Morgunblaðið - 11.01.1970, Blaðsíða 7

T
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. JANÚAE 11970
7
Barnablaðið Æskan 70 ára
eftir Richard Beck
Barnablaðið „Æskan" 70 ára.
Mörgwn ofckair vestan hafs,
sem alin erum upp á íslandi,
mun Barnablaðið Æskan áreið-
anlega gamall vinur, er var
okkur kærkomimn gestur hvar,
sem við áttum heima á ætt-
jörðinni, og vonamdi kemur
hún enn á einhveir vestur-ís-
lenzk heimili
Hun átti sér nýlega að baki
70 ára útgáfuíeril. í tilefni af
þeim merku tímamótum í sögu
hennar, kom út í október stórt
og vandað afmælisblað heninar,
Æsfean 70 ára, og var það sér-
staklega hugþekk sending, er
mér barst blaðið fyrir stuttu
síðan. Við Islendingar vestan
hafs höfum einmig öðrum frem-
ur ástæðu til þess að hugsa hlýtt
til Æskunnar á þesisu afmæli
hennar, þar sem eiinn af stofn-
endium hennar og fyrsti ritstjór
inn var mannvinurinn og
skáldið Siguirður Júl. Jóhann-
esson læknir, kunnur er og kær
íslendingum hér í álfiu. Sa>ga
Æskunnar er annars skilmerki-
lega rakin í megindráttum á
eftirfaramdi hátt í afmælisblað-
inu:
„>að voru merkileg tímamót,
þegar Æakan hóf gönigu sína
5. október 1897. Með útgáfu
heniniar var fyrir alvöru farið að
viðurkemna hér á landi þá þörf,
að börn og unglimgar fengju
lestrarefni við sitt hæfi. Til-
drög að útgáfu hennar voru
þau, að >orvarði >orvarðs-
syni, stórgæzlumanni un.gtempl
ara, höfðu borizt óskir frá ýms-
um Góðternjplarastúkum um að
stórstúkan gæfi út barmaiblað „til
eflingar bindindi, góffu siðferði,
framförum og menntun' ungl
inga yfir höfuð“. Stórstúkan
veitti til fyrirtækisios 150 krón
ur og Æskaíi hljóp af stokkun-
um undir ritstjó>rn Sigurðar
Júl. Jóhannessonar. Ritstjórinn
var vinsœlt skáld, einfcum með-
al æskulýðsins, og í för með sér
valdi hann fræga rithöfumda af
Norðurlöndum, svo sem H.
C. Andersen, ævimtýrask áld ið
danska, og Zaharias Topelius,
hið finmska skáld. En sögur og
æviniýri þessara skálda urðu
mjög vinsæl hér á lamdi eiins
og aminars staðar. — >að var
því auðséð, að Æsfcam myndi
ná vexti, hún dafnaði ár frá
ári. >ó urðu ýmsir örðugleik-
ar á vegi hennar, svo að hún
svaf >yrmirósarsvefmi í tvö ár,
árið 1909 og 1920, vegna papp-
írsskorts. Hún er í raum og
veru 72 ára, en þessi ár, sem
hún svaf, telur hún ekki í ævi
sinni og hel'dur því 70 ára af-
mæli sitt á þessu hausti.“
>ví næst eru ritstjórar taldir
í aldursröð að starfsárum, og
koma þar við sögu mairgir mæt
ir menn og kunnir, auk Sig-
urðar læknis, svo sem séra Prið
rik Friðriksson dr. theol., að
konunum tveimur ógleymdum
sem skipað hafa ritsitjórnar-
sessinn, en það eru þær Ólafía
Jóhannesdóttjir og Margrét
Jónsdóttir skáldkona, sem var
ritstjóri á ammam áratug. Síð-
ustu tíu árin hefur Grímur
Engilberts verið ritstjóri einn.
Jóhann ögm. Oddsson, árum
saman ritari stórstúku Góð-
templara'reghimnar á íslandi
vair afgreiðslumaður Æskunnar
í 23 ár, og allam þann tíma
framkvæmdastjóri henmar, og
rak bæði mikla bókaútigáfu og
bókaverzlun á vegum blaðsdms.
— Krisrtjám Guðmundsson hef-
ur verið framkvæmd'a'stjóri
blaðsins og bókaverzlunarinm-
ar síðan 1962. Skylt er að geta
þe-ss, að hann er nú einmig um-
boðsmaður Lögbergs-Heims-
kringlu á íslandi
>etta myndarlega afmælis-
blað, sem er rúmar 70 bls. að
stærð, er um allt seemamdi hiirn-
um merku tímamótum, sem
það er helgað, fjölbreytt, fróð-
legt og skemmtilegt að inmi-
haldi, og klætt í fagran ytri
búming. >að nær, í fáum orðurn
sagt ágætliega tilgangi. sínum.
>að er prýtt mörgum manma-
myndum, og skipar þar önd-
vegi stór mynd af fyrsta rit-
stjóranum, Sigurði Júl. Jóhamm
essyni. — Einnig eru í blaðimu
fjöldi annarra mynda, margair
þeirra í litum. Á forsíðu káp-
unnair er birt (í litium) mjög
falleg mynd eftir Jón Engil-
berts málaira. er hamn nefnir
maklegt hrós fyrir það, hve
ág-ætlega honium hefuir fairið rit-
stjórnin úr hendi undanfarinm
áraitug. En hróður Æskummar
nær út fyrir strendur íslamds.
Reidar I<und, fréttastjóra stór-
blaiðsins Aftenposten í Osló far
ast þanmig orð um hana:
„>akka fyrir hið fallega og
skemmtilega blað. Ég eir mjög
hrifinm af öllum frágangi og út
liti blaðsims, og slíkt blað sem
Æsfeam finnst ekki hér hjá okk-
ur í Noregi, og ég held ekki
heldur á hinum Norðurlöndun-
um.“
>að yrði of langt mál, ef
telja ætti upp hið fjölþætta
efmi þessa afmælisblaðs Æsk-
unnar. Minna má á framhalds-
söguna „Lóa litla landnemi",
sem gerist í Nýja-íslandi, og
er eftir >óru M. Stefánsdóttur,
Richard Beck í ræðustól.
„ísland, farsælda frón“, og er
hún eitt af þeim lis'taverkum,
sem Jón Engilberts gerði fyrir
hátíð'arútgáfuina á verkum Jón-
asair HaMgrímssonar, er bóka-
útgáfam HelgafeU gaf út 1945.
Enmfremur eru í blaðinu
margair afmæliskveðjur, og
skipar þacr að verðugu heiðurs
rúm eftirfa raimdi kveðja fráfor
seta íslands, dr. Kristjámi Eld-
járn:
„Margar hugljúfar bemsku-
minningair eru tengdar Barna-
blaðinu Æskunnii. Hún var góð-
ur gestur á sveitaheimilinu, þar
sem ég ólst upp fyrir fjórum
til fimm tugum ára, og góður
gestur er hún enn á þúsund-
um heimila, þar sem yngstu
lesendurnir bíða hennar með
eftirvæntingu. Æskan hefur nú
verið á vegferð sinni um land-
ið í sjötíu ár. >að er langur
tími og virðulegur alduir, en
sízt eru á henini ellimörk. Hún
er glaðleg og frj álsleg og leik-
ur á marga strengi við hæfi
lesenda sinna og lætur ekkert
ieiðinilegt slæðast inn fyrir sínar
dyr. Gott eitt er erimdi hennar.
Ég óska Æskumni til ham-
ingju með me>rkisaímælið og
þakka lamgt og gott starfhenn
air fyrir börnin í iandinu."
Á sama stremg slá ritstjórar
margra dagblaðainna í Reykja-
vík og annarra blaða landsins
og rithöfunidair í faguryrtum
kveðjum sínum í garð Æsk-
unnair. Einmig er 1 afmælisblað
inu vitnað til fjölda ummæla ís-
lenzkra blaða um harna, sem öll
eru hin lofsamlegustu, og hlýt-
ur núverandi ritstjóri Æsikunn-
ar, Grímur Bngilibert®, þar
sem lesendum Lögbergs-Heiims
kringlu eru að góðu knnm. Vel
samin og athyglisverð eir grein
in „Æskam og framtíðin" eftir
Gunnar Magnússon frá Reynis-
daL Hugleiðing Inigibjargar
>orbergs „Tal og tónar“ er
skemmtileg og hittir vel í
mark, en inn í hana fléttarhún
eitt af hinum léttstigu og vim-
sælu ljóðum Margrétar Jóns-
dóttnr skáldkomu: „Skóiabörn
syngja".
Prýðilega ort og gullfaUegt
er kvæði Matthíasair Jóhanmes-
sens ritstjóra og skálds. „ísla.nd
í draumi þínum“, sem ort er
sérstaklega „tii ungra lesenda
Æskumniair á 70 ára afmæld hemn
ar“. Trúi ég ekki öðru, en að
það finmi næman hljómgrumn í
hugum hinna ungu lesenda, og
er þá vel. Ásamt kvæðinu er
premtað laig við það eftir Imgi-
björgu >orbergs.
Ég óska min.ni gömlu vim-
komu. Æskunmi, hjartamlega til
hamingju með 70 ára áfamg-
amn og velfarnaðair um sem
flest ókomin ár, um leið og ég
þakka heinini fræðsiuna og
skemmtunina í liðimmi tíð, og
votta þeim, sem staðið hafa og
standa að útgáfu henrnar, þökk
mína og virðingu. Ég er þess
fullviss, að margir Vestur-ís-
lendingar taka sama huga und
ir þær kveðjur og óskiir.
MENN
OG
MÁLEFNI
VÍSUKORN
ögri vættir álaga
er ekkert spaug um
að hrinda burtu hráslaga
úr hjartataugum,
Lcifur Auðunsson.
Kvittun fyrir áheit
Á ég að heitta á —
„elsku Jón“?
StjórnmáLa I starfinu þeir standa
í vamda
„linan" flækt er öll til enda
enginn veit, hvar næsit skal leita,
Gunnlaugur Gunnlaugsson.
SÁ NÆST BEZTI
Ferðamaður: Ég átti greinilega réttinn, og þó kennið þér
mér um þctta.
Lögreglumaðurinn: Sökln er öll yðar.
F.: Hvers vegna?
L.: Af þvl að faðir hans er borgarstjóri, bróðir hans lög-
reglustjóri, og ég tilvonandi mágur.
Er til nokkurs semna?
Ég er bara ísiemzkt flón
— ekki viðhald neinma.
Arnhciður.
HÚSBYGGJENDUR Fraimteiðuim miilWeggjapfötur 5, 7, 10 sm — inimþutnrkaðiair. Nákvæm (ögun og þykkt. Góðair plötuir spaira múrhúð- un. Steypustöðin hf. PlANÓ TIL SÖLU Vel með famið píanó til sýnii® og söliu að Gnioðavog 18 2. hæð tiil hægni fná k'l. 2—5 í dag.
NAMSKEIÐ I KERAMIK
RAFMAGNSÞURRKUR Nokik'nir tímat enn teusnr sið-
fyriir jeppa, 6 og 12 volta. deg'is. Svanað í síma 34463
Platínubúðin, f.ná kll. 1—2 í dag og á mong-
Tryggvagötu, símii 21588. un.
Steinunn Marteinsdóttir.
1BÚÐ ÓSKAST
Hjón fra Ástmailíu með 3 böm
óska eftir 2ja—3ja henb. MODELSAUMUR
ibúð, helzt í nógnenmi Há- Sa'umuim buxnaikjóla og
Skótams, frá janúar til júní. kjóte, flijót afgneiðste. Sími
Tiboð mertkt „I.R.C. — 16" 33311.
sendtet aifgir. Mbt. f. 14. þ.m.
Atvinna
Duglegur og reglusamur maður óskast til þess að veita for-
stöðu hreinlætisvöruverzlun. Væntanlegir umsækjendur vin-
samlegast láti í té upplýsingar um fyrri störf, ásamt meðmæl-
um. — Tilboð merkt: „1970 — 8964" sendist Morgunblaðinu
fyrir 20. þ.m.
Sölumaður
Stórt innflutningsfyrirtæki óskar að ráða sölumann í söiu
á matvörum.
Upplýsingar um aldur, menntun og starfsreynslu óskast
sendar Mbl. fyrir 16. janúar n.k. merktar: „8586".
BLAÐBÍÍRÐARFOLK
OSKAST í eftirtalm hverfi:
Freyjugötu I — Lynghaga — Lauafásveg I
Laugarásveg — Seltjarnarnes
Skótabraut — Freyjugata II
TALIÐ VIÐ AFGREIÐSLUNA í SÍMA 10100
••••••«•••••••••••••
ARABIA - hreinlætistæki
Hljóðlaus W.u.-Kassi.
nýkomið: W.C. Bidet
Handlaugar Baðker
Fætur f. do. W.C. SKalar & setuT.
Fullkomin varahlutaþjónusta.
Clœsileg vara. Verð hvergi lœgra
Einkaumboð fyrir Island
HANNES ÞORSTEINSSON
heildv., Hallveigarstíg 10, sími 2-44-55.