Morgunblaðið - 05.07.1970, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. JÚIif 1OT0
iRwgMttHsiMfr
Útgefandi hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvaemdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthlas Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjómarfulltrúi Þorbjöm Guðmundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri Ámi Garðar Kristinsson.
Ritstjóm og afgreiðsla Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar Aðatstræti 6. Sími 22-4-80.
Áskriftargjald 165,00 kr. á mánuði innaniands.
f lausasölu 10,00 kr. eintakið.
HÚS JÓNS SIGURÐSSONAR
17'yrir nakkrum árum færði
Carl Sæmundsson, stór-
kaupmaður, Alþingi að gjöf
hús Jóns Sigurðssonar, for-
seta, í Kaupmannahöfn. For-
setar Alþingis hafa nú gert
drög að reglugerð fyrir hús-
ið. Gert er ráð fyrir, að í hús-
inu verði bókasafn og í sjálfri
íbúð Jóns Sigurðssonar verði
komið fyrir ritverkum og
minningargripum um starf
hans. Ennfremux er fyrirhug-
að, að félög Ísiendinga í Kaup
mannahöfn fái aðsetur fyrir
félagsstarfsemi sína í þessu
húsi.
Um aidaraðir var Kaup-
mannahofn höfuðborg íslands
og þangað sóttu íslendingar
til mennta og gera raunar
enn í dag. Á öllum þessum
tíma hafa ísiendingar í Kaup-
mannahöfn sjaldnast haft yf-
ir að ráða húsnæði til menn-
ingar- og félagsstarfsemi;
nema þau ár, sem Jón Sig-
urðsson bjó í Kaupmanna-
höfn, en þá var heimili hans
helzta athvarf og raunar
féiagsmiðstöð íslendinga, sem
þar dvöldu. Af þessum sök-
um er það sérstaklega
ánægjulegt að nú skuli þetta
hús vera enn á ný komið í
hendur íslendinga. Það er
ennfremur verðug minning
hi-ns mikla starfs Jóns Sig-
urðssonar, að nú er ákveðið,
að félög Íslendinga í Kaup-
mannahöfn fái þar starfsað-
stöðu, sem þau ekki fyrr hafa
átt kost á. íslendingafélagið
og Félag íslenzkra náms-
manna í Kaupmannahöfn
hafa sent frá sér ávarp, þar
sem segir, að hafin sé fjár-
söfnun til þess að búa heim-
ilið nauðsynlegustu húsmun-
um. Þessi félög eru ekki fjár-
sterk og geta því ekki risið
undir þeseum kostnaði. í>ótt
ekki væri nema vegna hins
sögulega baksviðs er það
skylda íslendinga á Frómi að
veita löndum sínum í Kaup-
mannahöfn hðsinni til þess
að gera hús Jóns forseta vel
úr garði.
Nýjungar í iðnaði
rnn er of skammur tími lið-
" inm frá því, að ísland
gerðist aðiii að EFTA tii þess
að hægt sé að merkja veru-
leg áhrif þeirrar aðildar á at-
vinnulíf okkar. Sjálfsagt
verður ekki hægt að draga
upp heildarmynd af því fyrr
en eitt ár er liðið frá því, að
aðildin tók gildi. Hins vegar
sjást nú þegar ýmis merki
þess, að undirbúningur er haf
inn að margvíslegum nýjung-
um í atvinnulífinu vegna
EFTA-aðildar okkar.
Nú er t.d. fyrirhugað að
reisa verksmiðju í Hvera-
gerði, sem fengið hefur einka
leyfi fyrir öll EFTA-löndin
til framleiðslu á ýmiss konar
efnavöru til byggingariðnað-
ar. Er ætiunin að byggingar-
framkvæmdir hefjist í haust
og að í fyrstu verði fram-
leiddar aðeins fáar tegundir
af þessum vörum, en fram-
leiðslutegundum síðan fjölg-
að eftir því, sem umsvif auk-
ast. Þessi framleiðsla er fyrst
og fremst hugsuð fyrir út-
flutning.
Þá er einnig vitað, að ís-
lenzk iðnfyrirtæki hafa nú
þegar hafizt handa um að
endurnýja vélakost sinn með
það í huga að hafa afskrifað
hinar nýju vélar, þegar vernd
artollar verða endanlega
felldir niður gagnvart EFTA-
löndum, svo að samkeppnis-
aðstaðan verði sterkari en
ella. Sum þessara fyrirtækja
hafa líka til athugunar sam-
vínnu við fvrirtæki í hinum
EFTA-löndunum sem eru í
sömu iðngrein, t.d. þannig, að
ákveðnar stærðir af fatnaði
verði framleiddar hér bæði
fyrir íslenzkan markað og
eriendan, en aðrar stærðir
verði fluttar inn. Slík sam-
vinna stuðiar að aukinni hag-
kvæmni í rekstri og auknum
umsvifum.
Ennþá eru slík mál yfirleitt
á undirbúningsstigi, þótt bein
ar framkvæmdir séu hafnar
í einstökum tilvikum. En sú
almenna hreyfing, sem kom-
in er á breytingar og nýjung-
ar í iðnaðinum og vaxandi
áhugi á útflutningi sýnir, að
EFTA-aðild hefur þegar haft
mjög örvandi áhrif á atvinnu-
lífið. Útflutningsverðmæti
iðnaðarvara jó'kst um 80 milij
ónir króna á fyrstu fimm
mánuðum þessa árs miðað við
sama tíma í fyrra. Þetta er
ekki mikil upphæð, en sýnir
þó að stefnir í rétta átt.
Iðnþróunarsjóðurinn, sem
hefur þegar lánað til ís-
lenzkra fyrirtækja um 115
milljónir króna mun einnig
hafa mikil áhrif til örvunar
í iðnaðinum eins og bent hef-
ur verið á. Þau fyrirtæki, sem
fengið hafa beimar lánveiting
ar frá Iðnþróunarsjóðnum
ætla yfirleitt að nota það fé
til útflutningsstarfsemi. Þá er
einnig mikilvægt að íslenzk-
ir iðnrekendur hafa gert sér
glögga grein fyrir þýðingu
sölumennsku í þessu sam-
bandi. Það er ekki nóg að
framleiða góðar iðnaðarvör-
Notkun á þyrl-
umörtvaxandi
EINN er sá aðili í Víetnam-
styrjöldinni, sem í engum erf-
iðleikum hefur átt að aðlag-
ast borgaralegu lífi heima
fyrir í Bandarikjunum: Þyrl-
an. Stórar, hraðfara og nýjar
gerðir þeirra, sem fengið hafa
eldskímina í frumskógum Ví-
etnam eru nú í æ ríkari mæli
notaðar í friðsamlegum til-
gangi í Bandaríkjunum sjálf-
um. Árangurinn hefur orðið
sá, að skyndilega hefur opnazt
mikill og vaxandi almennur
markaður fyrir þyrlur þar í
landi.
Þytrlart, seim igetiuir geignlt
svo miönguim tilutverikium, ihief-
uir lenigii verilð miilkið 'nioitiuð af
heiriniuim og fluigfélögum.. Ein
nú er isvo toamlið að þeim eir
beliltft í æ rlikiari rniælli í vii@-
slklipitiuim, Siðniaiðli og 'í þégu
hinmia omiairigvísleguistiu stétlba
mialninia.
Stænð þyirlaniraa o<g fiuig-
hirraðli hialfia alulklizit. Nýjiuisltiu
'baguinidir slbóirria þyirla geitia
flultt 5'0—60 fiarþ'eiga og lyft
uipp 10—12 tonin/a þuiniguim
hluitum.
Þoitíulhneyfiar í ihiinium mýjiu
þyirluim geria þdiim fiiulgtak
kle/ifit aðelinis önsftiuinidu efitiir að
hineiyflannliir emu ræstlir, og eir
þyirluirtruair 'eru toomimair á loft
geltia 'þæir fiairlilð mieð um 300
mílnia hnaffla á kliuikltouisitiuinid.
NÝIR MARKAÐIR
Þessi þnóum þyrlusmiíðainiraa,
sem. fiemgið hefiuir eldisikínnliinia
við hineir erifiiðuötu aðisitiæiðiuir
í finumislkóigulm Víetnlam, 'beiíur
mlú orðið ifcil þass >að víðltiæltoir,
nýiir imiairtoaðlir 'haifia opraazt
þyrlaiiniuim 'beiimia fyinir. Læfcn-
air, löggæzluimieinin, stóinbæmd-
ur, bainltoair, ]/ainid'eiiigraafél'öig„
olíufélög og nafmiagrasfélög
mjóta mlú þeas Ihialgnaeðlis, 'að
hafia þyirluir 'til afiraota. Svo
radtokiur dæmi sóu mieifind:
Er herislkáir sitiúdentar við
Mar'ylaradhlásltoóla hóipiu@iu®t
'Saimian á hiáiakólalóðúnini kvöld
eriltlt sniermmia í miaí, toom þeliim
mljög á óvair't eir ljóiSköistuiriuim
var baint 'alð þaim úr lofitii og
uniuim. Sviipaðuir þyrluflott @r
raotaðiur af Citizens lanid
Southenn Nalti'onial Biainflc í
Atlanta, Geongia, til þess að
■saekjia á'vísiamliir fmá últlifbúiuim
haras og öðnum bönltouim.
O. D. Edwiards, Stíónbóiradi í
Cötulla, Texias, raoibar þyrliu ttl
þass laið ifylgj'aistt mieð þeiim
2.000 inlautgniipuma. sem tneiltoa
um 30.000 ekma laindssvæðii
hains.
í Laitoe Wilson, M&nmiesoltia
á verlktaikiafyr'irtseklilð B'amry
Con'Stiriuiotion Coimipany þyirlu,
sam þalð miotiar 'tlil þaas >alð
senda midð tiliboð í verltoefinii
og til þass lað haía eftliirlit
mieð bnúansm'íði og öðmum
venkiefmiuim fyrimtaekiisiinis. Hil-
Sölumaður kynnir þyrlur fy
kaupa nú þyrlur vestanhafs
þa@Ein voriu þeiir eliranig ávar'p-
áðir í geignuim hátialam. „Þettla
var eiras og Stóri bróðir hefiðii
'auga rraað ototour“, sagðli óinin
Stiúdanltiaininia.. Bsiran áttfi viilð
þyriu, ®em rikli's'lögrieglain í
Mianylamd léit svieimia yfiiir
hóprauim.
Til þasis að bæta þjórauigbu
'SÍma við viíðslkiptaimieinin 'tóto
Philad'elphia Niatiomal Banfk
að raatia þyirlur til þeiss áð
flýt/a fynir „cleariimig" á ávfe-
Þyrla á slysstað á bandarískum þjóðvegi. Þær hafa þegar
bjargað fjölda mannslífa vegn a hraða þess, sem hægt er að
hafa á í að flytja slasað fólk í sjúkrahús.
rir framan íbúðarhús. Æ fleiri
tii hinna fjölbreyttustu nota.
ary Biarry, forslbjórli fyritribæik-
lisiras, iteluir áð 'hiatnm hafii apar-
talð sór 6i80 klst sl. ár, því me@
þyrluiraotltounininii hefiuir bdf-
reiðaialkstuir hainls miimnltoað úr
60.000 mlílum í 8.000 miílur á
áiti.
Viax'ainidli fjöldi boriga og út-
'borlga miotla niú þyrluir tíil
isjúlkmaiflultmliniga. Þagar ar fialið
áð þyrlunnlar ihialfii bjiangað
þararaiig dýnmiaeiium miíraúltium
sam oft geta Stoilið milli lífis
og diaulðia hjá fióltoi, sem slais-
azt haf'Uir í umferðiinirai. Þyrl-
unraar lenlda síðiain bóltostaiflaga
við dyir sj'últoráhúsaninia..
Þá eriu þyiriutr miú mjiöig rniolt-
aðiar við löggæzl/u. Yfiirvöld í
boriginlnii Ealtoewood í Kali-
fiorinlíu ha.ldia því fnaim., 'að rnieð
'eftiirlitisfienðum í þyrlurn hatfii
löggæzluimieinm geltialð fiækítoað
i'ninferotuim um 1'5% og nárauim
ium 6%, á samia tíimia og hliut-
fiallstala þessara aiflbnota fer
hæktoanidi um igjörvöll Bianda-
T/|kin.
Tölur, gem fienigniair enu hjá
bandainís,kiu fluigmálastijórn-
úninli, igriaiinia firá því, iað fjöldi
mialnlnia, sam öðlast iréltltli'nidli til
að fljúga þyrlum fiari ört vax-
laradi. Þyirluiflugmianin tölduist
alls 1.819 árið 1'9>6i6, 3.1616 áriið
1908 og 4.286 á sl. ári.
Biandanístoa flulg/málaStijióinra-
iin telur, tað vlið lolk þessa áns
verlðli þyrluflugimieinin orðnliir
filelirli en 6.000, laiuk þeliinna
iþyrluiflugmianima, isem smiúa
'heim frá her|þj.óniuistt\u í Ví-
etíraam.
Fimm íslendingar á
æskulýðsþing S.Þ.
DAGANA 9,—18. júlí n.k. efna
Sameinuð.u þjóðirnar ti'l æsku-
ur, þær þarf lítoa að selja. Og
viðleitni iðnrekenda á því
sviði með þátttöku í vörusýn-
ing'um erlendis og starf-
rækslu sérstakrar útflutnings
sikrifstofu lofar góðu um
framtíðina.
lýðisþings í tilefrai af 25 ária af-
mæli samtakanna undir kjörorð
inu — friður, framfarir og al-
þjóðleg samvinna. Þingið verð-
ur haldið í höfuðstöðlvum Sam-
einuðu þjóðanna í New York oig
muirau 750 ungar tooraur og karl-
ar sækja það, bæði frá aðildar-
ríkjum Saimeinuðu þj'óðanna og
öðrium löndum.
Martomið þingsins er að efila
skilnirag og þekkiragu æstoulýðs
á sbefnu og starfi Sameinuðiu
þjóðarana og þeim vandamállum
sem þau fiást við.
A þinginu verða ræddir fjór-
ir megin miálafilotokar — frið-
ur, þróunariraálin, m’enntaimá.l og
umihverfi mararasins.
Þingf'ulltrúar tooma fram sem
fulltrúar æsku hlutaðeigamdi
þátttökulanda en etoki ríkis-
stjórna.
A;f hálfiu íslands sækja þing-
ið eftirtaldir fimm fulltrúar vald
ir af Æskulýðssambandi ísland*:
Atlli Freyr Guðmundsson, er-
indreki, Balldur Guðlauigsson,
laiganemi, Ólaíur Einarsson, kenn
ari, Páll Bragi Kristjónsson futt
trúi og Sigríður Hliðar, nýsfiúd-
erat.
Frá utanríkisráðunieytirau.