Morgunblaðið - 11.01.1970, Blaðsíða 3

MORGUTNBLAÐIÐ, SUNlNUDAiGUlR 11. JANtíAR 11970
3
Séra Ólafur Skúlason:
Að týna barninu sínu
MISJÖFIN eru áHuriifim, sem íréttir af at-
busriðuim og fyrirbrigðluan haifa á okkur,
og þá eininig hitt, 'hversu lengi minningin
viarir. Piluiglkiappinin miilkfLi Liindlbergh
Ihieifuir dkiráð naifn sátt á spjöld sögumnar
mnie@ þvi a® verða fyrstuir til þess að
ífljúga einn yfir Atlaintsfhialfið, frá Ame-
ríku til Evrópu. En þó er ég efkflri viss
uon, að fleiri muini hann fyriir það afrek,
helctyr en að vera faðir direngsiinis, seirn
rænt var og aldrei kom lifandi heiiim a£t-
ur. Eða eruim við alveg búin að gleyma
'hemnii Tinu litlu? Dönslku telpunná, sem
teflrin var úr bamavagni móður sdnnar
fyrir utan verzlunina og fannst efldki
aftur, fyir en eftir miikla leit og miklar
álhyggjur. Muna sjáifsaigt miargir etftir
því, hvemndg fréttir aif baminu eða rétt-
aira sagt teitánni að því fengu þokað
fregnuim af fundum þjóðar’leiðtoga og
yfirvoifandi óifriðareldi aí forsíðunni.
Var reyndar forvitniilegt að fylgjast með,
hvemnig banmsmissirinn skyggði á
frsegra manna atferfli þennan tiimia.
Auðök’iilinn var áhuginn og siamúðin,
Foreldrar gátu sett slig í spor föður og
mipiðiur, eir álhyglgýuifiu'lfi stiikiuiðiu fnam og
atftur í miaignvana áhyggjuim. Jafnvel
börnin fundu til þess enn flrekar, hve
gott var nú að vera í vemd foreldra, og
llíltiiil ’bönid iedtaði uppi mjúlkia kinn móð
ur, eða föðurvangann og straufk blíð-
lega. Að týraa baminu sánu er flestu
öðæu hrygigilegra.
Þá Æreigndr berast uim slflka atburði
utan úr hiniuim stóra heiimi, hugsa suan-
iæ: Hve gott er, að þetta gæti aldrei
gerzt hér. Og er þá aðeins hugsað um
grímufldædda ræningja og trufllaða ein-
stæðimga. Bn mér er þó spiuim: Er eflrid
lilka hægt að týna bamimiu sínu á ís-
landi? Slkoðum skýrslu bamavemdar-
nieifindar, liesium mieð aithyigíli firéttir um
bömin og unglinigana, sem nú þessa daga
haifla opniað svo rælkáiie'ga miumn isánm, að
íiöignegfliumieinn haifa varila við að taika ndö
ur á skýrsflu firásiögn. þeirra um- iinnibnot og
jaifnvel misþynmingar á dýrum. Heyr-
ast eklki hér hjé okikur örvænltimgiaiiikJöiLl
í útvarpá til bamns eðö uniglMmigis um að
hrimigja í eitthvert númier, þar sem á-
hyggj ufullt floreldri bíður í örvæntingu?
Er eöriri margt unigmenni naumverulega
týnt, þegar foreldnar ráða efldri lengur
við neitt, og það er hlaupið að heiman
til hirðar Baíklkusar og fylgikari'a hanis,
og Mtiur rétt aðeimis við á fyrri slóðum
til að soáa oig nieyta einihveins miaitar.
Mér finnst einlhver stænsta blekking sam
tílmans hér hjá rtkikur, þegar vúð höldum,
að ekkd sé hægt að „týnia baminu“ sínu
á íslandi.
í daig er í kirkjum leisið um tólf ára
dreng, sem foreldrarnir týndu. En það
er miilkiU munur á því að finma barnið
sitt á liögreglustöðinni eða í helgidómdn-
um. María og Jósep hölfðu raunverulega
alldrei týnt drengnum sínum, þvi það er
eflriri isama, hvort gleymsQcan á tíma og
tilfinningar er tflramkölluð af glllasd og
sjoppuhangsi eða hugljámiun og efling
andans við að finna sig gripinn atf þeirri
vissu, að nálægð sjálfls Guðs á þeim
tima og stað sé hinn eimi raunveruledlki.
En þau laerðu lilka þá lexíu, þegar
hann hivartf til þeinm atfttur, siem hilýtur
aið bíða aillra foreil'dna, þegar böm þeirra
vaxa og þroskast, að litli drenguæinn var
eikki Lenguir aðeins þeimra barn, sem
þau fengu að anmiast og leiða, bera um-
hyggju fyirir og ráða fyrir, heldur var
hann orðinin sjálflstæður persónuleilri,
sem þau uirðu nú að fama að talka tillit til
á anman hátt en áður.
í hinu ógleymanlega ledkriti Antigonu
sem nú er sýnt hér þessa dagana, segir
taonuniguirinn Kmeon við son sinn: Til
þeisis geta feður bönn að eignast hlýðna
sonu. Og er kónguir sá vist efldki sá eini,
sem metur hofllustu við sjálfan sdig ofar
því, að bamið nái þeim þroska, að það
geti sjáfliflt miynidað eigin sftaoðiamiir, jiafn-
vei þótt þær hljóti einhvern támann að
brjóta í bága við það, sem föðumum
hetfði líkalð. Gjáin milli kynslóðönna,
slem afllir geira nú ráð fyrir, að fari frek-
ar vaxjandá en hitt, stafar eflriri hvað
mimmist af Iþví, að himiiæ eílidri hirða eifcki
um að reyna að sflrilja þau viðhorf, sem
Qmýja bömnin til þess að talka aðra af-
stöðu em éldri kynslóðin hetfði gert
Og svamar lílka sonur Kreons föður sín-
um í áðUmefndu leikriti á þennan veg:
Já, faðflr, vizikia dauðlegs manns er guða
gjötf og gjaifa bezt. Ég hvorflri fæ, né hélld
ur viil þó svo ég gæti, sýnt að kenning
þin sé röng. Eln elkflri er þaið tryggt, að
öllum vLrðdst eiins og þér. >að er mér
syni þinum, slkylt að hafa gát á því,
hvað aðirir segja, hvað þeir hafast að,
og hvað þeiæ meta helzt til lafs og hvað
til laists.
f>að er ekflri að týna syni sánum að sjá
hiainin fleta í öminiur kipoæ en sámis ’ rmiaista,
ledði þau spor hamn í þá átt, sem færa
öðrum og honum sjálfum heill Yfir því
má hvert foreldri gleðjaist, er barnið
verður sjálfstæður einistalklingur með
auiknum þroska, en tjónið feilst í því að
gfl'ata barninu yfir á þau svið, sem leiða
táll óhamiiinigijiu, vansæfliu, tortám: ' i jar.
En til þess að geta með nokikru ör-
yglgá fýdlgzt áfllemgdiar mieð bamn nu á
þessu dkeiði, þar sem það vilfl vera
flrjálst og óháð er að hatfa laigt þann
grumm áðlur, siem þoliir sviptivini iama oig
brestur hvorki né brotnar. Við smdði
þess grunns og uppistöðu veitir kirkjan
beztu hjálpina. Trúin á Guð, vitundin
fyTÍr hinu heilaga, bænim og hollustan
við það, sem háledtt er, mgrkar þá
stefnu, sem óttalaust á að vera hægt að
fylgja og sjá fama.
rsyei
Þessi glerkennda kúla er stækkuð 6000 sinnum og er úr efn-
issýnishornum þeim, sem tekin voru á tunglinu í för Apollo
11. Komið hefur í ljós, að á tunglinu eru til málmtegundir í
efnasamböndum mjög frábrugðnum því, sem þekkist hér
á jörðinni.
á jörðinni, en eru fyrir hendi
- Tunglið
Framhald af bls. 1
horna til þessa, vonast þeir
tnll þess, að aif þvi etfni frá
tungfiinu, sem enn er ek'ki
rannisalkað niema að ta/kmörk-
uðu leyti og fyrir hendi er þá
ta'kist manninum að verða sér
úti uim mikilVæga nýja þeflck
ingu um allheiminn, eem um-
lykur hann,
í meginatriðum ríkir sam-
komulag um, að mánimn sé
4,6—4,7 þúsund mdllj. ára
gamall. Næsti nágranmi jarð-
arinnar í geimmum er því tals
vert eldri en vísindamenn
höiflðu áður gert ráð fyirir og
getur því efldki hatfa otrðið til
við uppbatf sóKkerfiis okkar.
Jörðin er sennilega áMlka göm
ufl, en elztu stednar, sem hér
hafa tfumdizt, eru aðeims 3,4
þús. milllj. ára gamflflr. Þetta
þýðir, að tunglið er miklu á-
kjósamlegra rannsó!kna.retfni í
því slkyni að 'kanna sögu sóll-
kerflisins.
Enda þótt tunglsteinar n ir
haifi reynzt frábruigðmir stein*
um á jörðinni, þá eru þeir
lífldr á ýmisan hátt. í tunglsýn
ishomunum hatfa eimmig fund
izt agnir silfuns og guflls, en
þesisir máknar hatfa senridlega
borizt til mánams mieð lotft-
steinum og það er ólíkJtegt, að
það tfyndist slíkt magn af
þeim á tumgfflimu, að það tæki
því nokkru sinni að vinna þá.
Athygliisvert er, að það fund-
ust þrír málmar að minnsta
kosti, sem eflriri eru fyrir
hendi í upprunalegu ástandi
hér á jörðimmi og einnig ýms-
ir málimaæ, sem eru algengdr
í mjög frábnugðnum etfnasam
böndum á tunglinu.
Afleiðing rammsólkna á etfnis
sýnishornum frá tunglinu er
sú, að margix kunnir vísinda
menn hafa fallið flrá kenning
um sinum um tiflurð tungls-
ins og efasamsietningu þess.
Að mestu má segja, að menn
hatfi verið á einu máM um, að
hvorki hraun né vatn myndi
svofcöHuð haíflsvæði á tungl-
inu. — Sú niðurstaða, sem við
komumst að viS rannsólknir á
efnissýniisharnum frá Hafi
(kyrtrðiairininiar, var, að það
væri eyðimerkursllétta þaflrin
fín'gerðu ryki, sem orðið hetf-
ur tifl við efnabreytingar, sem
við þefldkjum ekki hér á jörð-
inni, var haift etftir prótfessor
Karold C. Urey frá KaMflomiu
hásfcóla, er hlotið hetfur Nób
eflisverðlaun í etfnafræði.
"Vtsándamiennirnir urðU efcki
sammála um, hvort tungMð
væri ,/kalt í gegn“ eða hvcxrt
í því væri bráðinn kjami eins
og í jörðinmi.
Þær vísindalegu niðurstöð-
ur, sem fengust á ráðstetfn-
unni í Houstori, sem neflndist
„The Apollo 11 Lunar Science
Coniferenec“ er aðeins bjrrj-
unin, en á etftir að verða að
mdklu gagni við frekari rann
sólknir og könnun tumgflisdns
og himingeimisins.
— Hryðjuverk
Framhald af bls. 1
viljað akipu'lleggj a mótmælaað-
■gerðiir til að hrekja flcóireönsku
hermiennina úr Jlandi.
í Phu Yen hénaöi, sem er
stranidhérað um 400 km. fyrir
niorðauistan Saiigon, sögðu filótta-
mienn Rambo flrá árásum kóre-
aniskra hermianna ,em í árásum
þessum hötfðu henmieninimdr
tefkið hóp óbneytbna bongara,
bæði kar-la og koniur, og skotdð
til baina að þeirtna sögn til að
hiafina fyrir ókothríð skæruliða
á herfirtkkinn. Telur Ramibo að
um 200 bortganar hafi verið
myrtir á þennan hótt.
Þegar Ramibo hatfði heyrt
þessar sögur atf hryðjuiverikuim,
skýrði bamn háttisetitum flulltrú-
•um bamdaníslku henstjómarinnar
í Seigon frá þeim. „Var mér þá
satgt að minniast ekflri á nieiin
hryðjuverk hieinmianna Kóreu i
skýrslu rninnd um ffióttamanwa-
rannisóíkni'mar, 'því etf ég gerðd
það færi skýnsflian elriri lenigma,“
segir hann.
Taflsmaðiur kóneönsku hensveit-
anina meitaði þessum sögum
Rambos í Saiigon í dag. Segir
tailsmaðurinni, Kim Byunig Kwon
ofursti, að álilir hermienn flná
Suður-Kóreu í Vietnam. hatfi
femgið strönig fyriirm'æfli um að
forðiast árásir á ó'bneytta bong-
ara á bardagaisvæðunuim, „Fná
uipphafi hatfa þeir laigt sig fram
um að gineina á mifllli óvinanna
og vinisamil'agra barigara,“ segir
ofurstinn. „Þegar bongatnamir
hafðlu veæið fluttir á bnott, út-
rýmdu henmienndrnir óvinunum.
En þeir flrömdu afldrei fjöflda-
morð.“
Eftár að Ram'bo flór flrá Viet-
reaim gerðist ekkert í málinu, og
ákvað hann þá að senda skýrsflu
um þessi hryðjuverk til her-
stjómar Bandarikjanna í Was-
hington. Gerðd hamn það vorið
1067. Hetfur harun síðan beðið
þess að eitthvað gerðist i mál-
inu, en teLur að skýrslu sinni
hatfi verið sfcungið undir stólL
Loks ákvað Ramibo að senda
Dainiöl K. Imouye öldungadeild-
airþimigmamini Hawaii brétf um
þetta miáll, og haifði rétt lioflrið við
drög að bréfinu þegar flréttin um
fjöldamorðin í My Lai bartst út.
Þótti 'honum þá nóg komið og
frestaði að senda bréfið. Ræddi
hann þó þessi mieinltu hryðju-
verk við 'kummimgja sónia, og
þannig barst sagan til frétta-
maninia. Gengu þeir á hans flund
i Honokulu í daig og fehgu sög-
uina staðfesta.
Flensan
INFLÚENSAN heldur áfram að
breiðast út og hefur nú náð há-
marki á þeim stöðum, sem hún
hefur verið skæðust, t.d. á Norð
firði og Svarfaðardal. í Vest-
mannaeyjum er flensan að mestu
teyti gengin yfir.
í Reykjavík er útbreiðsflan
efldki ör og virðist þar allt annað
viðhorf en anmars staðar á land
inu, sam/kvæmt upplýsingum
borgarlæknis.