Morgunblaðið - 06.12.1970, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. DESEMBER 3970
47
k)ka svx> komíð, að á ným al-
þjóða ráðtstefnu mundi væntan-
letfa allt að helm.mgi deirt riki
taka þátt en áður. Þ»áitttökurikin
á Geniarráðstefnun'Uin 1958 og
1960 voru u.þ.b. 85. Á næstu ráð-
atefmu munu væntanliega verða
um 120 ríki og meirilhluti þeirr-
ar aukningar væntanlega verða
hlynntari sjónarxrúðuim lalend-
inga en þeirra. aem þrengrú mörk
vjQja hafa. Að sam® Skapi vaxa
möguleikarnir fyrir því, að fá
þönfum íslendinga fullnægt.
Þamnig heldur þróunin áfraim.
Það sem áður var óframflcvæman
legt við Í®1 andast rendur þykár nú
allt otf lítið. Aðstaðan á næstu
ráðwtefnu ætti að vera auðveld-
ari en 1958 og 1960, þegar átökdn
beindust að því að ganga að
þriggja mílna reglunni dauðri.
Nú ætti að vera hægt að beina
orkunni á næstu ráðstefnu til
oð fá viðurkenningu á sénstöðu
þjóðar, sem byggir afkomu sína
é fiskveiðum. Á báðum Genfar-
ráftetefnunum var sú megin-
regLa staðfest, en verkefnið nú
verður að ganga frá því máli á
tryggan hátt. Á næsfcu ráðstefnu
yrði þá væntanlega samkomulag
um almenna reglu um víðáttu
landihelgi og fiskveiðilögsögu, en
aiuik þess samlkomulag um raun-
hæft fyrirkomulag er tryggi hags
mumi þjóðar, sem byggir aflkomu
sína á fiskveiðum, bæði að því
er varðar verndun fiskistofnanna
©g hagnýtingu þeirra.
í>að er í ljósi þessara sjónar-
miða, sem nú verður á aiilsherj-
axtþingi Sameinuðu þjóðanna í
umræðunum um fyrirhugaða ráð
steifmu að ganga þannig frá mál-
um, að verkisvið ráðatefnunnar
verðd ékveðið á nægdlega breið-
um grundvelli tdl þess, að öll
hagsmunamál íslamds fiaili þar
unddr.
Vitað er að um verksvið ráð-
stiefnunnar eru mjög miamun-
andi skoðanir uppi og hugsar
þar hver um sig, eins og gemgur.
Sum ríki mundu helzt v:iija, að
ráðstefnan gangi aðeins frá al-
þjóðareg'lu um 12 mílna land-
helgd og gefi ekkert annað. Það
eru öfgarmiar öðru megin. Hins
vegar eru mörg ríkii, sem vilja
að ráðsitefinan taki til mieðfiierðar
ÖU atriði varðamdi réttarreglur á
hafinu, þ.e.a.s. endurskoðl alla
Genfiarsamningana frá 1958 og
fjalli um þau atriði einmig, sem
efkki varð samkomulag um þar.
Þess má geta, að í janúarmán-
uði sáðastliðnum sendi aðalritari
Sameinuðu þjóðanna spurninga-
skrá um það, hvort aðildarríká
vildu, að ráðstefna yrði haldin.
í svari ríkisstjórnar íslands var
tekið fram, að verksvið slíkrar
ráðstefnu yrði að vera á nœgi-
lega breiðum grundvelli tii þess,
að þar kæmu undir ötl þau atr-
iði, sem enn væru óleyst þ.á.m.
víðátta land'helgi og víðátta fisk
veiðilögsögu. Voru þá höfð í huga
þau sjónarmið, sem ég gat um
áðan, þ.e., að nægilegt ovigrúm
yrði til þess að sjá hagsmunum
íslands borgið á slíkri ráð-
stefnu.
Geta má þess, að ekkert
ágreiningsefru er, að landgrunns-
botn hvers ríkis tilheyri því jafn-
vel þótt engin yfirlýsing hafi
verði um það gefin. Um það eru
allir sammála og þarf því ný
ráðstefna efcfci að fjalla um það
atriði að öðru leyti en því, að
áfcveða endimörk landgrunmsins.
Auk þess koma til reglur varð-
andi hið alþjóðlega hafsbotns-
svæSi utan lögsögu ríkjanna, þar
sem mikið er rætt um að hag-
nýta auðdiindir í þágu þróunar-
landanna. En enda þótt sem sagt
sé viðurkennt af ölluim, að land-
grunnsbotn hvers rífcis tilheyri
því, jafnvel þótt engin yfirlýsing
hafi verið Um það gefin, gildir
öðru máii um hafið fyrir ofian
landgrunnið. Það er hið stóra
vandamál, sem ráðstefnan verður
að taka til meðferðar, hversu
langt lögsaga ríkisins yfir hafinu
skal ná.
í þeim tillögum, sem nú eru
tW umræSu í allsherjarþinginu,
er verksvið ráðstefnunnar talið
með ýmaum hætti og munu um-
ræðurnar að verulegu leyti snú-
ast um það. Benda allar li&ur til
að verksviðið verði látáð ná til
víðáttu landhelgi og fiskveiðilög-
sögu, vemdunar og hagnýtingu
auðæva sjávarins svo og reglna
varðandi alþjóðlega hafisbotns-
svæðið auk amnarra atriða, enda
efcki um annað að ræða, efi nauð-
synlegt atkvæðamagn á að fást.
Hitt er víst, að það verður ær-
ið vertoefni af íslands hálfu að
sjá um undirbúning í þessum
efinum. Er þá eigi einungia um
að ræða að hafa öll sin gögn í
lagi, heldur einnig — og jafnvel
ekki síður — að hafa virka sam-
vinnu við önnur lönd, sem stuðn-
ings er að vænta frá, þega.r þar
að kemur. Vissulega er það serið
verkefni. Við skulum vona að
við höfum svo erindi sem erfiði-
Ég hygg að af reynslu íslend-
inga í landhelgismálum megi
draga nokfcurn lærdóm. Oft heí-
ur verið á það bent, að fyrir lít-
ið land séu lögin þess sverð og
skjöldur. Islendingar hafa í land-
helgiismálinu farið þá leið að
vinna að þróum þjóðaréttar og
notfæra sér síðan þá þróun. Von-
andi ber þjóðin gæfiu til að halda
áfram á þeirri braut. Mun oss þá
vel farnast.
Eins og ég saigði áðan, var nauð
synlegt að eftir hinn fyrsta ár-
angursríka áfanga yrði að staldra
nokkuð við og bíða næsta átaks.
Nú er tækifærið að koma og ég
fyrdr mitt leyti er sannfærður
um, að á næstu ráðstefnu verði
unnt að reka smdðshöggið á það
mi'kla starf, sem lagt hefiúir verið
í að tryggja hagsmuni íslands í
landhelgismálinu. Þegar það
skeið er á enda runnið með sigri
hins is'Ienzke málsstaðar, verður
ekki annað sagt, en að vel megi
við una, jafnvel þótt verkið hafi
tekdð tvo áratugi. Efltki er það
langur tími í sögu þjóðar.
Stundum er sagt, að sú stefina
sem ég hafi nú lýst sé röng. Hið
rétta sé að segja að engin alþjóða
lög séu til á þeasu sviði. Því gæti
hvert land gert það sem því sýn-
ist. Þetta er tvknælalaust rangt.
Alþjóðalög eru fyrir hendi og
ættu íslendingar að vera þakk-
láfcir fyrir að hafa átt þátt í þró-
un þeirra. Enginn vafii er á því,
að eins og er, er hámark víð-
áttu landhelgi og fiiskveiðilög-
sögu að alþjóðalögum miðað við
12 milur. Hin nýja ráðstefna get-
ur gert þær umbætur, aem þurfa
þykir og tekið tillit tdl aðstæðna,
þar sem sérstaklega stendur á —
ekki sízt þar sem svo sérstaklega
stendur á að þjóð byggir ef-
kornu sína á fiskveiðum á land-
grunnshafi sínu fjarri öðrum lönd
um- landgrunns'hafii, þar sem
fró náttúrunnar hendi eru sköp-
uð skilyrði hrygningar- og upp
eldiastöðva og forðabúns nytja-
fdflka, æm frá upphaíS vega hafia
gert það land hyggilegt. Við skul
um vona að svo verði.
Við trúum á máistað okfloar og
treystum því, að samféflag þjóð-
anna muni viðurkenna réttmæti
hans.
Erindi þetta var flutt i RUds-
útvarpinu 1. desember á vegum
Stúdentafélags Reykjavikur.
Frystivél til sölu
Tid söki Satxoe-frys'ttvél FWA 20, 10.600 kg. k®l. — 25
með Kondens og safnkut og öllu tilheyrandi.
Upp4ýs»ngeir í síme 13850.
KRUMPLAKK - KRUMPLEÐUR
Krumplakk í 10 Ntum, bceidd 140 sm, fcr. 425,00.
Krumpleður í 19 litum, breidd 140 sm, kr. 430,00.
UTUSKÓGUR
homi Hverfisgötu og Snorrabrautar
HÚSNÆÐISMÁLASTOFNUN
ríkisins ámmm
FB-íbúðir er komo
til endursölu
Láglaonafó Ifc i verkalýðsfélögom sv-o og kvæntir/giftdr iðnnetn-
ar, er vilja fcoma tiil grema við kaup á íhúðum þeim, er til
eodorsöliu koma og hyggðair vonu á sínum tíma i 1. og 2
byggingaáfanga F ramikv aBmdanefnder bygg ingacáætl'unar í
Bredðholtii í Reykjavik og fcunna að k>sna á næsta ári, getur
•0 fengið afihervtar keopumaókndr í H úsnæðismátestofnoniurM.
Reykjavík, 5. desem'ber 1070.
HLISNÆÐISMALASTOFNUN rikisins
LAUGAVEGI77, SÍMI22453