Morgunblaðið - 12.09.1970, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 12. SEPT. 1970
ur bandaríska rithöfundarins
WashiimgtO'n Irving, sem bjó
um tíma í Alhambra og skrif-
aði bókina „Tales of the Al-
hambra“. Þegar gengið er um
GRANADA heitir forn höfuð-
borg Spánar. Hún liggur á há-
sléttu mikilli, sem er mikil
gróðurvin sakir gamallar
áveitu, sem Máramir byggðu
og komu í framkvæmd fyrir
mörgum öldum. Márarnir komu
frá Afríku og geystust yfir
landið á öndverðri 8. öld og
enn má mjög víða sjá minjar
um veldi þeirra, svo sem með-
fram allri Costa del Sol. Með
vissu millíbili á allri strönd-
inni eru voldugir varðturnar,
kastalar og fomar hallir, sem
bera vitni um blómlega menn-
ingu og mikinn fegurðarsmekk.
Arabar mega svo sannarlega
muna fífil sinn fegri. Ríki
þeirra stóð á Spáni til ársins
1492, er ísabella drottning
gjörsigraði þá og var síðasta
vígi þeirra einmitt Granada.
Ég fór til Granada einn dag
í ágústmánuði með íslending-
um á vegum ferðaskrifstofumn-
ar Útsýnar. Leiðin frá Malaga,
sfærstu borginni á Costa del
Sol er nokkuð seinfarin, því að
eskjur og heilagra manna
skcrnar út í tré.
Þegar komið er upp á háslétt-
una, og ekið hefur verið um
stund um fremur þurr land-
svæði, opnast gróðurvinin
mikla. Mikil slétta, þar sem
alls konar jarðargróður er
ræktaður, tóbak, tómatar
o.s.frv. Undur þessarar miklu
hásléttu er áveita, sem Már-
amir komu á fót. Þeir leiddu
vatnið langar leiðir til sléttunn
ar og breyttu henni í gróður-
vim. Augljóst er að þessir eyði-
merkurbúar hafa séð þá mögu-
leika, sem í vatninu búa —
þeir hafa svo sannarlega notið
þess í fyllsta mæli.
Á aðaltorgi Granada er mik-
il og fögur stytta af ísabellu
drottningu, þar sem hún situr
í hásæti sínu. Við fætur henin-
ar krýpur roskimn maður og
réttir hún honum skjal. Þessi
maður er Krisitófer Kólumbus
og á atburðurinn, sem stytt-
an sýnir að tákna, þá er hún
veitti honum leyfi til þess að
Gibralfaro-kastalinn við Maiaga. Fjær
unnar.
hambra varð hainin srvo hrifimn,
að hann ákvað að reisa höll
aína við hlið Márahallarinmar.
Höll Karls er hringimynidu0 og
stór. Hún eir enn í byglgiinigu
nær 400 áruim sáðar — við
hania var aldrei lokið.
Márarnir gierðu inmrás í
Spán árið 711 oig niáðiu alk til
Pyreinieafjalla. Þeir ætluðu að
ná yfirráðum yfir Evrópu, en
féllu frá þeirri vom. Kaiþólska
kirkjan gerði þá bandalag við
spánska aðalsmemin oig samein-
aðir hófuist þeir hainida um að
reka af höndum sér þessa trú-
villiniga fré Afríkiu. Baráttan
stóð í áttia aldir oig undir for-
ystu Ferndiirjands frá Araigon
og Isiabiellu frá Castilliu gáfust
Márarnir upp í Gramiada hiinn
2. janúai- 1492. Unclir forystu
þeirra vadð Spánin síðan eitt
mesta stórveldi jarðar — áhrifa
þeirra gætti um hálfan heim-
inn.
í dómkirkjunmi í Granada
hvía nú Feriniaind og ísiabella,
ásiamt dóttur sinmi Jóhönnu
föigru, mianmi henmiar og syni.
Yfir kistunuim eru vegleig
marm'aralíknieski, þar sem þau
öll fjögur ligigja á líkbörumum.
Ferdimiaind liggur lemigst til
hægri, en rnæst hoinium Isabella.
Það vakti atihygli okkar að
koddnn undir höfði Ferdi-
nands var svo til óbældur, em
djúp lauit myndiaðist í kodda
ísabellu. Við höfðuim orð á því
við leiðsö'g'umianin okkar í kirkj
unimi. Svar hanis kom þegar:
„ísabella var miiklu meiri gáf-
um gædd en Ferdinand. Þess
vegnia var höfuð henmar
þynigra“. Kollurinn á aumimigja
Ferdiniand var sieim sé að dómi
Spánverja tómur.
í Graniada — í hæðunium o-f-
an við borgina búa sígaunar í
hiellum, sem þeir hafia inmrétt-
að. Þesisir siígaumar lifia á því
aö bjóða til sán ferðamönirium,
bjóða þeiim upp á heimiatilbúið
vín, synigja svtí og damisa fyrir
fólkið, sem síðan fær að sfeoða
þessi frumlegu húsakynnd, sem
alsett eru alls konar glimgri,
sem fólkið býr til sjálft. Raf-
miaigm hefur verið leitt í hella
þessa og þar eru ísiskápar, sjón
vörp, þvo'ttavéliar og ýmis ný-
tízkiu húsbúnaður, sivo að þetta
fólk virðist hafa eitthvað
að bíta oig brenmia. Sígaumar
þesisir eru útsmogin.ir mjög.
Litlar stelpur, á að gizka 5 til
6 ára garnlar í spönskum þjóð-
búnimiguim báðu óspart fer’ða-
m'eininiin.a um að takia af sér
mynid. Þeir gierðu það góðfús-
leigia, en um leið oig mynd hatfði
verið tekin, siettu börnin upp
sem svaraði 100 krónum íslemzk
uim. Rak miarga í rogiastamz yf-
ir hör'ku barm'amnia.
Heldur famimst mér sigaunia-
dansimin spánskur og keimlíkur
flaminigodönsum Spámverj ammia.
Einigu að síður var gaman að
skoða þeissar vistarverur þeirra
oig í bakialeiðinni ók leigu-
bifreiða'Stjórinm um eitt elzta
borgarhverfi Gramiada, þar sem
götur — ef giötur sikyldi kalla
— voru svo þröngar, a'ð aðeins
er uinmt að komia þair fyrir eim-
urn aisiraa í semn.
Magnús Finnsson.
Ur Ijonagarði Alhambra-hallar. Utskormn marmari upp um
alla veggi.
Ur görðunnm við Alhambr;.höli, Generalife.
hönd, sem snýr lófanum fram.
Spánverjar segja að um leið
og sverð komi í þessa hönd,
komi Márarnir aftur. Það hef-
ur þó enn ekki gerzt, og inn
við gengum.
Veggirnir eru alli-r ú-r til-
höggnum marmara og mosaik
neðst. — Er þessi mosaik
svo fíngerð að miinnstu flís-
arniar eru varla stærri en eld-
spítnahaus og skoði maður
gaumgæfilega hverja flís um
sig, þá hefur hún ákveðna lög-
un, tidhoggiin við næstu flís.
Það að leggja þessar flísair,
hlýtur að hafa verið slíkt þol-
inmæðisverk, að hugtakið
tími hefur verið skoðað sem
einskis vert. Þann-ig er öll höll-
in að innan og hefur nú látið
furðu lítið á sjá.
í miðju halliarinnar er n.okk-
uið stór laug, ferhymd. í hemni
er urmiull giullfiska. Skiammt
frá er svomefinidur siendiherra-
salur. Þar á sá atburður að
hafa gerzt, að Ísiaibella veitti
Kolumbusi heimild til hinmar
mifclu sjóferðar. Þá var salur-
iinin aliur te'ppalaig'ður oig hús-
göginuim búinm, en nú stiemdur
aðeiras etftir útflúrið í veig'gjun-
um, lofti oig gólfi, siem þó er slit
i'ð orðið eftir margra alda
notkun. Leið'sögumiaður okkar
sagði, að saluriinm væri mjög
svalur á vetrum, emda o-pinn á
allia vegu — em þeniniain ágúst-
dag hefðum við íslenidinigiarnir,
sem kommir voru norðam frá
heimsikautsbaug aðeins þakkað
fyrir dálítinin svala.
Þegar Karl 5. Spániarkonuing-
ur kom fyrsta skun tdl Al-
um mikinn fjallveg er að fara,
krókóttan og brattan. Alls
staðar meðíram veginum eru
ólífurtré, Malaga telur 400 þús-
und íbúa og er fagurt yfir
borgiina að líta. Þar er góð
höfn, sem Fönikíumenn notuðu
fyrir 2000 árum og þar gáfust
Márarnir upp 1487 í miklum
kastala fyrir ofan borgian, sem
nefnist Gibralfaro. í Malaga er
og mikil og fögur dómkirkja,
sem reist var á árunum 1528
til 1780 og þá á rústum gamall-
ar Mosku. Upphaflega áttu
turnar kirkjunnar að vera
tveir, en aðeins einn stendur
uppi, þar sem aldrei var lok-
ið við nema annan. í kirkjunni
eru undurfagrar postulalíkn-
finnia stytztu leið til Indlands,
sem hafði í för með sér emdur-
fund Ameríku. Styttan er um-
girt miklum gosbrunnum og
hin mesta listasmíð.
Hápunktur heimsóknarinnar
til Granada var skoðunarferð
um undurfagran lystigarð við
Alhambrahöllina, sem stendur
á hæð í borginni. Garðarnir,
sem kallaðir eru Generalife
eru svo sem annað gert af Már-
unum á valdatíma þeirra. Leið-
sögumaður okkar, roskinn
Spánverji fullur sj álfstrausts,
sagði okkur í upphafi ferðar-
inmar að hann væri þriðji ætt-
liður leiðsögumannanna um
garðinn og höllina — afi sinn
hefði verið fyrsti leiðsögumað-
garðana er sérstaklega athyglis
vert, að hvarvetna er vatns-
niður. Vatnið er leitt um lan-ga
vegu og víða eru fallegir gos-
brunnar. Vatnsniðurinin hefur
augsýnilega verið sem þýð
hljómlist í eyrum Márana —
eyðimerkurbúanna, sem höfðu
ekki þekkt anmað en vatns-
skort.
Blómskrúð garðamna og feg-
urð trjánna, sem tilklippt eru
á mjög margvíslegan hátt er
slík, að í rauninni þairf heilan
dag til þess að skoða þá, en
þar sem mikið er að sjá í
Granada vamnst ekki tími til
þess að dvelja í görðimum
nema í rúma klukkustund. Er
Generalife hafði verið skoðað-
ur var Alhambra-höllin næst
á dagskrá.
Alhambra-höllin er í augum
þess, sem kemur í skyndiheim-
sókn mikið og flókið völundar-
hús. Hún er ekki stórkostleg
tilsýndar — rauður steinninn
er veðraður og hrjúfur, en er
inn kemur blasir önnur sjón
við augum. Það undrar engan
þótt Washington Irving hafi
orðið heillaður af útflúri og
prjáli þessarar gömlu hallar.
Við aðaliinnganginn fyriir ofan
bogcmyndaðar dyr er opin
Húsnœði óskast
Auglýst er eftir aðstöðu fyrir byggingavöruverzlun, til leigu
eða kaups, 800—1200 ferm. ásamt útigeymslu ca. 4000 ferm.
Aðkejrrsla þarf að vera aðgengileg.
Tilboð óskast send blaðinu merkt: „Byggingavöruverzlun —
4096", fyrir 18. sept n.k.
Mára-
borgin
Granada