Morgunblaðið - 08.11.1969, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. NÓVEMBER 1-999
Jlbnagtitilföifrifr
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
RitstjórnarfuHtrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald kr. 165.00
i Iausasölu
H.f. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthlas Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sfmi 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innanlands.
kr. .10.00 eintakið.
RÁÐHERRAFUNDUR EFTA
Dáðherrafundur EFTA-ríkj-
anna, sem haldinn var í
Genf sl. fimmtudag, sam-
þykkti fyrir sitt leyti þau
drög að samrdngum um aðild
íslands að Fríverzlunarsam-
tökunum, sem unnið hefur
verið að á þessu ári. í þess-
ari samþykkt felst, að fsland
getur orðið aðili að EFTA
snemma á næsta ári, ef af-
staða Alþingis verður já-
kvæð.
í samningaviðræðum þeim,
sem fulltrúar íslands hafa
átt við EFTA-ríkin, hefur í
rauninni verið failizt á öll
skilyrði íslands fyrir inn-
göngu. Við inngöngu í Frí-
verzlunarsamtökin mundu ís-
lendingar þegar í stað njóta
þess tollfrelsis, sem EFTA-
iöndin hafa komið á sín í
milli í viðskiptum með iðn-
aðarvörur og ýmsar sjávaraf-
urðir. Samkomulag hefur
náðst um lágmarksverð á
frystum fiskflökum á Bret-
landsmarkaði, sem hefur
verulega þýðingu fyrir okk-
trr, og einnig yrði aðild að
EFTA mikilsverð fyrir út-
flutning á lýsi, niðursuðuvör-
um, fiskimjöli og loðnumjöli.
Tollfrelsið opnar okkur leið
inn á 100 millj.manna markað
fyrir iðnaðarvörur, en öllum
er nú ljóst, að uppbygging út-
flutningsiðnaðar skiptir höf-
uðmáli fyrir þróun efnahags-
lífs okkar á næstu árum og
áratugum. Öflugur útflutn-
ingsiðnaður er forsenda þess,
að okkur takist að veita lands
mönnum sambærileg lífskjör
við aðrar þjóðir.
EFTA-löndin hafa einnig
fallizt á þá ósk okkar, að ís-
lenzkum iðnaði verði veittur
hæfilegur aðlögunartími,
þannig að tollvemd hans
verði afnumin á 10 ára tíma-
bi'li og að fyrstu 4 árin
minnki tollverndin ekki, þeg-
ar á heildina er litið, vegna
þess að um leið verða lækk-
aðir tollar á vélum og hrá-
efnum til iðnaðarins. Á þessu
aðlögunartímabili mun ís-
lenzkur iðnaður fá stærri
tækifæri til uppbyggingar en
áður, m.a. vegna norræna
iðnþróunarsjóðsins, sem Norð
urlöndin öll munu standa að
og veitir 1300 milljónum
króna til eflingar íslenzkum
iðnaði á næstu 4 árurn.
Landbúnaðurinn mun einn-
ig njóta góðs af EFTA-aðild
vegna þess, að þá mun opn-
ast tollfrjáls markaður fyrir
a.m.k. 1700 tonn af íslenzku
dilkakjöti á hinum Norður-
löndunum svo og fyrir loðsút-
aðar gæmr. EFTA-löndin
hafa samþykkt ósk okkar
um, að innflutningur á olíum
og benzíni verði áfram háð-
ur leyfisveitingum, þannig að
við getum haldið áfram að
kaupa þessar vörutegundir
frá Sovétríkjunum til þess að
tryggja markaði okkar þar.
Allt bendir því til þess, að
ísland geti fengið aðild að
EFTA með hagstæðum kjör-
um. Engu að síður er nauð-
synlegt, eins og Bjarni Bene-
diktsson, forsætisráðherra,
vék að á blaðamannafundi í
fyrradag að rannsaka málið
mjög gaumgæfilega. Síðan
verður það lagt fyrir Alþingi
til endanlegrar ákvörðunar..
f>á skiptir mestu máli, að
þingmenn taki málefnalega
afstöðu til þessa stórmáls
með langtímahagsmuni þjóð-
arinnar fyrir augum. Verður
að vænta þess, að skammsýn
flokkssjónarmið ráði ekki
ferðinni hjá þmgmönnum,
eins og of oft hefur því mið-
ur orðið í þeim málum, sem
til hei'lla hafá horft fyrir hina
íslenzku þjóð.
Nordek
í nýafstöðnum fundi for-
sætisráðherra Norður-
landanna í Stokkhólmi var
Nordek, hið fyrirhugaða tolla
bandalag Norðurlandanna
fjögurra, á dagsikrá. Á þeim
fundi var þó ekki rætt um
efnisatriði málsins heldur
sett ákveðin tímamörk um
afgreiðslu þess. Er stefnt að
því, að öllum nauðsynlegum
undirbúningi verði lokið, þeg
ar Norðurlandaráð heldur
fund sinn í Reykjavík í vetur.
Dr. Bjami Benediktsson,
forsætisráðherra, sagði á
biaðamannafúndi í fyrradag,
að nú væri í rauninni eftir
sú pólitísk ákvörðun hjá hin-
um Norðurlöndunum, hvort
þau vildu ganga tii sam-
starfs innan Nordek. Fróðir
menn telja, að tæknilega sé
ekkert lengur því til fyrir-
Ktöðu, að Nordek komizt á
laggirmar. Minnstur ágreining
ur er um þetta mál í Svíþjóð,
en innam ákveðinna hags-
munasamtaka í Noregi og
Danmörku eru skiptar skoð-
anir um málið.
íslendingar hafa ekki verið
beinir aðilar að viðræðunum
um Nordek, en fulltrúar okk-
ar hafa fylgzt með gangi
mála og komizt í snertingu
við einstaka þætti þess.
Stundum hafa heyrzt þær
raddir hér á íslandi, að við
eigum að leysa markaðs-
ugMsm.
CUNARD-skipafélagið virðist
vera að komast á réttan kjöl,
því það liefur ákveðið að
bygrffja nýtt skemmtiferða-
skip. Það verður að vásu
ekki jafn stórt og Queen
Elizabeth, aðeing 25 þúsund
tonn á móti hennar 65 þús-
und, en það er nú samt ekki
svo dónaleg-ur dallur. Útboðs-
auglýsingar verða birtar síðar
í þessum mánuði, en Cunard
reiknar með að nýja skipið
muni kosta um 15 milljónir
sterlingspunda.
Rúizt er við (hairiðri saim-
toeppni skipaismiíðaisitlö'ðiva ví@a
uim toeilm, t. d. í ftiaiMu, Sví-
þjóð og Veisltlur-ÞýzJkiaSiainidi,
en saigt er alö mieðal eldir'i
starfsmiainna öuiruards sié talið
rétt að felia Jiolhm Birown,
slkliipasmlíðaetöiðliinini í C'iydle-
sildie, veirfcið þnátt fýirir giailla
þá aem (kioimiu ifinaim á Qu/een
Elizabeth í neynsMenðiuim,
i>að er eimkium itvienmit sem
velldluir því að Ouimarid (hiafur
á'krveiðið aíð laggijia út í smíð-
ainniar. í fyrisita laigi fer far-
máðaipön/tiumuim mieð Framc-
oniiia, Oammiamdia og Quieen
Elizaíbetlh stöðuglt fj'öftgamidli. í
öðmu liagi haifa bamidairíslkiar
Cunard bygg-
ir nýtt skip
ferðaslkrilfstoifur Ihvað eiftir
amniað sagit atjócnmanidum Ouin-
ards að 'sflúemmitilferðasfiglitnigiar
sðu sitöðuigt aið vemða vim-
'sælli, oig verði etftir niolklkiuir
ár miúmiar eitt Ihviað efttáir-
spurn smiertiir.
Skipið verður 'bygglt án,
nofckuima lárna írá nílkissitlj'órin-
iinmi, í sitiað þeisis verðia niotað-
ir sjióðir tféliagsiiinis, sem 'emu niú
tlöfliuivarðlir, og JámtöJktulhieiim.-
ildir Samlbiainids skipaisimlíða-
stöðva sem leytfa ián er rueima
alUt alö 80 aif (hiuimdraðli toeildar
verðsáns.
Quieem Eiliza/beitlh. (kositaði 30
miillj. siteríliinigsipuinid, eða þar
um bil, og tféklk Ouniard 19,5
miilljióinlir að iláni tojá stjióim-
imini. í l'dk þassia árs verður
búið að enidumgrieiða um 2,5
miilílljóinir aif þeiirri uipptoaeð^
Nýjia slkiipið verður tefcið í
nioltlkuin ifflijiótlaga etftir 1970, oig
Forsetamorðingi
EFXIR morðið á Kennedy for
seta, Robert bróður bans
Martin Lutber King, skipaði
Johnson sérstaka nefnd er
skyldi rannsaka sívaxandi of-
beldi í Bandarikjunum. —
Nefndin hefur nú skilað áliti,
og þar segir meðal annars að
stöðujgt verði meiri hætta á
því að reynt verði að myrða
forseta, eða forsetaframbjóð-
endur, ef ofbeldisihneigðin fer
ekki að minnka.
Nefnidin lagguir til að flriam-
bjóðtemiduirmiir, oig tfonsieltimm
sjáilflur neytnd að mioba sjióm-
vanp ©Jnis mnlkið og uininlt eir,
en iflonðasit að kamia fnaim opim
beirlaga, sérstalkfleiga á fljiölda-
fluindiuim þar siem aiuiðveflt er
alð ráða þá alf dögluim, Þá er
og miæflt mleð aiuflantu •eifltd.rMfti
'ákatvapnia'Söki.
í 'Skýnsiuininii sagiir alð n/eigr'a-
leiðtoigar séu í jialfnvel einin
mieiiri Ihiættu. Þeiir @ati átt á
Ihælttu afð tfyflglisimieinm þeinra
siniúislt gegn þeám, ieif þedir gera
eilttihvað sem efclki öllum llílk-
ar, ag svo eim þaö kynlþátta-
toaltuirsmienin tovdtir, slem
'kuinma aíð sælkjiaisit efttir lífi
þeirra.
Fyrir sammifagu slkýnstliuinm-
ar vonu rnálkvæmlega (klönmiuð
tiflidröig cng 'atbiurðarás í siam-
ibamidi vilð 81 miorð á bainida-
rísCtauim ileiðtagum, alfllt friá því
Amidrtew Jadksoin, var dkatinm
til bama 1.83'5.
Fjóriir bamidarísflcir flonsieltar
hiafla fallið ifyrir miarðimgja-
toenldi mueiðiam þeiir ©eigmdlu
©mlbætti, þeir Lincoln, Gar-
field, McKiniliey cig Keininiedy.
Netfmdin miælir mleð þvií 'a0 all
ar öryiggisiráðstbaiflafruir vteinði
©nm aiulkiniar, oig a6 mieiri
gaumiur venði igefinm að ör-
yggi nikisistj'óna oig iháttsietltra
xnianma 'aminianna.
Neiflmdin kemiSt alð þeilnni nið
urstöiðiu aíð mieð eimnli uinidian-
teltoniinigu ihafi tilræðisimiemin-
iinnir venið toáiflt í favonu
óáíbyrigir gerða sininia, þeir
Ihafli vlerilð anidfllaga tnulfliJalðiir,
'en 'elklkli mieðiilmiir trúarflioltóka
eða saimibalkia aem igerðhi þétlta
í því ákynii alð neynia aið niá
yöldlulm í lainidlinlui. Uinidamltelkn
inigirn var toin nuisltoeipipiniaðla
verðuir eimlkium á tfenðinini um
Karaibiska Ihiaiflið, en bnegiður
sér saimit öðmu tovanu yflir í
Kyrratoaí. Það Ikemiur 'aiðeinis
til Emglamids þeigair eiintoverj-
ar miilktliar viiðigerðiir þurtfa aið
flana fram, eða viðhaflid.
Fairþeigar frá Bnigllanidi
verða flliulttir fluigleilðis tffll
Kana'bidtoa ihaflsins eða Kynna-
toalflsinis. Að sjálfsöigiðu faeifur
étokii verið sfkýtrt frá niaftnii
slkipsJns eninþá, en talið er
önuiggt a(ð það muuini bema
miafln 'einfavers mieðlimis toom-
umigsfjlölslkylduininiar, oig toleypt
af stotokuinium mieð tooniumig-
legri viBlhölfln.
Quieem Elizalbetlh er miú í
þur'rfavií, í fynsibu stórislkioðum-
imini síðam fluún toióf ferðir í
maí. Túnbíniuiriniar, sem olllu
svo miJklum enfliðleJkum í
tfyrs'tlu to'atfa neynzt mujög vel
eifltir váðlgierðima.
tilnauin þj'ó'ðemdsisimina frá
Puiemtlo Rioo, tiiil að ráða Tnu-
mian, floaisieta, aif diöguim ámið
11950. öryggis'venðir Tnumiams
gátu isfkýlt Ihoniuim, oig fleflfflt
tilnæiðisimieininliina.
Á ígriuinidivalli þesis seim viit-
að er uim miorðinigtjia banida-
nísfcna leiðtaga, toeflur mafnidin
slétt samiam eiftiriflainainidi „flor-
miúlu“ tfyrir florsetiamioirðánigja:
1) Hainm toamlur ifirá ólhaim-
inigjluisiömiu hleiimdilli, öem
var án toeiiimilisflöður.
2) Hamn ar einnænm, á ie(toki
vinigatt viið tooiniuir og er
■anmia'ð Ihivorlt óigJftur eða
mleið eyðifflaigt fluj'ómiatoanid
að toaíki.
3) Hanm hleiflu'r eltóki gebað
stuindaið sltiöðiuiga vinmiuv ár-
dið fyrir mionð'iö.
4) Bamin ór tovítuir, fæ-dldlur
'erlemidis eða aif lerleimdiu flor
eldri.
5) Hanm er efldkii mieðlimlur
öénstakria samtalka, em
mljög xnióttælk®qgur fytrtir
trúiarlagum oig pólitískuim
áhnifluim.
6) HamWfnemlulrmioinðilð'vteiginia
eintovens eiinis artriðiis, sem
liigguir þuinigt á sinmd faarns.
Rannsóknanefnd
í áfengismálum
TVEIR Alþin.gisimenn, þeir Ingrv-
ar Gíslason og Sjjgurvin Einars-
son hafa flutt á Alþingi tillögu
til þingsályktunar um rann-
sóknastofnun í áfengismálum.
Hljóðar tillagan þannig:
Alþiipgi álytktar ia0 fleflia rikis-
stjómniinmii að Ikoimia «pip mamm-
eólkniaisttciflnium í áfleingism/áiluim, er
Ihiaifi þa@ Ihluitverfc aið válninia aíð
Vísinidlaleguim mammislólkinium á
áflantgdsmláluim, fólagisflleiguim ag
lælkmisiflnæðiliegum. — Kamnaðlir
vertði í þeissu satmlbatnidli mögu-
leilkar á siaimsltiamfi við Alþijóða-
toeifllbriigðiisimláfllaisitiaflnlulndlnia, oig
faöflð verlðli, letfJtSir því aem ásbæð-
ur þyfcja tlil, Ihfldlðisijlóm aif áflemigis-
mlálamaininisiótoniuim á Niomðlurlöinid-
ulm, — Vterjia sfcal 'til starflsieimi
þesisiamar oig toemmi tdl utnidihbúin,-
inigs, afð sMo mifldlu lleyti siem til
Ihnétókur, þeim fafflulta 'alf telkjiuim
gæziffluivisitiarsjióðis, sem ætlaiðlur er
til nainmisólkinia á orsöfciuim, ©ðli ag
mleiðflePð dæytokjiulsýlki siaimlkiyæimit
1'7. gmeiim laiga mr. 89 1964, uim
imleðlflerð ölvaBina miammia ag
círylklkjlusjútóna. Að öðmu ieyti
Itóosltiar mílkiiisisjóðlur sitiamfsemi þessa
aif ágðða síniuim aif einlkasöiu á
áflemigi.
vandaimál okkar með því að
gerast beinir aðilar að Nor-
dek. Þeir, sem þannig tala,
vita í rauninni ekki, hvað um
er að ræða. Nordek leggur
aðildarríkjum sínum mun
þynigri skyldur á herðar en
t.d. EFTA. Að því leyti er
Nordek mun áþekkara Efna-
hagsbandalagi Evrópu. EFTA
er hins vegar ekkert annað
en samkomulag aðildarríkj-
annia um að felia niður tolla
sín í milli.
Samt sem áður er nauðsyn-
legt fyrir ekkur Islendinga að
fylgjast með framvindu Nor-
dek. Ef þau samtök verða að
raunveruleifea miuinu þau
breyta mjög svip nerrænnar
sa'mvinnu að mati dr. Bjama
Benediktssonar, forsætisráð-
herra. Hanin telur að fundir
Norðurlandaráðs verði þá
fyrst og fremst þing Nord'ek,
en önnur mál falli í skugg-
ann. Við verðum því að fylgj-
ast vel með og tryggja stöðu
okkar í norrænni samvinnu.
Það verður þeim mun auð-
veldara, s©m hinum Norður-
landaþjóðunum er það sér-
staíkt feappsmál.