Morgunblaðið - 29.10.1969, Page 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2i9. OKTÓBER 1969
EF vígsltaðia stjótmiar- og
.gtjórnarandstöðuflökka í þing-
byrj'un nú og í fyrra er borin
saman, keuiur í Ijós, að þáttaskil
bafa orðið. Er þingið var kvatt
saman til funda í fyrrahaust stóð
ríkisstjómin óneitanlega höllum
fæti. Þeir efnahagstegu erfið-
leikar sem dunið höfðu yfir þjóð
ina í tvö ár, voru í háimarki O'g
raunverulega sýndist fátt tii úr-
ræða. Frá þvi um sumarið höfðtu
staðið yfir samningaviðræður
milli fuilltrúa stjórnmáliaflokk-
anma um hugsanlega myndun
þjóðstjórnar. Upp úl- þeim við-
ræðum slitnaði endanlega
Skömmu áður en þing var kvatt
saman, og voru því margir sem
spáðu því, að ríkissrtjórnin yrði
maiuðbeygð til að siegja af sér
og láta fram fara þingkjosningar.
í þingbyrjum í fyrra var því
heliduir ófriðlegt á Alþingi og um
hverfis það, og auðbeyrt að
stjórnarandstæðingar og þá sér
staklega Framsóknairmenn töldu
nú komina stundina til að berj-
ast til þrautai. Kommúnistar
fóru hins vegar hægar í sakirn-
ar, þar sem „innanríkisdeilur”
þeirra voru í hámarki og kosn-
ingar því hæpinn ávinningur fy-
ir þá. Helzt var það ungkomma-
hreyfingin sem lét að sér kveða
á götunni fyrir framan Alþingis
húsið og voru þar haldnir há-
vaðafundir með viðeigandi stór-
og slagyrðum. Og einstaklingar
úr þeima hópi náðu því lang-
þráða marki að verða fræg-
ir, — þótt af endemum væri.
Mér er nær að halda að sú
harða amjdsitaðia sem nílkiisistjóm-
' in fékk á haustdögum í fyrra
haifi gert hana samheldnari og
ákveðnari í að takast á við
vandann af fullri einurð og
festu. Séð var fyrir, að þær að-
gerðir sem grípa þurfti til
mundu korna illa við flesta, og
vera óvinsœlar, en þær vairð eigi
að síður að gema, etf ekkd átti
illa að fara.
Það var því vamarbarátta sem
ríkisstj’órnin háði. Stjórnarand-
staðan var í sóikn. En á grund-
velli þeirra tillagna og ákvarð-
ana sem ríkisstjórnin tók í
fyrra, er þjóðin nú afbur tekin
að rétta úr kútnum. Má með ó-
líkindum telja hivað vel hefur
til tekizt og kemur nú enn eirnu
sinni í ljós, að þegar litið er til
baka, reyniist Al'þingi hafa mót-
að rétta og skynsamlega stefnu
og eitlt þá forystu sem nauðsyn-
leg var.
Vitanlega er enn við marg-
þátta vanda að etja. Atvinnu-
málin eru þar efsrt á baugi, en
um þau fóru fram hóflsamlegar
umræður strax í þingbyrjun. En
taflstaðan er snúin. Stjórnar-
flokkarnir eru aftur feomnir í
sókn og mesti brodduirinn er
horfinn úr baráittiu og málatil-
búnaði stjórnarandstæðinga. Bú
ast má því við að þinghaldið í
vetur hafi á sér rótegri blæ en
í fyrravetur, þótt vafalaust
verði harðar deilur um einstök
mál, eins og t.d. aðild íslamds að
EFTA, en senn mun líða að því
að tillaga um það verði lögð fyr-
ir Alþin'gi.
KARL Á KOMMABÁTI
í>að vakti athygli við nefndar-
kosnilnigair á fyristu dögum þings-
ins, að Karl Guðjónsson stóð í
einu og öllu með „Þjóðviljaklík
unni,” þrátt fyrir sínar fyrri yf-
irlýsingar og situr fundi þing-
flokks Alþýðubandalagsins. Að
öðru leyti hefur ekki reynt veru
lega á afstöðu Alþýðubandalags
manna hvers til annars. Hanni-
bal og Björn höfðu saimvinnu
við Framsókn í nefndarkjörinu,
eins og í fyrra, en sem kunnuigt
er, náði það samstarf ekki
lengra, og er ekki ástæða til að
ætla að máldn skipist nú á ann-
an veg. Róa því þeir félagair
saman á báti, en Karl situr enn
undir árum á skipi línumann-
mannanna. Enn h/afa þeir Hanni
bal og Björn ekki látið verða
atf því að stofna sérstakan þing-
flokk, svo sem þeir hafa þó
margboðað, og eru því afskiptir
c.d. í útvarpsuimræðum.
REIKNINGSSPAKUR MAÐUR
Svo sem venja er orðdn var
fjárlagafrumvarpið lagt fram í
þingbyrjun. Var það að þessu
siinni töluvert öðru vísi upp sett
en venja betfur verið til, og er
murn aðgengilegra og gefur heil-
legri mynd af fjárreiðum ríkis-
ins og hinum ýmsu sbofnunum
þess.
Fyrsta umræða um frumvarp-
ið fór fram mánuidagiinn 20. októ-
ber og var henni útvarpað, svo
sem þingsköp gera ráð fyrir. Er
þetta ef til vill í síðasta sinn
sem fjárlaigaumræðiu v-erður út-
varpað, þar sem fyrir þinginu
liggur nú í þriðjia sinn frumvarp
til laga um breytingu á þingsköp
um, þar sem m..a. er lagt til að
fella þessa útvarpsumræðu nið-
ur. Benda líkur tiil að frumvarp
þetta verði afgreitt í einhverri
mynd á þessu þingi, a.m.k. virð-
ist vi'lji allna þingflokka í þá átt
hafa komið fram.
í fjárlagafrumvörpum og um-
ræðunum um þau hafa jatfnan
komið fram mörg atrið'i sem frétt
næm verða að teljast. Voru þau
óvenjufá að þessu sinni og staf-
ar það sennilega fyrst og fremst
atf því, aið f járliögiuinium vair þrönig
ur stakkur skorinn og lítið um
nýjar fjárveitingar. Með frum-
varpinu er fyrst og fremst stefnt
að því að afgreiða greiðslulhalla
lauis fjérillog, án þeiss að laglgja
nýja afeatrta. á þjó'ðdnia. Ýmiisdiagrt
er þó greinilega á döfinni ifjár-
miáliarefesrtiri ríkdisins, og kamuæ sú
stetfna fram í frumivarpinu að rík
isfyrirtækjum og stofnunum
vecrði veitrt æ mieira aðlhald.
Þanniig hetfur t.d. verið fund-
in iaiuisn á hinium viðlkvæmu
bitfreiðlaimáilum rikiisinis, sem hatfa
oftsinniis venið deiliuméi, bœði
innan þinigis og uitam.
Magnús Kjartansson sýndi í
umræðunum um fjárlagatfrum-
varpið, að hann er ekki við eina
fjöl felldur. Að þessu sinni brá
hann sér í gerfi reifeningsmeist-
arans og taldi sér alla vegi færa,
rétt eins og Sódon íslandius forð-
uim daga. Ekki má samt gera ráð
fyrir að aðferð sú er þingmaður
inn nobaði við reikning sinn yrði
tekin gild í barnaskóla, þ.e. að
byrja á að skrifa niður ímyndað
svar, og flellia síðan dæmið að
því. En Magnús ritstjóri sá svo
rækilega um að Magnús alþing-
ismaður fengi nægj.anfegt rúm í
Þjóðviljanum daginn eftir, til út
liistinga á hinni nýju reiknings-
aðferð sinni, en með benni var
fundið út, að raforka til álvers-
ins í Straumsvík yrði seld langt
undir feostnaðarverði.
Málsmeðflerð ritstjórans og al
þingismiannsins kom svo til um-
ræðu á Allþiinigi oig hriakti Ing-
óilfur J ónssioin riaflomfeuimálaráð-
herra þá rækilega staðhæfingar
hans. Fór Magnús undiam i flæm
ingi og stakk upp á þvi að skip-
uð yrði rainmsiókinarruetfind til þeisis
að fjalla um málið og skyldu full
trúiar aillira þinigifuOlltrúia eigia sæti
í henni. Með þesisum ummælum
er sýnit, að e/kkd ber Magmús mik-
ið traust til flullltrúa Aliþýðu-
baimd'alialgsins í'srtjórin liaindsvirkj-
unar, en sem kumnugit er eiga
allir fllokifear fuilOltriúa í benná, oig
ætti iþví aið vera hæg hieimai-
töfcin fyrir þiinigmeinm að flá upp
lýsingar frá þeim.
Fjiámlagaifruimvarpið beflur nú
verið afgreitt tid fjárveitinga-
nefndar. Tekur það vafalaust
nofekruim breytingum í meðferð
hennar. Fjárveitiingamefndin er
án allis vafa edm mikdlivægastá
nietfnd Aíllþijnigis og rfður á mdikdu
hvemdig til teifcsrt með stötrtf hernrn-
ar. Jón Árnason hefur undan-
fairin ;ár vemið flonmaðUr nieflndlar-
inimair og staiðið mjög vel í þeimri
vainidasömu sitöðu. Þá heflur mál-
flutniingur helzta málsvara Fram
sókarfl'ofefesims í nefndinni, Hall
dórs E. Sigurðssonar, jatfnan mót
ast af hófsemd og sanngirni, en
það er annað en sagt verður um
flesta Framsófenarþim.gmenn, þeg
ar fjármáil rikisins eru annars
vegar.
TIL HÖFUÐS FLUGVELLINUM
Mattlhias Á Mathiese.n og
fl'eiri þinigmenn hafa endurfluitit
frumvarp um fólifevamg á Álfta-
nesi, en þar er laigt til að meg-
in hluti Álftamesins verði frdð-
lýsrt útiviistarsvæði fyrir íbúa
stór Reykjavíifcur. Till’aga þessi
er hin afhyglisverðaista, þarsem
samam fer augljós sifeortur á
riúmu útivisitarsvæði borgarbúa
og hin ákjósanlegustiu skilyrði
sem þetta landsvæði bíður upp á,
og mifetl náttúrujfegurð þess. Em
í fruimvarpi þessu felst anmað og
meira en af línum þess verður
lesið. Þvi er greinitega stefnt
gegn þeim huigmyndum og ráða-
gerðum sem uppi hafla verið um
gerð flugvallar á Áltftanesd. Heí
ur sú hugmymd mætt milkilild and
stöðu margra íbúa Reyfej.ames-
kjördæmis, sérstaklega þó íbúa
Garða- og Bessastaðalhreppa,
sem fagna mumu fruimvarpi þessu
heils hugar. Er vomandi að Al-
þimgi baífei sfeýria og atfdráttar-
lausa aflstöðu til þassa frum-
varps nú í vebur, því nauðsyn-
legt er margra hluta vegna að
framtíð þessa lamdsvæðis verði
riáðin. Náttúruvernd hefur ver-
ið sýndur vaxandi skilnimgur og
■álhiugi á utndamiförmium árium, og
er vomandi að sá amdi verði svíl
andi yfir vötnunum þegar fjalil-
að verður um frumvarp þetta.
FÖST ÁÆTLUNARFERÐ
Benedikt Gröndal hefur flutt
tillögu til þingsályktunar um
áskorun á ríkisstjórnina að haf-
izt verði handa um gerð Vest-
urlandisáætlun'ar og samkvæmt
þehn upplýsámigum eir fram feomu,
er þiingmaðurinn mælrti fyrir til-
lögu sinni, hetfur hann verið það
hiugullisamur að senda kjósendum
sínum í Vesburlandskjördæmi til
löguna til yfirlesrtirar. Slífct ber
síður en svo að gagnrýna. Þing
menn mættu að ósekju hafa sjáltf
ir forigöngu í að kynma aknenn
ingi þau mál, sem þeir flytja og
berjast fyrir á Alþingi. Víða um
lönd tíðkast t.d. sá siðUr að þing
menn ákveðinna kjördæma senda
þinglfrétrtiabrétf til kjiósemida siimna.
Með þeim móti er hægast fyrir
þá að koma sjónarmiöuim sínum
á framfæri og fá á þau gagn
rýni frá umibjóðendum símum.
I samfoandi við tdllö’gu Bene-
dikts var farin hin venjulega
áætliana hringferð um lamdið.
Vestfjacrða-, Notrðuirlanids- og
Auistuiriamdsiáæthiiin feoanu tiH um-
ræðu og eimm þiinigimiamma
SjtáJlflsbæðiiisiflioklfesiinis, Guðlaug-
ur Gíslasiom, boðaði, að ha/nm
myndi flytja, tillögu uim Suður-
landsáætlun. Bygigðaáætlanir
geta án allllb vafla geigmit milkiu
Mutv'erki, svo sem sammazt hef-
ur þegar á Vestfjarðaáætlumimni.
Æsfci'ieigit er, eigi að síður, að
fara að sl’ikum áætiunargerðum
atf gát, og lláta fcumfcvæið'ið feoma
frá byggðarlögunum sjálfuim eims
og t.d, skieð hetfur á Ausiturlamdi.
FJÁRFESTINGARFÉLAG
Tveir þingmenn, þeir Eyjólfur
Konráð Jónsson og Benedikt
Gröndal hafa lagt fyrir þingið
fruimvarp til laga um stofnun
Fjárflestiugarfé'lags ísliands h.f.
Er það mær samíbljóöa flrumivairpi
er feom flram á. þingimiu í fyirria og
var þá flutt af Eyjólfi, ásamt
þeim Pétri Sigurðssyni og Matt-
híasi Bjarnasynd. Var liðið á
þingtímann er frumvarpið kom
fram, og náði það ekki að hljóta
afgreiðslu.
Með fruimvarpi þessu er í
stut'tu má'li stefnt að því að
stofna öflugt fjárfestingarfélag,
með þátttöku almenninigs, stofn-
ana og ríkievaldsins, siem hafi
það megiinmarkmið að styðja við
atvinnurekistiur ein.kiaaðill.a og fá
almenning til þátttöku í hon-um,
svo og að komia á fót nýjum at-
vinnutfyrirtækjum. Er iagt til, að
lágmarfesihlutaifé fyrirtækisins
verði 80 milljónir krónia og skal
það ekki stofnað nema það mark
niáisrt. Er 'því stetfinit að því, að
fyrirtæki þetta verði þegar frá
byrjuin meign.ugt að sinna hlut-
verki sínu.
Þörfin fyrdr slífct fyrirtæki er
auigl.jós. Lengi heflur skorrt að-
Ma sem veitt gæti einkafyrirtækj
uim nauðsynlega aðstoð og fyrir
gr'eiðslu og stutlt við þá sem eru
að reyna að koma skynsamileg-
um fyrirbækjum á fót. Slikt hef
ur reyndar átt að vera hlutverk
bankanna, en brotalamir hafla
veirið á tfýrdingrieiðsíLu þeiirma. Þátt-
taka .aknennings í atvin.nu-
rekstri hefur einnig verið tak-
-mianfeaður, enda rruá siagjia, að það
sé eðlillegt, þar sem skort hetfiur
aðila, sem fóllk hetfur getað teyst
fyrtr fjármunum sínuim og sjálf
hlutafj'ár!liög.gjöfin heflur ekki
stuðlað að því að fól'k sæi sér
hag atf því að leggja fé til at-
vinmiurietetmar.
Nýlega var fja.l.lað á Alþimgi
uim breytángar á lögum um Fram
fcvæmdasjóð íslands, og kom þá
fram í næðu fj ármálaráðherr a,
að breytingar sem gera á á lög-
um um sjóðintn séu gerðar til
þess að veita a.m.k. tveimur
ákveðnum fyrirtækjum, Állafoss
Ihf. oig SQdppert'öðdinini á Akuineyri
fyiningneiðtílu í þaimni miymid, að
kieypt verða hlutabréf í fyrir-
tækjum þessuim. Augljósl'aga er
Framhald á bls. 16
&

STOFNFUNDUR
HVERFASAMTAKA
NES- OG MELAHVERFIS verður haldinn fimmtudaginn 30. október
kl. 20,30 í Súlnasal Hótel Sögu.
(Hverfið takmarkast af Hringbraut sem fylgir hverfinu, flugvellí og
Seltjarnarnesi). Fundarstjóri verður Ellert Schram.
Hörður
Ellert
Undirbúningsnefnd stofnfundar.
Hverfasamtökunum er ætfeð að standa fyrir ýmiss konar félagsstarfi, treysta tengsl fólksins
og kjörinna fulltrúa þess á Alþingi og í borgarstjórn, að berjast fyrir framfaramálum hverfisins
á sviði borgarmála og að vinna að sem mestu kjörfylgi Sjálfstæðisflokksins í Reykjavlk.
Hörður Einarsson, formaður Fulltrúaráðs Sjálfstæðisfélaganna I Reykjavík mun á fundinum
gera grein fyrir undirbúningi samtakanna og þeim reglum sem um starfsemi þeirra gilda.
Á fundinum fer fram kjör I stjórn samtakanna og kjör fulltrúa I Fulltrúaráð Sjálfstæðisfélaganna.
GEIR HALLGRÍMSSON, BORGARSTJÓRI
AVARP OG SVARA FYRIRSPURNUM,
MUN MÆTA A FUNDINUM, FLYTJA ÞAR
Auk borgarstjóra verða á fundinum nokkrir sf fulltrúum Sjálfstæðisflokksins I borgarstjórn og
nokkrir af þingmönnum flokksins I Reykjavík, sem munu svara fyrirspurnum, er til þeirra kann
að verða beint.
SJÁLFSTÆÐISFÓLK SAMFINUMST UM STOFNUN
HVFRFASAMTAKA OKKAR
GFRUM STOFNFUNDI ÞFIRRA SFM GLÆSILEGAST
UPPHAF NÝRRAR SÓKNAR í STARFI