Morgunblaðið - 27.10.1968, Blaðsíða 21

MOBGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. OKTÓBER 1968
21
- KAL í TÚNUM
Framhald af bls. 19
um betur uppleystur. Það virð-
ist þurfa miklu minna magn af
honum og hann verkar strax
þótt þurrkar gangi. Óuppleystur
verkar áburðurinn „negativt“ í
þurrkatíð og virðist beinlín-
is stórhættulegur, þar sem ein-
hver vottur er af kali.
Hver og einn, sem við ræktun
fæst, getur sjálfur sannprófað
fullyrðingar mínar um sérstakt
notagildi uppleysta áburðarins.
Hann getur tekið fyrir svolít-
inn blett og notað svo mína „prí-
mitivu" aðferð við upplausn og
dreifingu áburðarins. Kæmi til
smágarða er að ræða og sáð hef-
ir verið í beinar raðir.
Því minnist ég á matjurtagarð,
að mér finnst hálf ömurlegt að
þeir skuli víða hafa verið lagð-
ir niður á seinni árum. Verður
þó að viðurkenna að margir þess
ara garða voru eigendum þeirra
hvorki til frægðar né framdrátt
ar. Yfirfuilir af arfa eða svart-
ir af tröllamjöli. Hinsvegar eru
matjurtagarðar þótt ekki séu
stærri en 100-300 fermetrar mik-
il og ánægjuleg búbót, ef þeir
eru hirtir eins og vera ber.
Vissulega er stór munur á því
fyrir húsmæður, að nota eigin
uppskeru, seinni hluta sumars,
heldur en fljótvaxnar og oft
stórskemmdar útlendar karöflur.
greina að leysa upp áburðinn í
stærri stíl, yrðu að sjálfsögðu
notaðar sérstakar aðferðir og á-
höld.
Hvar sem farið er um landið,
eru framræsluskurðir sumir
gamlir og hálffallnir saman. Upp
gröfturinn, sem oft er mór eða
að minnsta kosti mókenndur, hef
ir legið á skurðbökkunum árum
saman. Þarna geta bændur tek-
ið sýnishorn til þess að sann-
reyna gildi mós og moldar til á-
burðar á tún, sem þjást af efna-
skorti.
„Er ekki gert fullmikið að því
að bíða í hálfgerðu úrræðaleysi
og kalla á visindi og rannsókn-
ir“? Þannig komst hr. Árni G.
Eylands að orði í Morgunblað-
inu í ágúst.
Hvað áburðarverksmiðjunni
viðvíkur, þá ætti að mega vænta
þess að hið einkennilega hluta-
félags-fyrirkomulag verði afnum
ið í þeirri mynd, sem það er nú
Verksmiðjan verði síðan endur-
bætt og þannig rekin, að fram-
leiddar verði þær áburðablönd-
ur, sem bezt henta þeim er áburð
inn nota. Herra Jóhannes Bjarna
son, verkfræðingur, hefir skrif-
að mjög athyglisverðar greinar,
um þessi verksmiðjumál í Morg-
unblaðið.
Að lokum langar mig til að
fara nokkrum orðum um mat-
jurtagarðinn, sem ég minntist
lauslega á hér að framan. Ég
bar í hann mó og sag ásamt dá-
litlu af þangi og mykju. Upp-
skeran var ágæt fyrstu árin, en
fljótlega fór að bera töluvert á
arfa, sem erfitt var að eiga við
sökum þess hve þétt var sáð og
óneglulega. Breytti ég því um á-
burð og notaði nálega eingöngu
garðáburð (verksmiðju-áburð).
Arfinn varð viðráðanlegri og
uppskeran sæmileg, en strax á
öðru ári fannst mér einkenni-
legt bragð af kartöflunum, enn-
fremur hurfu allir ánamaðkar úr
garðinum. Mér fannst þetta
hvorttveggja hættumerki.
Breytti ég nú um sáningarað-
ferð og sáði í þráðbeinar raðir
með sjötíu sentimetra millibili.
Aftur á móti hafði ég kartöfl-
urnar mjög þéttar í röðunum.
Garðáburðinn hætti ég svo að
segja alveg við en notaði aðal-
lega síldarmjöl og dálítið af sagi
annað slagið. Þetta reyndist á-
gætlega. Ánamaðkarnir fóru að
koma aftur, og þegar arfinn
gjörði vart við sig fór ég
yfir bilið milll raðanna með garð
hrífu eða skóflu og helzt í sól-
skini, var það auðvelt verk og
fljótunnið.
Hver er svo ávinningurinn við
að sá svona reglulega og hafa
svona langt bil milli raða?
Það eru engir erfiðleikar við
að hreinsa garðinn og geta jafn
vel 10-12 ára börn annast það
með sköfu.
Moldin milli raðanna hitnar í
sólinni þegar hún er arfa-
laus. Arfinn kælir jarðveginn og
dregur til sín næringu úr mold-
innL
Meiri vöxtur verður undir
hverju grasi (stærri kartöflur).
Grösin verða sterkari og þola
betur hauststormana.
Upptakan gengur miklu greið
ar, þegar reglulega er sáð og
geta börn vel annast hana Þeim
þykir gaman að taka upp kart-
öflur
Ef skyndilega kólnar og
vænta má mikils næturfrosts er
hægt að raka moldinni að grös-
unum með garðhrífu, þegar um
-REYNIR ODDSSON
Framhald af bls. 10
hneykslað suma, og þó eru
þeir örstuttir, samanborið við
lengd myndarinnar. Fólk tek-
ur þessu alltof hátíðlega. Telja
þessa „parrodiu" mína vera
aðalatriði, sem er í rauninni
sárasaklaust aukaatriði. Að
eins til að lífga uppá. Jafn-
vel hneykslast menn á kon-
unni, sem „falleraði“ aðeins
einu sinni, telja það atriði
leikið og útlenzkt. Það er að-
eins hálfur sannleikurinn, og
nú þori ég ekki að segja meira
um það. Já, mér er ljóst, að
því er haldið fram, að með
þessu sé ungu kynslóðinni í
dag gefið í skyn, að hernám-
ið hafi barasta verið ósköp
spennandi og ákjósanlegt, en
ekki sú grimmilega alvara,
sem það var. Ég ólst ekki
upp með þessu hernámi, átti
heima í Grundafirði vestra,
og það heyrði til undantekn-
inga, ef við urðum þess vör,
krakkarnir.
Mætti segja mér, hefði ég
alizt upp hér syðra með öll-
um þessum gauragangi, hefði
myndin mín orðið örlítið
öðruvísi."
„Sumir segja að það vanti
ýmissa atburði í myndina til
þess að hún gefi trúverðuga
mynd af ástandinu."
„Já, rétt er það. Öllum
finnst vannta eitthvað. Eitt-
hvað sem til er 1 þeirra minn
ingu, í þeirra hugarheimi.
Mætti ég benda mönnum á þá
þessum árum eru engar kvik
myndir til, ekki einu sinni
ljósmyndir. Það var hrein-
lega bannað að að taka mynd
ir á þessum tíma. Þess vegna
er þessi mynd mín alls ekki
séð með augum íslendinga
heldur með augum hernáms-
liðanna. Ég vildi gjarnanhafa
úr fleiri kvikmyndum að moða
en því er bara ekki að heilsa
Ég varð að vinna úr því efni,
sem ég hafði á hendinni."
„Þú hefðir ekki getað sett
einstök atriði á svið?“
„Jú, sjálfsagt, hefði það ver
ið hægt, en þá verður kostn-
aðurinn óbærilegur. Hvert ein
asta samtal við mann í mynd
þessari kostar margar þúsund
ir, hleypur oftast á tugum.
Ég gerði mynd þessa fyrir
mína eigin bjartsýni, af al-
gerum vanefnum. Mér fannst
þessar myndir forvitnilegar,
hélt að fleiri vildu sjá en
ég. Ég hef engan styrk hlot-
ið enn til þessarar kvikmynda
gerðar, þrátt fyrir umsókn
mína til Menntamálaráðuneyt
isins. Máske að borgin styrki
mig að lokum fyrir að bjarga
sögulegum menjum hennar
hingað heim. Urn það hef ég
enga hugmynd enn. Hef enda
ekki fram á það farið.“
„Hvaðan eru þessar fall-
egu landslagsmyndir fengnar
í myndina?"
„Þær eru aðallega fengnar
úr danskri mynd, sem hér var
tekin á árunum 1938—39. Sú
mynd er að vísu í góðum
höndum hjá Nordisk Film, en
þyrfti svo sannarlega að kom
ast hingað heim“.
„Mér er kunnugt um, Reyn
ir, að nú er einnig verið að
sýna mynd þína, Hernámsár-
in, á Akureyri. Hvenig stend
ur á því?“
„Af mynd þessari eru til
þrjú eintök. Og fyrir jól verð
ur myndin auk þess sýnd í
stærstu kaupstöðunum fyrir
utan Reykjavík og Akur-
eyri.“
„Hvernig hefur svo aðsókn
verið?“
„Þetta hefur verið metað-
sókn, og ég er ákaflega þakk
látur fyrir það. Á einni viku
hafa séð myndina rúm 7000
manns. Mér er sagt, að þeir
í Nýja Bíói telji gott, ef góða
mynd sæki 8000—11000 manns
á mánuði, svo að þú sérð að
ég er bjartsýnn, enda held
ég að megi segja að ég lifi
á bjartsýninni.*1
„Að lokum Reynir, þetta
sígilda í blaðaviðtali, hvar
hefurðu lært?“
„Fljótsvarað Ég er ekki út
lærður kvikmyndatökumaður,
hef engin pxóf. Hinsvegar
nam ég leiklist og leikstjórn
í Bandaríkjunum, Bretlandi
og hér heima. Svo fékk ég
að leika með í kvikmynd og
þá sótti bakterían mig heim.
Annars held ég að ég hafi
lært mest á því að vera í
París um eitt skeið og sækja
kvikmyndasafnið, þar sem þeir
sýndu 6 myndir á dag, mis-
munandi gerðar og eðlis. Það
var sá nægtarbrunnur, sem
ég drakk af. Tæknina nema
menn aðallega af bókum og
þó mest af reynslunni.
Annars er msr ákaflega ríkt
í hug þakklæti til allra þeirra
sem veitt hafa mér uppörfun
í þessu starfi. Ég held, að
þessi seinni hluti myndarinn-
ar sé betur unnin. Hann er
semsé unnin af íslenzkum
höndum eingöngu. Hinn fyrri
gekk í gegnum útlenzkar hend
ur alltof mikið. Og auðvitað
lærir maður af reynslunni,**
sagði Reynir Oddsson að síð-
ustu um leið og hann hvarf
út í mannþröngina. Hann er
einn af þeim mönnum, sem
þessa daganna hafa engan frið.
SÚLNASALUR
turríáht-hvöld
ÞJOÐA-
KVÖLD
KVOLD
Austurrískir réttir mat-
reiddir af austurrískum
matreiðslumeistara.
Reynið þá strax í kvöld.
Austurrísk hljómlist
og söngur.
Dansað til kl. 1.
Borðpantanir í síma 20221
eftir kl. 4.
KVOLDVERÐUR
Feine Gemúsesuppe Wienerart
—0—
Klare Wildsuppe Saint-hubert
—0—
Gedunstete Eszterhazy-Rindsschnitzel
—0—
Sehweinsriicken gebraten nach Bauernart
—0—
Pochiert Steinbutt nach Tiroler Art
—0—
RenntierKeule gebraten auf Försterinart
—0—
Lammrúcken gebraten Sacher
—0—
Wienerapfelstrudel mit Vanillesauce
—0—
Coupe Johann Strauss
HLJÓMAR
spila í kvöld
frá kl. 9-1
Sími: 83590
JIgsÍ
DISKOTEK