Morgunblaðið - 13.08.1969, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 13. ÁGÚST 1Ö6Ö
15
það, gjöittiugöað ag eftir þvi
breytit Bklki er vamdii að taka
dœmin. Þaiu, Guðniý og Einar
Sveinn, miaöuir heninar, tóSku
Irug.a Árdall s&m kjörson og þeg-
ar systurböm henmar misstiu for-
eldra sína á skömim'uim tíma,
Itlókiu þaiu böm þeirra, Silgfríðd,
Guðnýju og ViillhjáQim í fóstur.
Um uppeldið þairf efldkii að ræða',
börniin bera þess vott og elkki
Bízt Inlgi og Sigfríðiur, sem
'áBam-t mölkium aínium, éittu ienig3t
samibúðimia og gátu sýnlt þakk-
læti á elliskiuQeigan hátlt.
En þótt Guðný væri manma
bezt fallin till að leið-a jarðnes-k
miálefni t'ii beztra lylklta, hvort
var BkemiuT eðiur lenigur, þá var
huigur hennar lengsltium bundin
í trú og þá fyiriat og fremat á
framliíf og ti'l ranmisðknar é þvi.
Þar var ábuigi henrnar brenn-
atnidi fram diiil hinis síðaiata. Ekki
einis-trieniginigslieigur og þrömigur
heldur vísinidaiegiur, svo vítlt sem
þelkíkinig og huigur leyfðiu. Sjálf
Ihlakikaði Ihún til skiptamma og það
áður en líkami Iknafði, en henni
fannst það lífnaiuðayn, að við
vilsisium, hivað við ifcælki, er skildi
og 'hún viidi og óakaði, að hún
igæti lagt fram sitt til þess á
víisindalegan hátt og heiðarllegan
einis og gerð hennar var. Ég vona
að það talkist. Sj'álifur á ég að
þalkk-a luppbyggiteg-ar og fræð-
andi um-ræðuir á þessu sviði, sem
leid-du mig til meiri þroslka, Ég
átti eikki fcost að ræða við ha-na
eftir fö,r Apoilo 11, en hefði
vissuiega verið Skemmtilegt og
-álhuigi henirnar verið miki'll þa-r
eims og í framilífinu.
Við heimagangamir og vin-
imir á Lolkastlig 7 sendum kveðj-
ur okkaæ og þökfcum Guðnýju og
óskum h©nm góðrar ferðar, sem
hún beið svo -1-enigi og hlaídcaði
tifl.
Einar Helgason.
Fædd 14. maí 1883
Dáin 5. ágúst 1969
FUNDUM olklkar Guðnýjar bar
fyrst saiman á Laufásveginuim á
þeim áruim, er telpur gemgu með
svuntu og drengir í stuttbuxum
fram að ferimingu. Ég minntiist
éklki að hafa séð þessa hýru og
góðlegu konu áður. Við urðum
samifeirða inn á Lauifáisveig 5,
Guðný, móðir mlín og ég. Á eifri
hæð hússin-s var þá heimili
þelkktustu leilklkvenma landsins
fyrr og síðar, imæðgnianna Stef-
aníu Guðmundsdóttur og Önnu
Borg, en á neðstu hæð var
Lestrarfélag kvenna Reykjavílk-
u-r til húsa. Það sá fconuim fyrir
góðum bólkalkosti og menmingar-
legri kvöldstund mánaðarlega,
þar sem oft voru frumiflutt verlk
þeirra sjálfra í bundnu og
óbundnu máli. Þetta félag starf-
aði í hálf-a öld og -slkipti oft um
aðsetur í tíman-s róti, en hugur
Guðnýjar til Lestrarfélagsins
hélzt óbreyttur. Ásamt áhuga-
áömum félagsikonum amnaðist
hún bókavörzlu, meðan heilsan
léyfði án annars endurgjaldis en
þeiirrar gleði og fullnægingar, er
felst í óeigingjönnu starfi. Guð-ný
varð heiðunafélagi L.F.K.R. 1953.
Fleiri félög áttu hug hennar og
stuðning, því að Guðný var fé-
lagslynd fcona og vildi láta gott
af sér leiða, en fyirist og fremst
voru það heimilið og fóisturbörm-
in -fjögur, -sem nutu uimlhyggju
heninar og manns hennar, Einars
Sveins Einarssonar ban/karitara.
Fóstu-rbömin eru Ingi Árdal
verzlunarstjóri, bróðursoruur
Einars og þrjú böm Vilborgar,
systur Guðnýjar, Sigfríður, Guð-
ný og Vilhjálmur Bjamar tann-
lælkn'ir, búsettur í Svíþjóð. Vil-
borg var gift Theódór Vilíhjákns-
syni Bjarnar ikaupmanni, en hún
lézt árið 1923 og bann þiremur
árum síðar.
Guðný missti m-ann sinn árið
1936 og bjó áfram á Lolkastlg 7,
þar sem þau höfðu búið bömum
síihurm heimili. Þar var ávallt
gott að koma. Maður varð mairgs
vísari af viðræðum við Guðnýju.
Hún dró upp skýrar myndar af
mönnuim t>g uimlhverfi, elkki sízt
frá æsfcustöðvunuim á Austur-
landi, því að minnið var frábært
og frás-agnargáifa í bezta lagi.
Oft dáðist ég að því, hve hún var
saimstíg við tilveruna þrátt fyrir
þææ kyrrsetur, sem hún var
dæmd til að iðka um langt ára-
bil söfcum vanlheilsu. .Skoðanir
hennar á málefnum líðandi
stundar mótuðust ekki af for-
dóimiuim heldur mannlegri hlýju
og glöggsfcyggni og sjúkdóm-ar
og erfiðleilkar gátu aldrei bugað
hennar glöðu lund.
Blessuð -sé' minning henna-r.
Guðrún Guðmundsdóttir.
Ó, lolksins var hlutverki þínu
lokið hér á jörðu, og þú kölluð
heim, hja-rtíkæra Guðný.
Þú stráðir blóimum kærleika
og gleði á allra stigu, er kynnt-
ust þér. Þú varst og ert hin
mifcla og sanna móðir.
Hin mörgu ár vanlheilsu þinn-
ar virtist þú snúa þunga byrð-
arinnar í þá átt að sýn'a og
sanna ástvinum þínum, að hug-
prýði, þolgæði og gleði manns-
sál’arinnar eriu lítil talkmörk sett,
þeim sem leita og. 'knýja á. Hún
tæmdist aldrei lindin- þín.
Nú vona ég og bið, að lífs-
mynd þín og verund verði ofclk-
ur ávallt minni-sstæð og eklki
sízt, þegar að fer'ðinin-i forvitni-
legu kemur.
Megi frelsi og fegurð nœra
anda þinn og sál.
Guð sé þökk sesn gefur.
S. H.
I DAG kveð'jum við mörg vin-
-sæla og -góða -koniu, frú Guðnýju
V iilhj'álimsdóttur.
Ég kynmitist benmi fyrir rúm-
uim 35 árum og var okku-r gotf
til vina siðan, Hún sagði mér frá
miörgu frá símum fynri áriuim á
æsikuistöðvuinum, Seyðistfirði, sem
hún ávallt minmtist með inni-
tegri gleði, og sagði einu sinni
í igaimin'i, að hún vomaði, að eftir
að hún væri dáin, mætti hún
tyllla fæti aiuigniabl'ik á Fjarðar-
'hieiði, því þaðan frá væri sú feg-
ursta ú'tsýn, sem hún hefði niokk-
urn tíma auigum litið.
Þegar hún var unig stúlka á
Seyðisfirði, 'lamgaði hana fjiarska
mikið að fara til Reyfcjavíkur,
í Kvennaskólann einn vetur og
braut mikið heilann um það,
hvernig hún igæti það, því að
fj'árstexk var hún ékki, em svo
einm dag kom organ.lelkarinn þar
till henniar og bauð henmi að
kenrna henmi ókeypis að spila —
„og þar átiti ég í Stríði við sjálfa
mig, því að mig lanigaiði líka
óskaplega tdl að lœra að spila“,
og vairð það ofan á, að hún
þáði boð haims.
Hún þurfti ekki að iðrast þess,
því að sj'álf mienntaði hún sig
við lestur igóðra og fræðandi
bðk-a og las og talaði Norður-
‘lamdamálim mjög veíl, því að hún
haifði mæmlt eyr.a fyrir miálum,
t. d. er hún var í Svíþjóð í heim-
sófcn hjá fósturisynd símum, Vil-
hjá'limi, var hún fljót að greimia
á málfaxi þess sem talaði, frá
hvaðia héraði hamn var. Var hún
þá sjötuig.
Þeg-ar hún fluttist til Reykja-
víkur með manni sí'niuim, Eimari
Sveinssyni, fósturisyni, sem þá
Minningarsýning
á Landsbókasaininu
HINN 14. ágiúst rfk. eira liðlim 20‘0
ár tfrá fæðlimigu Steinigríims bidk-
uips Jóntssomair Og 'hiinim 17. ágfúst
enu 1'50 ár frá ífæðfiimgu Jóns
Ámmasoniar bólkavatrðlar ag þjóð-
saginasaifimaindia. Miimraist Lanids-
Ibólkasaifnið þessana tveggja miætu
mianima rrteð sýninigu í lamidldyri
Saifnihúss ©r stainidia mium þetmman
mláruuð.
Frá Steinigriimii bisfcfuipi er (kom-
iinin Stofn bamdrittadeilldar Lairads-
bólbasaflns, er kfeyptur yar að biisk
uipi 'látmuim, árið 11846. J'ón Árnia-
son igegtti'd'i starifi lairudSbókiavairð-
-ar lemgiur ©n imökkiuir miaður ainn-
ar, ©ða uim niær 40 ána Skeið,
li848—-1«87.
Pétur Benediktsson
vair fimm ára, og móðuæ sinni,
var hér mikið aitvinrauteysi og
almemin fátækt, það var 1912, og
útilitið ekki glæsitegt, en hún
var efc'ki af bafci dottin, heldur
fékk sér vinnu á verSkstæði, við
sauima og-fékk 1 kr. á dag fyrir
vinrau frá 8 á rraor©raajraa þar til á
kvöldin, era maður heraniar anraað-
ist heimil'ið, svo vefl mátti hajda
á eyrinum þá. En afllit fór þeitta
vel, maðiurinn henn'ar tfékk at-
vinrau sem bókari við Lamdsbamk
aran og vann þar til dauðadags.
Frú Guðný og frú Þórdís Carl
kvi9t (ljósimóðir) voru miklar
vinkonur og unnu mikið saman
að miannúðarmálum, því mörg
voru heimilin, sem hjálpar þurtfi
voru, suims staðar ekki flllík á ný-
fætt barnið, sem ljósmóðirin tók
-á móti, og allt öftir því. Var
þá allt gert, sem hægt var, tfengn
ar flikur hjá konuim, s©m eitt-
hvað áttu sjálfar aflögu og var
þeim alltaf vel tékið.
Sem dæmi upp á tryggð Guð-
nýjar, miá igéta þess, að á h verjum
aflmælisdegi frú Carlkvist, eftir
að hún dó, sendi hún fjárupphæð
i blómsveigasjóð Þorbjargar
Sveirasdóttur, sem stotfnaður var
til styrfctar fátækum sængurkon-
unn.
Ég hef raiargs að minraast frá
samtölum o(kkar Guðnýjar og
hefði • getað sagt frá rniörgu
slkemmtilegu, sem okikur tfór á
milli og sýndi hve mdkM mann-
dómisimanneskja hún var, en þvi
verður sleppt hér, þar sem ég
hugsa að rnargir slkirifi um hana,
svo þelklkt sem (hún var vegna
áhuga sínis á mörgum félagstmál
um.
Hún var vitur kona og leit á
lífið sem slkóla, þar serai mönn-
um bæri að þrosfca það, s©m þeir
ættu bezt til.
Slikum sem henni er gott að
lifa, en einn'ig gott að deyja.
Guð blesisi -hana.
Gunnhildur Halldórsdóttir.
Fædd 2. apríl 1968.
Dáin 11. júlí 1969.
SAKNAÐARSTEF
FRA ASTVINUM.
Sotfðiu raú baæn miitt
og bluinda þú rótt.
Úti vakir húm'döggivuð
básiuimar raótt.
í sðlskirai dagisinis
þú brositiir svo bj'ant.
En skuggi faldi bnos þín.
Og hnetið vanð swo hairlt.
Skuiggi faldi bnois þín
og Skyggði mjúfcar brár,
himirabláu augun þín
huldu breraníhieit tár.
Himiinibláu auigun
og fagurt lioklkasatfín
eru undnagulilin í
okbar minjasatfn.
Blessuð maimmia valbtii
í bæn og von og ást.
Hún átti elskiu, sem
aldrei þraut raé brásit.
Kveðja til sendihérra.
ÞAÐ ©r raú nokkuð liðið frá
brottför Pétuns Beraedíkitssioraar,
bann er ekki leragur meðal vor
Mkamiliaga. En hver hetfur gteyrnt,
sem eirau sinni kynratisit þeim
eins'tæðia pensótniuleikia Pétri
B'eraediktssynii? Nei, engiran
gleymir silíkxi neyrasilu, og þá
sízt atf ölium sá sem þetta Skritf-
ar, þegar hans nóniustu enu firé-
taldir. Pétur Beraedikitsisocn litfir
í tvenraum skilniragi, eða æbti ég
kairaraskie að segja tveimur heirn-
um? Samkrvæmt hiinrai furðudegu
og álýsairaiagu bók OAHSPE þá
er það, sem við raefraum dauði,
öraraur fæðing, fæðirag til hiras
aradlega lífs, 'hinni ieragri eða
sflaemmri liksmisidvöl er lokið og
hið naiunivenutega líf byrjiar.
Og nú skal ég segja hvers
vegnia, hvað, mér viðkemiur, er
hiann ©nin hér. Haran er hér enn
vegraa þesis sem hatran hetfur
skilið eftir, haran hetfur skilið
efltir ljós, 1/jóis hjiartahiýju og v-in-
átrtu, l'jós hiiiras hjartapnúða
dnerags, hvers kyraniirag var miikil
iífsineyrasla og upplyftirag. Hver
sem kynntist Pétri gat ©kki kom-
izt hjá því að verða riikari á etftir,
beitri maður og bjantsýnirai.
í fyrista skipti sá ég Pétiur
Benediikrbsson sumarið ’48. Ég
átti eriiradi í seradiiráðið í París,
spyrja um bréf eða því um iíkt.
Þá opraar seradiJiierrarran dymiar
á skrifstófu sirarai og héiflisar þeisis-
um bnáðóikuniraa Isleiradiragi, með
þessu hlýja, fasrfca hairadfcaki, sem
einkeraradi hann. Það þunfti nú
miinni glæsimennisflou tii þess að
brífaist aif, en það var þó bamid-
tafcið og þar rraeð hinn irarari mað-
ur, sem ég stóð agradofla fyrir.
Systur þíraar báðar
syragja blitt um þig.
Þú verður raú eragiiH
við þeinna benrastoustig.
Þú verður eragtiM.
frá bjiartri hkndiraböll,
er signiir með Ijósifiragnum
systraisporin öfli.
Þú sigrair mieð Ijósfiragrum
ásitviraa tár.
Þeir gieyima þér aldnai um
ókiomin ár.
Svo fel ég Dnottni sumarsins
blíðu bnosiin þín.
Þau verða að eilífu
óstoagullin mín.
Sumamótt sóflrværagjuð
sigmir þíraa gröf.
Gnáitdöggvuð gleym mér ei
er mín eina gjötf.
Svo bið ég Guð að hugga
babba þiran og rraömmu.
Júlítovöldið ber þeim nú
bænarstef frá ömrnu.
á.
Seiirania átti ég erfltir að kyraraast
því, að þesisi hughritf míra atf þess
um eirastæða peirsórauleika gáfu
rótta myrad og þó, þar neyradist
eran rraeiina inrai fyrir era þessi
fyrstu hugbrif gáfu tM kynna.
Mér varð hiugsað um það hví-
lík-an fiufliltrúa Islarad ætti í slík-
uim seradiherra. Glæsiimenmsflca,
báttviisi, gáflur, en það sem svo
kóróraaði afllit — hj antaprýðL
Það var 8. ágúst 19i&0. Símað
var til semdiiráðsins í Paris firá
Narncy. Það bafði verið ekið á
Islendinig og banin fluttur hel-
særður tM raæsta sjúkraihúss. Mig
minnir að Pétur kæmi miorgun-
iran etftir og falaði við mig. Hamn
bauðst tM þess að skritfa tifl Is-
lamds og ég bað bairan að skriifla
þrjú brétf. Ekki spurði ég hamn
hvemig lækrauraum Mtisit á heilsu
flarið, en seinraa frétti ég að um
90% dániarvottorð beíði verið að
næða. Það sýrair bezt sjáifstiM-
iragu mamrasins að ékki gait ég
mertot það á neirau í fari hanis
að éig væri svo illa fariran og sem
betiur fer gerði ég mér eniga gnein
fyrir því. Það ræður hver og einm
og er frj'ális og á að vera frjáis afð
því að trúa á tillveru aradanis, fyr-
ir eiiran er það rraeiri naiuraveru-
leiiki en fyrir ammiam.
Seiiniraa frétti ég, að það hetfði
verið sú góða tooraa, seradlhienna-
fnúin Marta Tbors, sem símað
batfði tM Péturs og beðið baran
að viltja þessia larada í raeyð. Þetta
miun afllls ekki haifla veríð þægi-
iegt fyrir semidlbenranin, mig
mimmir að haran væri á Strass-
buug á ieið tM Sviiss og því mildl
óþægiradi aó taka á siig slílkan
krófc. En ég veit raúnia að Pétúr
befur talið þetta heilaiga skyldu
síraa, væri þess moktour kostur,
Siílkur miaður var hamm. Pétur
veitti miér svo aflflia bugsaralega
Mðveiziu á meðan á sjúfcraihús-
visit minni stóð og á etftir og
ékiki raóg méð það, befl'diur neyrad-
ist mér sannur og einlægur vin-
ur ætíð síðan.
Ég vM eiklki láta hjá iíða að
tatoa það flram, að ég er í enig-
um efla um að sendlherratfrúin
betfð'i eiranig tooimið til sjúfcnaíh'úss
iras, hefðu efcki aðstæður baraniað
það, svo aninit var hennd uim
þeniraan ianda siiran á erlenidri
grurad, enda þótt hún þekkti ekki
hið miraraata tM hiamis á nieinn hátt.
Pétur minn, ég veit að orð og
bugsamir eiga sér eragin taikmörk,
og að þetta siem ég raú skrifa
kemst tM akzla. Það er sagt, að
hver og eiran hitti sjáifan sáig
fyrir „hinuim megin", hugsanir
og gerlðir. Ég betf niú saigt í Mtfliu
máli flrá mínum kynmum, að-
eins eiiran MtiM þáttur, sem þú
beifur Skrifað, Ijós sem þú hetfur
lýst á lifsstoeið eins meðbróður
þíns.
Mig furðar ékki á að þú hafir
verið toallaður svo fljótt. AKfaðdx
hetfur hatft meiri niot fyriæ startfs-
(krafta þíraa araraars staðar ©n hér.
Þar sem hjartaprýði er metiin
mieira en hæstu tumspírur.
Alfaðir getfur þjóðumum leið-
toiga, þegar sá tími kemiur, við
fenguim ökkair Jón Sigurðssdn,
gjöf flrá Almæittirau okkiur tM vel-
farraaðar.
Þegar að því toom að við ferag-
um fullt og óskorað sjálfstæði,
þá þurftum við á góðum fuMltrú-
um að halda á mieðal amiraarra
þjóða. Eiinn af þesisum brautryðj-
enidum sem Altfa'ðlir gatf okkur
var Pétur Beraediktsson. TMvMj-
un sagja suimir. Nei, eragim til-
vilj'un, sUkir persórauleitoar eru
sararaarlega eragin tilvidjun frekar
en araraað. Alit er gjöf Skapararas,
Gjiatfararas mitola, istórt og smiátt.
Eigum við þá ekki að þaktoa Hon
um, sem gafur aMlt? Ég hetf per-
sóraulega ástæðu tM að þakka og
sem íslemdinigar höfum við öH
mikið að þakka fyrir þenman ein-
stæða persórauleika, glæsitega og
góða fulltrúa Islarads á erieradri
grurad, þagar við þurftum þess
mest með. Þeiim sem m©st hafa
mi!sst bið ég Alföður að styrkja
aif óeradaraiegri elsku siminiL
Njáll Þóroddsson.
Oddný Sveinsdóttir
— Minningarorð