stakra pólitískra flokka og
málgagna þeirra að hefja
pólitískt hnútukast um úr-
slitin er lítt viðeigandi og
alls ekki í samræmi við þann
prúðmannlega brag, sem var
á kosningabaráttunni af
hálfu frambjóðendanna
sjálfra. Viðleitni Tímans og
Þjóðviljans til þess að hefja
flokkspólitískar ýfingar um
þessi mál er áreiðanlega öll-
um almenningi lítt að skapi.
Það munu Tímamenn og
kommúnistar áreiðanlega
finna fyrr eða síðar, ef þeir
halda áfram lákúruskrifum
sínum um úrslit forsetakosn-
inganna.
MERKILEG
NÝJUNG
ITaltýr Þorsteinsson útgerð-
’ armaður hefur tekið á
leigu skip, sem hann hyggst
senda á hin fjarlægu síldar-
mið með 25 karla og konur,
sem eiga að vinna að söltun
síldar um borð í skipinu.
Þetta skip hefur meðferðis
4500 tunnur, sem á að salta í
og flytja síðan til lands.
Hyggst útgerðarmaðurinn
fyrst og fremst taka við síld
um borð í skipið af sínum
eigin síldveiðiskipum, ef ef
sú síld hrekkur ekki til, tek-
ur hann einnig á móti síld
af öðrum skipum.
Hér er vissulega um að
ræða merkilega nýjung, og á
útgerðarmaðurinn þakkir
skildar fyrir framtak sitt.
Vitað er að aðrar þjóðir, bæði
Rússar og Norðmenn hafa
saltað mikið af síld um borð
í skipum úti í hafi. Nokkur
íslenzk fiskveiðiskip hafa
einnig gert það t.d. á sl.
sumri. Einstakir togaraút-
gerðarmenn hafa einnig gert
tilraunir með slíkar söltun-
araðferðir fyrr á árum.
Fjarlægð síldarmiðanna
frá ströndum íslands gerir
nauðsynlegt að taka upp
ýmsar nýjungar í síldveið-
um okkar og verkun síldar-
aflans. Er ekki sízt mikil-
vægt að leggja aukna áherzlu
á söltun síldar, þar sem stór-
fellt verðfall hefur orðið á
síldarmjöli og síldarlýsi.
Einskis má þess vegna láta
ófreistað til þess að salta
eins mikið af síld og mögu-
legt er, meðan sæmilegur
markaður er fyrir saltsíldina
og verðið á henni skaplegt.
Vonandi gefst tilraun Valtýs
Þorsteinssonar vel. Hún
bendir áleiðis um það, sem
koma skal, meðan síldin
heldur sig eins langt frá Is-
landsströndum eins og raun
hefur borið vitni síðustu ár-
in.
HRUN
KOMMÚNISTA
í FRAKKLANDI
/Vsigur kommúnista í
^ frönsku þingkosningun-
um var hrikalegur. Þeir

IIl^I ii-i yspj U1 FAN UR HEIMI
Fornleifafræðingar að verki undir Grátmúrnum í Jerúsalem. Hvelfing Aksamoskunnar að
ba'ki.
Merkur fornleifaf u ndu r við
Grátmúrinn í Jerúsalem
Jerúsale'm. — AP.
RÉTTU ári eftir að liðsveitir
Gyðinga herbóku Grátmúrinn
helga og allan Jórdaníuhluta
Jerúsalem, fundu ísraelskir
fornleifafræðingar stórmerkar
fornminjar undir veðubar-
inni framhlið múrsins. Stétt,
sem hefur legið að öndvegi
hins mikla og háttvirta must-
eris Heródesar konungs, kom
aftur í dagsljósið undan 20
alda jarðvegi.
Heródes konungur lét reisa
musteri þetta um 2000 árum
fyrir daga Krists á hæðinni
Moriah í Jerúsalem. Það kom
í stað Júðahofsins er Salómó
lét gera til heiðurs Davíð,
föður sínum, og sigri hrósandi
Babýlonsmenn lögðu í rústir
587 árum fyrir upphaf tíma-
tals okkar.
Títus, Rómarkeisari, lét
spilla musteri Heródesar árið
70 til þess að sýna uppreisnar
gjörnum Júðum í tvo, heim-
ana. Sá hluti þess sem bezt
hefur staðizt tönn tímans til
þessa dags er vesturveggurinn
— Grátmúrinn.
Bráðlega eftir lok sex daga
stríðsins í fyrra byrjaði próf.
Benjamín Mazar, einn af
kunnustu sagnfræðingum ís-
raels, að grafa undir Grát-
múrnum. Hann hafði í þjón-
ustu sinni fjölmennt lið á-
hugafólks og vísindamanna
við uppgröftinn og nú fyrir
skömmu bar leitin árangur,
sem vert er að geta um. Maz-
ar lýsir fundinum á þessa
leið:
„Stéttin er gerð úr stórum
•hellum, allt að tonni á þyngd,
fagurlega sniðnum úr gráum
Jórsalasteini. Á henni liggja
kolaðar viðarleifar og hleðslu
grjót — minjar um skemmd-
arverk Títusar keisara. í
jarðlögunum yfir stéttinni
fundum við mikið af pening-
um frá fyrstu öld, meðal
þeirra marga, sem slegnir
voru á uppreisnarárum Gyð-
inga gegn Rómarveldi. Enn-
fremur ótrúlega vel geymd
brot úr leirkerum og lömp-
um“.
Stéttin var hluti af rúm-
góðu torgi framan við tví-
skipt hlið, sem trúaðir fóru
um til bænagerða í hofinu. í
rústum miusterisins eru nú
tvær moskur: Steinmoskan,
sem reist er yfir stein þann
er Múhammeð spámaður steig
síðast á áður en hann fór til
guðs, og Aksamoskan, sem tal
ið er að Jústiníanus Mikla-
garðskeisari hafi látið gera til
dýrðar Maríu mey árið 536, en
Múhammeðtrúarmenn breyttu
síðar til sinna þarfa.
Niður að stéttinni eru um 9
metrar frá núverandi yfir-
borði jarðar og fundust þar
þrettán jarðlög með búseu-
leifum. Það sem nú stendur
úr jörðu af Grátmúrnum er
um 25 metrar á hæð, en þess
verður að gæta, að menn
hafa einlægt verið að bæta
um og byggja við hann eftir
því sem tímar liðu fram.
Fornfræðingar ráðgera mik-
inn uppgröft í Jerúsalem á
næstunni og vænta sér mikils
af honum.
J
fengu nú 28 þingsæti, en
höfðu fyrir kosningarnar 73.
Kommúnistar töpuðu þannig
45 þingsætum. Þetta sýnir
greinilega ótta frönsku þjóð-
arinnar við kommúnismann
og áhrif hans. Franskir kjós-
endur gerðu sér ljóst að
kommúnistar höfðu að meira
eða minna leyti staðið bak
við byltingartilraunir þær,
sem gerðar voru í vor, og
lömuðu um margra vikna
skeið franskt athafna- og
efnahagslíf.
En það voru fleiri en
kommúnistar sem töpuðu í
frönsku kosningunum. Banda
lag vinstri flokkanna tápaði
64 þingsætum og fékk nú að-
eins 57 þingsæti að þessu
sinni en hafði áður 121 þing-
sæti.
Margt má að sjálfsögðu að
stjórn de Gaulle finna. Hún
hefur á ýmsum sviðum verið
þröngsýn og afturhaldssöm.
En hinum gamla hershöfð-
ingja tókst að forða Frakk-
landi frá algeru öngþveiti og
hruni lýðveldisins á sínum
tíma. Þess vegna kaus
franska þjóðin að fram-
lengja heldur völd hans held
ur en að eiga á hættu nýja
upplausn og úrslitaáhrif
kommúnistá og vinstri banda
lagsins.
Ósigur kommúnista í
Frakklandi er ekki aðeins
ósigur franskra kommúnista.
Hann er mikið áfall fyrir
hinn alþjóðlega kommún-
isma yfirleitt. Kommúnistar
höfðu gert sér von um það
að Frakkland yrði næsta
landið, þar sem þeir kæm-
ust til valda. Þeir draumar
hafa nú að engu orðið. Mik-
ill fjöldi franskra kjósenda
yfirgaf kommúnistaflokkinn
og kaus með Gaullistum. Það
er beizk staðreynd, sem
kommúnistar eiga erfitt með
að kingja, en verða þó að
viðurkenna.