Morgunblaðið - 20.12.1969, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 20. DBSEMBER 1060
*
*
\
*
Þetta er furðulegasta bók 7. áratugs tuttug
ustu aldarinnar. Frjóvganir í mannheimi
— eða réttara sagt „í mannabúrinu“ þurfa
að vera 150.000 færri á dag til þess að tak
ist að halda í horfinu með mannfjöldann
„enda þótt hann sé þegar orðinn of mik-
iU“, segir Desmond Morris.
Menn stunda ekki hvílubrögð lengur til
þess eins að aukast og margfaldast, heldur til
þess að drepa tímann, eða til þess að geta
miklazt af þeim eða hvað það nú er látið
heita.
Desmond Morris gerir greinarmun á tíu
tegundum „kynlífs“ í þessari bók.
„Þrátt fyrir alla streitusjúkdóma virðast
flestir hafa allt of mikinn tíma aflögu og
þetta verður til þess að vonsvikin húsfreyja
fer að klappa mjólkursendlinum í stað hund
inum sínum og vonsviknir eiginmenn fara
rífa fötin utan af einkaritaranum í stað
þess að rífa bíla sína í sundur og setja þá
saman aftur.
í eilífri leit að vaxandi áhrifavaldi í sam
félagi manna, stóru eða litlu, breytist tízkan
og nýjasta tákn hennar er hippatízkan og
er öll sú saga rakin í þessari bók. Eins eru
raktar orsakir uppreisnar hinna „ungu gegn
gamla valdinu“.
Ekkert mannlegt er Desmond Morris óvið-
komandi í þessari bók. Tíu eiginleika þarf
hver maður að hafa til þess að vera til for-
ustu f allinn á sviði st jórnmála iðnaðar kaup-
sýslu eða verkalýðsbaráttu.
í hinum nýtízkulega borgarheimi er mað-
urinn eins og dýrin í dýragarði og eru marg-
ar samlíkingar Desmond Morris (en hann er
heimsfrægur dýrafræðingur) við dýrin hrein
lega undraverðar.
- Ylrækt
Framhald af bls. 1
eru stopuillir, og hetfjá raaktun
amnajnra, sem eklki þrífast hér
viS náttúruleg skilyrSL
Við fiskiræikt er miikilvægt
að halda réttu hitaistigi á vatni.
Reynsla af radktun laxaseiða
'hér á landi (Snarri Hallgríimis-
son o. fl.) sýnir, að flýta má
verulega vexti seiðanna, ef hiti
er alltaf 10—12 °C. Ná þau þá
25—28 g þunga á 8—10 mánuð-
um í stað 24 mánaða við nátt-
úruleg skilyrði.
Við Hunterston-kjarmortcuver
ið í Skotlaindi var heitu kæHi-
vatni veitt í vík og þair rælktaB
ur koli. Við rétt hitastig náði
ikoffiinín fullri stærð á 2 árum
í stað 4 ára. Áætlað er, að af
hverjuim fertdlómetra í vílkiinni
megi fá 4000 tonn aif kola á
ári.
Kjúklingarækt getur verið
mestu sjálfvirik og þýkir yfir-
leitt arðvænleg, en hún hefur
lítið verið stunduð hér á landi.
Aðstæður ættu þó að vera mjög
góðar, ef húsin eru hituð með
jarðhita og kjúklingaimir fóðr
aðlir með fiskiimjöli og þara-
mjöli. Markaður í Bandaríkj-
unum mun vera uim 200 milljarð
ar toróna á ári í Evrópu er
Nýkomnir í
fjölbreyttu
úrvali
. STORR ,
Laugavegi 15,
símar 13333 og 19635.
ATHUGIÐ
Borgarinnar beztu
greiðsluskilmálar
Svefnsófar, 2ja manna.
Svefnsófar, 1 manns.
Svefnsófar, stækkanlegir.
Svefnbekkir, 4 gerðir.
Svefnstólar.
Sófasett.
Spegilkommóður.
Kommóður, 3ja, 4ra, 5 og 6 skúffu.
Vegghúsgögn o. m. fl.
H úsgagnaverzlun
Þorsteins Sigurðssonat
Grettisgötu 13. — Sími 14099.
(Stofnsett 1918)-
hann minni, en fer ört vaxaindi.
Sa/mhliiða matvæla- og fóður
framleiðslu í stóruim stíl væri
æslkilegt að vinna afurðinnar í
verksmiðjum og auika þannig
verðmæti þeirra og geymslu-
þol. Öll slík vinnsla er auð-
veld með gufu á jarðtótasvæð-
um. Niðunsuða, heitþurpkun og
djúpfrysting eru vel þekktar
aðferðir. Fyrir noktorum árum
valkti Sveinn Einansson, Veirmi
h.f., athygli á nýlegri aðlferð,
frostþurrikun, sem saimeinar
ýmsa kosti djúpfrystingar og
heitþuTrtounar. Þessi aðiferð
varðveitir gæði, útlit og bragð.
Frostþunrkaða vöru má geyma
í ralkaþéttum umbúðum árn kæl
ingar óákemmda í noiklkur ár.
Varan vegur aðeiinis 10—30% af
upprunalegum þunga, og kæmi
jafnvel til greina að flytja
hana með flugvélum. Þessi að-
ferð hefur þegair náð miklum
vimsældum í vinnslu grænmet-
is og ávaxta, kom- og mjólkur
afurða og vinnur sífellt á 1
vinnslu á sjávaratfurðum, kjöti
og fuglakjöti. FrostþuiTkaðar
vöruir eru mikið notaðar til
blöndunar í tilbúna rétti, mat
fyrir herifloktoa og ferðamenn.
Frostþurrkun er dýr vimnslu
aðiferð og orkufrek. í Evrópu
er orfculkostnaður um 45% aí
vinnslulkostnaði, en þessa orku
mætti fá mun ódýrari hérlendis
úr gutfu á j arðh it asv æðum.
TILLÖGUR UM ATHUGUN Á
HAGKVÆMRI STÓRIÐJU í
RÆKTUN OG VINNSLU
MATVÆLA
Ef þær hugmyndir, sem hér
haifa verið netfndar, eru dregn
ar saiman í eina mynd, mætti
hugjsa sér stóniðjuver t.d. í
Hveragerði, sem nýtti þar um
500 1/s af 200°C heitu vatni.
Þetta vatn gætfi. af sér 450 l/s
af 130 °C vatni til hitunar gróð
urhúsa og um 180 tn/klsí aT
130 °C gufu til vinnsiiu afurða.
Vatnið mundi nægja til hitunar
54 hektaira af gróðurhúsum. Af-
rermslisvatn, 30°C, mætti síð-
an nýta til hitunar jarðvegs og
til fiskiræktar. í gróðurhúsum
yrðu ræktuð blóm, ávextir og
dýrari tegundir grænimetis, í
hituðum húsum kjúMingar og
aðrir alifuglar, í hituðum jarð-
vegi kairtöfluir, grænmeti og
fóður. f hituðu vatmi yrðu rækt
uð laxaseiði og silungiur. Væri
verksmiðjan við sjó, t.d. á Vest
fjörðum, kæmi ræktum sjávar
fisks, humars, mækju og skel-
dýra í hituðuim sjó e.t.v. til
greina.
Með aðlstoð gufu yrði rækt
aðair afurðir soðniar niður,
þuirrikaðar, frystar eða frost-
þurrkaðar. f þessum vinmslu-
veriksmiðjum væri jaifniframt
þurrkað þang og þairL Þar
mætti einnig þurrka hey í stór
um stíl og reka heybanka,
vinna grasmjöl og fóðurblönd
ur.
Þesei mynd virfcair heldur
rómantíslkt á flesta, þegar þess
er gætt, að við höíum á síð-
ustu árum búið við offram-
leiðslu í landbúnaði og háar nið
urgreiðslur á útffluttuim land-
búnaðaratfurðum. Þó virðist
rétt að kamna, hvart efcki mætti
finna einhverjar atfuirðir, sem
gætu orðið að saimikeppnistfærri
útflutningsvöru, ef þær væru
framleiddar í stórum stíl með
nýtingu jairðhita. Enmtfremur
mætti kanna, hvart ekki er
unnt að framledða fyrir innam
landsmairfcað ýmis matvæli og
fóður, sem nú eru flutt inn.
Mundi þetta spara gjaldeyri og
auka f jöliforeytni og hagkvæmni
stóriðjuinnair.
Ef áhugi er á frefcari könnun
þessa máls, væri e.t.v. bezt að
stotfna til fámenns umræðuhóps
landbúnaðansérfræðinga, garð-
yrkjumanna, veitofræðinga og
sölumanna, sem ynnu úr þess
um hugmyndum raunhæfar til
lögur og hönnuðu ranmsókmar-
verk, sem síðan yrði falið ráð-
gefandi veitofræðingum táll end
anlegrar athugunar á vænleg-
um leiðum til stóriðju á þessu
sviðL