Morgunblaðið - 04.12.1970, Blaðsíða 17

Morgunblaðið - 04.12.1970, Blaðsíða 17
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 4. DBSEMBER 1970 17 Reynt að gera bræðslu- fiskveiðar fjölþættari Rannsóknir verði auknar „ALÞINGI ályktar að fela rík- isstjórninni að láta efla skipu- lega leit og rannsóknir ásamt veiðarfaera- og veiðitilraunum í því skyni að auka veiðar á braeðslufiski og gera þær veiðar fjölþættari. Athugunum þessum verði eink um beint að loðnu, kolmunna, spærlingi og sandsíli“. Þannig hljóðar tillaga til þings ályktunar sem Eysteinn Jónsson mælti fyrir á Alþingi í gær, en hann flytur þessa tillögu ósamt sjö öðrum þingmönnum Fram- sóknarflokksins. í framsögu- ræðu sinni með tillögunni benti Eysteinn Jóns- ’ son á, að eftir að t síldveiðin hefði É; brugðizt væri ’.r.þ1, nær algjör verk < A efnasfcortur hjá þeim síldarverk smdðjum sem reistar hefðu verið og atvinnulíf á þeim stöðum sem byggðu af- tomu sína á síldveiðunum hefði lamazt. Ekki væri neitt útlit á því að síld myndi veiðast í mikl um mæli í náinni framtíð, og væri rétt að kanma til hlítar hvort ekki væri hægt að veiða Frumvarp að lögum í GÆR atfgrteiddi Allþimgi eiitt frumvairp ti'l ríkisstjómarinnar, sem lög. Var það frumivarpið um innJheimtu ýmissa gjalda með viðauffca, og toveðiur á uim, að rík- isstjóminni sé heimiíllt að inin- hieimta á árinu 1971 eftirtalin gjöld ti)l rikissjóðs: A) Með a'l'lit að 140% viðauka stimpiigj'áld og leyifisbréfaigjöld ömntur en þau, er uim ræðir í auíkatelkjiulögum nr. 104/1965, B) Með 560% álagi gjald af inndientduim tol'lvönute gundum samíkvæmit fllögutm nr. 60/1963, nerna atf gosdrykkj um samítovæmt 1. töiuilið 4. kiatflla 2. igneinar með 680% álaigi, öl'i samltovæmit 3. tödulið sama kaiflla með 740% á'laigi og kaffibæti samitovæmt 1. llið 3. kaflla rnieð 50% álagi. Er þarna uim að ræða sömu viðauka og verið hefur undan- farin ár. aðrar bræðslufisktegundir, svo sem loðnu og spærling. Sagði Ey steinn, að Jakob Jakobsson fiski fræðingur hefði ritað grein í Ægi, rit Fiskifélags íslands, þar sem hann hefði m.a. iýst þeirri stooðun sinni að unnt væri að stunda loðnuveiði miklu lengur á ári en nú væri gert og þá einn ig á öðrum veiðisvæðum og á þeim árstíimum, þegar loðnan væri feitust og gæfi mestar af urðir. Eysteinn sagði, að þegar hefðu verið gerðar noktorar rannsóknir varðandi nefndar fisktegundir, en ekki væri nóg að gert og því væri tillaga þessi flutt, en ranm sóknir þessar mættu þó alls ekki verða framkvæmdar á kostnað annarrar fiskileitar. Guðlaugur Gíslason tók . til máls, og benti m.a. á að fara þyrfti að veiðum á þessum fisk tegunduim með gát. Fyrir lægi, að helztu nytja- fiskar okfcar lifðu að meira eða minna leyti á þessum smá- 1 fiski og áður en stórfelld veiði á þeim hæfist þyrfti að liggja fyrir hvaða áhrif þær hefðu fyrir nytjafisikana. Vel væri mögulegt að það gæti haft röskun í för með sér, ef gengið yrði á stofn þessara fisktegunda, eins og t.d. síldarinnar. I GÆR var frá því skýrt í blaðiniu a@ bandaTÍski vísinda- maðurinin Cyril Ponnamper- utma hetfði funidið aminto-sýr- ut í loftst'eini og benti það til þess að lítf kymnd að finnast úti í 'himiingeimnium. MbL hafði fregnað að Fonmamper- uima hetfð'i verið á íslanidi við rannisótonir og leitaði nániári upplýsiniga um það hjá dr. Stur-lu Friðrikssyni, sem var annar íylgdarmannia hans og íleiri vísinidamianna hér sl. sumiar. Stiuirla sagði, að vísinda- menn hjá NASA væru sífellt að flleita að nýmyrudun á lífi, bæði á jörðinni og úti í geimn 'Uim, og að hugsanítegum ein- toenmum, sem berut geti til þess að láf geti verið á öðrum hnöttuim. M. a. hetfði þeim dottið í hug að Mtfræn efni Vísindamennirnir Cyril Ponnamperuma og Young viS hveri á Reykjanesi. — Myndina tók Sturla Friðriksson í fyrri ferð þeirra hingað 1965. Ponnamperuma hér á íslandi Leitaði hér aminosýra gætu myndazt við efldgos. Þess vegnia 'toomiu þeir hingað, þegar Surtsey fór að gjósa. Lítfetfnialtfræðinigurinn Cyril Fonnaimperuimia toom ásamt tveimur öðnum Kfefniafræð- ingum til íslands á árrtouu 1966. Þeir ranmeökuðu ösku, sem upp kom við gosið í SuTtsey, og leitiuðiu að amínó-sýrum í östounni, en þær eru frum- hletokir í toeðju eggjiaíhvítu- etfnia. Birtust niðurstöður þeirra í Surtseyj.airskýrslu nr. III 1967. Þar kveðst hanm hatfa fundið niOkkraT aminó-sýrur. Hinis végar var etoki sannað að þær 'hefðu myndazt við gosið sjállft. Gait eins verið um mengun úr sjónuim að ræða. Um 'þetta leyti var Sturla að vinnia að svipuðu verketfni og hatfði atf því tiletfni saimband við Cyriil Fonniamperuma. Sendi Sturila honum m. a. sýni til efnagreiningia. Cyri'l Fonnamperuma og fieiri vísirudamenn langaði til að tooma til íslands til að kynnast betur jarðtfræði og lLftfræði landsinis. Og sl. sum- ar kom 'hann í hópi anmarra lieiðandi sérfræðinga á sviði þessara íræða til landsins á veguim Sui-tseyjarfélia'gsinis. Ferðuðust vísindamenniirnir um iarndið, ti'l Surtseyjar og að eldstöðvunum við Heklu, daigana 15. júní til 1. júflí. Var þetta nefnt sumamámiskeið Surtseyjarfélagsins og voru dr. Stunla Friðrikssion og dr.' Guðmiunduir Sigvaildasion . m. a. teiðsöguimenn hópsins, senri eininig hiitti og ræddi við fleiri íslenzka vísindamienn. Er vænitanflegur baeklinigur um mðurstöður atf þessari kynnisiflerð til íslands, sem gefinn er út af NASA og hafa nokkrir íslenzikir vísinda menn lagt þar til efni. Jólastörf Mæðra- styrksnefndar MÆÐRASTYRKSNEFND er nú að hefja jólastörf sín, listar frá okkur ganga um fyrirtækin og við væntum okkur góðs af góð- hug fólksins okkar, sagði frú Jónína Guðmundsdóttir á fundi Mæðrastyrksnefndar með blaða- mönnum í gær. Jólastörfin eru fólgin í jóla- söfnun, sem alltaf hetfur verið hafin er jólin nálgast. Það sem inn kernur í fatnaði, nýjum og notuðum, þó öllum heilum og vel nýtilegum, notum við síðan til úthluitunar, bæði frá Mæðra- styrksnefnd og Vetrarhj álpinni, og verður fatnaði úthlutað í Far sóttarhúsinu, sem opið verður frá 8. des. frá kl. 2—6 daglega. Vetrarhjálpin gefur einnig út ávísanir á matvæli fyrir vissar upphæðiir í matvöruverzlunum. Frú Jónína gat þess sérstak- lega, að æskilegt væri að þeir, sem hjálpar æsikt'U fyrir jólin, sæktu um sem fy.rsit hjá Mæðra- styrksnefnd á Njálsgötu 3, en þar er skrifstofan opin alla daga frá kl. 10—6, sími 14349. Jónína Guðmundsdóttir, formaður Mæðrastyrksnefndar og Svava Matthiesen Kristján Albertsson: Áskorun til íslenzkra lögr eglust j ór a i. Enginn myndi hafa getað trúað því fyrir aðeins fáum árum, að fyrir gæti komið í Reykjavík að sýnd væri ger- samlega blygðunarlaus og sið spillt klámmynd í kvik- myndahúsi, vikum saman, án þess að blöð, kirkja, kennara- stétt, kvennasamtök né yfir- völd borgar eða ríkis hreyfðu legg né lið til þess að koma í veg fyrir þessa sví virðu. Stendur þorra manna algerlega á sama um allt ann að, ef við aðeins höfum nóga peninga milli handa ? Aldrei hefur mér fundist við Islendingar vera jafn um komulaus þjóð — þrátt fyrir allar hinar miklu framfarir. Nú er eftir að vita hvort þessi andstyggilega kvik- mynd verður sú jóla-glaðning, sem bæjum út um land berst frá höfuðstaðnum. Um allt land kvíðir fólk fyrir þessari sendingu. En hver lögreglustjóri á landinu hefur vald til þess að banna þessa svívirðu í sínu umdæmi. Og ég hef örugga heimild fyrir þvi, að ekki muni allir þeirra hugsa til þess að leyfa hana. Ég vil nú beina þeirri áskorun til lögreglustjóra út um land, að enginn þeirra taki í mál að leyfa hina ill- ræmdu kvikmynd án þess að hafa áður átt kost á að sjá hana — og að hver þeirra taki siðan ákvörðun sina sam kvæmt landslögum og af karl mannlegu þori ábyrgs yfir- valds. Því næst kemur til kasta löggjafarvaldsins að sjá svo um, að til verði eftirlit með kvikmyndum sem tryggi að ekkert slikt hneyksli geti aft ur orðið á íslandi. Þá er og full ástæða til að taka til athugunar hvort rétt sé að halda áfram að styrkja unglinga ti'l náms í löndum eins og Svíþjóð og Dan- mörku — ósjálfstætt æsku- fólk, sem hættir til að verða samdauna hvers konar nýju andrúmslofti, jafnvel pest- menguðu, og má í því sam- bandi benda á bréf frá ung- um námsmanni í Stokkhólmi, sem Morgunblaðið birti fyrir skemmstu. Nú situr í fangelsi og bíð- ur dóms í Israel ung íslenzk stúlka sem var tekin föst þeg- ar hún ætlaði að fljúga til Danmerkur með mikið magn af nautnaeitri, sem þar átti að fara á markaðinn. Fyrir hvaða áhrifum hafði þessi stúlka orðið i Kaupmanna- höfn ,— borginni sem við all- ir höfum elskað, en nú sekk- ur dýpra og dýpra, svo að kynvillinga-samfarir eru nú skemmtiatriði á opinberum veitingastöðum? aðstoð, eru allar einstæðar mæð I skildar konur, sjúkar eða getu- Þeir, sem til greina koma með ur, gamlar konur, ekkjur, frá- I litlar og barmmörgu heimilin. — Því að þótt heimiili hefðu fyrir vinnu, væri ekki alltaf að launin nægðu fyrir nauðþurftum, hvað þá aukaglaðningi á jólum. Tekið er sem sagt á móti gjöf um og umsóknum á þessum stað mælti frú Jónína, hvoru tveggja með jafn miklum áhuga, og er því um að gera fyrir umsækj- endur að létta nefndinni störfin með því að vera smernma í því að láta vita af sér. Ekkert verð- ur núna afgreitt eftir gömlum spjaldskrám og nefndin vill helzt ekki þurfa að fá neinar umsóknir eftir 20. des. því að nóg verður að starfa þar samt. Mæðrastyrfcsnefnd er núna bú in að starfa rúm 40 ár, var stofn uð eftir togaraslysin miklu 1927 —1928 og þá urðu konurnar að fara út frá barnahópunum stóru og ekkert til bjargar, ef þá nokkra vinnu var að fá yfirleitt. Þá var bæjarhjálpin ekki annað en 30 aurar á dag, og hrökk það ekki langt með marga munna. I dag er öldin önnur, og ekki slík vandræði sem þá, en nefnd in heldur áfram að starfa, og snýr sér að ýmsu fleiru en þá. Hún hefur ti'l dæmis annazt sum ardvöl kvenna bæði í Mosfells sveit og víðar, eiginlega úti um allt, sagði frú Jónína að lokum, og fyrir það tekur nefndin ekki eyri. Mæðrablómið, sem við selj ura á vorin stendur algerlega undir þeirri sumardvöl, og marg ar gamflar konur bíða spenntar Framh. á bls, 31 Æskan er alltaf falleg, hið fegursta á jörðinni. En aldrei hefur íslenzk æska verið feg- urri en nú, né mannaðri, kjarkmeiri og sterkari. Þvi æska okkar tíma elst upp við þroSkavænlegri kjör og meiri gleði og menntun, en allar fyrri kynslóðir. Okkur þyk- ir sem hún fríkki næstum með hverjum áratug, og gott að koma þar sem æskan fjöl- mennir, sjá hve mikið er um hreint og frjálst og glaðlegt upplit, alla sólskinstöfra ungra augna og fallegra brosa. Þó er svo ekki um alla menn að þeir þoli æskuna, né neitt fallegt, án þess að langa til að spilla þvi. „Upp rann morgunstjarna — byrgið hana, hún er of björt" kvað skáldið fyrir munn slíkra manna. Nú er engu líkara en að ýmsir spyrji sjálfa sig, hvernig væri að láta fólk frá uniga aldri alast upp við svæsnasta kvikmyndaklám — það má kalla það „fræðslu" — og sjá hvort ekki muni þá smám saman slá nokkrum skugga á hið Framhald á næstu síðu

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.