Morgunblaðið - 10.10.1968, Síða 21

Morgunblaðið - 10.10.1968, Síða 21
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 10. OKTÓBER 1968 21 AREKSTUR RETTAR OG RETTLÆTIS í HINU margslungna þjóðfélagi þróaðra ríkja fer um réttindi og skyldur manna hverra gagnvart öðrum, eða einstakl- inga gagnvart þjóðfélaginu, samkvæmt lögum, sem sett eru af sérstökum lög- gjafa. Ætíð getur risið ágreiningur um, hver séu réttindi og skyldur hvers aðila, því engin lög eru fullkomin. Dómj^ólar hafa það hlutskipti að kveða á um það, þegar ágreiningur rís, hvernig úr þræt- um skuli leyst skv. gildandi lögum og rétti. Nú hefur Hæstiréttur talið, að vegna skýlausra ákvæða í lögum nr. 58, 24. apríl 1954 beri að staðfesta áfrýjað- an dóm vegna upptöku v.b. Ásmundar GK 30 ríkissjóði til handa. Nú er það grundvallarregla í löggjöf allra þjóða, að eigi skuli refsa saklausum manni. „Dómsmorð" í víðtækustu merkingu er átakanlegt hugtak í þróuðum réttarríkj- um. Tilhugsunin um það, að saklaus maður sé sakfelldur í nafni laganna er sárari en svo, að menn geti rólegir við það unað. Það er vegið að réttlætis- kennd manna og samvizku, þegar sak- lausir eru dæmdir til refsingar. Lögin segja að vísu, að upptaka eigna að ís- lenzkum lögum verði ekki talin refsi- tegund, heldur sem sérstök viðurlög refs ingar. Samkvæmt því er ekki verið að refsa eiganda bátsins í skilningi lag- anna. Stjórnarskráin mælir fyrir um friðhelgi eignarréttarins, þ.e. að enginn verði sviptur eignum sínum án fullra bóta og 'þá því aðeins að almennings- heill krefjist. Fræðimenn telja í þessu tilviki, að upptökuákvæði laganna séu á sviði réttarvörzlu, aðallega varnar- vörzlu, og að þetta markmið valdi því, að ákvæði 67. gr. stjórnarskrárinnar um eignarsviptingu taki ekki til hennar. Með þessu móti smýgur þetta rangláta lagaákvæði framhjá tveimur af grund- vallarreglum íslenzks réttarfars — að saklausum skuli ekki refsað og að eign- arrétturinn sé friðhelgur. En hvers er sökin? Jú, Alþingi hefur hér sett lög, sem eru orðuð á þann veg að það sé skylt að gera skip upptæk, þegar farm- ur þess sé að verulegu leyti áfengi, en ekki að það sé heimilt, eins og eðli- legra hefði verið. Af umræðum á Al- þingi árið 1925, þegar lagafrumvarp þetta var til umræðu er hins vegar ljóst, að allir þeir þingmenn, sem til máls tóku um lagafrumvarpið, töldu að með þessu væri verið að heimila dómstólum að gera skip upptæk. Þannig segir fram sögumaður frumvarpsins, þáverandi forsætisráðherra, Jón Magnússon, um þetta ákvæði frumvarpsins: „Loks vil ég benda á ákvæði, sem ég tel hafa mikla þýðingu, en það er, að skip, sem flytur hingað ólöglega áfengi, svo að telja megi það verulegan hluta af farmi þess, megi gera upptækt með dómi.“ Magnús Torfason ræðir einnig um „ákvæði 4. gr. frv. þessa, þar sem segir að skip megi gera upptækt, ef veruleg- ur hluti farmsins sé áfengi“. Jónas Jóns- son sagði m.a. við 2. umræðu í Efri deild: „Það ber bæði við hér og annars staðar erlendis, þar sem hömlur eru lagðar á verzlun með áfengi, að þangað koma oft skip hlaðin áfengi og bíða úti fyrir stöndum landsins tækifæris til að koma áfenginu í land og selja það þar. Þegar bannlögin voru sett hér, var ekki gert ráð fyrir þessháttar athæfi, og þess vegna vantar í lögin viðeigandi hegning arákvæði um þvílíka lögbrjóta, eins og t.d. „Marian“ og „Veiðibjölluna" o. fl. Það voru engir staðir til í lögum vor- um, sem þessi skip yrðu dæmd eftir. Á þessari vöntun bannlaganna ræður frv. það, sem hér ræðir um, nokkra bót, er það heimilar að dæma skipin upptæk. Eykur það áhættuna við slíka verzlun og ætti að miða til þess að draga úr ásókninni um að koma víni hér á land“. Augljóst er að Alþingi hefur í þessu til- felli samþykkt lög sem hljóða á annan veg en til stóð. Þingmenn tala ætíð um að það „megi“ eða það sé „heimilt" að gera skfp upptækt undir þessum kring- umstæðum. Af síðustu tilgreindu orð- um Jónasar Jónssonar er einnig aug- ljóst, að flutningsmenn frumvarpsins hafa alls ekki í huga slíkt tilfelli sem „Ásmundarmálið", því ekki er hægt að segja að það „auki áhættuna" fyrir smyglarana þó skip einhvers annars manns sé gert upptækt. Það má reyndar færa rök að því, að í slíku tilfelli eigi Hæstiréttur að túlka lögin á þann veg sem samræmist skoð- un og skilningi þingmanna, þegar um mál þessi var rætt á Alþingi. En Hæsti- réttur telur augsýnilega að ákvæðið sé það fortakslaust orðið að ekki verði fram hjá því vikið eða á annan veg túlkað. Af því sem að framan er sagt, virðist sem Alþingi hafi af misgáningi orðað tiltekið lagaákvæði á þann veg að lífs- hamingju saklauss menn er ógnað. Trausti almennings til löggjafarvalds og íslenzks réttarfars er ógnað. Réttlætis- kennd almennings er misboðið. Það er aðeins ein leið til baka — og hún er sú að Alþingi felli niður þetta lagaákvæði og afhendi eigandanum bát sinn aftur — og biðji hann velvirðingar. Ragnar Tómasson. - DANIR STORAUKA Framhald af "bls. 20 itækjunum. Hann segir enn- fremur, að þessi danski iðnaður meti ástandið þanmig að bjartar horfur séu með aukinn útflutn- ing dansfcra húsgagna. Nú væri ætlunin að leggja enn meiri áherzlu á sölu og kynmingastarf- semi erlendis en hingað til hefði verið gert. Veitt yrði framlag til þess að damskir framleiðendur gætu sýnt húsgögn sín á sýning- um erlendis, veirtt fé til áróðurs og auglýsimga erlendis fyrir dönskum húsgögnum, og enn aukin áherzla lögð á að fá fram góðar teikningar af húsgögnum og vanda gerð þeirra. „Damiish design" er löngu orðið heimsfrægt slagorð danska hús- gagnamarkaðsins og nú uppskera danskir iðnaðarmenn vextina af því hve þeir hafa verið hug- kvæmir á undanförmum árum. Allir þefckja dönsk húsgögn í Evrópu og mairkaðurinn fyrir slík húsgögn fer sdfellt vaxamdi í Bandaríkjunum og S-Ameríku. MÖGULEIKAR ÍSLENDINGA Við fslendingar flytjum inn húsgögn fná Norðurlöndunum aðallega fyrir um 30—40 millj. kr. árlega. Væri nú ekki þjóðráð að við reyndum eimnig að hefja útflutning húsgagna í meira mæli en hingað til hefur verið gert? En það er nánast ekki neitt. Til þess þarf þó fyrst og' fremst eina gru-ndvallarbreyt- ingu. Fyrirtæki verða að slá sér saman um framleiðslu ákveð- inna húsgagna, sem boðin eru til sölu erlendis, svo unnt sé að afgreiða stórar pantanir á rétt- um tíma — og tryggja vöru- vöndun. 5 herbergja hœð Til sölu er 5 herb. íbúð á 2. hæð í syðsta sambýlishús- inu við Álfheima. Skemmtileg og vönduð íbúð. Suður- svalir. Ágætt útsýni. Sérhitastilling. Teikning hér á skrifstofunni. ÁRNI STEFÁNSSON, HRL. Málflutningur. Fasteignasala. Suðurgötu 4. Sími 14314. Kvöldsími 34231. Skólastjórastaða — framtíðarstaða Styrktarfélag lamaðra og fatlaðra vill ráða skólastjóra við heimavistarskóla fyrir fötluð börn, er félagið hyggst setja á stofn nú í haust, í Reykjadal í Mos- fellssveit. Tilvalið er þetta fyrir hjón ,sem bæði hefðu kennaramenntun eða hitt að konan væri hjúknmar- kona eða sjúkraþjálfari og gætu þá bæði starfað á fullum launum. Á meðan hjónin búa í skólahúsinu hafa þau frítt fæði og húsnæði en í náinni framtíð mun félagið byggja skólastjórabústað, — lítið ein- býlishú's í næsta nágrenni við skólann. Allar upplýsingar veitir Svavar Pálsson, Suðurlands- braut 10. Sími 38175. SANDVIK snjónagiar SANDVIK snjónaglar veita öryggi í snjó og hálku. Látið okkur athuga gömlu hjólbarðana yðar og negla þá upp. Það getur borgað sig. GÚMMÍVINNUSTOFAN H.F. Skipholti 35, sími 31055 — Reykjavík. Aðvörun til sauðfjáreigenda í Reykjavík. Samkvæmt ákvörðun borgarráðs Reykjavíkur, sbr. auglýsingu skrifstofu borgarverkfræðings 6. ágúst s.l., verður gengið ríkt eftir því á þessu hausti að ályktun imi bann við sauðfjárhaldi frá 23. september 1966 verði hlýtt. Bannið nær ekki til þeirra, sem leyfi hafa fengið til sauðfjárhalds að Hólmi, Engi og Gufunesi. Er hér með skorað á þá, sem halda sauðfé hér í lögsagnarumdæminu án heimildar, að flytja það úr umdæminu eða ráðstafa því nú þgear á annan hátt að viðlagðri ábyrgð samkvæmt lögum um búfjárhald í kaupstöðum og kauptúnum nr. 44, 1964 og reglugerð um búfjárhald í Reykjavík nr. 148, 1964. Lögreglustjórinn í Reykjavík, 8. október 1968. Sigurjón Sigurðsson. rsfindréssonar sCaugavegí /7 - <2ramnesi/egÍ Z Laugavegi 96 við hliðina á Stjömubíói.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.