Morgunblaðið - 20.09.1968, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 20. SEPTEMBER 1968
3
Jæja drengir, nú skjútum við kátum
■ Skaftholtsrétt og Hrunamannarétt
VIÐ heimsóttum í gær Skaft-
holtsrétt í Gnúpverjahreppi
og Hrunarétt í Hrunamanna-
hreppi. Það var mikið um að
vera og margt fólk sem kom
í réttirnar. Söfnin komu að
réttunum við dagrenningu, en
sumt var komið áður. Það var
létt yfir mönnum eins og vera
bar og fauk sitthvað þar sem
ekkert var verið að mylja
moðið. Það var raddsterkur
kór, sem söng undir öllu
vafstrinu, þúsund radda kór
safnsins. Þegar við komum að
Skaftholtsrétt um 6 leytið í
gærmorgun var fé Skeiða-
manna komið í girðingu frá
kvöldinu áður og tjöld rekstr-
armanna kúrðu í dagrenning-
unni undir Skaftholtsmúla.
Féð lá kyrrt í girðingunni að
mestu á meðan rökkrið hörf-
aði fyrir deginum, en ekki
leið á löngu þar til gangna-
menn fóru að fella tjöldin og
hugsa til hreyfinga.
Við ræddum stuttlega við
fjallakóng Skeiðamanna, Her-
mann Guðmundsson, bónda á
Blesastöðum á Skeiðum.
„Skeiðarnar voru með sér
afrétt“, sagði Guðmundur,
„en svo var þessu breytt og
það var stofnað sameiginlegt
afréttarfélag Flóamanna og
Skeiða, 'sn þeir smala afrétt-
inn á milli Laxár og Fossár í
tveim leitum.
Innsti hluti af Flóamanna-
afrétti er smalaður sameigin-
lega með Gnúpverjum og er
þar um að ræða Þjórsárver
og Norðurleit.
Þetta er fimmti dagurinn
okkar, en það er venjulegur
tími í þessari yfirferð. Við
smölum endanlega í austur-
leitinni 20. þ.m.
Við fórum núna í fyrsta
sinn eftir nýrri ýtubraut, sem
var gerð inn að náttstöðunum
og fyrir viku fóru á veg-
um afréttarmálafélagsins allir
oddvitar Flóa og Skeiða-
manna, en þeir standa að
feessu og var ferðin farin til
þess að skoða brautina og
kynna sér aðstæður til vænt-
anlegra kofabygginga“.
„Hvernig lítur féð út eftir
sumarið?“
„Okkur finnst við fyrstu
sýn að það sé óvenjuliega
vænt. Það er alveg heilbrigt
og það fannst ekkerf af dauðu
eða ritjum á afréttinni. Mér
finnst það mjög fallegt".
Sigurgeir Runólfsson, bóndi
á Skáldbúi, er fjallkóngur
Gnúpverja og hefur verið
síðan 1961. Við röbbuðum
stuttlega við Sigurgeir.
„Við gistum yfirleitt bæði
í tjöldum og kofum. Við fór-
um 4 úr okkar hrepp 10. sept-
ember lengst inn á afrétti og
4 úr suðursveitunum. Síðan
komu 6 frá okkur og 6 frá
suðursveitunum á móti okk-

Halla Guðmundsdóttir.
Ljósm.: Mbl. Árni Johnsen.
ur inn að Kisuá. Inn að Dalsá
komu svo 15 á móti okkur úr
okkar hrepp.
Björk Kristófersdóttir.
„Hvernig leizt þér á féð í
ár?“
„Ég held að féð sé ekki
með betra móti í ár“.
„Er yngra fólkið ekki farið
að sækja meir í fjallaferðir?"
„Jú, það er mikið um að
unga fólkið fari á fjall og sér
stakliaga hefur kvenfólkið
sótt á. Það voru sex með okk-
ur núna. Ég var að segja strák
unum að auðvitað er það
vegna þess að ég nýt svo mik
Framhald á bls. 31
Helgi Jonsson, fjallkongur.
Sigurgeir Runólfsson,
fjallkóngur.
„Hvernig gekk, Sigurgeir?"
„Það gskk alveg prýðilega,
þetta er tíundi dagurinn og
það er eðlilegur gangur.
Þetta eru vist einar lengstu
göngur landsins, 120 km. frá
byggðn bóli allt inn að Arn-
arfellinu mikla. Líklega höf-
um við aldrei fengið eins gott
veður í fyrstu leit og er ég
þó búinn að fara í leitir síðan
1920.
„Hvað voruð þið margir?“
„Við vorum 25, þígar allir
voru komnir“.
„Hvar gistuð þið?“
Tveir hressilegir sómamenn í réttinni hampa „einum kat-
um.“ Vinstra megin er Loftur Loftsson, á Sandlæk, en
hægra megin er Guðjón Ólafsson á Stóra-Hofi.
# KARNABÆR
TÍZKUVERZLUN UNGA FÓLKSINS — TÝSGÖTU 1 — SÍMI 12330.
FÖTIN YKKAR FÁST HJÁ OKKUR!
DÖMUDEILD
★ STAKAR BUXUR ÚR
ÚR TERYLENE OG ULL
% PEYSUR í ÚRVALI
★ SKYRTUBLÚSSUR
% SKOKKAR
★ PILS — MÍNÍ — MAXÍ
★ VESTI — STUTTBLÚSSUR
★ KJÓLAR O. M. FL.
Póstsendum
HERRADEILD
★ STAKAR BUXUR ÚR
ÚR TERYLENE OG ULL
★ STAKIR JAKKAR
I ÚRVALI
★ SKYRTUR — BLÚNÐU-
PÍFU- OG VENJULEGAR
PEYSUR í MIKLU ÚRVALI
★ REGNJAKKAR
★ ENSK ALFÖT O. M. FL.
Póstsendum
STAKSniNAR
Róttæk í skoðunum
og byltingargjöm
í nýútkomnu tölublaði Norð-
urfara, málgagns Sjálfstæðis-
manna í Norðurlandskjördæmi
vestra, birtist forustugrein eftir
Steingrím Blöndal, sem sérstök
ástæða er til að vekja athygli
á, en þar er fjallað um æskuna
og viðhorf hennar á svo glöggan
hátt að sjaldgæft verður að
teljast. Steingrímur Blöndal
segir m.a.:
„Það er alkunna, að æskan
hefur á öllum tímum verið rót-
tækari í skoðunum og gjarnari
á byltingar en þeir, sem meiri
aldur og þroska hafa haft til að
bera. Vert er þess vegna að hafa
í huga, að afstaða nútíma æsku
er í eðli sínu ekki svo frábrugð-
in því, sem þekkst hefur í aldir.
En viðbrögð hennar við kalli
hugsjónanna eru á annan veg
og öflugri en áður og viðhorf
hennar ólíkari skoðunum ráð-
andi kynslóðar, en dæmi eru til.
Það á sér augljósar skýringar.
Andrúmsloft það, sem þessar
kynslóðir alast upp í er svo
gjörólíkt. Annars vegar kreppu-
ástand og mjög takmarkað frjáls-
ræði, hins vegar meiri velmegun
og frelsi en áður hefur þekkst
í mannlegu samfélagi. Þvi má
heldur ekki gleyma, að þeir,
sem nú ráða þjóðunum, muna
flestir tímanna tvenna í vísind-
um og tækni. Þeir eru stórum
nátengdari aldagömlum lifnaðar-
háttum og siðum, en unga fólkið,
og hafa margir hverjir lifað og
hrærst í andrúmslofti tveggja
heimsstyrjalda. Þetta gefur tví-
mælalaust ástæðu til að ætla,
að umræddir menn hljóti að vera
meira eða minna staðnaðir.
Annars væri um nánast ofur-
mannlega aðlögunarhæfni að
ræða á þessu mesta þróunartíma
bili mannsandans. Þess vegna
skilja þeir ekki æskuna. Að
þeirra dómi skortir hana já-
kvæða og fastmótaða, málefna-
lega stefnu, en þeim er alls ekki
ljóst, að aðstaða sú, sem þeir
hafa skapað æskunni til þess að
móta ákveðnar skoðanir og
eigin hugmyndir um skipan
mála, er alls ófullnægjandi. Af
því leiðir, að í mörgum tilfellum
veit æskan ekki nákvæmlega
hvað hún vill, en hún veit ávalt
hvað hún vill ekki og hún æskir
einlæglega eftir úrbótum.
Áhrif ungs fólks
hljóta að aukast
f lok forustugreinarinnar seg-
ir Steingrímur Blöndal:
„Hér á íslandi eru nýafstaðnar
forsetakosningar. Hvaða aug-
um, sem menn kunna að líta
úrslit þeirra kosninga, þá er það
Ijóst að þar markar unga fólkið
djúp spor. Baráttuvilji þess á
báða bóga var ótvíræður og
sýndi ljóslega mikinn áhuga á
þjóðmálum, sem aðeins kosn-
ingar lausar við meira eða minna
ofskipulagða eða vanskipulagða
flokkastarfsemi gátu leitt í ljós.
Áhrif ungs fólks á starfsemi
stjórnmálaflokkanna hljóta þvi
að aukast mjög í fyrirsjáanlegri
framtíð. Lækkun kosningaaldurs-
ins er annað dæmi um, að svo
muni verða. Unga fólkið hneigð-
ist að háleitum hugsjónum og
það vill gjarnan fá færi á að
móta þær sjálft. Því mun það
vafalaust leita á vit þeirra stjórn-
málaflokka, sem á heilbrigðust-
um grunni byggja, sem við heil-
brigða stjórn búa og sem á heil-
brigðastan hátt nýta starfskrafta
‘þeirra.
Um grundvöll Sjálfstæðis-
flokksins þurfum við ekki að
efast, og það er í valdi okkar
Sjálfstæðismanna sjálfra, hvemig
úr hinum tveim atriðunum ræt-
ist. En öll hljótum við að eiga
þá ósk lieitasta Sjálfstæðis-
flokknum til handa, að hann
slái aldrei á útrétta hönd æsk-
unnar.“
í