Morgunblaðið - 27.05.1970, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2l7. MAÍ 1970
Rætt við Albert Guðmundsson,
sem skipar 5. sæti á lista
Sjálfstæðismanna
Hagsmunir
verzlunar
og neyt-
enda fara
saman
Æskudraumar um
íþróttamannvirki
hafa rætzt
Albert Guðnrundsson stórkaupmaður
og formaður K.S.f. er þjóðkunnur mað-
ur og einn þeirra íslendinga, sem hlot-
ið hafa mesta frægð og viðurkenningu
á alþjóðavettvangi. Um árabil var hann
einn þekktasti knattspyrnumaður Evr-
ópu, og eftir að hann kom heim til ís-
lands á ný, hefur hann gerzt umsvifa-
mikill kaupsýslumaður og mikilvirkur
forustumaður í íþróttahreyfingunni.
Nú hefur Albert Guðmundsson hafið *
afskipti af stjórnmálum. Hann tók þátt
í prófkjöri Sjálfstæðismanna og var
einn af átta atkvæðahæstu mönnum í
því. Hann skipar nú 5. sæti á fram-
boðslista Sjálfstæðiisflokksins í Reykja-
vík. Hvers vegna fær maður með slíkan
feril að baki skyndilega áhuga á að
taka þátt í stjórnmálum höfuðborgar-
innar. Við spyrjum hann fyrst þeirrar
spurningar og hann svarar:
Áhugi minn á borgarmálum almennt
hefur alltaf verið fyrir hendi vegna
þess, að ég komst ungur í náin kynni
við atvinnulíf borgarinnar, fyrst sem
starfsmaður fyrirtækja og síðar sem
sjálfstæður atvinnurekandi. Ég hef ver-
ið starfandi í íþróttahreyfingunni frá
unga aldri og kynnzt unga fólkinu í
borginni vel. Sem sendill í Laugavegs-
apóteki var ég oft sendur með lyf hedm
til fólks. Kynntist ég þá högum þess,
sérstaklega þeirra, sem bjuggu við erfið
kjör. >að er ánægjulegt hve mikil
breyting hefur orðið til batnaðar í þess-
um efnum, m.a. fyrir tilstuðlan borgar-
yfirvaldanna. Kynni mín á málefnum
borgarinnar gegnum hin ýmsu störf
mín kveiktu snemma áhuga minn fyrir
stjórnmálum bæjarins.
— Hefur þú alltaf starfað í Sjálf-
stæðisflokknum frá því, að þú komst
heim?
— Já, ég hef starfað í Sjálfstæðis-
flokknum, sótt alla almenna fundi í
flokknum síðan ég fluttist aftur heim, en
hingað til ekki gegnt trúnaðarstörfum
fyrir flokkinn.
— Margir líta á þig sem talsmann
verzlunarinnar, og vitað er, að á meðal
verzlunarstéttarinnar hefur ríkt megn
óánægja vegna verðlagshaftanna. Hver
er þín reynsla af verzlunarrekstri í
Reykjavík?
— Aðstaða verzlunarinnar hefur batn
að mjög mikið frá því að ég fór að
starfa sjálfstætt, en þó á hún enn við
ýmis vandamál að etja. Mín skoðun er
t.d. sú, að aðstöðugjöldin séu erfiður
skattur fyrir atvinnufyrirtæki. Eins og
nú er háttað málum í verzluninni eru
verzlanir reknar með of litlum hagn-
aði til þess að eigandinn geti haft eðli-
legar tekjur. Fáir gera sér grein fyrir,
hve vinnudagur verzlunarmanna erlang
ur. Opinber gjöld á atvinnurekstur-
inn verður að miða við það, að fyrir-
tækin geti skilað eðlilegum hagnaði. Að
öðrum kosti missa menn áhuga á sjálf-
stæðum atvinnurekstri.
Ég tel einnig, að staðgreiðsla á
gatnagerðargjöldum sé þung gjöld fyr-
ir fyrirtæki. Ég teldi ekki ósanngjarnt,
að þau greiddust á nokkru árabili t.d.
4-5 árum.
— En er samt sem áður ekki auðveld
ara að reka verzlunarfyrirtæki í Reykja
vík nú, heldur en t.d. fyrir einum ára-
tug eða svo?
— Vissulega er auðveldara að reka
fyrirtæki nú, borið saman við það,
sem áður var. I>að vill oft gleymast,
hvernig ástandið var áður fyrr. Samt
finnst mér gjarnan mega endurskoða
þær álögur, sem lagðar eru á verzlun-
ina og e.t.v. ástæða til að taka til at-
hugunar, hvort þeir skattar, sem áhafa
verið lagðir, eru ekki hættir að þjóna
upphaflegum tilgangi sínum, þannig að
niðurfelling eða lækkun sé tímabær.
— Nú hafa staðið miklar deilur um
það, hvort verðmyndunin í landinu eigi
að vera frjáls eða ekki. Hver er skoð-
un þín á því máli?
— Ég tel, að það yrði mikil bót að
því fyrir alla aðila, ef verðmyndunin
yrði gefin frjáls og þá í ríkara mæli en
verðgæzluf rumvarp r íkiast j órnarinnar
gaf til kynna að verða mundi. I>að er
tvímælalaust bæði til bóta fyrir verzl-
unina og ekki síður neytendur. Og
raunar er óskiljanlegt, að sá stjóm-
málaflokkur, sem styður helming verzl
unarinnar í landinu, þ.e. samvinnuverzl
unina, skuli ekki styðja þá stefnu, sem
Sj álfstæðisflokkurinn fylgir, þannig að
þassir flokkar standi saman að breyt-
ingum í þessu máli.
Þá má einnig benda á, að verzlunar-
menn eru látnir innheimta opinber
gjöld, án þess að þeir fái þóknun fyrir
þá vinnu sína, þrátt fyrir ítrekaðar til
raunir til þess. Þætti mér ekki óeðli-
legt, að hið opinbera legði t.d. 1 til 2%
af þessum gjöldum í sérstakan sjóð, til
uppbyggingar á verzlunarskólum og til
að útbúa verzlunarskólana með sem
beztum kennslutækjum, og þar með
stuðla að aukinni menntun verzlunar-
fólks. Ég hugsa, að verzlunarmenn
myndu samþykkja slíkt framlag þess
opinbera, sem greiðslu fyrir innheimtu-
störf sín. Hvaða önnur stétt er látin
taka að sér störf fyrir hið opinbera
endurgjaldslaust? Annars er ekki síður
nauðsynlegt að vinna að hugarfars-
breytingu hjá almenningi gagnvart
verzluninni. Oft heyrir maður talað um
verzlunarmenn og neytendur, eins
og verzlunarmenn séu stétt, sem
ekki tilheyrir neytendum. Allir lands-
menn eru neytendur. Andstæðingar
frjálsrar verzlunar reyna að gera
kaupmanninn tortryggilegan í augum
landsmanna, og stundum með ótrúlegum
árangri. Landsmenn verða að standa
saman og láta ekki telja sér trú um eitt
eða neitt, heldur byggja á eigin mati á
mönnum og málefnum.
— Svo við snúum okkur að íþrótta-
málum, Albert, þá hafa margvíslegar
deilur staðið innan íþróttahreyfingar-
innar, ekki sízt á undanförnum mán-
uðum. Hvað viltu segja um íþróttamál-
in í höfuðborginni?
— Ég tel ekki rétt að blanda deil-
um, sem átt hafa sér stað innan íþrótta-
hreyfingarinnar, inn í þetta viðtal, þær
eiga hér ekki heima.
Um íþróttamálin í borginni get ég
sagt, að ótrúlegar framfarir hafa orðið
á allri miaonvinkjaigerð og þar mieð á
aðstöðu allri til íþróttaiðkana í borg-
inni.
Áður en ég fór utan í stríðslokin, var
hér lítið um íþróttamannvirki og fátæk
legt umhorfs. Gamli Melavöllurinn, eins
og hann stendur í dag, og gömlu sund-
laugarnar voru nær einu íþróttamann-
virkin. Bezti leikfimissalurinn var
íþróttasalur Jóns Þorsteinssonar við
Lindargötu og leikfimisalur Austurbæj
arbarnaskólans, ásamt sal Í.R.-hússins
Allir sjá, að í þessum efnum hefur orð,-
ið algjör bylt'ing. Aðalsýningarsvæðið á
þeim tíma var sviðið í Iðnó, eins og
það er enn þann dag í dag. Það voru
draumar okkar, sem hlustuðu á bjart-
sýnustu forystumenn íþróttanna, að áð
ur en okkar dagar væru taldir, yrði
nýtt leikfimihús risið og grasvöllur til
kappleikja. Þegar við töluðum í okkar
hópi um þessi mál, voru þetta eins og
skýjaborgir, sem menn bjuggust ekki
við að yrðu að veruleika. En þessir
draumar hafa allir rætzt og miklu bet-
ur en við höfðum gert okkur í hugar-
lund. Mér er kannski ljósara en mörg
um öðrum, hversu mikið hefur verið
gert í uppbyggingu íþróttamannvirkja
og til að bæta aðstöðu til íþrótta-
keppni. Ég minnist þess, þegar þau tíð-
indi bárust okkur, að byggja ætti nýtt
hlið á gamla Melavöllinn — og það úr
steinsteypu —. Okkur fannst þá mik-
ið fyrir okkur gert. Þetta mannvirki
stendur enn, og þótti framfaraíspor.
— Hver telur þú helztu framtíðarvið
fangsefni á sviði íþróttamálanna?
— Tvímælalaust þau að ljúka þeirri
mannvirkjagerð, sem hefur verið fyrir-
huguð í borginni sjálfri, og gera þeim
fullnaðarskil. Ég tel, að íþróttafólk
borgarinnar megi vera mjög ánægt með
þær framkvæmdir, sem staðið hafa yfir
og eru fyrirhugaðar. En um leið og við,
sem áhuga höfum á íþróttum, leggjum
að sjálfsögðu mikla áherzlu á bygg-
ingu íþróttamannvirkja, megum við ekki
gleyma öllum öðrum framkvæmdum,
sem borgin þarf að sinna, svo sem
sjúkrahúsum, fæðingarheimilum, hús-
næði fyrir aldraða og svo mætti lengi
telja.
— Ertu ánægður með hið félagslega
starf íþróttahreyfingarinnar?
— f uppbyggingu íþróttamálanna
sjálfra finnst mér áberandi, að sjálf-
boðaliðavinnan, og þar með mikill hluti
af hinni félagslegu uppbyggingu og
hinu félagslega starfi, er minni í dag
en það var á þeim tíma, þegar ég var
að alast upp, og ég sakna þess. Ég tel,
að hér sé á ferðinni mikið verkefni fyr-
ir alla þá, sem vilja eyða frístundum
sínum til forystu á sviði æskulýðsmála
almennt. Opinberir aðilar gætu komið
til móts við þetta fólk, sem starfar end-
urgjaldslaust fyrir æskuna í íþrótta-
hreyfingunni, með því að aðstoða það
frekar við útvegun á ýmsum nauðsyn-
legum hlutum, svo sem efni til
bygginga, ef um það er að ræða, og
fagþekkingu í stað þess að greiða vinn-
una sjálfa eins og nú er gert. Mér ligg-
ur við að segja, að of miklir peningar
frá opinberum aðilum hafi skemmt fyrir
þessari hlið á æskulýðsstarfi íþrótta-
hreyfingarinnar.
— Og hvað viltu segja að lokum, Al-
bert?
Framhald á bls. 24